장음표시 사용
401쪽
S ER vrvs fatetur, sententiam ejus, qui legaverit,
asipici oportere, in quam rationem ea sutus sit re- serre. Vertuns ea, de quibus non ambigeretur, quin in alieno genere essent, ut puta escarium argentum, aut ponulas & togas supellestili quis adscribere suitus sit, non idcirco existimari oportere, supellectili i ta ea quoque contineri. Non enim ex opinionibus singulorum, sed recommuni usu nomina exmatri debere. M Tubero parum sibi liquere ait: nam quorsum nomina, inquit , nisi ut demonstrarent via talem dicentis' Equidem non arbito quemquam dicere, quod non sentiret, ut maximὸ nomine usus sit, quo id appellari selet. Nam vocis ministerio ut, mur. Caeterum nemo existimandus est dixisse, quod non mente agitaverit. Sed etsi magm,pere me Πι-- & ratio& auctimias movet, non tamen i Semia dissentio, non videri quemquam dixisse, cujus non suo nomine usus sit: nam etsi r aipve potentimr est, max, mem ἀμ-M tamen naemo sine voce dixisse existima r. l. 7. f. MN e find. M - IL Fundo legato, instrumentum eius non aliter legatomosum, nee domui cedit, specialiter id expressum sit. Nam & domo i neque instrumentum ejus, sepellex aliter I
Dis sm . gato cedit, quam si id ipsim nominatim expressim a testatore fuerit. I. at.
402쪽
Te alimentis vel eibariis legatis.
habitatio debebitur: quia sine his ali corpus non I. . Osime tu eo
post' Cincta quae a viplinam ponent, lagato non continentur: nili aliud testatorem 1ensille probe- im M.tur. l. 6. & L 7. l. est. eod. II. Verbis fideicommissi purὸ manumisse, praeteriti quo- Alimmta pratque temporis alimenta reddenda sunt, quamvis tardius lia tartatem recuperaverit, nec heres moram libertati secerit: tunc enim explorari moram oportet, cum de uiris Gdeicommissi quaeritur, non de ipsis fideicommissis. l. Io. I. V. l. 18. f. I. III. Mela ait, si puero vel puellae alimenta relinquam Alimenta brasatur, usque ad pubertatem deberi. Sed hoc verum non est. obemur. Tamdiu enim debebitur, donec testator voluit: aut,
non patet quid sentiat, per totum tempus vitae debebum tur. I. Iq.
IV. Certe si usiue ad pubertarem alimenta relinquantur: Alimenta V vas quis exemplum ilimentorum, quae dudum pueris&pue pubertatem legalis dabantina velit sequi: sciat Hadrianum constituisse, ut pueri usque ad decimum octavum, puellae usque ad quain iuritum decimum annum alantur: & hanc sormam ab Hadriano datam observandam esse, Imreator noster rescripsit. Sed etsi generaliter pubertas non sic definiatur, tamen pietatis intuitu in sola specie alimentorum hoc tempus aetatis esse observandum non est incivile. I. Iq. f. I. V. Sed si alimenta, quae vivus aestabas , reliquerit: ea Si alimenta , qua demum praestabuntur, quae mortis tempore praestare Elitus V μεν crati inare ii mite varie praeiciterit, ejus tamen temporis praestatio spectabitur , quod proximum mortis ejus suit. novi mi temporu id ergo, si clan testaretur, minus praestibat, plus mortis Bbb tem- -
403쪽
3 8 LEGUM DELECTUs, LIg. XXXIV. TIT. II. tempore, vel contrat Adhuc erit dicendum, eam praest - tionem sequendam, quae novissima fuit. l. I . f. a.
Exom piam sotie- VI. Qui secietatem Cmnium bonorum suorum cum ratis bonorum inter uxore sua per annos amplius quadraginta habuit, testame virum ΘΜ ρ'ς to eandcm uxorcm, & nepotcm ex filio, requis partibus heredes reliquit, & ita cavit: item Merris meis, quos vivos
manumisi, ω em praestabam. Quaesitum est, an & qui cotcmpore, quo secietas inter eos permansit, manumissi ab utrisque, & communes liberti sunt, ea quae a vivem te percipiebant, solida ex fideicommissis petere possint lRespondit, non amplius quam quod vir pro suaptum praestabat, deberi. l. I 6. f. ult. αAlimenta legata, VII. Cum alimenta per fideicommissum.:relicti sunt. adjesta quantitater ante omnia inspiciendum est, quae defunctus isti in siici at ei aestare: deinde, quid caeteris ejusdem ordinis reliquerit: si neutrum apparuerit, tum ex facultatibus de cti; & caritate , cui fideicommissim datum erit, modus statui debebit l. 21.
iis, veste vel vestimentis, o fatuis legatis.
me Mesa vestem I. C I ita esset Iegarim, vestem meam, Arge νι- meum, meam dis- , ML dis, e di id lasatum videtur ,. quod testa rur, nisi actud adi menti tempore fuisset: quia praesens tempus temperantes μpareat. geretur, si aliud comprehensum non esset. Nam cum dicit, vestem meam, argentumpneum, hac demonstratione, meum,pra E, non futurum, tempus ostendit. l. 7.
