Ammiani Marcellini quae supersunt accedunt auctoris ignoti de imperatoribus excerpta

461쪽

que cum cognitoribus Principi caedes incendiaqua flagitantes furias imminere: quorum tres Ponem Sunficiet ultimos:

Quibus lectis, unguibus male mulenti separantur exanimes. 3 . Postea, ut cogitati A leris ollicina pateret aperte, honoratorum inducitur globus, vertices ipsos continens rerum. Cumque nihil praeter se quisque cernens, ruinam suam impelleret super alium, Permissu quaesitorum coeptans dicere Theodorus, primo in precem ventutem prostratus, dein artius re spondere compulsus, Ostendit, Se cognita per Eucaerium, ne ad Impetratorem referret, ut connius est aliquoties, ab eo prohibitum, adserente non nil petitu ruingni occupandi illicito, sed ratione quadam indeclinabilis fati, id quod sperabatur, ultro venturum. 35.

Deinde haec eadem Eucaerio sub cruenta quaestione confesso confutabunt Theodorum litterae suae, per ambages obliquas ad Hilurium scriptae: quibus spe iam firma concepta ex Vntibus, de re non cunetabatur, sed tempus patrandae cupidini' qua ritabat. 36. Quibus post haec cugnita SPquestrutis, Eutro pius Asiam proconsulari tunc obtinens potestato, ut

factionis consciUS RI CPSSitus in crimen, abscesait in notaeuus, Pasiphilo eXimento philosopho, qui, ut eum mendacio iniuΝt a Perverteret, crudeliter tortus, de Statii robustae mentis non potuit deturbari. 37. His accessit philosophus Sin unides, adulescens ille quidem, verum nostra memoria severissimus. Qui cum nudisse negotium per Fidustium deferretur, et causam non ex veritate, sed DX unius nutu pensari vidisset, didicisssse dixit praedicta, et commissa pro firmitate animi t

ruisse.

38. Rustis omnibus perspicaciter inquisitis, Impe-

462쪽

xator cognitorum consultationi respondens, sub uno proloquio cunctos iubet Occidi: et vix sine animorum horrore funestum Spectaculum multitudine innumera contuente, et Onerante questibus Caelum snamque sinis gulorum mala omnium esse communia credebantur clucti universi flebiliter iugulantur praeter Simoniisdem : quem solum saeVus ille Sententiae lator, esseratus oh constantium graVem, iuSserat flammis exuri.

29. Qui vitam ut dominam fugitans rabidam, ridens

subitas momentorum ruinas, immobilis conflagravit: Poremnunt illum imitatus Protea cognomine, philo- Rophum clarum: qui, cum mundo digredi statuisset, Olympiae quinquennali certamine sub Graeciae con-Spoctu totius, adscenSO rogo, quem ipse conStruxit, flammis absumptus est. s. Et post hunc diebus sequutis omnium fere Ordinum multitudo, quam non illatim recensere est Miluum, in plagas calumniarum coniecta, percussi IIIm

toxteras fatigavit, tormentis et plumbo et verberibus ante debilitatur sumptumque est de quibusdam sitae spiramento vel mora supplicium, dum quaeritur, an sumi deberest: et ut pecudum ubique trucidatio cernebatur. 41. Deinde congesti innumeri codices, et acervi voluminum multi Sub conspectu iudicum concremati sunt, ex domibus eruti variis ut illiciti, ad Ie-niendam caesorum invidiam, cum essent plerique liberalium disciplinarum indices variarum et iuris.

q2. Νeque ita multo post Maximus ille philosophus, vir ingenti nomine doctrinarum, cuius ex uberrimis sermonibus ad scientiam copiosus Iuli anus exstitit Imperator, Oraculi supra dicti versus audisse insimulatus, seque comperisse adsensus, sed reticenda professionis consideratione non effudisse, verum ultro

Praedixisse, consultores ipsos suppliciis poenalibus perituros: Ephesum ad genuinam patriam ductus ibique capite truncatus, sensit docente periculo Postre-

