장음표시 사용
11쪽
Clemens VIII., Innocentius XI., Clemens XL ,δc XII., Benedictus XIII., & XIV., qui quidem
te Ecclesiae ducem, auctoritatem, quietem, irrefragmbile jubar , lumenque fulgidissimum uno veluti ore
identidem communiter proclamarunt. Nec min
rem tibi laudem , aut honorem ex sacrosanctis recumenicisque Conciliis accessisse putandum est. Nam Arauxicana Synodus tuam de gratia Christi sententiam in canones, aut fidei regulas consecravit, id postulante Felice IV. Romano Pontifice . Concilium V. Oecumenicum doctrinam tuam per omnia sequi constituit. Quod etiam statuere Tol tana X., Florentina, ac Tridentina Synodus: c jus canones de gratia, justificatione, ac de origina, ii peccato iisdem verbis tuis fuisse conflatos nemo non videt. Longum esset singulos Patres percensere, qui de te tamquam de Viro summo, ac prope divino verba faciunt. Verum praetereundi non sunt Fulgentius, Rhemigius , Arnobius , Eugippus, Cassiodorus, Beda, Prudentius, atque ipse pauperum pater , tuique simillimus filius tuus D. mas Episcopus Valentinus, qui Te ipsum haereticorum debellatorem , latinorum doctorum omnium praeeminentissimum ac disertissimum, sanctae Dei Ecclesiiae propugnatorem, ejusque munitiorem partem , lumen, solem, thalamum Trinitatis ,
linguam Spiritus Sancti, & si quid potest: splendi
dius, aut gloriosius efferri, ubique passim in suis operibus declarare non dubitarunt. Quod vero est
12쪽
adeo sublime elogium, aut ita magnificum, quod
a Romanae communionis Theologis praeclarissimis, imo a pluribus etiam heterodoxis, veritate ipsa cogente, de Te non fuerit enunciatum Z Quos si ego, velim omnes oratione complecti, nihilo sane plus faciam, quam si dem operam, ut arenas, quae sunt in littore maris, inito calculo enumerare contendam . Aliquos tamen recensere non piget ex ipsa Iesu inclyta Societate, praesertim vero Suaresium, Vasqueet, Aquarivam, &, qui omnium primus commemorandus erat, Ven. Bellarminum, qui de Te quidem nonnisi cum laude locuti sunt. Ut pateat ex eadem Societate nonnullos in carpenda doctrina tua plus aequo liberiores a viris summis, atque clarissimis sui instituti, atque ordinis praeclarissimi penitus descivisse. Neque vero putandum est, sanctos Patres, & Theologos praeclarissimos in Te uno tam impense laudando inconsulto, vel temere, quod vulgus hominum solet, non maturo consilio, aut re diligentissime perpensa, atque ad trutinam revocata descendisse. Norant ex Coelestino Romano Pontifice Te quidem sinistrae sim spicionis rumore nusquam fuisse conspersum . Norant ex Hieronymo Te unum antiquae rursus fidei conditorem extitisse . Norant denique ex S. Prudentio divinarum scientiarum arcana nemi nem tam exquisite lustrasse, aut verius invenisse,
ubi de Christi gratia disputatur. Merito ergo nostri huius aevi Theologus praeclarissimus Io: Lau-' 4 ren-
13쪽
rentius Berti quem nobis nuper ereptum Vina menter dolendum esset , nisi fatis firma spes esset, ut olim instituto, atque ordine, ita nunc etiam animorum selicitate, pro sua pietate ac religione Tibi esse conjunct um) Te unum semper maxime coluit, atque a doctrinis tuis, totius Ecclesiae calculo, atque auctoritate firmatis, vel hilum discedere, vel transversum unguem, in suis de Theolo. gicis disciplinis eruditissimis libris piaculum duxit:
nihil in iis assirmans, aut pronunciam, praesertim in controversiis de gratia Christi, quod aut e libris tuis depromptum non esset, aut doctrinae tuae adprime non esset consorme. Quo factum est , ut ejus volumina, quamvis obtrectatorum calumniis semel iterumque impetita, tua praesertim ope, a praesidio munita, tamquam aurum in sernace per Ignem probata, lucidiora semper emerserint. Haeci porro eadem, mole quidem longe imminuta, stylo autem, atque ordine ad captum adolescentium , quorum gratia in epitomen digesta sunt, magis accommodata Tibi sistere audeo, PRAEsUL SANCTISSIME , utque ea, qua polles pietate, atque
auctoritate, & hilari animo excipias, & ab malignantium morsibus tuearis, rogo, obtestorque.
