Commentarium in primum quartum librum institutionum iuris canonici authore adm. r.p. Io. Baptista Neri à Petra Sancta ... Cum appendicibus undecim casuum coscientiæ

발행: 1686년

분량: 643페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

x flatui Clericali, aliter enim quilibet posset, se excusere ἰdicendo non habere, totum victum atque adeo non tene-νi ad dictum ossicium recitandum i sumo hanc rationem , ex C. Clericus dist. 9. ubi loquitur de Clerico paupere , sic omnes Canonistae cum Gloss. in eod C. Clericus dist. 91. Hostiensis , Ioannes Andreas . Panormitanus , & alij in cap. r. de celebr. missarum , & alij in Clementi cap. I. eod. tit.' & in dicto C Clericus, quas sequitur Turecreinata in principio dist. 9 i. q. 6. Navalia Covarruvias, AZZOrius. Medina , diuus Antoninus, & alij multi, quos sequitur Suarius , lib. q. de horis Canonicis cap. a r. n. 3. Fili ucius

trael. 23. cap. I. num. Igr. Vide. Trullen. cap. 7. dubio II. g. 3. n. 14. & sequenti. Contonium lib. 3. controuers3. cap. I. n. a . cum D D. ibi relatis. . a s. inando aute recitandum sit ossicium divinum , ordinatim sine dubio recitandum est, nempe , ut matutinum ducatur ante primam, prima ante tertiam , unde horas invertendo quis peccat mortaliter . secundum Suar. tom. 3. de res Fg. lib. . cap. 13. n. 7. & Fillucc. cap. 6. num. 188. tract. 23.

at quia praecipuum fundamentum. doctorum istorum est noscandalum sequatur in populo,secundum hanc eorum, sentenditiisecluso scandalo putant aliqui non esse peccatum mortale, ita Bonace. disp. a. q. 3. punct. . n. s. in fine, ego tamen contrariam substineo, nam quelibet hora habet suum Mystellum in Christi passione, undε invertendo horas pariter M'. steria passionis Christi invertuntur , ct in . hoc sub mortali t netur Superior, ut ossicium in Choro modo debito persolvatur

ex cap. a. de celebratione mimum , & Suar. cap. 23. n. r.& a. 16. Requiritur etiam ad divinum incium, sive recitetur in choro . sive extra, attenctio, & intentio, & adeo est necessaria ipsa attentio, & intentio, ut non solum peccet mortaliter illas ommittendo voluntarie ; sed etiam si sit praebendatus teneatur ad restitutioncm stinum. ι firmat meum

1. . . dictum Diuitiam by Coral

482쪽

I λ. Quapropter vagantes quoad actus externos, ad alia negocia, confahulando, ridendo, Sc. non solum peccant peccato scandali, verum non satisfaciunt. ullo modo divino 'Ificio praecepto ab Ecclesia ; nam recitarς divina ossicia est actus Religionis, quod non adimplerur cosse hujando. &ridendo, sed potius videtur saltem externe quod illudea uir.

sequius est Diana hanc sententiam a. p. tract. ἔδ. res i. a. nec non durandus in f dist. ι . q. a. Sylv. vel b. horae n. Medina C. de oratione q'. iq. Angelus Verb. horae n. 13. Palud. in ψ. dist. a s. q. q. art. z. c cl. q. nam ad actus emersos omisnes Chori star tenentur cum lan ina modestia peragere ; sancta enim Sancte tractandae, & agenda sunt. -

i 8. Debet er Io ex dicti ede magnum flentium, io choro. . pluribus de causa , primo , ut uiui isque re possit, secundo ,. ut h/bratur finis . ad quem ramus4n,

ni canunt, atque exeosin ut eis instrum de , ercisa --.

rs. AMeriendum, est tamen, . quod si quis ex accidia P& sine iuxta causa ossicium praescriptum in aliud brevius comia mutaret, V. G. incium de feria in ossicium de aliquo San cto, utique non satisfaceret praecepto, quoniam illud quoad substantiam non adimpleret, quod quidem praeceptum est . quod quotidiar ab ordinatis in sacris recitentur septem horae canonicae, credo quoad substantiam , . & quoad modum. nempe , b quo*d qualitatem. est substantia praehcripta ab Ecclesia Romana. quae sabnata a b. Spiritu errare non potest,

