장음표시 사용
431쪽
moneta 1 habetur potius respectus ad cursu ni & laxam Principis, quam ad materi am,l. fin. C. de vet. numinis potest a. libr. D.octuagesina octaua, distinctione ei jcientes. Et ea quae notat Abbas Sicul. in c. quanto. de iureiur. Maxime cum possibile sit quod tanta fuit et stimatio rerum pro
moneta tunc currente, quantum pro mo
derna. Quare similiter solutio fieri debet
secundum monetam currentem. II abeo. ff. de ver b.sgnificat.
pronio thurimoge I vnd Titio vor
Quod sc t probatur ,quia cc sus sunt soluendi ad antiquam monetam seu illius 'valorem in qua instituti fuerunt nisi sit
in alterius monetae solutione praescriptum. Pertex .in gloss& Doctor. in c. olim causam S in c. cum Canonicis decens b. Et ea quae notat specul. in titu. de obligat.& solutio. f. i. versic. Pone in statuto. Si nim pecunia est debita ex contractu secundum aestimationem prioris naonetae, quae erat tempore contractus, etiam ita fieri debet solutio. prout notant ibi spocula torri Ioann. Andr in addit.& similiter ibi sal .in addi . Quod scilicet obligatio conuentionalis intelligi debeat decurrente moneta tempore obligationis. Idem Francisc. Zabaret. in clem. E. dedecimis, in i 3 quaest. S. Paulus de Castr. post Bait. ini. Paulus. F. te solutio Quod si a paret in qua moneta obligatio est contracta de illa solui debet eius aestimatio. &Cyn .in l. minoris.C. in quib. causi. rest. in integ. non est necesse.
Et i idem quod inspici debeat moneta
quae erat tempore contractus seu eius valor notat Bald. in l. illud. in col. fin. vers. vltim. quaero. C. de sacrosanct . eccles. &Canon. in c.quanto extra, de iureiurand. Nec obstant verba contractus supra pro parte aduersa allegata, illa videlicet,
iandi aethr. rc. quoniasunt intelligenda gelaga
quantum ad valore in & aestimationem prioris monetae in qua contractum est, qui quidem intellectus tacite inest de iure, ut aeque bonuna reddatur. prout suit numeratum per ea, quae habentur & no-
432쪽
tantur in I. clim quid. s. si cert. peta. Et per ea quae not. Bart.in l. semper in stipii latio. T de regii l. iur. Ex t qualitate nanque rei venditae, item ex qualitate preti j inspici oportet, quid rectum sit. Et sic haec ver
ba, geriger mine ii cr. intelligeda sunt
secundum valorem& qualitatem monteis preti j venditionis factae. Hoc enim suadet aequitas, men I&ratio huiusmodi verborum,ut minus laedatius commune .c.cum dilectus, de consuetud. Et ea, quq not. Abb. in c. cum olim,eo. tit. ac Bartol. in l. omnes populi. fide iust.& iur. in 6.q. principali. A quibus puto ratione& mente verborum contrahetium, licet arguere c. intelligetia. c.propterea.& c. in his, ex tr.de verb. sign. Praeterea praedicta procedunt maxime,s minor moneta, secundum quam con tractus celebratus est,seu si illius monetqaestimatio hodie frequenter sit in cursu, quoniam in tali moneta minori fieri debet solutio,& non secundum monetam
maiorem, ita not. gl. in d. l. semper.&pranci. Zabaret .in alleg. Clem. r. in i 2. quaest. Si
Paul. de Cast. in praealleg. l. Paulus. Et per hoc relinquo etiam solutum aliud contrarium exaduerso allegatum. Adde ad hoc, Nam si reemi debeat, maiori moneta, quam res sit empta, dabitur aliquid ultra: & illud ultra est illicitum, ut not. in c. illo vos, de pignorib. Et nota Innocent. in c. in ciuitat. in fin. de usur.&Vvilhel. de Monte Lau. in Clem. ex grande, se usur. & ibi Cardinat in g. caeterum, in . quaest. 1 Quicquid enim accidit serriti, usura est,tex .cum glo. in v urb. non posse. in fin. in l. rogasti. f. si tibi. s. sicer t. pet. Et probatur in s. si tibi decem millia, in princi p. fide paci S . q. I.c. plerique. Vide
glosissimagnam, in c. conquestus,extr. dev-sur.
