Aristotelis Stagiritae Organum, quod Logicam appellant

발행: 1560년

분량: 649페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

641쪽

Do Arist. Elenchorum

praeter nomen accidit affirmare ,& negarei id autem non erat redargutio , sed manifestum, quoniam si non : una interrogatio plures fiant. sed unum de v no affirmet, aut neget, id non erit impossibile. Silutiones nugatibnci,ctslαcismi. Loens pro euatione.

Caput V LN illis autem, quae deducunt ad idem frequenter dicere, manifestum quod non dandum eo rum quae ad aliquid dicuntur significare aliquid separatas per se piaedicationes, ut duplum, sine eo quod est dimidi j quid inesse apparet: nam &decem in deficientibus uno ad decem, & facere in no facere,& omnino in negatione assirmatio, non tamen si quis dicat hoc non esic album, dicit idem album esse duplum autem neque significat aliquid sortasse,quemadmodum,neque quod . in dimidio quod si forte significat, attame non idem,& coniunctum,neque scientia in specie, ut si est medicina scientia, ipsum quod commune, illud autem erat scientia scibilis. In iis autem, quae per se ostenduntur praedicatis, id dicendum, quda non idem est seorsum,& in oratione quod Ostenditur : nam cauum communiter quidem idem significat in simo, & curuo, additu autem, nihil prohibet hoc quidem naso,illud autem cruri significare,& nihil differt dicere, nasus simus,& nasus cauus .Amplius,non danda est dictio secundum rectum,falsum enim est, nam non est simum nasus cauus, sed nasi hoc .ut passio, quare nihil est absonum,si nasus simus est nasus habes cauitatem nasi i De soloecismis autem propter, prq quid apparent accidere,diximus prius, quo mo- εἰ ci O. do autem soluendum', in ipsis orationibus .erit manife

642쪽

Libet secundus. . 'I

mam festum . Omnes enim huiusmodi volunt construere. Putas quod dicis quippiam vere esse, etiam est illud vere dicis autem quippiam lapidem elle , est igitur quippiam lapidem. An dicere lapidem non est cicere quod, sed quem non hoc,sed hunc si igitur dicat aliquis putas quem vere dicis est istum Z non videtur Romane loqui. quemadmodum neque si dicat. putas quam dicis esse, est iste lignum autem dicere iste,vel quaecunque inasculinum , neque foemininum significant, nihil resert: quare etiam non fit soloecismus, si quod dicis es Ie, est istud: lignum autem dicis esse,est igitur lignum istud: lapis autem iciste, masculini habent declinationem. Qu*d si quis dicat, putasne iste, illa est 3 deinde rursum. quid autem nonne iste est Coriscus i ita dicata est igitur illa, non collegit soloecismum, si Co- .riscus etiam non significet idem quod illa: non dat autem qui respondet, sed oportet hoc prae-

interrogare,si autem neque est, neque dat, nou

colligit, neque in eo quod est esse aliquid, neque ad eum qui interrogatus est. Similiter igitur oportet , di illic lapidem significate iste, si

autem neque est, neque datur , non dicenda conclusio : apparet autem eo quod dissimilis casus nominis, similis appareat. Putasne verum est

dicere, quoniam illa est id , quod elle ais eam: esIe autem ais aspidem , est igitur illa aspidem. An non necesse est, si non ilia, aspidem signi- lcat, sed aspis, aspidem autem istam, neque si quem dicis esse istum est iste di di cis autem istum, esse Cleonem: est igitur iste Cleonem,non enim est iste Cleonem: dictum est enim , quoniam .quem dico istum esse, est iste non istum, neque enim Romane dicetur quo pacto interrogatio x xx

643쪽

dicta .Putas, istud scis 3 illud autem est lapis, scis igitur lapis. An non idem significat istud in eo, quod est, putas istud scis, & in hoc, istud autem lypis: sed in primo quidem hunc, in posteriore

autem hic.Putasne cuius scientiam habes. scis illud Z scientiam autem habes lapidis, scis igitur lapidis. An huius quidem lapidis,dicis. hunc autem lapidem datum est.autem cuius scientiam habes illud scis, non illius. sed illud, quare non lapidis sed lapidem. Quod igitur huiusinodi orationes non colligunt soloecismum,sed app*xent, di propter quid apparent, & quomodo est obsistendum illis, est manifestum ex iis quae dicta

sunt.

De oratione Delli, di scili, O aeuta. caput VII.