483쪽

potest, sie firmat Net. verbo horae Vasque everbo beneficium cap. . S. t. n. 6o. licet fiequmrer hoc faceret ; nam si non licet semel non lidet etiam frequenter icum singulis diebus adsit novum praeceptum , peccaret ergri tamen letaliter iuxta veram Doctrinam . ' eto. Verum est . quod R. Pater meus Vega p. t. cap. rassimis 37. hanc sententiam non admictat, & adducit rationem

de illo, qui loco assistendi sacrificio missae in die festivitatis.

non adsistit sed iso talis assistentiae aliud opus bonum s . sit, de tamen praecepto non satisfacit elige oh Lector benevole , nil duobus sententiis, quem sibi probabilioremeae videbitur . quoniam ex uisaque parte adest ratio fundamentalis . non parvi ponderis ' , O .iat. Advertant lainen qui ad officium di simini recitandum tenentur , quod debet recitari studiosε , & devoth , Iuxta praeceptum Innocentii 3. in Concilio generali, & ha-Τlietur etiri in C. dolentes de celebratione missarum, ad quod faciendum tria requiruntur, iuxta AZZorium tom. r. cap. 7. quaesito II. Toletum lib. a. cap. 33. n2 9. Filiuctu tract. 23. cap. 6. q. 9. Lessium lib. a. cap. 37. d. ro. & alios

non paucos. Primo, ut absque Syncopa, nemphis alicuius verbi omissione , ut dum fit dum prima verba versiculi Iu suntur ultimis absortis mediis, quae quidem Syncopatio certhnon eris peccatum mortale de sicili; nisi fit enormis excessus, quo casu infallibiliter tenebitur eos reperere, alias erae tantum veniale C si voluntari fiat . Si vero involuntarie fiet ut succedit in defectuosibus circa loquelam . 'uibus difficillimum est omnia verba pronunciare ; quia illa sincopatio in non desectuoso erit peccatum mortale precipvh in ossicio quod emitur in Choro , in privato erit veniale, si non sit excessus , si fiat. voluntarie, unde qui vessiculum incipiunt ante quam S ij alium totaliter pronuncient non satisfaciunt praecepto , n m pars , que anticipath dicitur non communiΨur cum , quia eas' audire Requeunt , ut d

484쪽

t s. secundus in Regul. S. Benedicti n. r 383.

ra. Recitans divinum ossicium privatim non tenetur seipsum audire , sed sufficit, ut omnia verba distincte proserat. sive seipsum audiat, siue non , quia nullo iure probat ut re citantem ad hoc teneri, cum praeceptu sit, de dicedo no vero de audicdo,vox enim nihil aliud est, qua facta respiratio certo

modo per labia, & linguam, at qui non possunt labia, & lingua moveri quin sit vox , quomodoqunque articulent est VOX ergo , di pronunciatiatio audibilis , ac proinde satisfaciens praecepto , ita AZorius p. r. l. Io. cap. 1 i. q. q. Diana tractatu de hori Canonicis resolutione a r. p. a. Caramuel. in Regul. S. Benedicti n. t 38o. & a 38r. Τainburinus de i re Abbat. tom. a. disp. ro. q. s. n. s. & si Diana hanc se tentiam solum lococitato ad mictat pro scrupolosis , de reliquo dicit, quod verba debent Clare proferri, ut. possint a ciri a proferente illa , de sententigi tisc.putatur a me Phob bilior, & tutior . ra 3. Petes an dormientes in choro , dum laudes divinas canunt, praecepto satisfaciant, Marchinus de Sacro ordin. tract. a. p. 6. di cul. a. cap. ra. distinguit in hac re, ci dicit; vel dormitans advertit se omittere notabilem partem diviniosscij, di tunc nisi repetat quae omisit non satisfacit praec pio de rςcitandis horis Canonicis, si autem tunc quando' ad eriti Proponat eos repetere, & deinde obliviscatur repstere , non peccat, . et enim oblivio ab inadvertentia non dis,

fert, & utroque a culpa excusat. Si autem sciens , & v lens, notabilem partem ossicij omistam negligit tepetere fit reus mortalis culpae, nam tunc fix vransgressor praecepti Ecclesi stici obligantis adactentam. dc devotam divinarum horarum

recitationem. t.

et q. Verum si quis dum recitat lamno resisteret. & provisibus con retur. verba dixtincte proferre, 'stantum i vis postea, ita lamira opprimeretuI , ut neque ad urba ,