ARGUMENTVM. Valor monetaea quo tempore sit inspiaciendus.
dus sit a tempore contractus, seu obligationis,& non a tem- p ore solutionis, siue valor accreuerit, sue decreuerit, post multam Dd. disputationem frequentius obtinuit. Unde, si accreuit, tunc debitor deducere potest valol e vel incrementum illud, quod vel cri a stiana tioni intra tempus solutionis accessit. sin vero quantitas monetae intra tempus s lutionis decreuit, atque valor diminutus est,tunc debitor stipplere tenetur valore tempore contracti debiti currentem a que usualem:& sic regulariter solutio facienda est de nova moneta proportion biliter ad snimationem antiquς, ne vir que casu alteruter contrahentium plus aut minias, quam datum acceptumque sit. reddat vel recipiat. Atque hoc in termi nis velle videtur c. causam. iuncto c. cum canon:cis, de cens. Hanc sententiam, tan-
433쪽
quam veriorem,& iuri atq; aequitati magis cosormem, amplexi sunt Domini Assessores imperialis Camer in causas piscopi Basiliensis,cotra N. ile Schaunburg,
die 23. Decem. anno isset . quam etiam satetur communem Panorm . in c. quan to, col. pe. de iii rei v. las in l. r. q. 6. C.de tu .emph. Soci. lun. consi s. nu. 9 . lib. t. AHic.d2ci. 194. S c. l. ver b. monetae, quae sunt reg. ite Cur. Iun. in l. cum quid, nu i3. issicer. pet. Grat.cons. a. nu. I Q. S confii 3.& r . Et Al-her. Brun. in trach. de augm.& dimin. conclus. vlt. versi c. his sic praemissis. late hanc materiam examinat
Quare fi pecunia mutata fuerit,& debilior facta, no tenetur quis eam recipere, ni si forte aliter tempore cotractus
isset actum inree partes: quod pluribus probat Guid. Pap . de cis 493. addendo tamen, non esie negandum, quin possit fieri se lutio in moneta usuali siue currente tepore solutionis, ad valorem tamen alterius monetae, quae contractus tempore in usu erat per dx. eum olim. cum ibi nota. decens& per not.gl. inlae leganter.f. qui
reprobos. U.de pign.act Quod maxime verti est, si moneta, qtiaeco tractus tempore usurpabatur, amplius non extet, vel difficu Iter haberi possit, ut per tuli ei irvc. . verbo, monetae, num .ao. ubi hoc prolix Et radiae. Et hane communem Des opinione esse attollatur. Atque ita factum fuisse memini in causa Dominorum in Cre ut maeli , contra V virichium Comitem de Falchen ste in cuius e tiam supra in prima Cent. Obseru .i6. fecimentionem etan rei uitio quorundam pagorum deberet fieri florenis aureis,
reperirentur pro quolibet aureo Florentino taxati fuerunt in Camerali Iudicio
viginti quinque bata ij, respectu scilicet
habito ad intrinsecam bonitatem horum aureorum tempore contractus initi e
De hac materia vide Doctores in I. climquid . ubi Bart. Salicet.& Castren hoc tenent. f si cer. pet. Et Canon istas in c. quanto de iures . Zabaret .in Clementasin. de
decim. 8e Alber. Brun. late intrat. deam men.&decrem . monet. in vit. conclusubiimnia congessit, itemque Boer decis. :7- eundem in c. t. verbia, monetae, tit. quq sine regat. Marian. Socin. Iuni . consi L 1 F. c Ium. vitam. lib. i. Di dac. Couar. late praei. quaestio. in traci vete. collat.nuniis .cap. . ubi disserit de mutatione monet. qu ad pondus & valorem eius,& Molinae. intrach. contr. v sur.quaest. 97 .nuina t. dc semvbi distinguis, ut ibi pereui Haec D. Mylasingeri obseruatio quani quotidie omnes habent in ore visa fuit
