Ammiani Marcellini quae supersunt accedunt auctoris ignoti de imperatoribus excerpta

491쪽

paulliani progresso, in laevum tractum item alius testa facturus ire iubetur ocissintra alterum aliorsum nesciens missum. . b. Quibus ita utiliter ordinatis, rox ipse cuin suis dumeta, Per quae Viator Venerat, rulegens, eo rursus monstrante, per hispidam et iument onusto exiguam callem post terga relictis militibus evolavit, qui capitis eius ministris, missis nd mentes Obsera antium praestringendas, quasi venaticiam pie clam modo non porrectis brachiis exspectabant. Dumque hi venturum opperiuntur, ille regno incolumis restitutus, et cum gaudio pusulatrium Summo susceptUR, in fide mansit immobilis, iniuriis, quas pertulerat, omnibus demussatis.16. Danielus post haec et BarZimeres, cym lusi Nimium revertissent; probrosis lacerati conviciis, ac si inertes et desides, ut hebetatae primo adpetitu ve- Denatae serpentes, Ora EXaeuere letalia, cum primum potuissent, elapso pro Virium copia nocituri. 17. Et leniendi causa flagitii sui, Vel si nudis, quam meliore consilio pertularunt, apud Imperatoris nures rumDrum omni tm tenacissimas incessebniat salsis crimini- luis Param, incentiones Circeas in vertendis dubilitandisque corpo tribus miris modis eum callere fingentos: addentesque, quod huiusmodi artibus Onusa sibi inligino mutntus, vasorumque forma transgressus, si istos sollicitudines, si huic ii risioni superfuerit, ex citabit.

18. Hinc in illum inexplicabile auctum Principis odium, et doli struebantur indies, ut per vim ei vel clam vita adimeretur: agentique tunc in Armenia Traiano, et rem militarem curanti, id secretis committitur scriptis. 19. Rui illecebrosis rogem insidiis ambiens, et modo serenae mentis Valentis indicos litteras tradens, modo ipse sese eius conviviis ingerons, ad ultimum composita fraude ad prandium verecundius invitavit: qui nihil adversum metuens Vonit, con-

492쪽

oe --honoratiore discubuit loco. 20. Cumqus adponerentur exquisitae cuppediae, et aedes ampVio 'nervorum et articulato flatilique sonitu resultaretis, iani vino incalescente, ipso convivii domino per simu- .. lationem naturalis cuiusdam urgentis egresso, gla- dium destrictum intentans, torvo linnine ferociens, quidam immittitur barbarus asper ex his, quos Supras . adpellant, confossurus iuvenem, Iact exsilire posset vitiamtum praspeditum. 21. Quo Viso regulus sorte prominens ultra torum, expedito dolone adsurgens, ut- , vitam omni ratione defenderet, perforato pectore deformis pio Habuit rictima, ictibus multiplicatis foede

concisa. 22.. Hocque figmento nefas te decepta cre dulitate, inter epulas, quae reverendae sunt vel in Euxino Ponto, hospitali numine contuente, Peregrinus cruor in ambitiosa lintea conspersus spumante Saniesntietati superfuit convivarum, horror . maximo clispersorum. Ingemiscat, si quis vita digressis est d

Ior, huius arrogantiam facti Fabricius ille Luscinus: sciens, qua animi mnitudine Democharen, vel, ut quidam scribunt, Niciam, ministrum repulerit regium, colloquio occultiore pollicitum, quod Pyrrhum Italiam tunc bes saevissimis exurentem, veneno pocu lis necabit insectis: scripseritque ad regem, ut ab ira teriore caveret obsequio. Tantum reverentiae locum

apud priscam illam iustitiam, vel hostilis mensae go

nialitas obtinebat. 23. Verum excusabatur recens , inusitatum facinus et pudendum necis exemplo Sertorianae: adulatoribus forsitan ignorantibus, quod, ut Demosthenes perpetuum Graeciae decus udnν-mat, numquam similitudine aut impunitate alterius

criminis diluitur id, quod contra ac liceat arguitur

factum.

