Tarquinii Gallutii Sabini e Societate Iesu Virgilianae vindicationes & commentarij tres de tragoedia comoedia elegia

11쪽

stua num dieipars melior, quave deterior a Virgilio, an que diealtim

Aquila ne eranum sn certamine vincat, vis, uri retilius, an eontra vincatura Igno An Inarime vox una rectist d Virgilio eonfirmata, eum , duae eruiueryasigniscantes apud Homerumstat . 73.Ι76 Anflaui epicteton ober iuuio rectὰ conueniat. I p. III. 73.13

Ex decimo lib. AEneIL.

AN Etruriae Italiaeque loea ordine perturbato Neensere Virgilio Ircuerι in Catalo ο i j33 An Virgilio pugnantes opiniones sequi ouerit, ae dicere,diem obituse e cuique talem,es mori tamen aliquos ante diem. 83.18 . I, Ansero milesit , Lucagum ab Aeneafuisse nominbuo compeliatum. pag. II 6.I3 An rectὸ redem moribundum indurat Meuntis vaticinantem ex tium. III. IS9 Ex undecimo lib. Eneid.

An equus Pallantis rectὸ in dominifunere aer mans induratur, eum Deoma ni datae homini videantur,viri us ryx v .ad'9sEx duodecimo lib. AEneid. AN Ingulare certamen inter Aeneam, ureum prudenter, O eum rationes matur . H96 An Virgilij poEmasu abis tum,ae persectum, in quo nuptia, noviqv. regni inita possesso desideratur. 98.e eq. An in opere Virgiliano nas abula,ct na actio. oa Ex tribus orationibus de Virgili, allegoria Amis Epopoeia poletarum niuersὸ, nominatimque in metiriana lateat aιlegoria,ct aliqua interioris doctrina philosophiae aro Atim doctrina, philosepbia,qua comprebenditur in opere ιτιδεano de moribus,ac ciuili ubernation it,an de natura. ao An ipsa morum, Meiuilis doctrina, qua in Aeneide eontinetur,uerta ratione tradatur,ac IaiIPProrsuI,VtPerpetua,nec anterrupta pra ceptoru emessit. Corale

12쪽

quae tractantur

In Commentario de Tragoedia

ΡRooemium. In quo Notatio, Antiquitas, O Desiniti Tragoedia

eraditur.

De alia quadam Agnitio Πιn partitione Cap. XXI. 30 An extra Scenam cιedes proferrefusis Cap.XXII. 3οσE superioribus errandi modIL, ιιis nana in Tragoedia prae antrorst.

An argumentum Tragoediae possit esse plane eonfictum, commentitium Cap.XXVI. 3ao An Tragoedias Heroico Poematepraestantior. p. VII. -

13쪽

quae tractantur

In Commentario de Comoedia. ΡRooemium;in quo desinitio traditur. - pagoa

De Notatione,atq. Eumologia Comoedia Cap.I. a De arijs Comoediarumgeneribus apud Graecos Lap.II. Ia Deccmoediarem alia partitione apud Latinos Cap.III. An ex his Comoedij quaelibetsi imitata deteriores Cap.IV. 33s ure omni mortalium numero Comoedias biseposuerit imitandos deteriores Cap.V. 337 An ridieulum conueniat in omnes Comoediae formas CapVI. 333 etior m Comoedia risum excitet. Cop. VII. 339

uae in causae ridiculi, quibusive stra sontibus petendus risus

14쪽

quae tractantur In Commentario de Elegia.

