장음표시 사용
241쪽
culi esse poterat, si sol contrarium suo mori cursum ageret, qua si consueto processu incedens, tametsi multo altius, idest, supra terras elatus ad orientem, quasi secundi diei mane nulla interueniente nocte, secturus aduolaret. Nam &Ahoc qui in insula Thyle, quae ultra Britanniam est, uel in ultimis Scytharum L 'nibus degunt, omni aestate diebus aliquot fieri uidenti quia sol cetero orbi inoe sedi suo terra positus, ipsis nihilominus tota nocte supra terram appareat, &quo modo a parte occidentis ad orientem humilis redeat manifeste uideatur, do re
nec tempore oportuno denuo toto orbi communi exortu reddatur: sicut & uete vrum historiae, & nostri homines aeui, qui illis de partibus adueniunt, abundantissime produnt: numquam autem hi, qui interiora austri incolunt, uidere solem per meridianas plagas ad orientem ab occasu redire. Quod signum& pra sentis temporis & futuri typus erat, ut quo modo sol reum petur ad exordium sui, ita &Iraehiae uita ad detextos annos rediret: nobis hebdomade&ον doade uiuentibus per resurrectionem Christi, uitae spatia protelentur. Solent sanctorum locorum in hac prouincia monstratores, intra consepta ridere grad us Iezechiae domus uel Achar,quod sol per eos descenderit quam ego credo, non dico Achaz qui rex impius filii, sed cuiuslibet regis domum fuisse in templo Dei: cum Salomon iccirco Deum inter cetera offen--- disse dicatur, quod in sublime aedificauerit Mello, unde atrium templi, deambulans in turre palatii, respicere solitus sit. Solent quidam hos decem gradus linearum ad mysterium Christi transferre, ut umbras figurarum in descensi nem Christi interpretentur, per quos iterum sol iustitiae Christus post resurrectionem ascendit. Primus itaque gradus descesionis de Deo in angelo suit, quia magni consilii nuncius erat. Denique&Iacob sc alloquitur: Et dixit, inquit, Ora. tangelus Domini: Ego sum Deus, cui iunxisti titulum & nouisti uotum: ut & angelum & Deum ostenderet. Secundus gradus descensionis de angelo in patria chis luit, quia in omnibus, ut ait Apostolus, ipse est operatus. Tertius in legis r. rura adationem, quia & in lege ipse est locutus. Quartus gradus in Iesu Naue, ut populum in terram repromissionis induceret. Quintus in iudicibus, quia eundem populum per eos ipse regebat. Sextus, in regisus Iudaeorum, quia in eis ipse regnabat. Septimus in prophetis, quia per eos annunciatur . Otiuus in pontificibus, quia ipse est summus sacerdos patris. Nonus in homine. Decimus in passione. Per hos enim dece gradus, quas per umbram legis priscae Christusticendit, ac rursus post resurrectionem suam sol iustitiae Christus per eosdem gradus sursum in caelum ascendit, & omnem umbram legis ueritatis radiis illustrauit, obscura reuelans, clausa reserans,& omnia tecta denudans. IN tempore illo misit Besodach Baladan, filius Baladan ,rex Babyloniorum, litteras & munera ad Ierechiam. audierat enim quod aegrotasset Iraechias. Laetatus est autem in aduentu eorum Iehechias, de ostendit eis domum aromatum, & aurum & argentum &piamenta uaria, unguenta quoque&domum vasorum suorum, &omnia quae habere poterat in thesauris suis. Non fuit uerbum quod non monstraret eis Ier
chias in domo sua, & in omni potestate sua. Supra legimus decimo quarto an- - no regis Iezechiae ascendisse Sennacherib regem Assyriorum super omnes ciuita 'tes Iuda munitas,&cepisse eas,& postea obsedisse Lachis, transisse Lobnam, misisse Hierusalem partem exercitus sui , seq. per angelum centum octoginta
quinque millia exercitus eius, & ipsum fugisse Nini uen, interfectumq. a filiis in fano Dei sui, &-m regnasse pro eo Asaraddon filium eius. A rotasse Iezechiam&recepisse prophetae nuncio sospitatem , factum signum incredibile , ut sol horarum spatiis reuerteretur ad ortum suum, & pene duplex dies fieret . Nunc Iegimus,
242쪽
legimus, quod in tempore illo, hocest, in eodem anno quo haec gesta sunt smnia, miserit Berodach Baladan, filius Baladan rex Babylonis, libros& muns. ra ad Iracchiam, non Asaraddon, qui Sennacherib patri apud Syrios in regna, successerat, de cuius seu morte seu uita scriptura conticuit. Ex quo perspicuum' est , aliud sit se tunc regnum Assyriorum, & aliud Babyloniorum. Denique Sabs a d bb3w-niariam, idest, sex tribus cepere Assyrii . Iudam autem & Hierusalem postea imimus cepisse Chaldaeos, quorum rex Nabuchodonosir fuit. Et quia apud eos De G . astrorum obseruantia est, stellarum q. cursus, longo usu & exercitatione cogniatus, quod Domini natiuitate monstratur, intellexerunt solem reuersum, ia. . diei spatia duplicata, seruiere ei, quem solum Deum, idest, solem putabaest.. , .s . Cumq. causas huius miracliti rationemq. perquirerent, lima per omnes gentes i. ' π uolitante, didicerunt, propter rotationem regis Ietechiae etiam cursum signi Harissimi commutatum, quam non esse opinationem meam, sed scripturae san- ctae fidem dierum uerba testantur, quae dixere post ali ipse est Ierechias qui obturavit superiorem sonte aquarum Gihon, & auertit eas subter ad occidcntem V urbis David. In omnibus operibus suis fecit prospere quae uoluit. Attamen in . Iegatione principum Babylonis, qui missi Herant ad eum, ut interrogarent deportento quod acciderat super terram, dereliquit eum Deus ut tentaretur, ¬a fierent omnia quae erant in corde eius.Iccirco autem tentationi relictus est,