Pro auri pendere II. Cum certum auri vel argenti pondus legatum est, si ρηφι MFrui non species des gnata st: non materia, sta pretium prae sentis temporis praestari debet. l. 9. God adierim νὼ III. S per cum quaerimus, quid citi cedat; illud'in,
zz, ': omandae causa adhibetur: ut accessoli s is d.' principali. Cedent igitur gemmae phialis, vel lancibus ,
404쪽
Γx LIRRIs DIGEs T. ET COD. 379 Diioniam hoc spectamus, quae res citius rei ordinandae causa fuerit adhibita, non quae sit pretiosior. d. l. I9. 3. ult. in fim. Utra autem utrius materiae sit accesso, visu atque usu rei, consuetudine patrisfamilias aestimandum est. l. 29. f. I.
I. MN laus debitoribus ea, quae debent, recte le- Debhum νιΣὸ gantur: licet domini eorum sint. l. r. ligatur. II. Si quis decedens chirographum Seii Titio dederit: sidererim eh-nt post nurtem Ikam Seio det; -t, si convaluisset, sibi reideret: deinde Titius, defuncto donatore, Seio dederit, &heres ejus petat debitum: Seius doli exceptionem habet.
Advertendum ne id fiat in fraudem creditorum. V. insquae in fraud. cred. l. I. f. 2. ΙΙΙ. Si cum alio sim debitor, puta, duo rei suimus pro omo librea, non mittendi, &mihi seli testator consultum voluit: agendo rreus . , consequar, non ut accepto liberer, ne etiam conreus meus liberetur contra testatoris voluntatem: sed pacto libera r. pullana digatum
Sed quid, si socii fuimust videamus, ne per acceptilatio sit. nem debeam liberari: alioquin, dum a conreo meo petitur, ego inquietor. Et ita Iulianus libro trigesimo secundo Digestorum scripsit: siquidem Dcii non simus, pacto me debere liberari: si secti, per acceptilationem. Consequenter quaeritur, an& ille secius pro legatario habeatur, cujus no
men in testamento scriptum non est: licet commodum rei stamento aduini ue pertineat, si Besi sunt ' Et est verum P . . . non statim eum, cujtas nomen in testamento scriptum est, legatarium habendum: verum eum quoque, qui non est scriptus, si & ejus conlcmplatione liberatio relicta esset. Utriqueautcm legatarii habentur & in hoc casu. l. 3. ue. q.& s. Titia, quae duos tutores habuerat, ita cavit: Rarionem tuteia mea, egis Publius Maecius cum Lucio Titio, Bbb α προ- Dissilir oste
405쪽
Legatum δε ista legatari, evanesicit,s i stator illud exeis
gerit. si ad cenum tem Μι petere vetuerit restator, a debitoremsura non debebun-
Iegavit, ne tutela agaι a versus here. des 3 tutela agentilaegraum non uisebi.
largius interpretanis dum propter natu ratim lectum.