II. l. Hasc per Armeniam notabiliter gesta sunt. Sapor vero post suorum pristinam cladem comperto interitu Parae,' quem sociare sibi impendio cunaba'

493쪽

485 AMMIANI MARCELLINI XXX, 2.

tur, nan Ore gravi perculsus, augenteque nostri exorcitus alacritate formidinem, maiora sibi praeseriti-iritus, 2. Arrace legato ad Principem misso, Persee- tuam aerumnarum causam deleri penitus suadebat

Armeniam: si id displicuisset, aliud poscens, ut Hiberiae divisione cessante, remotisque inde partis RO-munae praesidiis, Aspacures solus regnare permitto-3'etur, quem ipse praΘfecerat genti. 3. Ad quae Vn-Iens in hanc respondit sententiam, nihil de 'ogare se posse placitis ex consensu firmatis, sed ea studio cu- lvatiore defendere. Glorioso proposito contraique 3 egis litterae hieme iam eXtrema perlatae sunt, Vana causantis es tumida. Adseverabat enim non Posse sentina radicitus amputari discordiarum, nisi intervenissent conscii pacis laederatae cum Ioviano, quorum aliquos vita didicerat ab sc Ssisse. q. Ingravescentu post haec altius cura, Imperavor eligere consilia i quam invenire sulsiciens, id solidu-Cere rebus existimans, Victorem magistrum equitum Pt Urbicium Mesopotamiae ducem ire propere iussit in Persas, responsum absolutum et uniusmodi perferentes: quod rex iustus et suo contonius, ut iactitabat, sceleste concupiscat Armeniam, ad arbitrium suum vivere cultoribus seius pol missis: sed ni Saul Omaci praesidia militum impertita principi a sequPntis 'anui, ut dispositum est, impraepedita reverterint, iravitus ea complebit, quae Sponte sua facer Supersedit. 5. Quae legatio recta quidem et libera, ni deviasset in eo, quod absque mandatis oblatas sibi regi Ones in eadem Armenia suscepit exiguas. Qua regressa, advenit Surena potestatis AP cundae post regem, has easdem Imperatori Dis rens partes, quas nudacter nostri sumsere legati. 6. Quia su AP

iito liberaliter et magnifice, sed parum impetrato, quod pDSrebat, remisso, parabantur magna instru- imenta bullorum, ut mollita hieme Imperatore trinis l

494쪽

agminibus perrupturo Persidem, ideoque Scytharum auxilia festina celeritate mercante.

ceperat Sapor, ultraque solitum asperatus, quod ad expeditionem accingi rectorem compererat .nostrum: iram eius conculcans Surenae dedit negotium, ut ea, quae Victor Comes susceperat et Urbisius, armis repeteret, si quisquam repugnaret, et milites Sauromaeis praesidio destinati mulis adfligerentur extremis.

emendari potu runt nec 3 indicari, quia rem Romanam alius circumsteterat metus totius G Olbiae, Thracias Iicentius perrumpentis: quae funera tunc explicari poterunt carptim, Si ad ea quoque Veuerimus.

inter seriem Africanas clades, et legatorum Tripoleos manes inultos inanitum et errantes sempiternus Vin- , dicavit Iustitiae vigor, aliquoties serus, sed serupulosus quaesitor gestoriam recte Vel secius, hoc modo.

Comiti favisse Romano, postquam Leo in eius locum magister esse coepit Omciorum, a muneribus rei publicae iam quiescens, negotiis se ruralibus dedit prope Mogontiacum in genitalibus locis. 11. Quem ibi morantem Securius, praefectus praetorio Maximinus reversum ad Otium spernens, ut solebat dirae Iuis ritu grassari per Omnia, laedere modis, quibus poterat, adfectabat: utque rimaretur plura, quae latebant, Caesarium antehac eius domesticum, postea notarium Principis, raptum, quae Remigius egerit, vel quantum acceperit, ut Romani iuvaret actus infandos, per quaestionem aruentam interrogabat. 12. Quillius ille cognitis, cum esset, ut dictum est, in secessu, conscientia malorum' sente, vel rationem formidine superante calumniarum, innodato gutture laquei nexibus in