quia post tantam uictoriam & solis regressiam, & congratulationem regni potentissimi, cor illius eleuatum est. Denique in eodem uolumine scribitur: Multi deses ebant hostias& sacrificia in Hierusalem Domino, & munera IeZechiae r . Iuda. Qui exaltatus est post haec coram cunctis gentibus. In diebus illis aegrota, uit IereAias usque ad mortem,&orauit ad Dominum. Ex exaudiuit eum, &dedit ei signum, sed non iuxta beneficia quae acceperat, retribuit: quia exalt tum est cor eius. Et facta est contra eum ira, & contra Iudam, & Hierusalem. ι Rursumq. scriptura sancta elationem cordis eius dicit paenitentia mitigatam, inserens : Et humiliatus est postea, eo quod exaltatsi esset cor eius, tam ipse quam habitatores Hierusalem, & iccirco non uenit ira super eos Domini in diebus I - etechiae. Laetatus est ergo in aduentum legatorum Berodach, quem patrem sui n se Nabuchodonosor Hebraei autumant, & in datione munerum, & congratulatione sanitatis suae: ostenditq. eis iuxta Septuaginta domum νεουθα , pro qua Symmachus transtulit, aromatum suorum, & thesauros auri & argenti, & od ramentorsi&unguenti optimi, quod in hebraico scribitur olei boni,&omnes thesauros vasorum gazae, siue, ut ibi legitur, vasorum suorum. Gaza autem lingua Persarum , diuitiae nuncupantur, nec est Hebraeus sermo, sed barbarus. NON fuit, itaquit, uerbum.ὶ quod iuxta Hebraicam consuetudinem, prore frequenter accipitur, quod non ostenderet eis in domo sua, & in omni pol state sua. Vnde Dei ira iustissima. quoniam non solum thesauros suos atque palatii, sed & templi ostenderit, quod certe filii potestatis eius, de cuius ualuisgtrii laminas ante iam tulerat. INTRAVIT autem Isaias propheta ad regem Iezechiam ,& dixit ei: Quid dixerunt uiri isti, &unde uenerunt ad te ξ Et dixit Ierechias: De terra longinqua uenerunt ad me de Babylone.Et dixit Quid uiderunt in domo tua λ Et Iezechias, omnia quaecumque in domo mea sunt, uiderunt. non suit uerbum, siue res, quam non ostenderim eis in thesauris meis. Et dixit Isaias ad Iezechiam: Audi uerbum Domini exercituum: Ecce uenient dies, & auferentur om nia quae in domo tua sunt,& quae thesearitaverunt patres tui, usque ad diem hanc in Babylonem. non relinquetur quidquam, dicit D
minus. Sed & de filiis tuis qui egredientur ex te, quos genueris, tollent, dierunt
243쪽
erunt michi in palatio regis Babylonis.Et dixit Iezechias ad Isaiam : Bonsi uerbum Domini quod locutus est. Et ait: Fiat tantum pax & ueritas in diebus meis. Reliqua aute sermonum Ioechiae, & omnis sertitudo eius, & quo modo secerit piscina & aquaedueia, & introduxerit aquas in ciuitate, nonne haec scripta sunt in libro sermonum dictu regum Iuda ξω.) Tradunt Hebraei ideo aegrotasse Iezechia, quoniam propter inaudita uictoriam,&Assyrii regis interitu, non cecine- .rit' udes Domino quas cecinit Moyses Pharaone submerso,& Delbora intera secto Sisara, & Anna genito Samuele. Vnde commonitum esse fragilitatis suae, rursumq. post corporis sanitatem, & signi magnitudinem, offerri inquam occasionem superbiae, quam ut prudens & Dei cultor uitare debuerat, nec monstrare alienigenis diuitias suas, quas Deo tribuente possederat. Ex quo iuxta leges quoque tropologiae discimus, non mittendas margaritas ante porcos, nec dandum sanctum canibus. Qui enim fidelis est spiritu, abscondit negotia: & quicumque hoc non secerit, omnis uirtus illius eneruatur, perit q. posteritas, amisso uirili robore, in muliebrem redigitur mollitudinem. Ingreditur ergo Isaias ad regem, & quasi nescius sciscitatur, Quid dixerunt uiri isti,&unde uen runt Θ Duo interrogat, quid locuti sint, & unde uenerint. Ille ad unum respondit, altero praetermisso, quod cum emphasi S supercilio legendum est. De terra lonquinqua uenerunt ad me de Babylone. Quod quanto terra longior sit, unde uenerunt, tanto iste gloriosior, propter quem uenerint. Et venerunt, inquit ad me. Qui debuerat dicere, Venerunt ad glorificandum Deum, pro signi magnitudine de Babylone, quae urbs in toto orbe potentissima est.