Sic enim, & animum labori adjeceris, & me quidem Tibi in Deo optimo maximo. cui semper adstas, ita devinxeris, ut nunquam ditatui queam.
14쪽
INTER tam multos, qui de rebus neologicis , --cepta Scholarum methodo, hac nostra mare fori-Here, neminem vesrum latere arbitror, quantam ubique laudem si confucutus noHer Joannes Laurentius Berti, quem ingenti literariae Reipublicae damno nobis ereptum boni omnes vehementer dolent I nos
autem qui ejus fuavissima consuetudine diutius alis quando usi fuimus, vix feri potes , ut a lac mistemperemus. Una squidem haec femperfuit sapien-rum mox, atque doctorum bominxm commune fus se
gium , quos A IH logicis disciplinis inscripsi, li-
hros tanta rerum, atque verborum copia, tamque omnigena eruditione refertos esse , ut non tam adolescentibus imbuendis, quorum gratia conscripti sunt, quam promectioribus Theologis exornandis , aptissmi videri possint. Itaque vix editi in lucem, idi Fme imprimis, non modo a nosratibus, sed ab iis etiam , quos studia partium in diversa trahunt, aper-ris , ut adiunt , ulnis excepti sent, atque eorum fama
longe , lateque dissus, amplissimos Italiae fnes , ii-
lustriores Europae regiones , atque istos etiam novi Orbis remotissmas oras ocior Euro perva sit. βvo factum Est , ut distractis hac illac pene innumeris emplaribus, non semel, aut bis ,sed pluries, repotita
15쪽
tita vke, publicam lucem aspexeris. Interim umgni Augustini placita, praesertim vero follidissimum, quod a majoribus nostris accepimus, de disina gratiassema, altis a quadam in luce positum , probari imprimis , ac fuscipi a risiis viris, laudari, ad astra rapi, quid verbis est opus r unum esse quod diligunt
Dii: lubet namque in re feria Comici verbis uti . Auamvis enim non defuerint lividi obtrecitatores, qui
illud tamquam violatae frit postulare aus fuerunt ,
objectam tamen calumniam ita in adversarios intorist A. auctor in suo Sinst .vinae, ut eorum inscitiam ubique prodat, suamque orthodoxiam graviter atque inconcusse tueatur. cum ita snt, mirandum
plane non es, sapientissimos Augustini ordinis m
deratores , quorum auuetoritate , atque opera ea volu
mina prodiere , ilia summopere commendasse, oequod rei caput est , ad ipsa, veluti ad sedium lapia
dem , omnes in posterum Theologicas exercitationes esse exigendas, omnino fanxisse e ne ulla subinde δεν mala in scholis illis aut exciperent Theologiae candidati , aut traderent praecepto es, quam quae e pu
risimis D. Augustini fontibus deri ara, Bertius ipse in libris fuis, quasi pretiosa quaedam libamina , gumflanda omnibus propinaret. auo factum es , ut non ipsae modo Italicae, sed plures etiam quam longe diffitae nofri ordinis Academiae nonnis Theologicas hujus miri rictissimi disciplinas undique personarent.