495쪽

III. l. Sequuto post haec anno, Gratiano adscito in trabeae societatem Equitio consule, Valentiniano post vastatos aliquos Alamanniae pagos munimentum aedificanti prope Basiliam, quod adpellant accoIa Robur, offertur praefecti relatio Probi, docentis IIIorici clades. 2. Quibus ille, ut cunctatorem decuerae

ducem, examinutius lectis, attonitus cogitationibus anxiis, Paterniano notario misso negotium scrupulosa quaesirit indagine: moxque veris per uum nuntiis gestorum acceptis, evolare protinus festinabat, ausos temorare limitem barbaros primo langore, ut mente Coi CPperat, OPPressurus urna Orum. 3. Ruia igitur abeunte autumno multa impediebant et aspera, adnitebantur omnes per regiam optimates, ut udusque principium veris Oratum eum pertinerent et exoratum: primum durata pruinis itinera, ubi nec adultae in pastum herbae reperirentur, nec caetera usui conis grun, penetrari non posse firmantes: dein vicinorum Galliis reguam immanitatem, maximeque Omnium Μacriani ut formidati tunc praetendentes, quem Consi bat impacatum relictum, etiam ipsa urbium moenia tentaturum. q. Haec memorantes addentesque utilia, reduxere eum in meliorem sententiam: statimque, ut conducebat rei communi, prope Mogontiacum blandius vox antedictus aecitur, proclivis ipse quoque ad excipiendum foedus, ut adparebat. Et venit immune quo quuntoque flatu distentus, ut futurus arbiter superior Pacis: dieque pruedicto colloquii ad ipsam marginem Rheni eaput altius erigens stetit, hinc inde sonitu scutorum intonanta gentilium. 5. Contra Augustus adscensis amnicis lembis, saeptus ipse quoque multitudine castrensium ordinum, tutius prope ripas accessit, signorum fulgentium nitore conspicuus: et immodestis gestibus murmureque barbarico tandem sedato, post dicta et audita ultro citroque versus, amicitia media sacramenti fide sirmatur.

496쪽

s. Hisque persectis discessit turbarum rex artisex deIenitus, futurus nobis deinceps socius: et dedit postea adusque vitae tempus extremum, constantis in conis eordiam animi facinorum documentum pulchrorum.

I. Periit autem in Francia postear quam dum internecive vastandu perrumpit avidius, oppetiit Μellobau. dis bellicosi regis insidiis circumventus. Post laedus tamen sollentini ritu impletum, Treveros Valentini mis ad hibexna discessit. IV. 1. Haec per Gallias et Iatus agebantur Α

otoum. At in Eois pambus esto externorum silentio intestina pernicies augebatur per Valentis amicos et proximos, apud quos honestate utilitas erat antiquior. Navabatur enim opera diligens, ut ho mo rigidus, amdire cupiens lites, a studio iudicandi revocaretur, m tu, no ita ut Iuliani temporibus defensione innocentia respirante, frangeretur Potentium tumor adsumpta licentia latius solitus evagari. 2. Ob haec et similia concordi consensu dehortantibus multis, maximequo Μodesto praefecto praetorio regiorum arbitrio spadonum exposito, et subagreste ingemum nullis velu- statis Iectionibus expolitum coacto rvultu fallente, et adserente, quod infra imperiale columen causarum essent minutiae privatarum: ille ad humiliandam celsitudinem potestatis negotiorum examina spectanda instituta esse arbitratus, ut monebat, abstinvit penitus, laxavitque rapinarum fores: quao roborantur in- dies iudicum advocatorumque pravitain. sentientium paria: qui tenuiorum negotia militaris rei rectorarus, vel intra palatium validis venditantes, aut opes, mi honores quaesivere praeclaros. 3. Hanc professionem oratorum forensium, iuro πολιτικῆς μορίου ειδωλον, id est civilitatis particulas umbram, Vel adulationis partem quartam esse desinistamplitudo Plat. nis: Epicurus autem κακοτεχνίαν nominans, tuter artes numerat malas. Tisias suasionis

497쪽

opificem esse memorat, adsentiente Leontino Gorgia. q. tuam a veteribus ita determinatam, Orientalium quorumdam vel Antia udusque bonomina extulistodium: unde etiam retinaculis temporis praestituti fretantur. Ermo absolutiη super eius indignitate paucis, quam in illis partibus agens eX pertus sum, ad coe-Ptorum cursum regredinr institutum.