463쪽

mo, quaesitoris iniquitatem omnibus esse criminibiis graviorem q3. Constrictus etiam Diogenes laqueis impiae falsitatas, var nobili prosapia editus, inaenio facundia forensi, Suavitateque praestans, dudum Bithyniae rector, ut Opimum patrimonium eius diri Deretur, capitali est poena adfectus. qq. Ecce autem Alypius quoque ex Vicario Britanniarum, pIaciditatis

homo aucundae post otiosum et repositam vitam squoniam Irito usque iniustitia tetenderat manus in squalore maximo Volutatus, ut veneficii reus citatus est cum Hierocle filio, adulescente indolis bonae, uraente Diogene quodam et vili et solo, omnique laniena cruciato, ut verba placentia Principi, vel potius arcessitorI loqueretur: quo, cum poenis non susticerent membra, VIVO EXusto, ipse quoque Alypius post multationem bonorum eXsulare praeceptus, filium miserabiliter ductum ad mortem, cuSu quodam prosueroruVocatum excepit. . VII. l. Per id omne tempus Palladius ille, coaetulum omnium aerumnarum, quem captum a Fortunatiano docuimus primum, ipse furtis infimitate ad Omnia praeceps, clades alius super alias cumulando. IacI Inus universa perfuderat luctuosis. 2. Νuctus enim copiam nominandi, sine fortunarumθdistantia quos voluisset, ut artibus inici dictis imbutost ita ueferrum occulta Vestigia doctus Observare venator

multos Ditra casses lugubres includebat, quosdam via neficiorum notitia pollutos, alios ut adpetitoribus im- Dunuendao conscios maiestatis. 3. Et, ne vel coniu- bus maritorum: Vacaret miserias sere, immittebantur consustini, qui signatis domibus inter scrutinia supellectilis poenas addicti, incantamenta quaedam nnblia, vel ludibriosa subderent amatoria, ad insontium perniciem concinnata: quibus in iudicio recitatis, ubi religio, non aequitas veritatem a menda

ciis G ebat, indefensi bonis abIutis, nullo contacti

464쪽

delicto, promiscue iuvenes, aliique membiis Omnibus capti, ad suppliciaisellis gestatOInis ducebantur. q. Inde factum est per Orientales provincias, ut omnes

metu similium exurerent libraria omniar tantus universos invaserat terror. Namque, ut pressius loquar, Omnes ea tempestate velut in Cimmeriis tenebris reptabamus, paria convivis Siculi Dionysii pavitantes: qui, cum epulis omni tristioribus fame saginarentur, ex summis domorum laqueariis, in quibus discumbebant, setis nexos equinis et occipitiis incumbentes gladios perhorrebant. 5. Tunc et Hassianus Procerum genere natu , nOlarius militans inter primos, quasi praenoscere altiora conatus, licet ipso de qualitate partus uXOris consuluisse firmaret, ambitioso necessitudinum studio, quibus tegebatur, morte ereptus, patrimonio OPimo

exutus QSt.

6. Inter fragores tot ruinarum Heliodorus, tartareus ille malorum Omnium cum Palladio fabricator, mathematicus, ut memorat vulgus, colloquiis eX aula regia praepigneratus abstrusis, iam funebres aculeos exsertabat, Omni humanitatis invitamento ad prodenda, quae Sciret vel fingeret, lacessitus. I. Nam et sollicitius cibo mundissimo fovebatur, et ad largion- dum pollicibus merebat aes collaticium grave, et incedebat passim ac late Os circunaserens Vultuosum, omnibusque formidatus: ea fiducia sublatior, quod ad lupanar, quo, sicut ipse voluit, liberius servabatur, cubiculariis ossiciis praepositus, adsidue propulum ventitabat, elogia parentis publici praeferens futura DIuribus luctuosa. 8. Perque eum ut forensium causarum patronum, quid in primis orationis partibus collocaret, ut proficere possit facilius Valens, quibusvs figurariim commentis splendida loca attentare debeat, Praemonebatur