RURSUM in Isaias: Quid, inquit, uiderunt in domo tua ET ille
respondit ex parte uerum, quod omnia uiderint in domo illius, nec fuerit res quam non ostenderit in thesauris suis eis: sed alterum tacet, de quo uerebatur
offensam,quod ostenderit eis cuncta quae haberet in potestate sua, hauddubium quin & templi supellectile, propter quae Isaias Dei sermone profert sententiam. A V DI uerbum Domini exercituum: Veniet tempus, quando omnia haec, quae in domo tua sunt, & non tuo, sed patrum tuorum labore quaesita sunt, in Babylonem transserantur, & de semine tuo fiant eunuchi in aula regia. Ex quo Hebraei uolunt, Danielem, Ananiam, Misaelem, AZariam, qui suere de semine regio, esse eunuchos, quos in ministerio Nabuchodonoser suisse non dubia est. DIXIT Q. Iezechias: Bonum uerbum Domini quod locutus est. In quo ab Hebraeis reprehenditur, cur non sit imitatus bonitatem Moysi, qui locutus ad Domin um est, Aut dimitte eis hanc noxam, aut, si non secis, dele me de libro tuo quem scripsisti. Vnde& Apostolus anathema uult esse, a Christo pro fratribus suis, qui sunt Israelitae. Haec itaque sententia prophetae ad Iezechia mystice contra hypocritas prolata accipi potest: qui post magnas uirtutes decrescunt, quia cauere malignorum spirituum insidias negligunt, & celari in eisdem inmitibus nolunt, bona sua ostendendo, hostium laciunt: & imprudentes subiato amittunt, quidquid diutius studentes operantur. Hinc per Pialmistam dicutur : Tradidit in captiuitatem uirtutem eorum, & pulchritudinem eorum in manus inimici . Virtus quippe & pulchritudo arrogantium, inimici manibus traditur, quia omne bonum, quod per concupiscentiam laudis ostenditur, occulti aduersarii iuri mancipatur. Hostes namque ad rapinam prouocant, qui suas eorum notitiae diuitias denudant: quousque enim ab aeternae patriae securitate dis- iungimur, in latronum insidiantium itinere ambulamus: qui enim in itinere dopraedari formidat, abscondat necesse est bona quae portat. O miseri, qui affectantes laudes hominum, in semetipsis dissipant fiuctus laborum. Cumq. se ostendere
244쪽
dere alienis oculis appetunt, damnant quod a nt: quos nimirum maligni spiritus, dum ad iactantiam prouocant, eorum, licut diximus, opera hostes denuas fib.s dant. Hinc est enim quod per euangelium ueritas dicit, Nesciat sinistra tua quid saciat dextera tua, ut si eleemosyna tua in abscondito,& pater tuus qui uidet in abscondito , reddet tibi. Hinc est quod de electorum Ecclesia per Psalmistam dio P . citur: Omnis gloria eius filiae regis abinius. Hinc Paulus ait: Gloria nostrae hae est destimonium conscientiae nostrae. Filia quippe regum, Ecclesia est, quae - m peresuiritualium filiorum fit praedicatione generata: ploriam intus habet,l qigia hoc'it, in ostentatione ia Antiast non habet. Gloriam suam Apostolus,
testimonium conscientiae, commemorat, quia lauorem alieni oris non appetit, uitae suae gaudia extra semet ipsum ponere ignorat. Occultanda sunt ergo qua agimus,ne haec in huius uitae itinere incaute portantes, latrocinantium spirituum incursione perdamus.
