Legum delectus ex libris digestorum & codicis. Ad usum scholae & fori. Accedunt Singulis legibus suae summae earum sententiam brevi complexae. Opera d. Joannis Domat, qui easdem leges methodo genuina disposuit

발행: 1703년

분량: 658페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

601쪽

LEGUM DELECTos, LIB. XLVIII. TiΥ. XVIII. IU. Qui quaestionem habiturus est, non debet specialiis

dexmnan Tit - ter interrogare, an Lucius Titius homicidium secerit: sed id stcerit: alterum enim magis suggeren' iis, .uuam requirentis videtur. l. l. f. 2I. Fallax quastis. H- V. Quaestioni fidem non semper, nec tamen nunquam habendam, constitutionibus declaratur. Etenim res emragia is, hasta ..' & periculosi, & quae Veritatem fallat. Nam plerique patientia. sive duritia tormentorum ita tormenta conte nunt, ut exprimi eis veritas nullo modo possit: alii tanta sunt impatientia, ut quovis mentiri, quam pati tormenta velint Ita fit, ut etiam vario modo fateantur,ut non tantum se,uerum : , etiam alios comminentur.Praeterea inimicorumquaestioni fidcs haberi non debet, quia facile mentiuntur: nec tamen sub prae textu inimicitiarum detrahenda erit fides quaestionis. Causaque cognita, habenda fides, aut non habenda. l. I.3.23.2q. 1 F. Maias a judiea in VI. Quaestionis modummis est iudices arbitrari opor- quaestionem habere oportet, ut servus salvus ηρ' sit vel innocentiae, vel supplicio. l. 7. Tormenta adhibenda sunt, ut moderatae rationis tempeωramenta desiderant. l. IO. f. 3. Non torquetur - minore quatuordecim annis quaestio habenda non est. l. Io. V. l. I. g. 33. ff. de Senat. Silan. Rei vox, em 3-- VΙΙΙ. Plurimum quoque in excutienda veritate etiam iis, trepidatio inex- vox ipsa, & cognitionis subtilis diligentia adfert: nam &sermone, &ex eo, qua quis constantia, qua trepid

tione quid diceret, vel cujus existimationis quisque incia. vitate tua est, quaedam ad illuminandam veritatem in luceniememunt. l. IO. f. s.

Rueti potisq-- IX. Repeti posse quaestionem, Divi Fratres rescripse-

Reus evidentioribus argumentis oppressus , repeti ini quaestionem potest: maxime si in tormenta animum cor pusque duraverit. l. I 8. f. I. Ex Furom νῶι X. Unius facinoris plurimi rei ita audiendi sunt, ut ab ρ ρ - i' eo primum incipiatur, qui timidior est, vel tenerae aeta-

iis videtur. l. I 8. Ei reus argu- XI. In ea causa, in qua nullis reus argumentis urgeb svm ω - metus, tur, tormenta non ficile adhibenda sunt: sed instandum accusa-Diuitigoo by GOrale

602쪽

cusatori, ut id, quod intcndat, comprobet atque Vincat. l. I 8. f. 2. M tormina. XII. Quaestionis habendae causa neminem esse damnania m ρα dum, D. Hadrianus rescripsit. l. 2 I. XIII. Ipsa quoque mulier torquebitur. Neque enim ιών. 1 aegre feret, si torqueatur, quae venenis suis viscera hominis extinxit. l. I. C. eod.

XIV. Convictis consessisque ad secietatem scelerum vocantibus eos, a quibus aurehensi custoditive sunt, se cild credi non oportet. I. q. C. d. XV. Oportet judices, nec in his criminibus, quae publicorum iudiciorum sunt, ad investigationem veritatis altormentis initium sumere: sed argumentis primum verisimilibus probabilibusque uti. Et si his veluti certis indiciis ducti, investigandae veritatis gratia, ad tormenta putaverint esse veniendum: tunc id demunm facere debebunt. l. 8. f. I. C. eod.

TITULUS XIX.

