장음표시 사용
12쪽
13쪽
ANGELOMVS, monachus Lexovienss, ordinis sancti Benedicti, uir in diuinis scripturis exponendis nobile sortitus ingenium, ut, quae ipse eXposuit, ueteres in eius comparatione non exposuisse uideantur, saecularium quoque scripturarum non
ignariis, iussu Dragonis, episcopi Metensis, qui fuit filius Caroli Magni,& fiater L udovici imperatoris, scripsit cxcellentissimum opus , dc quale me in scripturis sanctis alias legisse non memini, in libros Regum. Floruit sub Ludovico, &Lotha
14쪽
PRAEFATIO APOLOGETICA.UM a compluribus fratribus,& etiam nonnullis prudentibus & nobilibus uiris rogarer, ut, secundum Alertiam doctorum,& traditionem inagistri, uiri disertissimi. aliquod opusculum in uolumina Regum, digererem, eo quod a nullo doctorum per
omnia expositum apud nos haberetur antiquorum, ob memoriam uidelicet frequetara lectione recreandam, & praesertim proipter illos qui aiunt, sicut in exordio huiusce uoluminis notando teti. gi, non alia cotineri nisi proelia regum, actusq. multorum: quod ego, diu multumq. delitescendo, ficere distuli, maxime cum parua forem scientia pinditus, nec elucubratione artis saecularis sapientia fietus,&, ut ita viram, inedoctus eloquio, paruus ingenio. nec dicere pol ram illud Psalmistis: A mandatis tuis intellexi. Nec dignus eram, inquam, ut angelus carbone torrente de altari spurca purgaret labella, ut ualerein Christi digne enucleare mysteria. Sed rursus his excusationibus reluctantem, coeperunt me suaseriis assiminibus, immo obiurationibus compellere, ut aliquid iuxta frugalitatem sensus, &ing inioli mei capacitatem, secundum quod didascat' inculcata fuerant, describere nullatenus abnuerem. Sed cum negare non ualerem, tandem assensum praebere decreui, &ad aliqua, licet temere, & formidolose, digerenda sum aggressus , eo uidelicet iure, ut intra domesticos parietes secretius retinerent, nec alicui ad legendum traderent, & mea imperitia uerum & temeritas legentibus detecta manifesta seret, Moblocutionibus occaso panderetur reprehendentium . nam stylum cum ad primu librum describedo appulissem, ut abdite abdita auctore Deo congererem; exemplo mea impudentia est detecta:&sacris auribus magnifici Drogonis, egregii scilicet . pontificis, quo nihil nobilius, nihilq. prudentius, est reuelata nugacitas. quo comperto, coepit - α ingenue
15쪽
ingenue libera auctoritate imperare, ut dare oneram,& cceptum opus non finirem, sed sagaciter ad calcem tenus i ducerem. Cuius quoque
praeconiis nullatenus resistere ualui, uerum nec tantae auctoritati r
nuere pnesmipsi , non solana quidem, quia filius erat praestantissimi
Caroli Caesaris ; immo frater mitissimi, Ludovici principis, uerum etiaquia erat praeclarus pontifex, & abbas meus egregius. His enim necessitatibus adactus, praeconiisq. multimo sis compulsus , sed potius, ita dicam, Christi auxiliis stetus, qui praestat infirmis confidentiam, α mutis locutionem, tentatum opus enucleare praesumpsi . Sed sciedum est, quia quibusdam in locis totam sententiam, prout a doctorubus est exposita, digessi: quibusdam enim eorum sensum sequens, compendioso sermone multa inserui,&ex multis ad unum perduxi: quibusdam quoque, quod in libris tractatorum non reperi, sicut a magistro aure accommodante didici, propriis intuli uerbis. nonnulla quippe, licet pauca, quae legenti patent, stipulata exemplis, propria inserere praesumpsi, & in libelli modum Christo duce finire decreui. in quo non persona est attendenda scribentis, sed qualitas consideranda est dictionis. Imitatus inquam inultos strenuos etiam doctorum modernos, qui multa quoque posteris dereliquerunt, ex dictis colligendo monumenta anctorum. Non ideo dico, ut eorum grestibus me coaequare ualeam, praesertim cum illi rore caelestis nectaris campos maduerunt diuinarum scripturarum multi modos, & futuris saeculis dimisere proficua legentibus: ego uix aegreq. Lltem possum ex eoru dictisdeccrpere permodica, & tandem intelligere uel minima: sed ne uid reringratus lamitori, licet compulsus, contuli mediocriter quae potui praecipientibus. Simul etiam notandum est illis, qui in hoc liabro parum spiritale contineri contendant, quod hic scriptura sicut in multis diuinis uoluminibusὶ non solum tribus modis dignoscitur, iuxta illud Salomonis: Ecce descripsi eam tripliciter: veru etiam multipliciter contineri, secundum quod in libro beati Iob inscribitur. Atque utinam, inquit, Deus loqueretur tecum, & ostenderet tibi s creta sepientiae, & quod multiplex eius esset lex. Quod doctorum solertia attestante septem Armae dignoscuntur. Ipsi sunt enim septem sigilli, quibus iste liber secundum Apocalypsim Ioannis signatus esse proclamatur, quem nemo potuit soluere, & aperire signacula eius, nisi leo de tribu Iuda, qui habet clauem David, qui hunc &signacula eius aperuit. Sunt enim primus historialis, secundus allegorialis, tertius utriusque rei modus, quartus de incommutabili diuinae trinitatis essentia, quando uidelicet proprie, quando tropice sectis insinuetur oraculis: quintus parabolaris , uidelicet quando aliud dicitur, de