OPortet aurem intelligere, quoniam omnium orationum aliae quidem sunt sarciles conspici, aliae autem dissiciliores . propter id , quod &in aliquo subdole decipiunt audientem, cum frequentet eaedem illis existant: nam eandem or tionem oportet vocare, quae propter idem fit, eadem autem oratio aliis quidem propter dicti nem, aliis autem propter accidens , aliis Veropropter aliud videbitur esse:quia unumquodque floreas, uis transatiuum no similiter est manifestum .Quei rus dieitur admodum igitur in iis,quae sunt propter aequiuo quod 'βο cationem, qui modus videtur esse ineptissimus lpa, Odiuer captiosarum ratiocinationum : haec quidem &rieulu ae- quibuslibet sunt manifesta, nam & orationes ris, nubes pene ridiculosae sunt omnes propter dictionem: purgas, eae Vt vir ferebatur curru in scalas, ubi Venit seruus,lumque se apud Cereanar Et Boreas purusne t non certe.pe renans. dit enim pauperem, & ementem. Et vita boum

644쪽

Liber Secundus.

ante pariet 3 neutra: sed retro ambae. Putasne est Euarchus non certe, sed Apollonides.eodem autem modo , &aliarum fere quam plurimae, in illa autem & per itissimos videmur latere signum au- . tem horum, quoniam contendunt saepe de nominibus, ut virum idem significent de omnibus ens& unum,an aliud: aliis enim videtur significareens & unum: alij autem Zenonis orationem, &Parmenidis soluunt, eo quod multipliciter dicat unum dici,& ens. similiter autem & propter aco eidens,& aliorum singulum quodq;.aliet quidem

orationes erunt faciles videri, aliae vero dissiciliores, & sumere in quo genere, di Vtrum redar. gutio, an non redargutio, non facile similitet in omnibus est.Est autem acuta oratio,quae dubitare facit maxime, mordet enim haec maxime:G-bitatio autem est duplex, haec quidem in syllogizantibus, quam eligat quis interrogationum, illa aurem in contentiose sustinentibus,quomodo di- eat quis propositum. Quapropter in iis, quae syl-

Iogizant,acutiores orationes inquirere magis faciunt: est autem ea,quae syllogizat quidem, oratio acutissima, si ex quam maxime apparentibus, quam maxime probabile interimit: nam , cum una oratio sit transposita contradictione, omnes similiter habebit syllogismos: semper enim ex probabilibus similiter probabile interimet,

aut construet: quapropter dubitare necessarium est.Maxime igitur talis acuta, quae ex aequo cO .

clusionem facit interrogationibus: secunda autem quae ex omnibus similibus:haec enim simili. ter faciet dubitare, quae interrogationum interimend est, id autem dissicile estZnam interimen. dum quidem,quid autem interimedum dubium. Outentiosarum autem acutissima, quae primum

645쪽

63 Arist. Elenchorum

statim dubia est utrum syllogizat, an non , Vel utrum propter talium,an diuisionem solutio: Ω- ' Cunda autem aliarum, quae manifesta quidem quod propter diuisionem , Vel interemptionem est:non tamen est explorata per cuius interroga-.rionum interemptionem,uel diuisionem, solue da est, scilicet utrum propter conclusionem. an propter aliquam interrogationum id est. Quandoque igitur non syllogizans oratio facilis est, si sit ni valde inopinabilia , vel fal a quae su- . muntur: quandoquc autem non digna despicit nam quando deest aliqua talium interrogationum, de qua Oratio , & propter quam est: oc qui non sumit illam,& colligit: inepta est ratiocin tio, quando autem eorum , quae extrinsecus non despicienda ullo modo: sed oratio quidem iusta, interrogans autem non probe interrogauit. Et est sane soluendum quandoque quidem adora- . tionem,quandoque autem ad interrogantem, dc interrogationem , quandoque vero ad neutrum horum: similiter & interrogandum & syllogizandum e th, & ad positionem . & ad respondemtem. 5 ad tempus: quando fuerit pluris temporis egens solutio, quam praesentis temporis,c quo disputatur ad solutionem. Epilum octo praecedentium,st duorum

. . . . . praesentium librorum

cap. VIII.