I. ENERA TER placet, in legibus publicorum is uas inuis

iudiciorum, vel privatorum criminum, qui extra ordinem cognoscunt Praefecti, vel Praesides. ut eis. qui poenam pecuniariam egentes eludunt, coercitionem extraordinariam indutant. I. I. g. aeti Π. Rei capitalis damnatum sic accipere debemus , ex Damavi MFtalis qua eausa damnato vel mors, vel etiam civitatis amissio ea es qua vitam am

Qui ultimo lapplicio damnantur, statim civitatem p r-- dunt. Itaque praeoccupat hic insus mortem. l. 29. III. Eum accipiemus damnaturi, qui non provocabit: Nis habetur γε caeterum, si provocet, nondum damnatus videtur. Sed& si ab eo, qui ius damnandi non habuit, rei . capitalis quis damnatus sit: radem causa erit. Damnatus enim ille est, ubi damnatio tenuit. l. a. f. a. ' Dddd IV. Pra Diuitiaco by Corale

603쪽

e supplicium,

nee qua tio de pra-gnante sumitur. Exilio non obtemperans majori poena ρυZtitur. Solus Princeps ab

exilio revocat.

Nemo ex siuspicisve

damnandus. Satius non puniri reum, quam innocentem Iamnari. Multum res taneasu quis deliquerit, an consulto.

Non audiendus qui, ut supplicium eluis dat , vicit habere se

adquid quos Principi

referat. Varia poena mora, exitium, coercisio estvom, damnum

cum infamia, dignitatis depositis, actus prahibitio.

Non ad poenam. --δεώ adcinio iam camere habetur.

. IV. Praegnantis mulieris consumendae. damnatae poena differtur, quoad pariat. Ego quidem, & ne quaestio de ea habeatur, scio observari, quamdiu praegnans est. l. V. Si quis non excesserit in exilium intra tempus, i tra quod oebuit; sive etiam alias exilio non obtemperaverit et contumacia ejus cumulat pcenam. l. q. V. l. 8.f. 7. ' . . . VI. Nemo potest commeatum rcmeatumve dare exuli, niti Imperator, ex aliqua causa. L in s. VII. De suspicionibus non debet aliquis damnari. Sirius enim, impunisum relinqui facinus nocentis, quam hino,

centem damnare. l.

VIII. Refert, & in maioribus delictis, consul id aliquid admittitur, an casu: & san in omnibus criminibus distin- citio haec poenam aut iustam eligere debet, aut tempera

mentum admittere. l. s. f. ulta.

IX. Si quis serte, ne supplicio assiciatur, dicat se ha

bere quod Principi referat Ialutis sius causa: an remittendus sit ad eum, videndum est. l. 6. Caeterum , ut mea sertopinio, prorsus eos non debuisse, posteaquam semel damnati sunt, audiri, quidquid allegent. Quis enim dubitat, eludendae poenae causa ad haec eos decurrere δρ magisque esse puniendos, qui tamdiu conticuerunt, quod pro salute Principis habere se dicere iactanti Nec enim debebant tam magnam rem tamdiu retscere. d. I.6 . , X. Nunc genera poenarum nobis enumeranda sunt, quibus Praesides' adficere quemque possint. Et sunt poenae,

quae aut vitam adimant, alit civitatem austrant, aut exilium, aut.coercitionem - corporis contineant. l. 6.-2. aut

damnum cum infamia, aut dignitatis siquatia depositi nem, aut alicujus actus prolabitionem. l. 8. . XI. Solent Praesides in carcere continendos damnare Iaut ut in vinculis contineantur: sed id eos facere non oportet: nam huiusmodi poenae sisterdictae sunt. Carcer enim ad continendos homines, non ad puniendos haberi debet.