15쪽

Societatis Iesi Praepositus Generalis

CVm Vindicationes Virgilianas, de tres Commentarios de Triagoedia,Comoedia, Elegia, P.Tarquinij anuth Societatis, . sitie,tres eiusdem Societatis, quibus id commisimus, recognou e rint , ac in lucem edi posse probauerint facultatem concedimus, ut typis mandentur, si ita Reuerendissimo D.Vicelerenti R uerendissimo P.Magistro Sacri Palatij videbitur. In quorum fidem . has litteras manu nostra subscriptas, sigillo nostro munitas de .

ammi voluptate per i qu)d -- multiplex e eruditionis e numst. Proinde dignis umereseo,quod in lucem prodeat stanem dubito, quin deinde frequenti lectione docti mortim ἡ--,quiprae manibus illud habiturifunt,teri debeat praesertim, eorum,qui hac ingenua nobilissimaqfacultate Pol tices obrectantur, e diuini Porinae metus, aiteritu nimininimmeri atini mirum artificium,arandiloquum nus carmisium, auitate ententiarum magnificum ar menti apparatum,ae totius operis male temini bis moersuspiciunt; suceptum illius patrocinium ouersus Dininnitures merita probati mum habebimi.

Imprimatur. r.Gregorius Donatus Romanus Magister, Se Socius Reuerendissimi Patris Fr Hyacinthi Petronij Romani Sacri Pal

tu Apostolici Magistri, ordinis Praedicatorum.

16쪽

TARQUINII

V IRGILIAN AE V DICATIONES

, misistiniones Poeticae.

PRO LEGO MENA .

Desensiones exponuntur, ab Aristotele traditae inc pixe Poetice XXIII. in RisTOTELES intellige si similitis auctorio illa; lactrinae sine controuersiam iis ceps,ti aditis uiuii semuticet praeci ionibus gregiis, rationes etiam, e immin propo-

, lasendendis a emini ita poetis ac zo modo; . Eam adeo mihi mensem iniecit, Virgilis patrociniunisiisti m aduersiis eos, qui arularentoniani tui. si Wientia profana piis memini recomingere. Q ' agis mihi iaciendum putauis an quam inarum mi um desi ex muH

17쪽

uelut tintinentam viedani me voluit , unde PMta n desensiis i, praesidia deproinereinus mi iconim intelligent ij,qui nostras hasce concertationes exceptusileetendo sene is o lecturi sint in qui1 quasi selicibus a nobis hoc bellum auspicij suscipi tanto poetse e masistro, duo sic ecimte; nec mistra me pro Virgilio pror gnare inter tam nitos, dmos duos viros, qui olim iam ii hoc pulliere desudarunt . Pauci quippe sunt, qui Aristotelem in reiis praebentem aduocarint, cum causam adiudior Urgilio veneni ; qui aliquam praestantissimi operis partem tutati sic sunt, permultas

oppido inderentas', intactasq; praetermiserunt. Itaque non me dete ruit ab hoc labore Modicius, qui dςsensiolien hane arripuit quidem, sed praecis , modiceq; tractauit non Adrianus Turiacbus, vir omni re ni se ornatione cumulatissimus , qui carptim undique delibauit ciliqua hon Pierius Alerianu scripturaec stigator' curatissimus: non alii, qui persequendis librariorum viti s aut illustrandis exemplorum cumulo locis, olei multum, mera: i se imuin in Virgil no

sic es, relictam,vt secundis, tertiisque tuus etiam relinquitur in stadio cursoribus locus. Cum igitur hunc mihi laborem proprie sep sutrim , et ad Aristotelis docilinam cilliad aureum carmen,tanquam ad Lydium lapidem explorare in uniueis illa defensionis capita,quae ab eo Philosopho explicatissime sunt exposita, ita equidem hoc insetio articulait inhis nucleateque prCFODO. Principio tria quasi fundamenta constituit , quibus innixi facile possinaus eorum , qui temere in Poctas inuehuntur, obiecta diluere. Primum est , poetam imitatorem quendam es , pici Oribus , c cc-teris imaginuli expresibilibus similem ex quo consequoncidisse de beat,ut res imitetur exprimat, vel4ea promis', ut ver e sunt, ueruntue , vel ut aiunt suisse , vel ut decuit, atque oportuit esse . Hoc enim ipsi quoque sequuntur pictore , cum aliquid pennicillo C-loribus effingunt quippe qui tales interdum res faciunt, Ouales vere fuerunt, aut sunt interdum tales , quales eas ni isse fama vulgauit, interdum eiusmodi , quemadmodum eas elle decebat, si dccorum ratio consuleretur. Secundum: res ipsas, suescas quae vere ita

fimi, sue quae dicuntur itastisse , siue quas sic esse dccet, exponi, ac ereprimi se Poetis benefeio locutionis orna luminibiis, ac figuris

uidem omnibus , sed potissmum evis ramalatis,alijsque qualita tibus orationis, quae ne pMiniuriistin propriae iudieantur in trici asti in poes peccantur, duplici ratione , - di, w-- ψ ora ob cic - . semiaba bare . -ε ω Calatis, , dici potest per in , ac se ac -

