장음표시 사용
491쪽
mativato ι quod tale statutum possir Principe fieεῖ.
nempe quod bannitus possit impune occidi, facit primo , quia hec sententia communis est per C. fin. de homicidio , quam testatur communem Dominus. Nellus in tractatu ban- nitorum secunda parte. Antonius de Butrio, & scribentes in C. quae in Ecclesiarum . de constit. & in C. fin. ubi Abb. de consuetudin. ratio Principalis est, quia tale statutum conditum filii ad publicam utilitatem , ad hoc ut homines territia poenis a malo se abstinerent, scientes quod post malum fa- iam , impune possunt occidi; nec non ad hoc, ut delicta non remaneant impunita, l. ita vulneratus is ad i. aquiliam, C. ut fame de sententia excommunicationis ' r. Q in cum hoc statutum fit alum sit ex iuxta causa etiam non istum in foro fori, sed etiam in kro 'conscientiae servari debet, ut per Glos in dicto C. in Ecclesiarum , &in specie notat Decius in C. dilecti n. t. de exceptione; ratio, valoris huius statuti contra bannitos est, quia bannitus dicitur transfuga . holtis Civitatis . l. amissione s. t. de Capiti dimin.HostisautcCivitatis potest impune occidi l. r.ffadl.COr. nel . de sic, & l. minime is de Religi. & sumpti lane , ita notat Bart. in l. ut vim , & omnes populi , is de Iustitia, &Iurae. Geminianus in C.non est peccatum S.iis itaque dixi. 6. nec valet pactum fictum cum bannito de illo non occidendo quia .rale pactum est contra voluntatem publicam , & dita hac re . quam plurimum disputant iuristae , nam stante dicto statuto non cadit occidens bannitum in paenam promis lam , & impune potest, qui promissit illum occidere prou asserit Nellus de bannitis in p. a. temporis q. r. Baldus
consit. Iar. anno Domini volum. a. cum similibus', dummodo bannitus sit in culpa digna morte . ita Glos in sum. q. q. r. circa medium-sequntur . Antonius , & Imola in dicto C. quae in Ecclesiarum . a. Nec intellisitur de bannito propter contumaciam , qui, non est malencium , sed culpa , ut ibi dicit Glos , &Felin.
492쪽
. inus nota . In C. ex literic extra, de electione . Tunc fluia hoc tale statutum. debet fieri pro bono publico Ovistatis , & Iustitiae, ad hoc, ut caeteri metu paenae perterriti se abstineant a delictis , scientes se postea , impune occidi posse, nam tunc occisor videtur deputatus Iustitiae executor; velum est quod in dubium statutum praesumitur factum in bonum publicum . prout firmat Baldus in, l. r. C. quando licet, te videri potest de hac re, duuis Thomas a. a. q. σφ
43. Ad argumenta in contrarium posita supra n. 49. dico qin d aut inferior vult legem divinam in totum tollere,& non potest utique, ex defectu potestatis , II. disti C. cum inscrior . si quis venerit. de maioritate , di obedientia, aut
non uult in totum tollere, sed distinguere , tunc si tale ius reperiatur distinctum de iure divino poterit distingui, ut patet in praecepto , non occides , quod reperitur distinctum, ut liceat occidere malos prout exodi a. music non patiaris tetere . & habetur in C. reos S. I. a 3. q. s. d unc eodem
modo bene per legem distingui, unde ex iis infert Gemtinianus in C. non est S. his igitur post Dominum Antonium
in C. quae in Ecclesiarum, unde valet statutum in causa diis sna morte , prout in meo asserto , nempe , quod Banniti possint occidi impune . quia hoc privatis personis permitiatur ob bonum publicum tamquam executoribus Iustitiae, facit textus 73. q. S.C. miles, & si hoc non reperiatur distinctum in lege divina . Lex tamen positiva potest iuri divino ex iusta causa addere, ut peccata , & Facinora vitentur , quo modo est in illo dicto sin ore duorum, veLtrium flatoc. C. in omni de testibus , nam in aliquo casu statui potest , ut plures testes requirantur prout notatur in C. cum esses , &in C. relatum de testamentis , &c. vide plura de hac re apud Authores. q. Non licet seipsum directe, siue ex intentione, inte ficere ; .Nam secundum omnium Doctorum sententiam, homo
493쪽
homo non est Dominus vitae suae, nee inembrorum suorum. unde nec potest se mutilare , licet tamen aliquando coope perari ad propriam mortem , & hoc tripliciter i. indirecte.&per accides, & mediat hoc est exponendo vita sua periculo.