Mandatis principalibus, quae Praesidibus dantur, 'cavsi quis perpetuis vinculis damnetur. l. I. i

604쪽

Εx Linu Is Di GEST. ET. COD. 179XII. Moris est advocationibus quoque Praesides interia AAMarionist, dicere. Et nonnunquam in perpetuum interdicunt, non-μ nunquam ad tempus, Vel annis metiuntur. l. 9. Nonnunquam non advocationibus cui interdicitur, sed soro. Plus est autem sero, quam advocationibus interdicere ; si quidem huic omnino forensibus negotiis accommodare se non permittatur. Solet autem ita vel juris studiosis interdici, vel advocatis, vel tabellionibus sive pragmaticis. l. 9. f. q. XIII. Sunt & aliae poenae . si negotiatione quis abstinere Int.rdictis auu iubeatur, vel ad condu tionem eorum, quae publice lo-tiatione vel conum cantur, accedere, ut ad vectigalia publica. l. s. f. s. β ρη. εω θηηρ--

XIV. Perspiciendum est judicanti, ne quid aut durius z. duz., h. f.

aut remissius constituatur, quam causa deposcit. Nec enim-s adimi aut severitatis, aut clementiae gloria assectanda est: sed per. βψueia MV. pense iudicio, prout quaeque res expostulat, statuendum est. Pland in levioribus causis proniores ad lenitatem judices esse debent: in gravioribus poenis severitatem legum cum aliquo temperamento benignitatis subsequi. l. Ir. XU. Delinquitur autem aut proposito, aut impetu, Delinquit- ρυρ aut casu. Proposito delinquunt latrones, qui factionemsito , impetu, c u. habent. Impetu autem , cum per ebrietatem ad manus, aut ad serrum venitur. Casu vero, cum in venando telum i in seram missum , hominem interfecit. l. II. f. Σ. XVI. Hodie licet ei, qui extra ordinem de crimine Dilexeriminis proco noscit, quam vult sententiam serre, vel raviorem, Hr ira 'fluet vel leviorem: ita tamen, ut In utroque modo rationem ..itii, ,.m, dum non excedat. l. II. modum servet.

XVII. Aut facta puniuntur, ut serta, caedesque: aut Puniuntu acta, dicta, ut convicia, & infidae advocationes: aut scripta, ino, t , si si ut salsa, & famosi libellir aut consilia, ut conjurationes& latronum conscientia: quosque alios suadendo juvisse, 'sceleris est instar. l. I LSed haec quatuor genera consideranda sunt septem mo-' 'dis: causa, persona, loco, tempore, qualitate, quantitate, & eventu. l. I 6. f. I. imusa, ut in verberibus: quae impunita sunt a magi- stro allata, vel parente, quoniam emendationis, non in-

605쪽

Lori, Temporis, suantitatis,

s8o LrouM DELECTUS, LIB. XLVIII. TIT. XIX. iuriae gratia videntur adhiberi: puniuntur, clan quis per iram ab extraneo pulsatus est. l. I s. g. 2. Persera, Persona dupliciter spectatur: eius qui secit, & eius qui passus est . Aliter enim puniuntur ex iisdem facinoriabus servi, quam liberi: & aliter qui quid in dominum, parcntemve ausus est, quam qui in extraneum, in magistrum, vel in privatum. In ejus rei consideratione aetatis quoque ratio habeatur. l. I 6. f. b. V. inst. 28. f. 8. Locus facit, ut idem vel furtum vel sacrilegium sit, Z capite luendum, vel minore supplicio. l. I s.f. Tempus discernit furem diurnum a nocturno. l. s. Qualitate , ctim factum vel atrocius, vel levius est. Ut furta manifesta a nec manifestis discemi selent, rixae a grassaturis, expilationes surtis, petulantia a violentia. I. I 6. g. 6. Quantitas discernit larem ab abigeo: nam qui unum suem subripuerit, ut fur coercebitur ; qui gregem, ut abigeus.

Eventus spectetur, ut a clementissimo quoquo lacta. l. 6. f. 8. XVIII. Evenit, ut eadem striera in quibusdam provinciis gravius picctantur: ut in Africa messium incens res, in I lysia vitium: ubi metalla sunt, adulteratores

monetae. l. I 6. f. 9.