5. Florebant elegantiae priscae patrociniis tribunalia: cum Oratoros concitae facundiae, attenti studiis doctrinarum, ingenio, fide, copiis ornamentisque dicendi pluribus ominebant: ut Demosthenes, quo dicturo concursus nudi nisi causa ex tota Graecia fieri solitos, monumentis Atticis continetur: et Callistratus, quem nobilem illum super Orci P a causam squi locus in Euboea ostJ perorantem, idem Demosthenes Academia cum P Intone relicta SP tutus est: ut Hyperides, et Aeschines, et Andocides, et Dinarchus, et Antiphon ille.Rhamnusius, quem ob defensum negotium omnium primum antiquitas prodidit accopisse mercodem. 6. Nec minus apud Romanos Rutilii, et Galbae, et Scauri, vita, moribus, frugalitateque spectati, et postea pervari ' aevi sequentis aetates censorii, set consulares multi, et triumphal s, Crassi et Antonii, et cum Philippis Scaevolae aliique num prosi, post exercitus prosperrime ductos, post victorias et

tropaea, civilibus Stipendiorum iniciis floruerunt: Iauia reasque fori sporis sis portaminibus D crapunt a sumiam is gloriae libia tribus finiebantur. I. Post quos excellentissimus omnium Cicero, Orationis imperiusno

fluminibus saepe depressos aliquos iudiciorum Pripiens flammis: non defendi homines sine vituperatione fortasse posse ; negligenter defendi sine fleelere non

posse firmabat. 8. At nunc videro est per EOOs Omnes tractus viOIenta et rapacissima genera hominum per fora omnia

volitantium, et subsidentium divites domus, ut Spar-

498쪽

anos canes aut Cretas, Vestigia Sagacius colligendo, ad ipsa culillia pera enire Causarum. 9. In his primus est coetus eorum, qui seminando diversa iii rgia per vadimunia mille iactantur, vidit rum postes et Orborum limina deterentes, et aut inter discordantes amicos aut propinquantes Vel adfines. si similitatuni levia senserint roceptacula, Odia struentes infesta: in quibus aetatis progressu non Ut alio-rii in otia inteposemit, sed magis magisque roborantur: inter rapinas insatiabiles inopes, ad capiendam versutis orationibus iudicum fidem, quorum nomen ex Iustitia natum est, sicam ingenii destringentes. 10. IIoraim Obstinatione libertatem tem Intus, constantium audacia praeceps, Ploquentiam inanis quaedam imitatur fluentia loquendi: quarum artium Scaevitate, ut

Tullius adseverat, nosus est religionem decipi iudicantis. Ait enim: Cumque nihil tam incorruptum esse debeat in re publica quam austragium, quam sententia; no. t intelligo, cur, qui ea pecunia corruperit, poena dianus sit: qui eloquentia, laudem etiam ferat. Mihi quidem hoc plus mali facere videtur, qui

Oratione, quam qui pretio iudicem corrumpit: quod pecunia corrumpere Prudentem nemo potest; dicendo

potest.

l. Secundum est genus porum, qui iuris professi sesentiam, quam ropugnantium sibi legum abolevero discidio, velut vinculis ori impositis reticentes, iugi silentio umbrarum sunt Himiles propriarum. Hi velut fata natalicia praemonstrantes, aut Sibyllac oraculorum interpretes, ultus gravitate ad habitum composita tristiorem, ipsum quoque vraiditant, quod Oscitantur. 12. Hi ut altius videantur iura callere, Trebatium loquuntur, et Cascellium, et Alfenum, et Auruncorum Siranorumque iamdiu leges ignotas, cum Euandri matre abhinc saeculis Obrutas multis. Et si

voluntate matrem tuam finxeris occidisse, multas tibi

499쪽

sustragari absolutionem lectiones reconditas pollicentur, si te senserint eSSe nummatum. .