ORMIVIT Q. Iezechias cum patribus suis, & regnauit Manasses fi
i Dilius eius pro eo. Duodecim annorum erat Manasses cum regnare coepi
siet,& quinquaginta quinque annis regnauit in Hierusalem &c. Post mortem ergo Iezechiae narrat scriptura Manassen filium eius regnasse in Hier sesem. Qui cum ad idola colenda, & abominationes faciendas se conuerteret, relinquens Deum patrum suorum &bona exempla quae in genitore suo Iezechia
conspexerat: LO C UTV Sin est Dominus ad eum, & ad populum eius,
, & attendere noluerunt: Iccirco superinduxit eis principes exercitus regis Asyriorum , ceperuntq. Manassen, & uinctum catenis atque coimpedibus duxerunt in Babylonem. Qui postquam coangustatus est , orauit dominum Deum suum,&egit paenitentiam ualde coram domino Deo patrum suorum . deprecatusq. est eum, de obsecrauit intente, & exaudiuit orationem eius, reduxit q. cum
in Hierusalein in regnum suum, & cognouit Manasses quod Dominus ipse esset . rustia 'Deus. 3 EXemplar autem est haec paenitentia Manasse, quod post commissa scenullus debet de Dei misericordia desperare, sed magis per paenitentiam comM gruam spem habere ueniae, si eam rite persecerit. Post hunc regnauit filius eius Amon idololatra. Post quem Iosias filius eius rex iustissimus re nauit,qui omnEspurcitiam idolorum quam patres sui fabricauerunt, emundauit,& se in Dei cullustrenue exercuit. Et merito, quia longe ante hoc de illo praedictum est per prophetam. Interpretatur autem Iosias, cuius est sacrificium Domino, uel salus Domini, uel Domini sortitudo. Quod autem sequitur de eodem rege, quod audito libro legis Domini, quem Helchias sacerdos inuenit in domo Domini, scidisset uestimenta sua,&misisset Helchiam acerdotem & ceteros qui subsoquenter annumerantur, ad Oldam propheten uxorem Sellum, quae habitabat
in Hierusalem in Secunda: quid significet illud quod dicitur, in Secunda, in libro Paralip. declaratur, ubi scriptum est deprafato rege Iezechia. Aedificauit Quoque agens industrie omnem murum, qui fuerat dissipatus, extruxit'. turres desuper,&sorinsecus alterum murum. Meminit huius loci & Sophonias, di, cens : Vox clamoris a porta piscinae & ululatus a Secunda: pro quo uetus e soquasi proprium nomen loci transtulit, in Maliena. Masena quippe interpretatvi
secunda. Quod ergo dicitur prophetissam habitasse in Secunda, in secundi muri parte intellige. od dicitur de Iosa rege: CONTAMINAVIT . quoque Thophel, quod est in convalle filii Ennom, ut nemo consecraret filium suum
245쪽
su um aut filiam per ignem Moloch . Frequens est in scripturis horum mentio locorum, maxime in libro Regum &Ieremia propheta. Est autem uallis Em -- ω γυμ περ
nom, siue filii Ennom iuxta murum Hierusalem contra orientem, in qua nemus . . PPUlcherrimu Siloe sontibus irrigatur. , Thophetautem sue Thophec, utrum- Isariae, T. t c. Riae enim scribitur, erat locus in eadem convalle iuxta piscinam fullonis, cuius m Cminit scriptura,&iuxta agrum Aceldema, qui usque hodi monstratur ad australem plagam montis Sion. Solebant autem in Thophel, quia locus erat amoenissimus, unde hodie'. hortorum praebet delicias, posita ara sacrificare da monibus, nefandoq. igne suos consecrare liberos, siue holocaustum offerre: λciat in libro uerborum dierum de Achaz rege scriptum est: Ipse est, quia adole- α. Para. ista it incensum in ualle Benennon, & lustrauit filios suos in igne. Benennon siquia ιHQm, En non , significat, uallis autem Ennon dicitur hebraice Benennon, momine in nouo testamento poena inferorum gehenna cognominatur. Quia nium i rum sicut in convalle Ennon, qui idolis seruierunt, ita in ea, prophetis atte- - γsta ri tibus, mitentia peccatores ex his quae peccauerunt aeterna damnatione mi Critur. Denique Ieremias cum reserret praecepisse sibi Dominum ac dixisse,
Egredere ad uallem filii Ennon, quae est iuxta introitum portae fictilis; paulo postes icit: de non uocibi tur locus iste amplius Thophet& uallis filii Ennon , sed uallis occisionis:&dissipabo consilium Iudae&Hierusalem in loco isto, &-κυ tam eos gladio. Isaias quoque manifestissime Thilhet insernum appellat. Qui data 1o , Cum perpetuum diaboli interitum, sub nomine Assur, describeret dicens: A uoi perpetuum diaboli ice Cnim Domini pavebit Assur uirga percussus, & erit transitus uirgae sun datus, quam requiescere faciet Dominus super eum t statim quo modo, & ubi esset periturus, subdidit, dicens: Praeparata est enim ab heri Thophel, a rege praeparata profunda, & dilatata. Pulchre ait, Et dilatata, quia Thophel dicitur latitudo. Nutrimenta, inquit, eius, ignis, & ligna multa, status Domini sicut torrens sulphuris, succendens eam. Contaminauit autem Iosias Thophet, uel ossa mortuora ibi, sicut in sequentibus de aliis idolor u locis secisse legitur, uel alia quae Iibet immunda disperges, quatenus abminationi potius, qua delectationi aptus omnibus, qui aspicerent, locus appareret . Quod sequitur de eodem rege Iosa.