485쪽

6 oque ad verborum sensum , aut ad aliud divinum mysterium

attenderet non peccaret utique , quia ita possunt esse sens soporati, ut moraliter nequeat talis sopor superiri . Sic R

driqueet in summa p. I. cap. 1 o. n. r7.

et s. Gnεtur etiam regulares ad Psallendum in choro, sicut, . di ad celebrandam missam solemnem: non quidem de iure: quia in textu Canonico de hac re nulla est constitutio . 'sed

ex laudabili consuetudinae prout ait Granadus tom. a. lib. s. q. a. cap. 6. S. n. 12. nam Ecclesiae regularium inter Ca, thedralibus , de Collegiatis numerantur , ut interpetratur Clementina t. de Celebratione missa. C. dolentes, & C. crea

tura, & quidem miror , quod & si quoad officium fere

ab omnibus talis consuetudo recepta sit, ab aliquibus tamen regularibus, qui verecundantur, de tanto conspicuo nom, ne i non sit recepta , quasi , magis honoretur Deus, silendo, quam divina olficia , & missam solemniter cantanda di tamen nescio quomodo, hoc tuta conscientia salvare pos- fini uide quidquid dicit Peregrinus in 3. p. tract. a. resol. 8.as. Si quis autem recitaret horas Canonicas absque intentione satisraciendi praecepi, satisficeret, imm6 satisfaceret illas recitando. cum expressa intentione non satisfaciendi pro tunc, quod valet in omni praecepto , est sententia Lesi si lib. a. cap. 37. dubio 1 r. n. 68. ego tamen contrariam

sententiam temerem.

- a . An pollit dari casus extra infirmitatem, ut quis insa- eris eonstitutus excusetur a recitatione divini officii, respon- fio est afirmativa , prima est timor mortis, ut si quis esset inter infideles, vel haereticos, & dobitaret de eorum crudelitate . ad illam obviandam . posset tune quis non recitare divinum ossicium . ratio est ; quia praecepta humana nono ligant cum magno incommodo , nec dicta omissio est contra fidei consessionem I dummodo non sequatur scandalum , aut Religionis contemptus, nam alias unusquisque tenetur ad coalamonem fidei ex iure divino , firmit Suari

486쪽

lib. q. eap. 2 8. n. 33. & eorroborat host ipsum Filiucc. trast

a 8. Potest dari etiam alia causa excusans ab officio diviano , & est exercitium incompossibile quod quis habet, &potest provenire ex obligatione praecepti, ad quam quis i netur ex Iustitia , aut ex charptate ; dummodo tendat tale exercitium ad publicum bonum , ut ad audiendas consessi nes, ad concionandum, ita quod si recitet divinum officium non potest populo satisfacere , sicut sunt etiam Lectores, &compositores librorum ad publicam utilitatem , & gravis

occupatio honesta , & necessaria secus autem esset si tale im- dimentum , nullatenus talia opera non impediret, & in hoc currit regula . S. Bernardi lib. de praecepto , di dispensatione ubi hahetur , quod propter Charitatem introductam est, non obligar cum huiusmodi Charitatis dispendis , nulli eni-oenum est talia apera omittere , cum dispendio sua fama , an vero sit minus malum relinquere actum ceraritatis, an ex qutionem. praecepti Ecclesiae. videatur regula Concilij letani 8. cap. a. & cap. r. distinct. et 3. apud Gregor. ibidem cap. a. ex lib. 32. moralium cap. 38. ex quibus locis colligiatur , quod non semper requiritur magna necessitas i sed sufficit magnum incommodum proprium, Vel proximi, tenent Marius,& Filluc. ac mairon. primus n. 7 . & 33. Secundus tract. 23. cap. 9. n. Zoo.&3 or. Tertius in dist. 22. q. s.

art. F. in fine. .

as. Datur etiam alia causa excusans a recitatione hor rum divinarum , ut est Censura Ecclesiastica , sed haec se Ium .est causa excusans a recitatione publica, non verba Privata ; non sic est sub ensus, qui non reicitur a Publica recitatione divini ossicij, quamvis dicere non possit Domi inuas mobiscum, sed iste solum debet assistere in Choro, ut fa- ciunt Clerici puri in lacris non ordinati, etiam in loco i terdicto possimi recitari horae Canonicae, cum moderatione tamen tenet C. Alma mater. Non loquor hic de dispensa-