13. Tertius eorum est ordo, qui ut in professione turbulenta clarescant, ad expugnundam veritatem ora mercenaria procudentes, per prostitutas frontes unosque Iairatus, quo Velint, aditus sibi patefaciunt cro-hros: qui inter sollicitudines iudicum per multa distentas inresolubili nexu rincientes negotia, laborant, ut omniis quies litibus implicetur, t nodosis quaestionibus do industria iudicia circumscribunt: quae cum Tecte pro cedunt, delubra sunt aequitatis: cum depravantur, foveae saliaees et caecae: in quas si captua ceciderit quisquam, non nisi per multa exsiliet lustra, adusque ipsas medullas exsuctus 1 . Quartum atque postremum est genus impudens, Pervicax, et indoctum, eorum, qui cum immature e litterariis eruperint ludis, per angulos civitatum

discurrulit, Inamiambos non causarum remediis congrua commentantes, fores divitum deterendo, coenarum ciborumque aucupantes delicias exquisitas. 15.

Qui cum semel umbraticis lucris, et inhiandae undique Pecuniae sese dediderint, litigaro frustra quoslibet innocentes hortantur: et ad defendendam causam admissi, quod raro contingit, suscepti nomen et rim negotii sub ore disceptatoris intΘr ipsos conflictuum articulos instruuntur, circumloquutionibus indigestis ita scatentes, ut collurionis taeterrimae audire existimesolutabili clamore Thersiten. 16. Cum autem ad inopiam muniendarum Venerint allegationum, ad effrenatam denectunt conviciandi licentium: quo nomine, ob adsidua in personas honoraniles probra, diebus dictis aliquoties sunt damnati: e quibus ita sunt rudes nonnulli, ut numquam se codices habuisse meminerint. 1 . Et si in circulo doctoriam auctoris Veteris iociderit nomen, piscis aut edulii peregrinum esse Vocabulum urbitrantur: si vero advena quisquam inusi-

500쪽

tatum sibi antea Μarcianum verbo tenus quaesierit oratorem, Omnes confestim Μarcianos adpellari se fingunt. 18. Nec iam fas ullum prae oculis habent: sed tamquam avaritiae venumdati et usucapti, nihil praeter interminatam petendi licentiam norunt. . Et si quem semel intra retia ceperint, cassibus mille imis pedicant, per morborum simulationem Vicissim comsulto cessantes: utque pervulgati iuris proferatur I ctio vana, septem Vendibiles introitus praeparant, GIationum examina Iongissima contexentes. I9. Ea cum nudatis litigatoribus dies cesserint, et menses, et

anni, tandem obtrita vetustate controversia intromi sa, ipsa capita splendoris ingressa alia secum advoc torum simulacra inducunt. Cumque intra cancellorum Venerint saepta, et agi coeperint alicuius fortunae vel salus, atque laborari debeat, ut ab insonis gladius, vel calamitosa detrimenta pellantur, corrugatis hinc inde frontibus, brachiisque histrionico gestu formatis, ut concionaria Graccni fistula post Oo-cipitium desit, consistitur altrinsecus diu: tandemquo ex praemeditato colludio, per eum, qui est in 'erbalidentior, suavα quoddam principium dicendi exsersetur, Cluentianae vel pro Ctesiphonte orationum a

mula ornamenta promittens: et in eam conclusionem.

cunctis sinem eupientibus desinit, ut nondum se patroni post speciem litis triennium editam causentur in- istructos: spatioque prorogati temporis impetrato, quasi cum Antaeo vetere colluctati, perseveranter flagitant pulveris periculosi mercedes. 20. Verumtamen haec eum ita sint, non degunt advocatis incommoda plurima, parum sustinenda recto victuro. Namque sellulariis qnaestibus inescati, inter se hostiliter dissident, et rupta maledicendi ferocia, ut dictum eAt, multos offendunt: quam tunc essutiunt, cum commissarum sibi causarum infirmitatem rationibus validis convallare non possunt. 21. Et iu-