BSTULIT quoque equos quos dederant reges Iuda, tili in introitu A templi Domini. Et paulo post, CURRUS autem solis combussit igni. ostendit omni gentium idololatrarum superstitioni, Iudaeos eo tempore fuisse mancipatos, ita ut in uenerationem solis, quem more gemtili iam Deum esse credebant, simulacro eius quod fecerant, currus equosq. subdi clerint, & hoc in atriis templi Domini. Sic enim solent gentiles pingere, uel tacere simulacrum solis, ut puerum imberbem in curru ponentes, equos eidem, quasi cursu caelum petentes, stibi ungant. Cui propterea pueri aptant imaginem, quia sol uelut quotidie nouo ortu natus, in nullum plane senium incidit. Vt au. tem eidem currus&equos tribuant, demiraeuto est sumptum Eliae prophetae, quia curru igneo, & equis igneis est raptus ad caelum, ut Ioannes Constantin
polis Episcopus existimat. .ia enim graece tarae dicitur sol, sintdc Sedulius,
cum de Eliae ascensu caneretur, dicens, ostendit:
Quam bene si 'inei praelucens semita caeli,
Conuenit Eliae merit . de nomine sulgens. Hac ope dignus erat, quoniam remonis Achiui Vna per accentum mutetur littera, sol est. Audien
246쪽
Audientes Graeci, ab Israelitis, quos diuinas habereritteras, sima prodebit praedicari, quod Elias cium igneo, & equis sit igneis ad caelestia translatus. lcerte hoc ipsum inter ilia depictum in pariete uidentes , crediderunt, uicinia esse designat una; & miraculuci ciuinitus factum Un, mutarunt in argumentum erroris , humana stultitia commentatum . Quos imitati ipsi Iudaei setagerunt, ne in aliquo tentalium stultissimis minus stulti apparerent. od paulo post de eode rege ducitur: E X C E L S A quoque, quae erant in Hierusalem, ad dextelam partem montis offensionis , quae aedificauerat Salomon rex Israel, Allatoth idolo Sidoniorum, & Chamos ostensioni Moab, & Melchom abominationi f. tiorum Ammon, polluit rex,&contriuit statuas. 7 Luce clarius est, quod ocella nominare solet scriptura, loca in collibus posita stondentibus, in quibus uel daemonibus immolabant ; uel Domino, locorum amoenitate allecti, contra interductum , relicto altari quod erat in templo, hostias offerebant. Vnde sepius in hoc libro de regibus, qui minus persecte iusti fuere, dicitur, uerumtamen excella non abstulit. Montem autem offensionis, montem idoli dicit, quia nimi. rum ci suetudinis est scripturarum, offepsonem, idola nuncupare, quia uel in illis offenditur Deus, uel offensionem Meuinam suis afferunt cultoribus. Sicut in hac ipsa sententia subsequenter intimatur, dum dicitur: Quae aedificauerat S Iomon rex istaei Astaroth idolo Sidoniorum ,& Chamos ostensoni Moab, 2 Melchom abominationi filiorum Ammon,polluit rex. Vbi hoc quoque, ni fi Ior , palam ostenditur, quod utinam non ostenderetur, quia uidelicet Salomon cle admisso idololatriae scelere numquam perfecte paenituit: nam si fiuctias panitentiae dignos faceret, satageret ante omnia, ut idola,quae aedificauerat, de ciuitate sancta tollerentur, & non in scandalum stultorum, quae ipse,cum fuisset sapietissimus, erronea fecerat, quasi sapienter ac recte facta relinqueret . Meminit supra & huius loci scriptura, dicens: Tunc aedificauit Salomon sensi Chamos idolo Moab in monte, qui est cotra Hierusalem, & Moloch idolo filiora Ammo. Nee uideri contraria debeti quod ibi mons,in quo facti sunt haec idola, contra Hierusalem, hic in Hierusale esse positus asseritur : quia ni mira in tanta erat urbis uicinia positus ut ad ipsam pertinere, & ipsam quoque sordibus, quae in eo cog bantur, attaminare uideretur. E T conuersus Iosas, uidit ibi sepulcra quinerant in monte, misitq. & tulit offa de sepulcris, & combussit ea super altare dipolluit illud. Cur auro Iosias ossa mortuoru concremari iussit sit per altare nisi ut ostenderet,q d profana fuerunt eoru sacrificia &non istum pecudum hostias daemoniis offerebant, sed etiam semetipsos per errorem idololatriae in potestatem daemonii tradiderunt: qui iusto Dei iudicio simul instare, quod i Iis fabricauerant, dis spandi erant. Mystice autem significant, omnes qui diaboli seruitio mancipati, uitam sacrilegam temporaliter finierant, aeternis cruciatibus consumendos, Deo illis retribuente secundum propria merita onerum illorum. E V S in'Iosias Hierusalem, & p cepit omni popu-
Io , dicens: Facite phase domino Deo uestro , secundum quod scriptum est in libro foederis huius. &c. Quod autem praedictus rex eiectis idolis de terra ne non phytonibus&ariolis,& omnibus immunditiis atque abominationibus arulatis, in octauodecimo anno regni sui Domino phase celeberrimum secisse te Ltur, moraliter docet nos, ut purgemus primum terram cordis nostri ab omnibus uitiis,&mundemus actus nostros ab omni inquinamento peccatorum & ab operibus mortuis, ut seruite possimus Deo uiuenti, sicq. gratum Domino cel
bremus pascha, Non utique in semento malitiae & nequitiae, sed in azymis
247쪽