EX quod igitur,dc ex quibus fiunt iis,qui dispu

tant captiosae ratiocinationes, & quomodo, ostedemus, falsum & inopinabilia dicere faciemus: amplius autem ex quibus accidit syllogismus,&quodomo interrogandum 'ula ordo interrogationum,insuper autem ad quia sunt via. Ies huiusinodi omnes orationςs.& de responsi de

646쪽

. Liber secundus.

ne simpliciter omni, Sr quo modo soluendum est orationes, & syllogismos, dici a sint de omnibus a nobis haec : reliquii aute est de eo, quod a principio erat propositum, ad memoriam reuocantes,quippiam de ea re sub breuitate dicere, & finem imponere dictis.Praemisimus igitur, inueni. endi facultatem quandam ratiocinativam d e Proposito ex iis . quae sunt quam probabilissima: id enim opus est dialectices secundum se &ientativae.Quia autem prae instruitur quis ab ea propter sophistices vicinitatem, ut non solum experimentum possit sumere dialectico more, sed etiaquasi scientifico: propter id non solum dictum negotij cssicium posuimus orationc posse sume. re , sed etiam ut orationem sustinentes tutemur positionem perquam probabilissima simili modo: causam autem diximus huius,quia & propter id Socrates interrogabat, sed non respondebat: ν- confitebatur enim se non scire. Manifestum autem est in prioribus ex quot, & ad quod id erit, &vnde idonei erimus horum:adhuc autem quomodo interroganda vel ordinanda quaestio omnis , & de responsionibus, & solutionibus quae sunt ad syllogismos:patefactum est autem, & de aliis quaecunque huiusce disciplinae sunt orationes : praeter haec autem,& de captiosis ratiocinationibus pertractauimus quemadmodum diximus iam prius: quod igitur na cta sunt finem sussicienter ea, quae proposuimus, manifestum. Ope raepretium autem est nos non latere quidnam accidit circa hoc negotium:nam eorum, quae inueniuntur omnium, quae quidem ab aliis . sumpta sunt prius, elaborata paulatim incrementum sumunt ab illis,qui postmoduin accipiunt:quae autem ab initio comperiuntur, paruum in primis sumere

647쪽

σι , Arist. Elenchorum

mere solent incrementum, attame utilius multo. eo squod postea ab aliis fit accremento: maximum enim fortasse principium omnium,ut dicitur, quare & dissicillimumcquanto enim potestate validissimum tanto mole minim, dissicillimum est videri: eo autem comperto, facile est adiicere, coaptareque reliquum.Quod & circa rhetoricas orationes accidit,pene autem,& circa alias artes omnes: nam qui principia inuenere, omnino ad exiguum quid perduxerunt: qui autem nunc celebriores habentur, vendicantes a multis , Vmlut ex successione particulatim collige tes,sic auxerunt. Tisias quidem post priores, Thrasymachus vero post Tisiam. Theodorus autem post hunc, & multi multas coadunavere partes , quapropter nihil mirum, si in amplum quidem creuerit ars. Huius autem negotii non noc quidem erat exploratum, illud autem non er*t,verum nihil ipsius prorsus erat: nam eorum, qui circa litigiosas orationes erant mercenarii, umilis quidedoctrina Gorgiς negotio:orationes enim hi quidem rhetoricas, illi autem interrogatiuas doce.bant ediscere , in quas saepius incidere solebant

alternatim utrorunque ad inuice orationes e quapropter velox quidem, utpote quae sine arte erat doctrina discentibus ab illis: non enim artem, sed quae ab arte sunt dantes, arbitrati sunt loqui erudite, perinde, ac si quis disciplinam dicat se tradere, ut non doleant pedes: deinde sutoriaci quidem non doceat,peque Vnde possint comparati talia. det autem quam plurima genera omnimodorum calceorum, hic profecto prosuit ad usum, artem autem non tradidit. Et de rhetoricis quidem erant multa, & antiqua dicta: de syllosismis aute omnino nihil habuimus prius aliud quicquam

648쪽

Liber Secundus.

quicquam quod diceremus , quam mora perquirentes, multo tempore insudauerimus. Si autem videtur ex considerationibus nostris i ut ex iis ruae sunt ex principio) haec habere disciplinaum cienter supra alia negotia,quae ex traditione inducta sunt,reliquum erit omnium vestrum, vel eorum qui audierunt hoc opus, omissa quidem artis,uenia dignari: inuenta autem, multa prosequi gratia. Arinotelis Elenchorum

librorum ni

Series chartarum.

649쪽

Lugduni,

IACOBUS FAVRVS

SEARCH

MENU NAVIGATION