aliquando mihi propter obscirritatem, in qua residet, suspecta, neq; satis tuta : Natus verba singula, maxime tua, quae de valore S quantitate monetaru pro serutur, ponitissime introspiciatur, exanianenturqis consequi ex tenore eorundem videtur in initio, eundem non tam demutatione valoris intrinseci, quam monetarum extrinseci Ioqui: quod vel inprimis ex illis verbis infertur, dum inquit: Valorem illum qui veteri aestimationi intra tempus solationis accessit, per debitorem deducendum. Sequitur apud eundem, si valor aut
quantitas intermedio rempore decreuit, tunc debitorem cogendum, ut currentis atque usualis monetae valore in , qui quom
dam fuit per illurn qui hodie est propo tionabi liter suppleat.. verum secundum istum intellectu D Nynsi geri sententiam propterea ample dii no valemus, quod nec Doctores ibidecitari nec sommunis sentctia hoc ipsum velint, imino contrarium omni tib astruant,quemadmodum in libet. quae si . mone coclus. 2. maxima, & alias per tra scursu nais piis, c6clusimus 3 co probauimus. allatuitur , ac pro in dabitato habetur, inmutatione monerarum valori sextrins ci,no tempus colura eius, sed tantum od, solutionis in consideratione esse debere, Mixtaque illum valorem usualem currentem quaestiones dubias & controue fas decidendas esse..
Quod si intrinseci vasoris mutatio superuenit, & eo quis D.Myn sing. verba lix Prin.&Obser.Posit retorqueripos . tauerit,
434쪽
ta uel ir. mrra me absq; improprietate a liqua verborum fieri vix posset non multu labora ivus:& sensus erit cona. Dd. sentetiae conformis omni modo: videlicet in- inritatione valoris intrinseci, ad contra-etiis tempus aduertendum, S desuper aestimationem faciendam esse. Quo fateor
I x eis monetam mutuo datam infertur: in q&are duo casti sint explicandi: Primus est, cum centum pura Philippeos, tibi sium mutu rus, accidis 1 deinde, ut ea moneta xeprobar rur, an in ea nota soluere tenearis ' Et non posVe ba illationis i equentis, ibi. Quare si si te in vetam reproba nota soluere Partes ropec minut.ita fuerit, ct debilior facta. & c. oec V t . eleganter M. qui reprobos, de pira
optime respicere. Et ita quoque video in priori d. Obserua editione eadem verba, debitio facta, collocata: quae comm Odissime de omni impropric a te ac absurditate semota ad variatio rem in trinieci bonitatis referuntur. quibus et latra vititur Gui. Pap. quaest. 9'. quam D. M in syng.
allegat hic, ali que Doetores passim. Et idem sequitur planius, qua initis non in
eodem 'lii aestionis genere versemur, ex
verbi, Obseruat finalibus: ibi. Respectis
habito ad intrinsitam bonitatem. O c. Quae informationis perfectioris gratia, utque
omniis ambiguitas tollatur,& sententia Dd. communis sustineatur atque defendatur, non vero ut D. Myn sing. cui multu debemus, in hoc laxetur, aut reprellcndatur, ita breuiter attigisse sufficiat. Quam de tempore contra etias & solutionis rationem, valorisque .intrinsect&extrinseci diuersitatem, cum viderim praeter alios summae auctoritatis virum, D. Alciat. ad alleg tcum quid .3.is. de reb. credit. breuiter atque admodum egregie explicare: iccirco ipsius verba ad finem
d. l. posita, ibi: Virrus ingeneris, s e dem bonitate solvitur quod datum sit, ct cat.