sinceritatis&ueritatis. Secundum autem allegoriam Iosias iste typum tenet Do mini saluatoris, qui salus&sertitudo Domini merito dicitur, quia ipse est, de Pquo scriptura dicit: Dominus sortis, Dominus potens in proelio. Et alibi: Naim, Ipse enim saluum faciet populum suum a peccatis eorum. Ipse quidem Zelo Dei mundat terram Iuda & Hierusalem ab omnibus immunditiis & abomimationibus, qui per prohetam dixit: Zelus domus tuae comedit me. De quo G Ioannes ait: Cuius uentilabrum in manu sua,& purgabit aream suam. Dea uo&Malachias dicit : Ecce uenit, dicit Dominus exercituum: Et quis poterit Maditem cogitare aduentus eius,&quis stabit ad uidendum eum ripse enim quasi ignis constans, & quasi herba fullonum ,& sedebit constans , & cmundans a Mentum , ct purgabit filios Leui. Et constabit eos quasi aurum & quasi argentu, vi erunt Domino offerentes sacrificia in iustitia. Et placebit Deo sacrificium Iucia ct Hierusalem, sicut dies saeculi,&sicut anni antiqui. Et accedam ad uos in iis dicio,&ero testis uelox maleficis, & adulteris & periuris, & qui calumni Bantur mercedem mercenarii, & humiliabant viduas& pupillos, & opprimunt
PCregrinum, nec timuerunt me,dicit Dominus exercituum. Celebrat ergo Iosias noster uerum pascha in octauo decimo anno regni sui, quando in octava aetate generali resurrectione perpetrata, sandios suos cum perfectione bonorum operia ira, perducit ad aeternae beatitudinis denari si accipiendum, etesiis prius omni-bias scandalis de regno eius. De quo praedictus propheta ait: Ecce enim dies uenici succensa quasi caminus, & erunt omnes superbi, &omnes facientes impi tatem stipula .Et inflammabit eos dies ueniens dicit Dominus exercituum, quae non derelinquet eis radicem & germen. Et orietur uobis timentibus nomen meum sol iustitiae, & sanitas in pennis eius. Egrediemini & salietis quasi uituli de armen to, & calcabitis impios cum fuerint cinis sub planta pedum uestrorum. Et recte dictum est quod non fictum fuerit phase tale a diebus iudicum, qui iu-clicauerunt Israel, & omnium dierum regum Israel, & regum Iuda, sicut in octatio decimo anno regis Iosiae in Hierusalem: quia ablatis figuris ueraciter in die iudicii transibunt sancti de morte ad uitam, de corruptione ad gloriam. Sicq. in conspectu conditoris sui in caelesti Hierusalem in aeternum gaudebunt: quia uidebitur Deus deorum in Sion, Et ciuitas illa non eget sole neque luna ut luceant inoriri iti ea. Nam claritas Dei illuminabit eam,& lucerna eius est agnus, & ambulabunt gentes in lumine eius , & reges terrae asserent gloriam suam & honorem in illa, Et portae eius non claudentur per diem. nox enim non erit illic, &amerent gloriam, & honorem gentium in illam, Nec intrabit in eam aliquid coinquinatum, & faciens abominationem & mendacium, nisi qui scripti sunt ira libro uitae agni. Et nomen ciuitatis ex illa die Dominus ibidem, Benedictus Dominus, quoniam mirificauit misericordiam suam in ciuitatem circumstaritiae. OCCISO itaque Iosia rege in Mageddo , tulit populus te rae Ioachaz filium Iosiae,& unxerunt eum, &constituerunt eum regem pro putre suo. Quem Pharao Necho uinxit in Rebla, & duxit in Aegyptum. Et imposuit mulctam terrae centum talentis argenti, & talento auri, Regemq. constitiait Eliachim filium Iosiae pro Iosia patre eius, eratq. nomen eius Ioacim. Qia id autem intersectio Iosiae significat, quia Pharone Necho interemptus est in Mageddo, nisi persecutione antiqui hostis aduersus sanctos praedicatores quos per inuidiam neci tradere molitur,& auferre de terra Ecclesiae conato, quatenus facilius totam plebem dissipare & inuadere possit: interpretatur Pharamdissipas,
Necho percussio, Mageddo tentatio est. Permissus quippe diabolus consurgea e
248쪽
uersus sanctos, hoc solummodo agit, hoc totis uiribus certat, quatenus tentando gregem Domini percutiens dissipet, eosq. primum auferat, quorum solatio adimi contra hostem dimicare debuerant: Tuli R. populus terrae Ioachaz filium Iosae,& unxerunt eum, & constituerunt eum regem pro patre suo. Ioachaz qui interpretatur retentus, signat malos doctores, quos populus terrae, cam les uidelicet, terrenae cupiditati dediti, secundum mores suos consentientes uitiis suis personas eligunt. Quos Pharao in Rebla uinxit, & in Aegyptum duxit,
cum diabolus per multitudinem adulatorum enervans decipit corda praelatorii. Rebla enim multitudo interpretatur, si R. in spiritualis Aegypti uinctos catenis peccatorum tenebrosam mergit abyssum. Porro Pharao quoque nectio Io chim regem constituens, imposuit mulctam terrae centum talentis argenti, & talento auri. Cum malignus spiritus pensum seruitus sui in populo praedictorum expetit, ut tam sensu quam eloquio eius per omnia parati sint obsequio . Vnde
Ioacim iuxta praeceptum Pharaonis, unumquemque secundum uires suas ex sit, ut daret tam argentum quam aurum, quatenus hoc redderet Pharaoni,
quia diabolus per sibi deditos uiros, ab unoquoque exigit secundum uires suasseccati censum soluere, sim. in nequiter praelatis, quotidie praeparat perditi nem subiectis.