38o LEGυΜ DELECTUs, LIB. XXXIV. TInm. reposci ab eo nolo. Quaeritur, an si qua pecunia apud eum ex tutela remansit, peti ab eo possit' Respondit, nihil pr poni, cur non pecunia, quae pupillae esset, & apud tui
rem remaneret, legata videretur. Item quaeritur, an con
tutor liberatus videretur ' Respondit, contutorem non ibberari. l. ult. f. 2. & 3. IV. Liberatio autem debitori legata ita demum ess ctum habet, si non fuerit exactum id a debitore, dum vivat testator. Caeterum, si exactum est, evanescit legatum. l. 7. f. 4 V. Illud videndum est, an eius temporis, intra quod petere heres vetitus sit, vel usuras, vel poenas petere possit lEt Priscus Neratius existimabat, committere eum adversus testamentum, si petisset. Quod verum est. l. 8. 3. 2. VI. Qi toties cohaeret personae id, quod legatur, veluti personalis servitus, ad heredem ejus non transit ; si nonc haeret, transit. l. 8. f. s. in LVII. Tutor decedens, aliis heredibus staptis, pupillo suo, cujus tutelam gessit, tertiam partem bonorum dari voluit , si heredias sens tutela causa controversiam non fecerit, sed eo nomine omnes Meraverit. Pupillus legatum Inoulit, Npostea nihilominus petit quidquid ex distractione aliave causi ad tutorem suum ex tutela pervenerit. Quaero, an verbis testamenti ab his actionibus excludatur' Resipondit, si, priusquam conditioni pareret, fideicommissiim percepisset, S pergeret petere id, in quo contra conditionem saceret, doli mali exceptionem obstaturam: nisi paratus esset, quod ex causa fideicommissi percepisset, reddere: quod ei aet lix beneficio indulgendum est l. 26. VIII. Titius testamento facto, & filiis heredibus inst tutis, de patre tutore suo quondam facto ita locutus est:
Seium patrem meum Eboratum esse volo as azia- metia. Qua ro, haec verba quatenus accipi debent, id est, an pec nias, quas vel ex venditionibus rerum factis, aut ex nominibus exactis in suos usus convenit, vel nomine suo foen
ravit, filiis, & heredibus testatoris, nepotibus suis debeat redderet Respondit, eum, cujus notio cit, aestimaturum: praesi tio enim propter nam lem asseelum facit, omnia
406쪽
Εx L a Rrs DIGEsΥ. ΕΥ Com 38rpaui Uderi concessa: nisi aliud sensisse testatorem ab her dibus ejus approbetur. L 28. f. 3.
me adimendis, Cel transferendis legatis, veI fideicommissis.
I. duobus Titiis separatim lcgaverit, & uni ademerit, -- onec appareat cui ademptum sit: utrique legatum II.
turr quemadmodum & in dando, si non appareat, cui nεuiri Distum s. datum sit, dicemus neutri lcgatum. l. 3. f. 7. Mem in adempι o , II. Non solum autem lehata, sed A: fideicommissa adi-: possunt: & quidem nuda voluntate. Unde quaeritur in sega-
an etiam inimicitiis interpositis fideicommissum non debea- tum, nisi in amicia ruri Et si quidem capitales, vel gravissimae inimicitiae intercesserint, ademptum videri, quod relictum est. Sin autem levis offensa, manet fideicommissum. Secundum haec& in legato tractamus, doli exceptione opposita. Quod si iterum in amicitiam redierunt,& poenituit testatorem pri ris ost nsar: lcgatum vel fideicommissum relictum redintegratur. Ambulatoria enim est voluntas desuncti usque ad vis fisis, 41 Avitae supremum exitum. l. a. f. ult. & l. q. l. 22. V. l. 9. Tmo adsecundum Ie- de his quae ut indiga. avs. d. l. f. I- gatum primo Mimia III. Si vivo temtore mortuus fuerit is, in quem tram flatum legatum fuerit: nihilo magis ad eum, a quo tran ιαν. satum fuerit, pertinebit. l. 8. Megatum purum', IV. Si legatum pure datum Titio, adimatur sub co sis conitione adι- ditione, & pendente conditione Titius decesserit: vis conditio defecerit, ad heredem Titii legatum non perii ratario, quamvis ea nebit: nam legatum cum sub conditione adimitur , perin- ef cemi, legatum de est, ac si stib contraria conditione datum fuisset. l. Quod pure datum est, si sub conditione adimatur, qua uisionati M. si sub conditione legatum habet .. l. 6. ff. quand. dies le-gatum purum, segat. vel f dcic. ced. pia convitione adi-. V. Nihil prohibet, priorem scripturam posteriore corrigere, commutare, rescindere. LI7. priora derogat.
407쪽
D ma is rei ligata. VI. Rem leguam si testator vivus alii donaverit, omni- vel ejui partis, e si modo extinguitur legatum. Nec distinguimus, utrum pro-as essectμm ηρ' necessitatem rei familiaris, an mera voluntate donaverit: ut, si necessitate donaverit, legatum debeatur; si nominuit. da voluntate, non debeatur: haec enim distinctio in donan .lis munificentiam non cadit,ctim nemo in necessitatibus liberalis existat. l. 8. V. s. de log. 3. l. II. f. I 2. Pater hortos insti uctos filiae legavit : postea quaedam ex mancipiis hortorum uxori donavit: sive donationes confirmavit, sive non confirmavit, posterior voluntas filiae legato potior erit. Sed etsi non valeat donatio, tamen minume filiae legatum pater intelligitur. l. 2 q. f. I. Ut indigno, aifer- VΙΙ. Seia testamento suo legaVit auri pondo quinque. tur legMum et gia Titius accusavit eam, quod patrem suum mandas et interficiendum. Seia post institutam accusationem codicillos coma reptiam ,-i - fecit; nec ademit Titio privigno legatum; & ante finemnit Aeris accuyriis. accusationis decessit: acta causa , pronunciatum est , patrem Titii scelere Seiae non interceptum. Quaero, cis codicillis legatum , quod testamento Titio dedcrat, non ademerit, an ab heredibus Seiae Titio debeatur ' Respondit, secundum ea, quae proponerentur, non deberi. l. I. f. 2.