9. Et quoniam longum est quae cruciarius ille con

465쪽

458 AMMIAΝI MARCELLINI XXIX, 2.

navit, hoc unum edisseram, quam praecipiti confidentia patriciatus columina ipsa pulsavit. Qui ex clandestinis, ut dictum est, regiorum contabulationibus immaniter arrogans, et ipsa vilitate ad facinus Omne venalis, egregium illud par consulum Eusebium olIIy patium gcrmanos fratres, Constantii principis quondam adfines, ad cupidinem ultioris fortunae erectos, et consuluisse et agitasse quaedam super imperio detulit: addens itineri ad mendaritim ficto construeto, quod Eusebio etiam principalia indumenta parata sint. 10. Quibus haustis aventer, fremebundus et minax, cui nihil licere debuerat, quia omnia sibi licere, etiam iniusta existimabat, irre inissa ab extromis regionum intervallis exhibitis omnibus, quos solutus legibus accusator perduci debere profunda securitate mundarat, suscipi quaestionem criminose praecepit.

. elata, et nexibili adseveratione perditi nebulonis durante, nullum consessionem exprimere tormenta gravia potuissent, ablegatosque ab Omni huiusmodi con-Bcientia res ipsa viros ostenderet claros: calumniator quidem ita ut antea honorabiliter colebatur: illi vero, exsilio et pecuniariis adflicti dispendiis, paullo postea, reddita sibi multa, sunt revocati, dignitatibus integris et splendore.

Eius actum est Vel Pudenter: non reputante alta Minium potestate, quod recte institutis ne cum inimicorum quidem incommodis in delicta convenit ruere vo- Iuniaria: nihilque sit tam deforme, quam ad ardua imperii supercilia etiam ucerbitatem naturae adiungi.

gitata vi mortuo nolim dicere, utinam nec ipsa res Io- queretur l) lanus eius per vespillones elatum pullais praecedere honorati complures, inter quos et fratres usi Bunt con3ulares. 1q. Ibi tunc rectoria imperii

466쪽

caries tota stoliditatis apertius est pro sanata: qui

cum abstInere inconsolabili malo rogaretur, obnixe innexibilis mansit: ut videretur aures occluSisse 'cc-ris, quasi scopulos Sirenios transgressurus. 15. Superatus tamen precibus destinatis tandem, nudatis e pitibus infaustani bustuarii libitinam adusque sepulcrum incedentes et Pedibus, quosdam etiam complicatis articulis, praeire mandavit. Horret nunc reminisci, quo iustitio humilitati tot rerum apices visebantur et praecipue Consulares, poSi scipiones et trabeas et fastorum monimenta mundana. 16. Inter quos omnes ex adulescentia Virtutum pulcritudine commendabilis noster Hypatius praeminebat, vir quieti placidique consilii, honustatem lenium morum velut ad perpendiculum librans: qui et maiorum claritudini gloriae fuit, et ipsa posteritatem mirandis actibus praeiecturae geminae decoravit. let. Accesserat hoc quoque eodem tempore ad Valentis caeteras laudes: quod, cum in aliis ita saeviret Inseste, ut poenarum atrocitatem aegre ferret finiri cum morte; Pollentianum tribunum malitia quemdnni exsuperantem, iisdem diebus convictum confessumque, quod eXsecto ViVae mulieris Ventre, atque intempestivo partu extracto, ins 'rnis manibus excitis de permutatione imperii consulere ausus est: familiaritatis contuitu, ordine omni mussante, abire iussit illaesum, salutem et invidendas opes et militiae statum integrum retenturum.18. O praeclara informatio doctrinarum, munera caelasti ἱndulta felicibus, quae Vel vitiosas naturas saepe excoluistit quanta in illa caligine temporum correxisses, si Valenti scire per id licvisset, nihil aliud

esse imperium, ut sapientes definiunt, nisi curam salutis alienae: bonique esse moderatoris, restringere potestatem, resistere cupiditati omnium rerum, et implacabilibus iracundiis: nosseque, ut Caesar dictator