XIX. Nonnunquam evenit, ut aliquorum maloscio rum supplicia exacerbentur: quotiens nimium multis personis grassantibus, exemplo opus sit. l. 16.3. vlt. . Sunt quidam δειλιδες, hoc est, occivitate: ut sunt .in .opus publicum perpetu b dati, & in .insulam deportati: ut ea quidem quae iuris civilis sunt, non habeant; quae vero iuris gentium sunt, habeant. l. II. f. a. XXI. Cogitationis poenam nemo patitur. l. I S. V. s. adleg. Jul. maim. n. 9. , XXII. Ultimum supplicium esse mortem solam interpretamur. l. 2 I. .

XXIII. In metallum damnati, si rictus me, alit aetatis infirmitate inutiles operi ficiqndo d prehςndantur, e rescripto Divi Pii a Pi side dimitti poter*it. l. 2 2.

γη I t iuris ciuilis.

Cogitationis non s

supplicium.

Poenis impares propter aratem, aut malesudinem . ἀ-itri possunt , aut PCena

commutaud

606쪽

Ex Li B R I s DIGEST. ET COD. s8IXXIV. Si diutino tempore aliquis in reatu suerit, aliqua- Diu passus ἰουν a tcnus poena ejus subleva a erit. Sic enim constitutum est: poterat misius non eo modo puniendos eos, qui longo tempore in reatu agunt, quθm eos, qui in recenti sententiam excipiunt.

XXV. Crimen vel poena paterna nullam maculam filio instigere potcst. Namque unusquisque ex suo admita serti e Ii,. .

subjicitur: nec alieni criminis succcstar constituitur. l. 26 V. s. adleg. Jul. mai. n. q.&in s. h. t. n. 62. XXVI. Suam mutare sententiam nemo potest. l. 27. Iex non paras Si tamen de se quis mentitus fuerit, vel , clan non 'berct probationum instrumenta, quae postea repererit, poe- Ina assi ictus sit: nonnulla extant principalia rescripta , qui- dum. bus vel poena eorum minuta est, vel in integrum restitutio

conccsa. Sed id duntaxat a Principibus seri potest. d.

l. 27. Poenam sua dictam scntentia Praesidi provinciae revocare non licet. l. is. C. eod. XXVII. Omnia admissa in patrem, propinquum, mari- Gravius vindi tum, uxorem, caeterasque necessitudines , gravius vindi- mcal da sunt , qudio in extraneos. l. 28. f. 8. 2 7 νγο .XXVIII. Venenarii capite puniendi sunt. l. 28. 3. 9. ' V venum evita XXIX. Inccndiarii capite puniuntur, qui ob inimicitias, ..uci praedae causa incenderint. l. 2S. 3. Iz. . plictuntur.

gentiam eorum, apud quos orta sunt, damno vicinis fuerunt, gelut a civiliter civiliter exercentur, ut qui jactura affectus est, damni dinceptet, vel modice vindicaretur. l. 28. 3. 12.

XXXI. FanaoQs latrones in his locis, ubi grassati sunt, ut supplisium alifurca figendos, compluribus placuit: ut & cohi pectu reantur lilii ab iisdem facinoribus, & Blatio sit cognatis &.adfinibps interemptorum Aodem loco pinna reddita , in quo latrones homicidia fecissent. l. 28. f. is. S. XII. Severius iam is, quam integrae famae homines ramosi s revis

puniendi. l. 28. 3. ult. XXXIII. Sanctio legum, quae novissime certam poenam Her specia irrogat iis, qui praeceptis legis non obtemperaverint, ad ea, pc -- .m

species pertinere non videtur , quibus ipsi lege poena spe- Dddd 3 cialiter rari

607쪽

' ,81 LEcυM DELEcTus, LIB. XLVIII. tr. XIX. cialiter addita est: nec ambigitur, in caetero omni jure speciem generi derogare. Nec si verisimile est , delictum