16쪽
tur, & aliud inuenitur scriptum. Sextus de gemino saluatoris adueniatu, ne aut primus pro secundo, aut secundus pro primo intelligatur. Sepsimus, quo sic diuinis praeceptis instruimur, ut certa uitae agendae serina, alius uero uitae significandae figura, regulariter innotestat. Sed iam exemplis ex hoc uolumine conuenit edocere, ut his primum edoeti, sciant multa mysteria in eo contegi. Primus historicus ille e' ubi nihil spiritale continetur, sicut ait Samuel: melior est obedientia qua uictimae, & mille talia. Secundus allegorialis, ubi ait, quod in omniabus finibus Israel puella speciosa regi David requiritur, in cuius sinu
dormiat,& calefiat 1, tam casta, ut calefictum ad libidine non prouocet,
quae sapientiam figurat, quae etiam in senibus non senescit, sed fiig stentibus membris dilectores suos igne ampliore succendit. Tertius uterque modus, sicut in David ostenditur, ubi Bethsabee uxore Uriae incaute respexisse dicitur,&peccasse; ut demonstretur, quod nullus debeat iuxta historiam mulierem incaute respicere. In quo facto allegorica etiam significatio continetur, sicut in suo loco abunde descripsimus. rtus modus, ubi nobis aliquando proprie , aliquando tropice diuinitas sacris eloquiis intimatur: proprie, sicut Elias ait: Vivit Dominus in cuius conspectu sto. Et illud: Tu es enim Deus in crito sursunt, & in terra deorsum. Et: Ego sum Deus Abram,& Deus Isaac,&Deus Iacob. Tropice, iuxta quod Micheas: Vidi Dominii sedentena,&omne militiam caeli assistente ei. & cetera talia, quae de Deo translate, non proprie accipi selent. Quintus parabolaris, quocum
aliud dicitur, aliud in sacris paginis inuenitur. Hoc est, quod in titulo psalmi XXXIIII dicitur, psalinus ipsi David: quando commutauit uultum suum coram Abimelech, & dimisit eum: cum in hoc libro coram Achis rege hoc fecisse narratur. Cum ergo pro Achis Abim lech posuit, legentem monuit, ex ipsius interpretatione nominis, i tens altius penetrare mysterium, de quo inferius suo in loco digessimus. Cui etiam conuenit illud : Carduus qui est in Libano misit ad cedrum quae est in Libano, ut daret ei filiam suam, &reliq. De sexto uero ubi geminus aduentus Christi continetur, cunctis patet qui sit primus, quis erit se turus , qui uterque hic praefiguratur. Septimus proinde modus, qui geminam praeceptorum retinet qualitatem, ille est uitae agendae, ut exempli gratia: Diliges proximum tuum tamquate ipsum . qui enim diligit proximum, legem adimpleuit. Quod D
uid non solum in Ionatha impleuit, uerum& in Saul, quem inimicudilexit: de quo scriptura ait: Planxit autem David super Saul&fihil eius, & reliq. Ipse est & figurandae uitae, carnalium uidelicet uictim rum & uasorum compolitione. Uictimae enim hoc praefigurabant,
17쪽
quod hoditur Apostolus, ut hibeatis corpora uestra hostiam ui-
sanctam, Deo placentem. Vasa uero, similiter electos desiena-Dant, di is ossicus Occupatos. Qui modus cum secundo similis uideatur, illa tamcn ratione discernitur, quod hic ad mores tantum ilite etiam redigendus est ad fidem. Verum licet isti modi multipliciter illic inueniantur, tamen, urata iugitatem triplicis diuisionis, studuiamus primum historicam, quae gesta depromit, tangere; deinde allegoricainsignificationem, quaesidem aedificat, pandere; ad extremum quoque moralitatem, quae uitam honestam componit, si1bnectere ne pondere solius & unius intelligentiae pressus, aut historiae & allem riar mole grauatus, dclidiosus lector occasionem possit inuenire excusationis; sed potius cum hac paupertate discurrere ualeat prouocatus per campos ouans latissimos doctorum.
18쪽
I mauubctor Nicos insere sensis,
Bis retinet bina ensacrata uolumina regum , apatuere prius ορο tonantes M. I unc Huduit calamus nosior coniungerestetus, Et uoluit tandem texere nostra manus.