ob rationabilem causam nempe aut omittendo actiones ad viis
tam necessarias , a. immediate , & directe , sed cx Dei prς-eepto , ut est exemplum in Sansone , & sancta Appolonia . 3. publica authoritate , si quis coacte sumat venenum , haec
enim cociperatio non videtur contraria iuri naturς , ex quiabus colligitur solutio multorum Casuum sequentium, vide tur Angelicus magister a. a. q. 6 . art. I. NaVarr. cap. t . n. ra. Toletus lib s. cap. 6. Clavis regia lib. 7. cap. 9. Lessus.& sa verbo Iudiciales actus n. 34. Aragon. a. a. q. 69. arti
& Sylvius cum ali)s multis, non est tamen licitum Patri , aut Superiori causare montem filio aut subdito sivε directae. sive indirecte, nempe megando illi necessaria in infirmitatubus , tam quoad victum , quam quoad servitutem , nec potest prohibere alijs constatibus; ne illum visitent, et nim infirmi ex priese alia amicorum siblevamen accipiunt Sicu ex talibus prohibiti γnibus tristitiam , & ipsis augetur
morbus , unde, si ex talibus occasiOilibus infirmi moriuntur , . aut inhabiles circa sua membra remanent, nescio e
cusare dictos Paties . aut Supcriores a nota homicide , sivEmutilatoris. ut videre est apud DD. res illicita tamen etiam Scitis, S Barbaris, & precipue quando agatur de superi ribus religiosis in quibus debet vigere Charitas in summo, respiciant ad sermicam , quae debilem ducit ad Domum s &si in aliquibus tantum pro seipsis fit, pro ali)s aut n. nequaquam, quando ipsos culex aliquis mordet subvertitur Conventus , quando alij in periculo vitς manent dicunt fingere esse infirmos . pro ipsis invenitur manna , pro aliis tantum
deteriora , & parva J immemores quod , in victu , & vestitu omnes teligiosi debent esse equales , ut sanctissimo docet in suis conititutioitibus Clemens VIII. quas legant. - . G Κλk sed
494쪽
4 osed nolunt intelligere ut bene agant sed non omnes arusi tantum, utinam sic amarent filios. legittimos, sicut spu
. 4s. Et si unusquisque vita suam teneatur conservare quantum potest, & debet , nihil hominus , in quibus homo etiam si possit vitam suam conservare non tenetur homo illam tueri t. quando quis permittit se occidi ne alter mori tur in peccato mortali. ut quando agitur de persona publica utilis Reipublicae , & aliis . ipse vero non est talis 2.m,les potest se defendere , sed non potest relinquere stationem in praelio, etiam si videat certo se occisurum fore ab inimuco , ac hoc ad recitandum malum aliorum 3. ' Reus in ca cere colistitutus non potest fugam arripere , & si certo sciat se sub endendum esse in patibulo tarcarum . q. Condemnatus ad mortem per famem . potest abstineri a cibo Clanculum' oblato s. in nauseagio potest quis alteri committere tabulam a se occupatam , & se undis comittere 4 si duo in extrema necessitate constituti sint . potest alter alteri cedere panem, & sinere se mori . potest quis obic re se tela . ad conservandam vitam principis, & amici, im-mb, & si amicus sit damnatus ad mortem iniuste , potest pro illo se offerre occidendum 8. licet militibus de communi consensu inicere pulveri tormentario ignem , quo naVis incendatur, vel dare se praecipites in mare, etiam non ape to vitae periculo, ne ipsi veniant innavibus infidelium sunthcum navi 9. excusari possunt etiam , qui sua corporis agilitate ambulant super funem, aut sumunt venenum adhibito statim remedio ; Quam vis enim hςc sint periculosa , nihil hominus purgatur periculum per applicationem sufficientis remedij, de Ratio horum omnium est , quia non est prohibitum homini ne vitam suam periculis umquam exponat, set tum , ne ex intentione , illam quasi exosam auferat virestur Diana p. s. tract. q. resolui. 26. 2 8. & 42.& p. 6. traa. 7. relat. 48. tenent etiam sequentes. Clavis regia