Ambiguo srmone non utrumque, sed quod voluerit quilo Juitur, ιMelligendum est. Ex mplum legati
1. IvIB O s civitatis legatum vel fideicommissum da- tum, civitati relictum videtur. l. 2. II. In ambiguo sermone non utrumque dicimus, sed id
duntaxat quod volumus: itaque qui aliud dixit quam vult, neque id dicit quod vox significat, quia non Vult: neque id quod vult, quia id non loquitur. l. 9. III. Quidam relegatus facto testamento post heredis institutionem,& post legata quibusdam data ita subiecit: Si quis
ex hered bus, taeterive amicis, quorum hoc testamento
Mention ιν habui, Ilae quis alias restitutioncm mihi impetraverit Diqitigod by Cooste
408쪽
Ex LIARI s DIGEs T. ET COD. 383τerit ab ImperaroN, ct ariete decessero , ei gratias agerem e volo dari ei qui id egerit a careris heredibus aureos tae. Unus cx his quos heredes scripserat, impetravit ei restitutionem: &, antequam sciret, decessit. Cum de fideico, mista quaereretur, an debetetur' consultus Julianus respondit, deberi. Sed etiam si non heres vel legatarius, sed alius ex amicis curavit eum restitui,& ei fidei commi ssum praestari. l. s. V. tit. C. de incert. persΙU. Si tibi & posthumo suo vel alieno hereditatem resitituere quis m verit; vel ex parte te, & ex parte post- humum heredcm instituisset, legariimve similiter vel fidei- habibu tum io Acommi sium dedi Tetr utrum ita posthumus partem ficiat, vi e fi natus sit: an & si natus non sit, quanti η Ego commo dius dici puto, si quidem natus non est, minimh cum partem facere, sed totum ad te pertinere, quasi ab initio tibi selido relicto. Sin autem natus fuerit, utrosque accipere, quantum cuique relictum est, ut uno nato pars tibi ai dia debeatur; duobus natis, tertia tibi debeatur. l. s. g. I. I. 6. & l. T. V. Cum quidam, pluribus iaredibus institutis , unius 'Fatm rHimere
fidei commisisset, ut cum mareretur, um ex coheredias , - tibis ipse vellet , restui creet eam panem hereditatis quae ad eum per- ν iu/ndi. sed elive sit : risiimtim eli utile esse fideicommissum. Nec gendi cui relliitu u.
enim in arbitrio ejus, qui rogatus est, positum est, an omnino velit restituere, sed cui potius restituat. Plurimum enim interest, utrum in potestate ejus, quem testator bligari cogitat, faciat, si velit dare , an post necessitatem dandi, solius distribueruli liberum arbitrium concedat. l. 7. f. I. V. l. 67. ff. de leg. a. d. L 3. I. VI. Si inter virum & uxorem donatio ficta suerit, i, ramumorientduire desuncto, cui donatum est, ad eum res redit, qui do
morat: quod si simul tam is, natum est ,quam is, nai.rat, at dona
qui donaverit: quaestionis decidendae gratia, magis placuit iloarmen supe . valere donationem: eo maxime , quod donator non super- Vivat, qui rem condicere possit. l. 8.
VII. Qui duos impuberes filios lia bat, ei, qui sup SQ sitisuὀstiamus molitur, Titium substituit: duo impuberes simul nave petieiunio Quaesitum est, an substituto, & cuius '
409쪽
pervixis pras .mitur filius patri, Duore muris. Supervixisse pra fimitur Alio pater,
eum haberit sipulatio de dote ex ea. ρlivio, si in matriamonio mulier deis e sserit.