unum eadem lege variis aestimatioribus cociceri. l. I.V. l. 8o. de reg. jur. Usim misime XXXIV. Interpretatione legum poenae molliendae sunt

t' αὐ-T ,- XXXV. Si ante conceptus est puer, de quo libellos de-

ρω μιονε partui disti, quam mater ejus in metallum condemnaretur: natus stinan , conditionis ejus est, cujus ante condemnationcm ejus m -- . l. Caisas nis/Husas XXXVI. Impunitas delicti propter aetatem non datur, erim- ca Mem si modo in ea quis sit, in quam crimen, quod intenditur, cadere potest. l. 7. C. e . Poena non factia re- XXXVII. Non remitti poenam facith, publich interesti ne mittenda, ne it 3 -- ad maleficia temere quisquam prosiliat. l. Iq. in s. C. eod. ras malo exemis si XXXVIII. Capitali poena non damnetur, Ut qui constra ea pilati poena qui tibus, s concoriantidiusprobatiombus ita convictus, i, πιυμ

μ spmὸ no sit ipse crimen nere possit. l. I S. C. eod. - XXXIX Si quis in metallum fuerit pro criminum de-issit imi . . II prehensorum qualitate damnatus, minime in ejus facie scri--l a. batur: cum & in manibus, & in suris possit poena damnationis una inscriptione comprehendi r quo facies, quae ad similitudinem pulchritudinis est coelestis figurata , minimὸ

maculetur. l. I7. C. eod. - disrhmia XL. RAn es verenda reorum condemnatis r sed estissreorum con emna proferenda sententia in scelerosos. l. 18. C. d. λ , . XLI. Sancimus, ibi esse poenam, ubi & noxia est. Propimnam nemo finitati quos, notos, familiares, procul a calumnia submovemus, quos reos sceleris societas non facit. Nec enim affinitas , vel amicitia nefarium crimen admittunt. Peccata igitur suos teneant auctores : nec ulterius progrediatur metus, quam reperiatur delictum. l. 22. C. eod. V. s. ad leg. JU. mai. n. Misa non infa- XLII. Multa damnum ae non Irrogat. I. I. C. de m in t. . do multar.

608쪽

De bonis damnatorum.

ΑΜ NATION A bona publicantur adimitur, aut civitas. I. I.

Bona publicoriis cum aut

II. Maritus mulieris damnatae 3 silvas actiones contra

sistum habet. l. q. V. l. Io. . μινιbus.

Si, ut proponis, bona eius, qui tutelam tuam administravit, sententiam passi ad fiscum sunt devoluta r procurat rem nostrum adire cura: qui si quid iure posci animadverterit, non negabit. l. 3. C. debon. prosc. seu damnat. - . DIII. Ratio naturalis, quasi lex quaedam tacita, liberis ρο- , , arentium hereditatem addicit. l. . '

TITULUS XXII.

De interdictis , o relegatis deportatis ' .

t si cui honore uno interdictum sit, non tantiun eum aspirare non potest. honorem petere non possit, verum ne eos quoque, qui eo honore majores sunt. Est enim perquam ridiculum, eum qui minoribus poenae causia prohibitus sit, ad majores adspi- ' irarer majoribus tamen prohibitus minores petere non pro- .....hibetur. I. 7. f. ult. II. Religinus non potest Romae morari, licet hoc tententia comis iam tu Prehelum non sis, quia omnium es patris. Sed neque m δε- vitare in qua versatiar Princeps, vesper quam tra fite eis enim araxat Principem intueri licet , qui Romam inPedi possunt.'

se enim Princeps parer patria. l.

LIBER

609쪽

LIBER XLIX

TITULUS I.

peliatiosus O relationibus.