495쪽
regia lib. 7. eap. 9. n. sequenti. Bonacc.' pimct. s. n. . & seq. Les. dub. 6. n. 27. & seq. sa Verbo homicidium . Tolet. lib. s. cap.6. SylviuS,&c. Μalder. a. a.. tract. 3. cap. I. du, I9. Petrus Nauarta lib. 2. cap. 3. n. 73. 8a. & seq; Marcant. Decalog. cap. I. q. 8. casu q. RodriqueZ par. I.,
45. Qui etiam dicunt, quod si quis ex intentione , aut
etia. inadvertenter sine tali intentione vitam suam notabiliter, ieiuniis, vigiliis abstinenlijs, stud ijs psalmorum decanis ratione, abreviat, inor aliter peccat, NaVarr. di cap. I s. n. Ia. P. Navirr. lib. 2. cap. 3. n. 88. nam quilibet ex charia tale tenetur seipsum conservare . & assectum contrarium non habere . Non tamen videtur peccare , qui per moderatam abstinentiam , per ieiunium , per macerationes , vel studia praevidet fore, ut vita obrevietur , non tamen intendens mortem, sed virtutem, nam hoc non repugnat rationi, quo niam haec opera sunt digna laude . Videantur Victoria dia temper. n. 32. Alior. p. I. lib. s. cap. 6- q. T. Aragon. a. a.' 6 art. I. ad 3. Diana p. 3. tract. q. resol. 33. Pasqualis. in prax. ieiunis Ecclesiait.. c. 27. l . '
7 quidem auctores etiam dicunt, quod qui ines... serete sumit abstinentias, &c. quae vitam abreviatura sunt. sed hoc non advertit, sed solum profectum spiritualem intendat animae suae, excusatur a peccato , nam inadvertenti non dicit voluntarium 3 oc id quod in hoc casu est volunt
f 48. Sed quaeritur an liceat occidere invadentem res exteris. nas proximi. inquit Molina tom. q. tract. 3. disp. 28. n. I. pol se , eo quia , sicut potest occidere quis invadentem proximi vitam, ita res proximi invade Ps occidi poterit. Immo Fabet. putat, nos ad hoc teneri, sic in ε. diit. 33. q. 3. disp. z. cap. t. n. 3. quia sacra pagina , obligat unumquemque . ad proximum Innocentem defendendum I tin ruique πιι Deus deproximo suo, inquit Ezechiel.dc in Proνcrb. haber
496쪽
tur a erue res, qui ducuntur ad mrtem, se e/s pu traἔπι- 4d interitum liberare non cesses, Molina tamen , solum lo-.quitur de illo, qui ex olficio ad hoc tenetur , & ego libem ter ipsum Molinam sequar, ratio est, quia si teneor vitam proximi deicia dere, non teneor bona, cum bona sint longe inferioris ordinis ipsa humana vita , at esto quod prima se tentia Molinae loco supracit. valeat. q. Petes quanti valoris debet esse res pro cuius conservatione possit fur mactari Dico non debere esse parvi momenti ; sed quando esset talis, & Dominus vellet eam a fure habere , fur vero contra Dominum illam petentem, ageret eum ferro, &c. tunc posset fur occidi, habetur ex l. si ex pla gis , S. tabernarius , ff. ad i. Aquiliam a & maxinte quando res parva tolleretur cum iniuria , quia tunc posset occidi in vindictam, non tam rei, quam honoris, ita Less. lib. a. cap. s. dub. I r. n. 68. quantitas vero , quae talem occisionem licitam facit, est unius aurei, vel duorum , prout Iason apud Maiderun at signat loco supracit. videantur Din de hae materia , qui varia , & multa dicunt. Ego tamen teneo od quaatitas quae licitam talem necem facit debet esse conis serabilis, de