huc transferre, eademque nonnihil ad informandos eos plenius,qui ad haec ne dum satis animaduerterunt) explicare
mihi placuit. Quaerit: Quid si res mutub data, malo
ris Olaru facta sit Et cum haec bonitas extrinsecus aduenerit nihil referre traditum est. Et ideo lucro creditoris accedere: sicut econtrario eius damno caderet, si deminuta esset Hlμmatio: msi a tempore contracta more hac δε- minutio interuenisset. I. rinis, hoc tit. Et ita norat. actio. Verum quia notam forma potius reprobata videtur. quam materia, l. quastitum,
M. issa de lega. p. ante moram poteris eam Psece materia dare, vel materia assim tinnem, .
I vinum Si Pero postmoram factas repro batio, teneberis ad restituti dem aestimationis, quatenus exforma valebat, I. qzia te, hoc re. ubi Barto
Hoc vuIt, si propter formam externam siue characterem inditum potius, quam in mare ria, quae salua mansit, num us re-Probetur, recte solutio fiet pro aestimatione materiae quae permansit, quae Molinara propterea non placerent, quod is materiae variationem quoque minus curandam censeat, modb publica approbatio&aestimatios, peruenerit: licet etiam alias de muratione formae parum simus s
liciti, nisi subsit veri simi te aliquod crediatoris interesse. Sequitur: Secundus casius est, tum nota auis; ma noreprobatur sed ellam bonitate manente, vado intenditur vel minuitur: D c Mid extri cm accidat, ante moram ne ni imputandum
est d. l. vinam. propter si mihι debeas centum Philippeos iberaberis eos centum restit endo. ue auectosae imminuto pretio . Hoc vult, posito, qu bd Philippei de .antur, atq; ita sorte est obligatio speciet contracta, quo in numero& nostri Philippici Thalleri,auctoritate Regis Hispacu si, T Lalteri Imperiales, aurei in auro,& reliquae habentur, eaedet in valore seu valitatioe extrinseca creuerint,vel deminutet sint, hoc ipsum no eurabitur, sed istius comodum & inco modum ad ipsum creditorem pertinebit. Sequitui: Sicetum I
435쪽
bras debeas. cum libra ao. Uibus semper conset satis erit centum libras reddi: quamuis asses minoris aestimationis sint. Cum eium Philippeos vel libras debeas, verum est tesoluere quia debes: nec extrinsectu accedens valor quicquam mutat. Et propter futura intentionis vel imminutionis mutuum perιculum ne
censetur Iasius . de dei commisso. C de transiactro. Hoc vult, quemadmodum per speciei solutionem quis plenarid liberatur, non attento aliquo augmento vel decremento, quod medio tempore sorte superuenit: eodem modo in obligatione genera-Ii librarum thallerorum simplicium. fio-renorum Brabantinorum , Coloni e sum, Is.batriorum,& similium, dice dum erit: sufficere videlicet, ut uniuscuiusque forent,thalleri,&c. stimatio, habito respectu ad tempus solutionis ,& non contractus, persoluatur, habetque d.conclusio nostra r. maxima locum. Itaque sequitur
hoc pacto: Id 1, verius receptius, est, nisi cum materia seu bonitas interior imminuta proponitur : cenim eius aestimationis reddi debet, quae te
re contractu uit. c.olim. c.pen.de cens. Haec verba D. Alcia. sunt clara, Volun que in mutatione monetarum valoris intrinseci, aduertendum esse, valorem comtractus tempore existentem,qui siue crouerit, siue auctus fuerit medio tempore, hoc ipsum vel in commodum, vel in incommodum debitoris cedere debet, pr cedit enim text. alleg. l. cum quid. Vteiusdem generis, di eadem bonitate soluatur quod datum est: facitque hic&ops ratur nostra conclus. alleg. i. maxima S quitur
Quod si diminutio assimationis post moram
factasit, tunc semper imputandum moratori detrimentum constat. l quod te eod. Et ide ccntum Philippeos aureos mihi Calendu Ianuari's debebas, qui tum drachmis argenteuexpendebantur decem: deinde post mora noue tantum coeperunt expendi, damnum illud ad te pertinebit. sart. Iraulus desolat. Quodsia cta fuerit astimatio ct rndecim drachmis censebuntur,non tamen quicquam moratori ducri
inde accedIt. Hoc vult, Morosus propter mora commissam, in duriorem causam, siue in intrinseco, sue in extrinseco valore vos mur, semper tenebitur. Vide cap. nosti. 26.lib. 2. quaest. monet. de mora. Rener. Budet. Rurem. IC.