Scilicet ismessiens campos prata piorum, Carperet ut flores cestonaritis ope. Ex quibus accipias aevini stirpis odores, Et ualeas ctus tosiere rite bonos. Fercula fert animis nimium pulcherrima claris, Vnde fames anima pellitur acta procul. Uliacum molis redolent per candviam is, Et pariter Erant cinnama , ros , ruta. Continens hic o isti nimium charismata sacra, Qua latuere prius cortice tecta diu.
I sicque prophetarum pangit sancti sima gesta,
Plurima multorum ni ca uerba cami.
ua Samdgessu, cecinit quoque,s inclyta oles, Hoc vice lector iste libellas habet.
Hic euangelisam quadriga concrepat aulam,
Sic eae a lolicum lumen habere probat. Illic inuenies thesaura recondita patrum, Horum 2' multiplises hic retinentur opes. eis intanam reserat, tandem stica pandis, In medium profert intima qui uid habent. yrandia cat is promittit praemia uita, Vivere cum Domino regna tenendo poli. ius ergo celer callis Murre libenter,
Di tepaginulas, mel tibi portat apis.
19쪽
Has cape Huitias, mund contemne caducas, At donis iste Eber ,semper in ore tene. Lurida taque Ebens spurca contaxia carnis'.
In morem uenias, quod moriturus eris.
Sis memor auctoris, uersis cum legeris illos.
ANGE Deus I OMI, d c, sirere tu
20쪽
ANGELO MI LEXOVIENSIS .i N.LIBRI PRIMI REGUM STROMATA,
IGINTI & duas esse litteras apud Hebraeos ,
in auctoribus diuinarum scripturarum reperimus :quod nullus, qui eos legerit, ignorat: secundum quarum numerum, apud eos uiginti& duo uolumina supputantur: inter quae etiam hic liber RGgum, de quo tractesuri sum us, comprehenditur: qui in supputationibus eorum post Iudicum in otdine tertius habetur. in quo quidem uolumine quamquam nonnulli, scientiae spiritalis intellia gentiae ignari, aut humanae solummodo sapientiae dediti, aiunt, nihil aliud posse intelligi, nisi
superficies historiae, de proelia Regum, ac casus multorum in multa tamen sacramenta Christi,&Ecclesiae, variis scilicet modis contineri uidentur . nam ab ipso exordio Regum, commutatum sacerdotium in Samuelem, reprobato Heli,& commutatum regnum in David, reprobato Saule, exclamauit praenunciare nouum sacerdotium, nouum q. regnum, reprobato ueteri, quod umbra erat suturi, in domino Iesu Christo uenturum. Nonneipse David, cum panes propositionis manducauit, quos non licebat manducare nisi solis sacerdotibus, in una persona utrumque futurum,idem in uno Iesu Christo regnum de sacerdotium figurauit Ipsa itaque Samuelis sicerdotis seccessio nouum, ut praedictum est, ct sempiternum sacerdotium praefigurabat, qui est Iesus Christus, Heli sacerdo. te reprobato, idest, Iudaico sacerdotio abiecto. Mater quoque ipsa Samuelis, quae prius fuit sterilis,& posterioris unditate laetata, cuius etiam nomen, id est, Anna, quod gratia eius interpretatur, ipsam religionem Christianam, liniam postremo dei gratiam significat, quia nobis Christus oritur, ipsam quoque Ecclesiam, quae olim sterilis, nunc secunda, in Dei laudibus laetatur. sunt enim huiusmodi innumerabilia, quibus comprobatur, quod liber iste spiritalibus foribus redolet, & allegoricis significationibus pollet: de quibus, si Dominus dederit, describemus filis in locis per singula, quae congruere rationi uidebimus in pollerum. Haec scientibus, pauca praelibata lassiciant: tandem, Domino si uente, ad historiae seriem uenire decrevimus. in qua quidem prius fundamenta ipsius historiae, ubi libuerit, immo ubi congruerit, & postmodum culmen spiritalis intelligentiae, uerum etiam quibusdam in locis moralis suauitatis harmoniam inserere nitimur ut lector non solum contentus sit dictis historiae, uerum alle goriarum, ac moralium mesos decerpere possit salubriter. Sed prius notandum est, quod bene post Iudicum, ut diximus, ponitur Regum, uidelicet quoniam nunc sunt praesules Ecclesae, sed postmodum regnum: seu quia prius erit iudi cium, deinde sequetur sempiternum imperium. ait enim lacia descriptio.
VIT uir unus de Ramathaim Sophim, de monte Ephraim:&nomen
F eius Elcana, filius Ieroham, filii hu, filii Thau, vi Suph, Ephrateus.
quia enim in prologomena, immo in isagoge polliciti sumus , prius sandamenta historiae ponere, de postmodum culmen allegoriae, atqye, ubi γλ