non pro uao auro, &c. aut tribus. so. An vero quis directe possit occidere seipsum , negativa est sententia tenenda, quia in nullo casu hoc licet, unde doctissimus Gomitulus lib. . q ro. n. 6. cum alijs contra Victoriam , de homicidio n. 3 o. ad argumentum 8. non licere, ad mortem damnato venenum a mini iro tultitiae sibi paratum accipere , nam id esset ac si quis pugione , se occideret, ita sentit S. Thomas a. a. q. 69. art. . potest tamen reus permittere , ut venenum sibi applicetur , mere enim passive in tali rasu se haberet, sicut potest os sum aperire , ut venenum infundatur, ita Malderus in a. a tract. 3. cap. I. dub. I 8. quamvis hoc neget Sylv. in D. Thomam lococit. immo inquit ipse Sylv. quod reus tenetur tale venenum non deglutire, sed
evomere si potest , i ' non potest reus dum ni istes tulim
497쪽
tiae vi scit, Arearum uin, limem ad holium , se exstata iprocere . idem Sylv. assirmat, locociti in D. Τh
' si . Et quia Superius loquius fui, de occidente bannitummodo quaeritur, an occidens bannitum possit illico eum spoliare , & denudare impune . Respondet Florian. in l. bis uas in fine E de servit. urb. praed. & Bald. in I. sororem, vers. si quid ergo dices, C. ad Syllam , & Cast. cons. 33. inci p. super dictam discultatem, quod bannitus non potest ofkndi nisi vivus: atquξ adeo mortuus non potest occidens illunia denudare, quia motuus non est amplius homo, sed cadaucr C. in quadam de celebratione missarum , quod intellige ex intervallo, quia inccmtinenti licet, ita Bartholus in l. r. ff. de hijs quibus ut indign. Salic. in l. qui sepulcra, C. de sc- pulcr. viol. Alberi. de Rosa in . p. statui. q. 9 i. si statuto cavetur, di ratio est , quia sicut sibi licuisset auferre bona , di postea occidere, ita etiam si statim post occisionem hoc faciat, quia ea , quae in continenti fiunt, &c. & l. lecta . . verbo dicebam ff. si certa pet. capit., ossicij de elect. facit quod dixit Dominus Cardinatis Zabarella in C. perpendamus de sententia excommunicationis , ubi si licitum est latronem
occidere ergo, & vulnerare .sa. Licitum est occidere satellites, seu publicos ministros cum moderamine inculpatae tutelae, quando iniuste conam. tur interficere innocentem, vel illum capere , , ut ciniuste o cidatur ; si autem non constet illum esse innocentem, sed bona fide munus suum faciant, non possunt occidi, ratiis est, quia bonum commune postulat, ut ministris bona fide publicum ossicium exercentibus iniuria , aut damnum non infer tur . Tenet RodriqueZ p. I. cap. 13 I. u. 9. Aragon. a. a. q.
3 3. Secundum sententiam probabilem est licitum occidere eum, qui pergit ad iudicem, ut falsum testimonium propter quod quis erit occidendus, vel infamandus , aut bona sua
498쪽
amissurus, vel hisis testilius suboriraris vitam tuaii εφjugnatae in iudicio , quia talis Occiso non est iiivasio i sed fuitas deafensio ; quod idem dicendum est de illo, qui contra iusiutiam legalem pandit crimen occultum fic firmat Bannes a. a. q. 64. art. T. dubi Φ. verum est quod contrarium sentiunt retrus Navarr. lih a. cap. 3. n. 39i. Rodriquedrin somnia tom. I. cap. 73. n. I. SancheZ lib. a. m'ral. cap. 39. n. 7.' quia apotiretiir via ad multa malae, & ad multa homicidia sic eti nasii mini Bonaccina , & LesI. primus, punct. 9. n. 7. secundus d. s. n. -7. ic t etiam Diana trin. s. cin Mikellaneis resoL97. p. 3. Σ Ρ. I, q. resol. 7. Sylv. a. a. q. οφ art. 7.