467쪽

aiebat, miserum esse instrumentum senectuti recordationem crudelitatis: ideoque de vita et spiritu reminis, qui pars mundi est, et animantium nulla erum complet, Iaturum sententiam diu multumque cunctari oporters, nec praecipiti studio, ubi irrevocabile factum est, agitari r ut Oxemplum est illud antiquitati admodum notum. 19. Apud proconsulem Asiae Dolabellam LSmyrnaea materfamilias liliumJ proprium et maritum venenis necasse consessa, quod filium sex priore viro ab eis occisum comperissed et cumperendinata, cum consilium, ad quod res sex more delata est, anceps, quid inter ultionem et scelus statui debeat, haesitaret, ad Areopagitas missa est, Athenienses iudices tristiores : quorum aequitas deorum quoque iurgia dicitur distinxisse. Hi, causa cognita, centesimo post anno

cum accusatore mulierem adesse iusserunt: ne aut

absolverent veneficam, aut ultriX necessitudinum puniretur. Ita numquam tardum existimatur, quod est Omnium ultimum 20. Post commissa iniquitatibus variis antedicta, et impressas foede corporibus liberis, quae Supervixerant, notas, inconnivens Iustitiae Oculus, arbiter et vindex perpetuus rerum, Vigilavit attente. Namque

caesorum ultimae dirae, Perpetuum numen ratione querelamina iustissima commoventes, Ilellonae accenderant saces: ut fides oraculi firmaretur, quod nihil impune praedixerat perpetrari. 21. Dum haec, quae SuPra digesta sunt, Antiochias Parthico fragore ccssante per intestinas dilatantur aerumnas: coetus furiarum horrificus post inconvolutos multiplices casus ab eadem urbe digressus, cerridibus Asiae totius insedit hoc modo. 22. Festus quidam Tridentinus ultimi sanguinis et ignoti, in nexum germanitatis a Maximino dilectus ut sodalis et contogatus , deconentibus fatis ad Orientem transgressus est: ibique administrata Syria, niagisterioque memo-

468쪽

riae peracto, bona lenitudinis et reverentia reliquiteXempla: unde regere Asiam Proconsulari potestate exorsus, velificatione tranquilla sut aiunt) ferebatur ad gloriam. 23. Audiens autem Maximinum optimo cuique exitialem, obtrectabat subinde actibus eius ueperniciosis ot taedis. Sed cum impie peremptorum exsequiis suffragantibus ad praefecturam venisse hominem comperisset immeritum, exarsit ad agenda sperandaque similia; et histrionis ritu mutata repente Persona, studio nocendi concepto, incedebat oculis intentis ac rigidis, praefecturam autumans adfore propediena, si ipse quoque se contaminasset insontium Poenis. 24. Et quamquam sint multa et varia, quae, ut Ievius interpretemur, egit asperrime: pauca tamen dici sussciet, quae sunt nota ac per Ralgata, ad aemulationem eorum commissa quae facta sunt Romae. Ratio enim eadem est 'ibique recte secusVe gestorum, etiamsi magnitudo desit dissimilis rerum. 25. Philosophum quemdam Coeranium, haud exilis meriti virum, Q a causa tormentorum immanitate inultum occidit, quod ad coniugem suam familiariter scribens, id sermone addiderat Graeco: Gii δὲ νόει, καὶ στες ε Tnν et υλην:quod dici proverbialiter solet, ut audiens altius aliquid

agendum Rgnoscat. 26. Anum quamdam simplicem, intervallatis febribus mederi leni carmine consuetam, occidit ut noxiam, postquam filiam suam ipso conscio curavit ne ita. 27. In chartis cuiusdam municipis clari scrutari ex negotio iussis, genitura Valentis cuiusdam inventa est: repellensque calumnias is, cuius intererat, cum obiectaretur ei, quamobrem constellationem Principis collegisset, fratrem suum suisse Valentem, dudumque obisse documentorum plena fide monstrare pollicitus, inexspectato veritatis indicio Ianiatus, lacer trucidatus est. 28. Visus adulescens in balneis admovere marmori manus utriusque digitos