18쪽

mul ex vimque latere,inouere,ac tolle .sine casu,ac prolapsiloncnon

queant quod idem docuit Aristot in libro dilacessumini lium,carulidequς vidit rusex illi , mi C; pitolinum equum, Antonuiuinti Wr inrem serentem,ex aere pulcherrimo flabre fecit . Hoc inquam erratum Aristotςles esse dicit ex accidente, quia illa cognoscere tam murare, ac prohe tenere, non est poetae, sed eius, qui de animalibi. eorum incessu sedulo, laedita opera docet. His totius patrocinij firmamenticita possitis,dispossitisquMaggreditui ration ip

tio fundamento est. Ait enim peccatum per accidens, quod in alienis admittitur artibu , erratum quidem est e, sed condonandum poetae, tu praesertim cu eius utrati beneficio artis poeticae finem mutato melius, ae magis assequitur assequitur autem melius, si sic errans, ac pςcsans facit tamen,ut res admirabilior sit, de stupore quodam a ciat legentem, aut auditorem . Exemplum proponit ab H mero desumptum , cuni facit Hectorem nullis stipatum comitibus, planeque solum Graecorum omnem exercitum auertentem ili fugam,oc compellentem ad naves . Hoc enim in arte militari peccatum est, ut ibi doce, AlexMader Piccolomineusci quia nemo militiae sciens ea diceret, aue iacta esse commemoraret, quae ab uno tantum homine

fieri ex arte bellica, 4brtitudine nulitari non possunt. Sed tamen hoc ipsum erratum videtur esse condonandum erranti quoniam sic in gis oblectat, atque in admirationem legentes rapit qui sinis, ut

alibi quoque ab Aristotele dicitur, est poetae, poeticaeque propositus. Hunc locum sic, ut diximus, νομως si dis alis in ali iis accidentibus artificio, docet Petrus vitarius, Piccolamineus ,

19쪽

tremique minabiliscis Aristotclem legimus . Ac mitio quidemsquis aduersis artem peccauit arieti alienam intelligere debemus, non propriam,ac popticam, aqua vellauissime declimis sine . t uisapientium et preliensione non licet . Ceterum quia videbatui nimia dari licentia poetis,si omni liberarentur cum, cum in emi sicut late suo iudicio, aevaeuntate peccarent, veniam illam ijs circumstris i legibus Arist. ut si propositum consequi finem mesa sine ullo artis alienae peccato possit, faciendum sibi est. putet , ut errorem ilium quoque aduentitium,externumq; iubterfugiat Etenim , inquit , optandum est, ut quoad eius fieri possit,nulla ratione peccemus. Sed tamen mi extremum illud adiungit peccatum hoc extrinsecus acci Mns, siue iudicio sit admissum, siue cx ignoratione artis alienae, si

vi acco nodatius sit ad legentium oblectationem , siue minus accommodatum, semper esse leuiu S, quam erratum poctiete proprium. Vt cum Pindarus is Callimachus Ceruacfecerunt cornuta , pec-- unt illi quidem , inquit, sed multo peccarunt minus , quam o uas male fuissent imitati, nec eas, quod ad reliquas partes attinet, suis coloribus expressissent id enim poeta proprium', nec in eius artificio desiderari debet. -