q. L.icet tamen, tam Clericis, quam Laicis occidere uia valorem suarum facultatum, dummodo sint magni mominuti a ia spes non sit illas recuperandi, etenim omnibus licitumeit iurete naturae, vim vi repellere, non solum a propria vitaverum etiam ab iss, sine quibus commode, aut simpliciter secundum statutum suum vivere non poteit, tenent sequentes DD. nempe ROdriquca cap. rῖ . n. II. cst IValent. rum. 3.di . . q. 8. punct. . Molin. tract. 3. NaVarr. cap. tWn a. Less. dub. I 3. ClaVis ReS. cap. 1 o. n. So. Diana P. . tra a. q. re lol. ι7. & 8.. 33. Numquam , licitum est tam ante quam post animationem laetus, dari matri gravidae pharmacum mortiferum Detui . sive de natura sua ordinatum ad abortum, vel fartus mortem , non est iustum innocentem occidere pro conservatione alterius , di praecipue si hoc fiat post animationem , si ante neque licitum est, nana si non est licitum procurare pol lutione , ad procurandam sanitatem , multo minus licebit abortum procurare , nam utruntque, est contra generationis naturam , tanto magis quod non est medium per se ad sanitatem ; si mater periculose laboret, & aliud remedium non habeatur potest dari pharmacum directe tendens in eius curationcm , etiam si ex tali potione probabiliter putetur abortum
499쪽
seeuturum ; modo proles fion sit animata, oula tunc abortio solii A celi Suhyes missa hon volita, sive intenta per accidens, per se aute solum sanitas matris intenditur , nam mater tunc potest uti iure suo , non sic si proles animata sit, quia tunc non potest dari matri medicamentum Curativum , cum no labili periculo prolis , si sine illo erat spes salutis matris, quando verum tam proles quam mater sunt in evidenti periculo non adhibito remedio tunc potest dari matri remedia necessaria ad eius vitam salvandam, firmant DD. quam plinrimi qui sequentes sunt, Covarr. p. a. s. 3. n. r. P. Nauarta lib. a. cap. n. Iψo. NaVar.cap. 2 S. n. 62. Sylvest. verbo Medicus q. - HenriqueZ lib. iii . cap. 36. n. 8. Grassi I. p. lib. a. cap. 63. n et . Leis. Clavis Regia lib. 7. cap. ia. n. 2 o. Diana train. S. Mi cst ii era. I. p. : .
36. An ero licitum sit reddere mulie re ste illam ad evugaddam mortem illius, quae posset provenire ex conceptione .fetus, vel quia mater nimis est arta, vel prae angustia uteri ferre nequeat prolem ; quia si non licet semen emittere ad procurandam sanitatem, multo minus licebit hoc dicendum. quia nullo modo potest honestari talis patio , quia esset contra naturam , & naturalem finem generationis, unde
Sistus per suam specialem bullam hoc prohibuit de abortu g. s. & in C. si aliquis de homicidio, videantur DD. k-
tuentes nempe Syb. a. a. q. 6 . art. T. quaesit. . concl. 3. FLIiucc. trin. 2'. n. aol. Navarr. in manuali cap. r6. n. 33. Sa chez de Matrim. lib. ς; disp. ao. n. a.&8. . necnon Io. Turrian.
- , 7. Non licet viro etiam si talis honoratissimus sit,& nobilis occidere aliquem oleo quia dixit ei; mentiris , quia homici- diem securum non probat illum non esse talem , cum ergo homicidium non sit medium ad locandum talem iniuriam quis non potest tali medio uti, quia ad hoc ut media sint licit debent cis aptata , & proportionata ad lavandam maculam firmat AZZOr. p. 3. lib. a. cap. I. q. 17. Diana P. tract reta. i 3. RR
500쪽
a. TNhoc titnio alti hor agit de collationibus prebendarum.1 de quibus, multa dicta se it antecedenter in alia Rubrica . verum, ut non discedam ab ordine textus, & auctoris . De praebendarum collatione ego, hic sermonem faciam quae qui deii praebendae conferuntur . . vel ab ordinario . aut ex mandato, Sedis Apostolicae, aut Pontificio rescripto, prout in textu, igitur ut incipiam de hac matera agere sit. o
2. ordinarius beneficiorum , sive praebendarum est ille . quem consuetudo approbavit, aut ius designavit,' ut Episeo. pus , Vel capitulum, aut patronus , nempe institutor prisbendae, cuius nomine veniunt haeredes , vel : nominati,ini stitutione beneficij,&eo unde quando est difficultas in coli tione praebendarum , recurrendum ad iura partium , 'secum dum institutionem illarum; ficit cap. 3.& q. de hi quae fiunt
3. Verum est quod , si Praelatus sid subspensus', vel e communicatus , cui spectabat praebendae collarionem simul cum capitulo, de capitulum potest conferre, dummodo Episscopus iit in mora , vel e contra , non tamen omnes de capitulo subspen si, aut excommunicati sunt, tunc reliqui de capitulo , providere debent, quia non est collatio disserenda quia tunc, privatus aut sub ensus , &c. non habet ius cap. rς fin. ne sede vacante , & C. gratiosε de rescriptis in o. dc de paenit. diit. r. S. hoc idem versiculo idem a moriuo.