487쪽

tione summi Pontificis in Me quia Ipse est septa Ius Ecclesiasticum , ut alibi dixi fere in principio huius operis vidi

apud Suar. cap. 28. n. 33. verum est quod non desunt DD. etiam ex iuristis, qui sententiam contrariam tenent, nemphripam non posse talem dispensationem concedere, de maxime cum eiiciato, nam beneficiatus ex iure naturali tonetur in quo Pontilax dispensare non potest . Iuxta Panormitanum in cap. a. de celebratione missi maior in dist. t a. q. ad i. Turecremata in C. Eleutherius dist. yr. q. s. Angelus verb. horae n.6. dc Rosella n. r3. idem tenent, ego in

men ut dixi officium divinum , est de iure Ecclesiastico, de per consequens potest a Papa dispensari. sicut etiam dispe lare potest in omnibus, quae sunt iuris humani , videatiuSuarius supracitatus . & antecedenter ad ipsum Ioannes de Lignano in Clement. r. de Celebrat. missar. Sylv. verb. hinra q. 8. Tobb. n. r . Armilla α ι . Nauar. cap. II. n. 3 r. Aragon. a. a. q. tu. art. Q. Toletus lib. I. cap. x . non sic

potest ficere Episcopus . Iuxta Suar. supra lococitato n. Α & r. in fine, & n. 12.3o. Non tenetur ad restitutionem , qui partem parvam

officij relinquit V. Psalmum , & si fructus sint in quantitate maxima, s triuor de beneficiati J immo secundum aliquos

etiam per omissionem unius horae non est aliquid restitue dum, videatur Toletus lib. I. cap. 12. Regina l. lib. 3O. n. 4 . tract. 3. Filluc. cap. 3 o. q. 7. Diana trA. de horis resol. 26. Bonace. q. s. punct. a. n. 13. P. Nauar. lib. a. cap. a. n. I96. Suar. cap. 3 o. quibus me remicto.

3r. Advertendum est tamen, quod ex Bulla B. Pij V. .& ex Concilio Lateranensi . Restitutio ob omissinem nor rum Canonicarum , facienda est fabricat beneficii a beneficiato, vel pauperibus pro voluntate beneficiarii, dummo, do alia non fit consuetudo ; vel aliquod statutum receptum. qua propter existimarem quod si beneficiarius pauper

ηst possit Di illam restuatiouem aptitare. quia tunc non est

488쪽

minoris conditionis ipsis Pauperibus, me remito tamen d cto auctoruin Citandorum , qui sunt sequentes, Fili uce. nu. 3a . Lessius cap. 34. n. 377. Toletus lib. 2. cap. o. Suar. n. t 7. Rodrique Z p. r. cap. 3 F. n. 3. quid autem sentiat Diana re sol. 27. & Navarr. in Manuali cap. 2I. n. Iaa. Via deatur apud ips0s locis citatis .

De homicidio .

. 3r. Homicidium sic definitur ut explicetur eius ratio essentialis θ ex qua definitione tradenda multos casus pronam . de luam Deo auxiliante est ergo homisidium. homisis occisis, dc est peccatum mortale, tantoque gravius , quanto Diustitia , quae fit homini, dum vita privatur, maior est , ita diuu Thomas a. a. q. rv.ari. ad , , leti lib. s.cap. 6. victoria de homicidio a n. r .us -d a G 33. inod quidem praeceptum, prohibrito homicidium .

non versatur Circa animalium necem ,. immo Me fide tene dum est homines in suos vis, ani otia . & plantas posse interimere . quia . ini sacra pagia homo consiluitur Domi somnium inseriorum bergo potest ea in suum usum convertere. ut patet per illud Genesis s.'---movet- , o vivit erit vobis in Cilinis, ita Angelisus magister a. a. q. M. art. r. Sylvius ibidem . Molina tom. q. tract. 3. disp. q. Lestus lib.

a. cap. st. dis. r.

. 3 . Vnct nescio ego capere . quomodo hodie , occisio animalium . . ita rigorose pichilata sit , fere ab omnibus magnatibus, cum taneto damno Colonum in suis praediis . quando', animalia 4 lege naturae communia omnibus sint.& contra talem legem facta sint Particularia. Concedo, quudem quod Principibus licitum sit habere aliqua loca ; v nationum pro metu divertimentu; at quod omnis nobilis, hoe ficere velit, niinis .duru videtur,& quod pro occisone unius animalis in talibus Iocis, contra. occidentcm , aliquando so