N DIEBUS illis ascendit Nabuchodonosor rex Babylonis
Ioctus est ei Ioacim serii us tribus annis, & rursum rebellauit contra esi dec. Cum semel quis cuilibet se manciparit uitio, non uno, sed multis dominis obnoxius erit. Vnde Ioacim, quem Pharao ante censum sibi soluere coegit, nunc Nabuchodonosor rex Babylonis sibi seruire tribus annis compellit. Sed quem Nabuchodonosor alium intelligimus, nis eundem quem Phara nem esse diximus , principem uidelicet confiisionis,& rectorem tenebrarum harum Z Ergo cum antiquus hostis aliquem sibi censum peccati soluere persuadet, mox totum in dominium suum redigere, & plenum seruitium expendere , ad mollet. Quid est ergo aliud, tribus annis regi Babylonis seruum esse, quam suasione, delectatione, atque consensu, antiquo hosti subditum fieri, & totum
in uitiis deditum quasi libere ab eo possideri sed saepe contingit, quod tales per
Dei misericordiam admoniti, rebellare contra nequam spiritum meditentur. Hinc est quod subditur: Rursum rebellauit contra eum. Nec tamen sui scit rebellare , si non perseuerauerit in certamine. Qui enim ab antiqui hostis potestate se exuere desiderat, necesse est, ut fortiter contra eum dimicet, & Aut rium a summa potentia assiduis precibus imploret, quatenus diuina gratia adiutus hostem sortissimum superare.&iugum durissimum euadere queat. . POST IOACIM autem regnauit Ioachin, filius eius, pro eo. Et fecit malum coram Domino , iuxta omnia , quae secerat pater eius . In tempore illo ascenderunt servi Nabuchodonosor regis Babylonis in Hierusalem,& ci cumdata est urbs munitionibus. Venitq. Nabuchodonosor, rex Babylonis, ad ciuitatem cum seruis suis, ut oppugnarent eam. Egressusq. est Ioachin rex Iuda ad rigem Babylonis, ipse& mater eius , & serui eius , & principes eius, & eunuchi eius, &suscepit eum rex Babylonis anno octauo regni sui. Et protulit inde omnes thesauros domus Domini, & thesauros domus r Siae,& concidit uniuersa uasa aurea, quae secerat Salomon rex Israel in tem
249쪽
templo Domini, iuxta uerbum Domini. Et tran stulit omnem Hierusalem, de iuersos principes, & omnes series exercitus, decem millia in captiuitatem, de omnem artificem & cluserem, nihilq. relictum est, exceptis pauperibus populi terrae. Transtulit quoque Ioachin in Babylonem,&matrem regis,& uxores regis, & eunuchos eius, & iudices terrae duxit in captiuitatem de Hierusalem in Babylonem, & omnes uiros robustos septem millia, de artifices & clusores mitile, omnes uiros series & bellatores, duxitq. eos rex Babylonis captiuos in Babylonem. Quod refer de Nabuchodonosor, quia transtulit omnem Hierus lem, & uniuerses principes, & omnes Artes exercitus decem millia in captiuitatem, addidit scriptura dicens: Et omnem artificem & clusorem. Hocest, quod supra populo Israel Philistim regnantes fecisse narrantur, cum dicitur, PORRO faber senarius non inueniebatur in omni terra Israel. Cauerant enim Philissim, ne sorte facerent Hebraei gladium, aut lanceam. Sicut enim tunc illi cauerant ne habentes fabros ferrarios Hebraei, arma ad repugnandum Vficerent, ita nunc Chaldaei,destructa Hierusalem, di vastata omni terra repromis sionis, satagunt, ut nullus in ea remaneat artifex, nullus clusor, qui uel laeda- .ra urbis moenia componere, uel possit resarcire disrupta, quin potius quidquid apud gentem exterminatam artis inuenerant, totum Babyloniam transferunt, ut uel ad nihilum ualeat ultra, uel illius ciuitatis utilitatibus proficiat, tum H ridefiendae historiar, quia multum negligentiae nostri temporis congruit, non opi . Dnor allegoriam esse reticendam. Costat namque quia Hierusalem & terra Israel,
ciuitatem Christi, idest sanctam Ecclesiam, Babylonii autem & Chaldaei, siue o Philistri, ciuitatem diaboli, idest omnem malignorum, siue hominsi, seu an-
pelorum multitudinem designat. Seruit q. Israel Philistatis siue Chaldaeis, cum rideles quique nomine tenus in Ecclesa consstentes, ceterum ab immundis uel spiritibus uel hominibus decepti, aut avaritiae, aut luxuriae, aut alteri cuilibet peccato mentis colla submittunt. Abducit autem Nabuchodonosor regem Hierusalem, & uniuersos principes senes exercitus decem millia in captiuitatem, 'cum di magistros populorum & eos qui inuincibili animo Domino seruire, ac decalogum leuis fideliter uidebantur in dei ac proximi amore conseruare, subi-issi, siue illecebris mundi, seu aduersitatibus subacti, aut maioribus se facinori- bus polluunt, aut certe in liriesim declinando, apertae apostasiae nota incidunt. Arma uero quibus contra diabolum repugnantes libertatem a Deo nobis donav- -- .