, villarionum PPELLANDI usus quam sit frequens , quam- ur neculisω, --que necessarius , nemo est, qui nesciat. Quippe

his.- cum iniquitatem judicantium, vel impetitiam cre

corrigat : lichi nonnunquam bene latas sententias in peius reformet. Neque enim utique melius pronunciat, qui no-. ' vissimus sententiam laturus est. l. I. . docm- II. Libelli, qui dantur appellatorii, ita sunt concipiendi,

habeant scriptum, & a quo dati sint, hoc est, quia Ais λ,,-ώ. ' ' pellet, & adversus quem, & a qua sententia. lib. I .multa Apia actassis III. Si apud acta quis appellaverit, sitis erit, si dicat,

inversus plures IV. Illud cecidit in quaestionem, si plures habuerit ad- apprimi, si l f versirios& quorumdam nomina libellis sint plexa, qu

quievita resus eos. in mim comprehensi non sunt, quasi adversus ipsos adquieverit intentiae ' Et clan una causa sit, arbitror non esse praescribendum. l. 3. L I.

Hi fi ηρ iram, V. Certh siphi es hi sunt, adversus quos pronuntiatur,r,ahi. quorumdam nomina in libellis sint comprehensa , qu rumdam non: hi soli appellasse vidQuntur, quorum nomi- . ., na li-llis sunt comprehens, LI. . si εορ' , VI. Quid ergos causim appellandi cenam dixerit' An 'Dedit ei discedere abhac, & aliam causam allegare 2 An vero quasi sorma quadam obstrictus sit ' Puto tamen, clim semel . provocaverit, esse ei facilitatem, in agendo etiam aliam causam provocationis reddere, persequique provotationem suam, quibuscumque modis potuerit. l. 3. f. s. Hi aniliare ρU VII. Alio condemnato, is cujus interest, appellare ρο-μm, 2 strum inier- test. l. f. 2. Si emptor de proprietate victris m, eo ceu V siste, auiis ejus appellare poterit. Aut si auctor egit, &' victus Disitiguo by Coosl

610쪽

Ex Lrn Rrs DIGEs T. ET COD. 38s victus sit, non est deneganda emptori appellandi secultas. Quid enim si venditor, qui appellare noluit, idoneus non Aest φ Quin etiam si auctor appellaverit, deinde in causae defensione suspeetiis visus sit, perinde defenso causae em- .ptori committenda est, atque ii ipse appellasset. Idque ita constitutum est in persona creditoris , cum debitor victus appellasset, nec ex fide causam defenderet. Quae constitutio ita accipienda est, si interveniente creditore debitor de pignore victus provocaverit r nam absenti creditori nullum praejudicium debitor facit, idque statutum est. d.

VIII. A sententia inter alios ducta appellari non potest, Asententia istis nisi ex justa causa. Veluti si quis in coneredum praejudicium se condemnari patitur, vel similem huic causam: quamvis & sine appellatione tutus in coheres. Item fideiutares pro eo , pro quo intervenerunt. Igitur-Venditoris fide- . . . a utar, emptore victo, appellabit, licet emptor & venditor acquiescant. l. 3.

Legatarii herede victo 2 causam appellationis agere pocsunt. l. s. g. 2. l. Iq. IX. Si resistat, qui damnatus est, adversus proVocatio- με damnato ia

nemi Nec velit admitti ejus appellationem, perire festinans'--με. Adhuc putim differendum supplicium. l. 6. in M. X. Illud stiendum est, eum qui proVocavit, non de eritin qui conbere conviciari ei a quo appellat. Caeterum oportebit eum viciatων ei a quo plecti I. 8. appetat. XI. Si qui separatim fuerint condemnati, quamvis ex e Separasis impia radem causa r pluribus eis appellationibus Opus est. I. IO. V.

XII. Si quis clim una actione ageretur, quae plures in Cumatimursum se species habeat, pluribus summis sit condemnatus, quarum singulae notionem Principis non faciunt . omnestem conjunctae faciunt et poterit ad Principem appellare. . . l. IO. g. I. XIII. Quod est rescriptum, in communi Quia quoties alter appellat, alter nonr alterius Victoriam ei proficere ,- C. et qui non provocavit: hoc ita demum probandum est, si una eademque causa fuit desensionis. l. IO. f. est. .

Eee e XIV. Cum

SEARCH

MENU NAVIGATION