creditur Abus -- permisisse, nisi sit
38 LEGUΜ DELrcos, LIB. XXXIV. TIT. V. hereditas deseraturi Dixi, si ordine vita decessissent, primri mortuo frater ab intestato heres erit posteriori substit tus. In ea tamen hereditate etiam ante defuncti filii habebit hereditatem. In proposita autem quaestrone, ubi simul perierunt: utrum, quia clim neutri fiater stiperstes fuit, quasi utrique ultimi decessisse sibi videantur ' an vero neutri, quia comparatio posterioris de entis ex facto prioris momtui sumatur , quaeritur ' Sed superior siententia magis admittenda est, ut utrique heres sit. Nam & qui unicum filium habet, si supremum morienti substituit, non vid tur inutiliter substituisse; & proximus adgnatus intelligitur etiam, qui selus est, quique neminem antecedit; & hic utrique, quia neutri eorum alter superstes fuit, ultimi pimique obierunt. l. 9. VIII. Cum bello pater cum filio periisset, materque filii, quasi postea mortui, bona vindicaret, adgnati vero patris, quasi filius ante periisset: Divus Hadrianus credidit, patrem prius mortuum. l. 9. 3. I. V. ins ad Senat. Trebell. I. 17. f. pen. & l. q. Si cum filio suo libertus simul perierit, intestati patrono legitima desertur hereditas, si non probatur supervixisse patri filius et hoc enim reverentia patronatus suggerente dicimus. l. 9. 3. 2.
IX. Si maritus & uxor simul perierint, stipulatio de dote ex capitulo , si in matrimorio mulier decessisset, habebit i cum : si non probatur illa superstes viro fuisse. L s. f. s.
X. Si Lucius Titius cum filio pubere, quom selum t stamento scriptum heredem habebat, perierit: intelligitur supervixisse filius patri, & ex testamento heres suisse , &filii hereditas succetaribus ejus desertur, nisi contrarium am ι probetur. Quod si impubes cum patre filius perierit, crediatur pater stipervixisse, nisi & hic contrarium approbetur. l. 9. 3. est. Cum pubere filio mater naufragio periit: cum explorari non possit, uter prior extinetiis sit, humanius est credere, filium diutius vixisse. Si mulier cum filio impubere naufragio periit, priorem filium necatum esse intelligitur. l. 2 2. & 2 3.
410쪽
XI. Si ita libertatem acceperit ancilla , si in marem In a gris peperem, bbcra em, & liaec imo utero marem 3 eminam sv peperisset: siquidcm coetum est, quid prius edidisset, non dcbct de iplius statu ambigi , utrum libera esset, nccne; sed nec filiae: nam, si ,stea edita est, erit ingenua. Sin aulcm hoc incertum est , nec potest, nec per subtilitatem judicialem manifestari r in ambiguis rebus humanior se tentiam sequi oportet: ut tam ipsa lilκrtalcm conscquatur, quam filia ejus ingenuitatem , quasi me praesumptionem priore masculo edito. l. IO. f. I. Finge Maz. m seb eadem conditione pecumam , numaρά militer praseumerur pro legararia ' Sed orsi sterior mM narus fuerit, numq-dθμια natum esse eodem paris , de quo tunc futuro testator senserat ' η' g nXII. Quoties libertis usussiramri legatur, dc esu omnium su-vissimus supervixerit, proprietas et utile est legatum. ρε sui proprietas stimo enim omnibus libertis proprietarem sub hac conditiinne, noetissmus pervixerit,
. XIII. Qi ties in actionibus, aut in exc tionibus, an ' ρ.mmondi. bigua oratiis est: commodissimum est, idaccipi, quo res , de Ambigua oratio qua auitur, manis valeat, uti m pereat. l. 11. sic interpret η , M
Ubi est verborum ambiguitas, valet, quod acti est: vesuti ctim Stichum stipuler, &sint plures Stichi; vel hominem; vel Carthagini, cum sint duae Carthagines. Semper in dubiis id agendum est, ut qQm tutissimo loco res sit bona fide contracta: nisi cum aperte contra leges scriptum est. l. 2 I. XIV. Quaedam sunt, in quibus res dubia est, sed ex post. facto retroducitur , & apparet quid actum est: ut ecce, si res legata suerit, & deliberanae legatario cam rem heres ahi tradiderit: nam siquidem voluerit lagatarius habere legatum , traditio nulla est: si vero repumaverit, valet. Tantumdem est, & si pecuniam hereditariam legatam credid tit heres: nam siquidem non repudiaverit legatarius , ali nam pecuniam credidit: si vero rFudiaverit, suam pecun:am credidisse videtur. 1id olim, si consumpta suerit pecunia Utique idcm erit ex eventu dicendum. l. I .XV. Quod de pariter mortuis tractamus, & in aliis a - Me aut ρω- tatum est. Ut ecce, si mater stipulata est dotem a marito, a tasu C c c mortua Diuitiaco by Corale