ulternatim et pectori , sePtemque vocales litteras

469쪽

numerasse, ad stomachi remedium prodesse id arbitratus: in iudicium tractus, percussus est gladio post tormeD R ..cthnii stilum in Gallias, e seu

funditur Ordo seriesque gestorum, inter multa et saeva Maximinum reperiens iam praefectum: qui potesta e late diffusa scaevum Imperatori accesserat Incentivum, maiestati fortunae miscenti Duisquis igitur dicta considerat, perpendat etiam caetera uuae tacentur: veniam daturus ut prudens, si non cuncta complectimur, quae conSiliorum praVItas comina in maius exaggerando commasIt. 2. Retulo scente cnim acerbitate, rationum InIn Ica recta mi trux suopte ingenio ValentinIanus, post eiusdem Maximini ad tum, uoc meliora monente ullo nec Ietentante uer asperos actus velut aestu quodam fluctuum ferebatur et procellarum: adeo ut irascentis saepe vox et ψultus et incessus mutaretur et color. Quam ru indicia varia testantur et certa, e quIbu. Pauca sum-

yαωὴ quidam ex his, quos paedago an OS ad

rio lant ad observandum Venaticiam praedam Spartanum canem retinere dispositus, ante praedictum emulis absolvit, adsultu eius evadere conantis adpetitus et morsu: idelique necatus ad exitium fustibus, eadem humatus est die. 4. Praepositum fabraca oblato thorace polito faberrime, praemiumque Ideo eXspectantem, ea re praecepit Occidi

Dauso minus habuit species ferrea, quam alle sOIma at Epiroten aliquem ritus Christiani PreSbyterum

. . tam Octavianum ex ProeonSule . . . .

offensarum auctore licet tardius ad sua redire periniisso. b. Constantianus stratorum eos militares equos ex his Rufus mutare, ad quost hiandos missus est in Sardiniam, eodem iubent'l:pidum ictibus oppetit crebris. Athaiiasrus sav0ra-

470쪽

bilis tunc auriga, suspectus ei vulgari levitate, ut vivus Incendi Iuberetur, AI quid tentasset huiusmodi: squemdnon multo postea veneficiis usum ferebatur nulla delata voluptatum artifici venia, ignibus aboleri praeceptus esL 6. Africanus causarum in urbe defensor adsiduus, post administratam provinciam ad regendam aliam adspiravit: cuius suffragatori magistro equitum Ilieodosio id petenti, subagresti Verbo responderat risor, Inquit, Comes: et muta ei caput, qui sibi mutari provinciam cupit: et hoc elogio periit homo disertus. ad potiora ravtinans, ut multi. T. Claudium et Sal-

. lustrum ex IOVI aliorum Humero, ad usque tribunatus

dignitates progressos, accusabat quidam vilitate ipsa despectus, quod, cum imperium Procopius adlaci set, aliqua pro eo loquuti sunt bona. Cumque nihil quaestiones reperirent adsiduae; mandare magistris equitum auditimbus Princeps, ut agerent Claddi uni exsilium, et Sallustium pronuntiarent calatiis reum, pollicitus, quod eum revocabit ad supplicium raptum Ihocque ata, ut Statutum est, observato, nec Sallustius morte exemptus est, nec Claudius, nisi post eiusdem V entiniani obitum deportationis maestiti: liberatus. Ionge causaverit, cum illi saepissime torquerentur. 8. Replicatis igitur quaerationibus don- se, et quibusdam VI nimia tormentorum absumotisne Vestigin quidem ulla delatorum reporta sunt eptamini. In hoc negoti a protectores ad exhibendas missi Personas, fustibus praeter solitum caesi.

9. Horrescit animus omnia recensere, sint ulciue PQ

I'im capis, alia commodissimi. Illud tamen nec Drueteriri est aequum nec sileri: quod cum duas haberet ursas saevas hominum ambestrices; Micam auream et Innocentiam: cultu ita curabat enixo, ut earum

It caret, custod ueacueret fidos, visuros sollicite, ne quo casu ferarum