SEeunda defensio nascitur ex iis , quae in primo posita sunt f indamento . Si enim , inquit Arist. eo nominc reprehendatur poeta, quod minime vera narret, atque commemoret, respondere apposite poterit, ita se res exposuisse,ut eas docuit, atque oportuit esse, si decori, perfectiq; ratio sitiadenda . Ita quidem se purgabat in hoc genere Sophocles , cum diceret, personas se tales effingeres, quales esse deceret, ut eodem loco ait Aristoteles . Et profecto silc suo iungi debet officio poeta , ut exprimat in uno quoque genere pulcherrimum, hoc est perfectissimas illas reru formas, quas Plato appellabat ideas . Si quic igitur iiijs,qu versibus imitatur est vitii, haud secusae ali- qitis pictor in artificio callidus, emendabit. corriget;eam ita iussis finget, ut illae rerum absolutae postulant ideae, quas rumo conssu tas habet.

. . . t . . . . 'νι - . . .

TErtia lesensionis ratio ab eodem ducta sindanient tum prae sto erit, cum poeta e nomine et rehendetur, quod ratis,4 minime consentanea finxerit. Responderi quipph potest, sis de re Mita saniam, ita vulgarem in rumum mimini sentet

20쪽

eram serre, ut a pata is se caestui', ac minatim dici,& responderi possi est Aristoti in iis,quae praeter rationem omnem, ac modum passim ulgoque de Dijs commetri

Nam Plato in stemido ,δε tertio de legibus mineritim aliosque eo eas vehementer accusae , quod in Deos ea conserant homules, ac, iratissimi vix patrare sesiti sunt Et Proclusa Platone distipulus inlidro quaestionum Platonicimum qiuestione prima, cuius inde cur Plato poetas in suam Remp. non amnierit , Mirmat, Homerum inulta non admodum aio Misentitis Wj ;quibus nimisim ea tribuat, quae mortalium propria sint . His ψ tu Meuatoribus docet Aristot responderi debere, ea quae de Dus in honunum minio opinione' semel irrepserant, tametsi absilina essent ac turpia, nota misse tamen aliteri poetis exponenda , quam

ab antiqvis tradita,& veluti per manus accepta subinde fuissentita

dat quercenophanis Phil hi Colophoni dictum Is enim cum cos miseret, qui nilvi vellenide Dij prodi nisi ctum. castum, do .

cere ac respondere solitus erat . At vulgo non ferunt haec , ἀλλ --. - Et sanE PhilosisHi, ius veteres incusandi sunt , si quid in eo genere peccatum est: qui dum si plantiam rerumque scientiam

naturalium voluerunt occino, nec fratere omnibus, fabularum,figmentorum; turpissimorum inuollacrisonuria contexerunt: quod argumetum tractauit de industria Simplicius in prooemio athegoria, rum, Minitarchus in libello de Homero:ubi multis docent, ex Phil siphorum locculta symbolicaq; doctrina huiusmodi narrationes extitisse de Dijs ab ipsorum natura is maiestate prorsus abhorrentes. Haec inquam erantiquae respondebat Xenophanes cum videret eo nomine Homerum reprehendi, quod multa de Dijs a ratione plurimum

aliena tradidisset. ιλλ' οὐ φασγὰ α δὲ At vulgo non haec loquuntur de

Di)s homines , quae vos Iocutum fuisse velletis Homorum .perinde , ac si diceret: ea quae Homerus de Dijs, quantumuis absurda S turpia prodidisset, filisse desumpta ex communi mortalium opinione de Dijs. Itaque concedendum est,ut ait Aristoteles, melius de Dijs dicure, ac sentire poetas potuisse; sed tamen id etiam est addendum lae- fensioliem ijs idolaeam ex illa vulgata , communique hominum opinione suppetere. Id vero sibi voluisse Aristotelem eo loco demonstrabit eius oratio, quaevi Paccio latine sic redditur Fortasse enim sic dicere Choe est ea dem ijs comminisci ncque meliorem in modum,neque secundum veritatem fuerit et sed tamen ita contingit , ut Xenophanes ait at vulgo non ferunt is . Quibus in verbis perpende dum est accuratesquod dicitur L neque meliorem in modum. Dicitur enesm in eam gratiam, ut intelligamus hanc a proxime superiore defensionem propterea diistro, quod illa contenderet ita res es