489쪽

meointhun Ieationis& ex iure Civili I. i. C. de vi, & vi armata , l. scientiam S. qui cum aliter is ad legem Aquilam& l. vim , vi ff. de iustitia , & iure , & docet ipsa ratio naturae , ut notatur apud Tullium orat. pro Milone ; undh ex

Abbate, & alijs , docuit Binsfeld. de iniuria, & damno

dato cap. I. q. S. concl. 3. quod si quis invaderet Sacerdotem celebrantem', Sacerdos, missam interni ictere posset, di se defendere, & si Sacerdos cum moderamine, &c. invasorem occidat, posset sacrificium prosequi, ut ego dixi Superius in Appendice de ii regularitate; immo potest intendere mortem , quando videret illam necessariam esse, ad se praeservandum . Tenet post alios Diana p. I. tom. q. resol. I 6. 38. Dicitur autem quis occidere aliquem cum modera mine inculpatae tutelae quando , vidit in conflicto, non habere aliam viam tutam evadendi de manibus inimici, sive

aggretaris, Diana ibidem , di est Doctrina communis apud Doctores Classicos . Nec tenetur fugere aggressus si est vir Nobilis, aut miles ad vitandam invasioncm cum suo dedecore . Si vero sit plebeus, & fugcre possit, absque ulla contumelia , & suae vitae periculo tenetur fugere ex charitate ;si Clericus ex iustitia , nam fugiendo , si libere possit non perdit famam , sed illam acquirit. Tonet sic Navarr. de

restit. lib. 2. cap. 3. n. 389. Less. tamen icnet, non icneri Ecclesiasticum fugere, ex iustitia , scd sol uni ex charitate . Sicut filius a suis maioribus invasus , quia illi tunc non abscribetur ad dedecus , sed ad pietatem i, sic MendoZZa a. a. disp. -x o. sect. I 6. S.I36. sicut a furiosi, & Ebrij in vasone, quis invasus fugere tenetur , quia non est ignominia , ut ostendit

Malder. a. a. tract. 3. cap. I. dub. II. Diana relat. s. citata

in fine . 39. An vero bannitus possi occidi sine, peccato, qoando est bannitus & condemnatus ad poenam moriis, multi negant , quia occidere alium prohibitum est lege divina , per

praeceptum non occides, & dicunt quod bannum publicatum quod

490쪽

quod quis possit occidere, de oeciser evadat impunis , est contra ius divinum , prout continetur in lege, & Evangelio ut notatur in summa dist. r. & s. & in C. non est S. sis itaque dist. 6. ergo est immutabile , ut habetur in summa dist. s. atque adeo dicunt iiii obligat semper , & ad semper, dictoi s itaque , unde fit quod ex defeesu potestatis inferior non possit abolere legem Superioris, C. cum inferior . den aior . & Obedientia , tanto magis , quod expresse hoc fi mavit Baldus in I. cum mulier S. col. vers. sed an is salutam atr. & plenius ostenditur per Bartol. in l. ut vim , in I. LOLvcet. sed numquid de iustitia, & iure . ubi dicitur bannit- non posse otandi in personam, item talem bannitum occidere videtur esse non solum contra ius divinum ; sed etiana contra ius naturale, gentium , ac Civile. Divinum, quod dicit non occides. naturale quoquis prohibetur inferre quod sbi

non vult cap. I. dist. r. nam nemo vellet si bannitus ecit iste

fici ; Item , quia amicus amico , Filius Patri, &c. repugnat quoque iuri gentium hominem homilii insidiari, & lex nefas vacat l. ut vim . de iustitia, & iure, & ius Civile ,

non permittit hominem occidere, nisi cum moderamine i culpatae tutelael. I. C. unde vi, & numquam talis casus, reperitur specificatus. Tum quia tale bannum esse non potest sine peccato, atque adeo est illicitum . unde bannitos occis dentes per tale bannum ad peccatum inducuntur iuxta notata per glos in C. inter haec hircum. 33. q. a. bannum eoim de bet esse Sanctum . Sicut, & Lex. C. erit autem dist. q. glos in C. cum contingat, de iuri iuran, & hoc est verum non solum in terris Ecclesiae . sed etiam imperij, & cuius vis Regis, & Principis, hic enim agitur de praecepto, ubi ncm est attendendum ius Civile, sed Canonicum c de quo parum curant Criminalista Ioannes Andreas in C. post,tar malae fidei de regulis iuris in 6. Felinus in cap. r. de prati cria

o. At non obstantibus dictis, pono conclusionem affir

SEARCH

MENU NAVIGATION