Inde vero quantum aut ordini emolumentum, aut au
ctori decus accesserit , non es cur egofusiori sis δε-
16쪽
clarare eontendam. Nam quod ejus I br; Nix editi in lucem , velut altera sciendi, aut docendi lex, a plu
rimis , iisque doctis missuspiciantur : ipse vero , ne
dum Florentiae oe Pisis, ubi illum identidem, cujus is ordinis viri specitatissimi confulere de rebus e elesia Zicis quasi Oraculum fiebant sed ubique te
rarum apudfuos, extraneosque uri praecipuus institutor, ac magister a compluribus habeatur planam omnibus, ac tutam pandens, sive demonstrans viam,
qua ad sublimiores, penitioresque Augusini doctrianas certissime per nitur. Haec, inquam, laus cs' d cus es Auctori nostro pene dixerim fingulare, quois me, aut nulli antea, aut paucis admodum in vibis contigisse memoriae proditum es. Nec minor inde Ordini, ejusque alumnis utilitas, praefert famae The togiae Candidatis, accessit. suantum enim ex methodi perspicuitate, ex verborum delectu, ex ipsa δε-nique unitate, acfoliditate doctrinae, quibus procul dubio plurimis hujus aut superioris ot Theologis hie noster longe antecellit, emolumenti aut commodi ab unoquoque percipi possis, nemo non videt. Ex
quo enim in scholis aliquibus libri de Theologici disciplinis traditisunt, certum es ex iis omnem , fguafortesupererat, procul exulasse barbariem , ct abjecti s plurimis puerilibus triris, ac sophismatum
faecibus, quae, uς optime Canus ait , ad risum viros doctos incitant , & delicatiores ad contemptum quibusve scholasti 'um nonnulli, dum vanamhbtilitatem ostentant, a gravitate illa ac majestate, in
17쪽
rbeolog oh palaesr;s omnino servanda, quam Angrabsunt) βFIi venustatem, atque elegantiam, linguarum peritiam , facrae eruditionis studium, diυinorum librorum , senectorum Patrum, atque ecclesiasticae hi-soriae asiduam tectionem , fanam denique , solidamque doctrinam theologicam , suam in iis υHuti δε-dem , ac domicilium haereditario jure fixisse. Verum, os messis haec multa quaesus uberrimus, longe tamen plures, oe suaviores ex libris illis capere
fructus posset sudiosa juventus, si stato Scholarum
curriculo aut tempore illos ex integro excurrere puset, aut memoria mandare. Haec sane mens , hic scopus
Auctoris fuit, ut ipse scribit Proleg. c. 6. Sed, ut in longo quodam itinere , quod plures una suscipiunt,
partim ob plurimas, quas aut mos, aut necessetas exigis moras, sυe flationes, partim quod ex ipsis vim roribus non omnes eadem vi, aut virtute praepollent, saepe contingit ut , dum infirmiorum tarditati consulitur, robustiorum alacritati obsecundari non possi, neque itineris meta certo tempore attingi ; ita
plane in ipso theologico sadio frequenter u venit. Nam plurimas cessationes saepe necessias, saepe DA altera, mos ipse, sue usis invexit, quibus sudiorum curriculum non parum intermittitur e oe ipsi quoque Theologiae candidati non eodem omnes ingenii acumine, aut viribus pollent, ut pari gradu eandem pusnt metiri viam : quapropter ex iis non pauci exacto theologicorum studiorum curriculo vix medium consciunt theologicum sadium , plurima praeteri
18쪽
acti, quae iis tabuendis, atque formandis fumm pere contidissem. Cui fane gravissimo incommodo
cum non alia via occurri misse prospicerem, nisi accurata librorum illorum s/nopsi, quae ab iis etiam , q non tam acre a natura ingenium fortiti sunt, facile excurri poisset, manum operi admovere tentavimus.