tam defendamus, quae sunt alia nisi .loquia scripturaru in quibus & ipsius Do mini & sanctorum eius exemplis, quo ordine bella uitiorum superari debeant, luce clarius discimus. Sed Philistaei filios Israel fabris armorum priuant, csi ma- LIM VIuce clarius ducimus. Sed Philistari filios Israel fabris armorum priuant, clima D. V ligni spiritus animos fidelium a meditatione s crae lectionis, saecularia illis negotia inserendo, retardant: ne uel ipsi per huius exercitium resistendi fiduciam lumant, uel alios serte, qui legere nesciunt, ad resistendum uitiis exhortando, aut corripiendo accedant. TOLLUNT fabros armorum, cum eos qui sacra eloquia norunt, intantum serieribus obruunt, ut dicere bona, quae didic rant, prorsus erubescant. TRANSFERUNT Omnem artificem&Husorem de Hierusalem in Babyloniam. Cum eos qui multifaria uirtutum operatione pluribus prodesse,&ciuitatem Dei contra orruptionis tentationum munire solebant , a proposito deflectunt, atque ingenium, quod tuitioni sanctae Ecclesiae impendere debuerant, ad uoluntatem potius regis uitiorum dispe sare compellunt. Quod si clusorem hoc loco, non ostiorum, siue murorum, sed auri potius gemmarum'. intellisere uoluerimus, ad unum prosecto eundemq. spiritualis expositio finem respicit. Dictum quippe est de sapientia, quia
250쪽
iurum & miltitudo gemmarum ei non ualeat comparari, atque ideo Vesb- res horum, non alios aptius quam doctores intelligere ualemus. Qui quati diu recte uiu int ac docent, in ornatum sanctae ciuitatis industriam stactae artis. impendunt. At si sorte errauerint, quid nisi a rege Chaldaeorum captiui B ibyloniam transseruntur ξ & quoniam artificem & clusorem ab Hierosolymisiabyloniam transmigrari, hocin, talentum uerbi caelitus acceptum in terra do sedi, idest, scientiam spiritualem ad peccatorum opera conuerti, intelligendum est: omnesq. uiros fortes & bellatores simul in captiuitatem ductos, hocesh, eos qui uidebantur uiri sortes esse & bellatores, astutia malignorum spirituum deceptos , atque in carcerem spiritualis Babyloniae captiuatos, necesse est ut opera idemus quatenus saeuissimi regis potestatem euadamus, uigilemus & sobrii stimus, timorem Dei semper ante oculos ponamus, & mandatorum eius obliui . 1,5. ε nem Omnino fugiamus. Construamus nobis terram bonorum operum, & per . prosectum uitae in illam conscendamus, induti lorica iustitiae, & galea salutis, robentes scutum fidei, & gladium spiritus quod est uerbum Dei, custodiamus portassensuum nostrorum, ne mors intret per senestras nostras. Omni custodia seruemus cor nostrum, quia ex ipsa uita procedit,&ante omnia spem nostra in iregis caelestis bonitate ponamus, petentes ut eius statia a malis omnibus liber Al mur. sicq. erimus semper immunes ab hostibus spiritualibus, quia Dominus sortitudo plebis suae, & protector salutarium Christi sui est, qui saluat omnes sperantes in se. IGIT V R Ioachin cantiuato, constituit Nabuchodon sor Mathaniam patruum eius pro eo, imposuitq. nomen eius Sedeciam. Vicesiamum & primum annum aetatis habebat Sedecias cum regnare coepisset, & undecim annis regnauit in Hierusalem. Fecitq. malum cora Domino iuxta omnia
quae fecit Ioacim. γ Quid in βedecia aliud intelligere possumus, nisi quod in
Ioacim ante praediximus, hocest, malos rectores in Ecclesia, qui munere& d no diuino abutuntur, & fuso sibi nomen iustitiae usurpant Z Mathania autem interpretatur munus siue donum , Sedecias iustus Domini, qui undecim annis regnasse dicitur, quod significat eum transgres rem legis fuisse, undenarius G- nim numerus, qui denarium supergeditur, excessionem decalogi significat nec
ia rite rex dici potest, qui secundum mandata Domini semetipsum& sibi subi L Viro regere noluerit. CAPUT XXV.
ACTUM est autem anno nono regni eius, mense decimo, decima. F die mensis uenit Nabuchodonosor, rex Babylonis, ipse&omnis exercitus eius in Hierusalem, & circumdederunt eam, & extruxerunt in circuitu eius munitiones. Et clausa est ciuitas atque uallata, usque ad undecimum annum regis Sedeciae, nona die mensis. Praevaluitq. Emes in ciuitate, nec erat panis populo terrae.&c.)Novenarius numerus qui minus habet denario, imperfectionem legis significat, sicut undenarius trangressionem, & recte dictum est quod Nabuchodonosor in nono anno regni Sedeciae obsederit ciuitatem , mense decimo, & decima die mensis, quia mili pastores, cum decalogi mand ta , quae scientia tenent, opere & doctrina perficere negli unt: necesse est ut plebem sibi commissam antiquus hostis cum suo exercitu obsidione circumdet, &munitione erroris, ac uitiorum constructu, claudat uallando ciuitatem, si . fimes in ciuitate praeualeat, funes utique uerbi Des, cum non expenditur libere panis doctrinae populo teriae. ET INTERRUPTA est ciuitas ,