Sua in re , scuti provinciam sensimus cepisse duram,
quod pares non suppetant tanto oneri vires, ita mirifico recreati fumus ob eam praecipue, quae vobis exinde accedere posset, utilitatem , si res contingeret ensententia. Hac itaque spe erectus animus , subinde auctus , confirmatus postremo es. Cum enim auno
ela o primum quas specimen nostri hujus conatus , non tam legensim , quam corrigendum doctissimis 'viris Romae esset oblatum , oe ab iis perbenigne fuit exceptum , o noris ea de re episeolae redditae sunt humanitatis plenae, . oecii , atque amoris erga nos
fui: quibus oe labori simulus es superadditus, ct
fractae antea vires adeo visae sunt restitutae, ut quod iis maxime in votis erat , a nobis , quas periculum s cturis , ad exitum, Deo juvante, magna ex parte pedi
ductumst. En itaque sudios mi juvenes a pluri
bus expetita, vobis autem , ut spero , apprime utilis ρο necessaria librorum II. de Theologicis dis plinis , quoad licuit per vires, accurata bno s. uom pamen non quas rem noseram, sed ut gerimu- num clarissimi Auctoris foetum spectare debetis. Si
enim pauca admodum excipiantur, quae aut e nostro σfecimus penu, aut aliunde fuimus mutxati I cetera
19쪽
vero omnia, doctrinas nempe, atque sententias δισσetiam Cerba ipsa, ab eo in hanc nostram epitomen fuisse translata , sola utriusque lectione poterit uni- lcuique esse compertum; hoc uno discrimine, quod inter fontem , rivulumque intercedit. Nam illeWυ midiores praebet latices , θ' multo copiosores I isee vcro easdem aquas, sed dispertitas suppeditat, atquσimminutas , adeoque teneris plantis, atque fruticibus irrigandis fortasse aptiores. Hinc facile intelligetis , non eo sane conflio hanc epitomen prodiisse , ut redundantia , auri verflua ab iis libris subtraherentur quis enim fluminis, aut fontis aquas iuperfluas dixerit , quod ex iis, ne dum flores, aut plantae irrigari ,
sed agri etiam, oe prata bibere possint, o copio e
inundari' Nihil ergo in libris illis occurrit quod aequa ance , aut librato judicio non fuerit expressum: nihil
aut spongia dignum, aut crisi. Verum, cum interram multa, quae ibi expenduntur, nonnulla etiam o currant vel minus praecipua, vel non ita necessaria ,
ων sne iis controversae flatus percipi, aut lis dirimi omnino non posset; horum plura brevitatis sudio aut prorsus omismus, aut extremis, ut Hunt, labiis δε-lummodo deliberavimus y ut Vrones nostri Auctorem notant quam saepissime , atque ex fonte ipso copiosores aquas ebibant, quarum nos pocula, ' haustus ad mensuram exhibuimus. Si quae ergo aut subobf - ν' aut implicite a nobis reddita alicubi essesorte conrigerit , ea ab Auctore ipso lucem poterunt ,seu clari- inem identidem mutuari . Gamvis enim is nobis
20쪽
AEnimus, is etiam noster conatus fuerit, ut Θnopsis fine nostra perspicuitati aeque, ac brevitati consuleret, non tamen mente excidit Culgatum illud Venusini proloquium: brevis esse laboro, obscurus fio. J-- dudum, opinor, nostis ,juvenes ornatissimi, quonam
consilio, aut animo, manum huic operi admoverimus, nunc qua ratione , ac via nobis sit incedendum, paucis aperiemus. Tomis quinque universum opus complectiamur , quorum singuli Fingulis annis a quovis vel mediocri ingenio commode excurri poterunt. Tot enim continebit tomus quilibet tractationes, aut libros, quot
per i pusunt in iis omnibus anni feriis, in quibus
de more liberalibus disciplinis dare operam , saturis legibus , praescriptum est. Erit itaque remus primus:
De Deo uno arer trino , atque universorum conditore.
II. De Originali peccato , de gratia oe arbitrio; de logibus , atque humanis inciis. IV De Incarnatione , de Sacramen is in genere, ac de Baptismo. IV De Confirmatione, Euchariseia , ac de reliquis Sacramentis . V., sive poseremus tempore, sed ordine primus erit de locis Theologicis , quos A. Auctor jamdiu θο- ponderat ,sed variis disentus curis, aliisque edendis opusculis asstae occupatus, ut ipse scribit in Scholis vltimo Proteg. Venet. edit. , nunquam perfecit. RADquum es, ut de methodo ac Alo, quo in hac nostra θη si adornanda usi fumus , pauca dicamus. Auctoris partitionem in libros xxxv H. retinuimus ,sed libros ipsos in certas dissertationes, atque has in capita claritatis gratia semimus. Adnotationes brevissimas