장음표시 사용
11쪽
Olim Notarii Regis Conradi Tertii & derici Primi
Imperatoris, & Filii ejus Henrici sexti: de universio veteri & novo
Testamento; de omnibus aetatibus & temporibus seculorum, de omnibus mundi regnis 6c regibus &gestis eorum, de omnibus Romanis Pontificibus & Imperatoribus Romanorum, assignando nomina & acta & annos & dies eorum: ab initio mundi usque ad tempora domini Urbani Papae tertii, & usque ad praedictum Imperatorem Fridericum primum, & filium ejus, regem Henricum sextum.
Ummo Ο Uersali Papae Urbano IIL dominoue patri suo reverendi simo, Goffridus Vitem hiensis,sacerdos indignus, seipsum in omni obs
gulos obedientia subjecti taum.
Dum scrofanctae matris nostrae, Romanae Ecclesiae, culmen institio, ω ejus eminentiae considera majestatem: idis ante omnia necessarium esse intueor, ut icut ipsa omnibus noscitur praeesse Principibus; ita omnαν Regra, s Principas, s unimem se orbis Ecclesiae, doctrina ejus N regimine adornentur: N ab ea, tanquam asonte justuae, totius)apientiae regulis infruam tur: quia uulgum scripturarum elogium noscitur esst authentiacum , nisi ab ejus sapientiae suminibus ,silientibus propinetur. Quare si quod historiarum opus, in per ab em insilutione conficitur, ratio suggerit, ut, antequam in publicum deveniat, A sol omam praesentetur: quatenus di acceptione dignum
12쪽
- se perpenditur, ejus mandato ue judicio approbetur: s ab eo viris authoritatemque recipiat, cui terrena scoelesia divinitus sunt commissa. Eapropter, reverendistae pater , hoc opustulum longo tempore implicitatis meaesulis aggregatum, sia Veteri s vo Tolamento, atque de omnibus Jere his ruri in unum volumen sub compendio redactum, ad honorem Dei, G emendationem seu approbationem sanctae Romanae ecclesae, autevestrum examen perferre istosiri, vestraeque gratiae praesentare curata: vis, authctre Deo , per vos fuerit approbatum, ad alias ecclesias ulterius derivetur; N non sollim clerici, j e etiam Regas s Principas habeant hoc opus a vestrae sanctitatis authoritate. Impo Uile enim es, persecti regiminis S r giae potestatis mcellantiam convenienter attingere his,qui muri cursum s originem aut scripturarum dogmata ignorant. Imperator Dero aut Rex, qui caeteris Principibus potesate
praeponitur, Duerit Philosophiae nescius, errare saepius quam
regnare videtur.' uia dum in causis Reipublicae sapientiis indiget , cogitur eam ab aliis frequenter emendicare. Et ex hoe aliena saepius, quam flua cernitur Tirtute regnare. Omnes u-que Regas debent rem latum, sjuintiae disciplinam cognoscere: quam sola bruta animantia onoravi. Oportet etiam eos Creatori de his omnibus reddere rationem. Quia ipsi, quum legibus t absoluti, non in legem, sed in Deum potius, videm turpeccare: unde dicitur, Tibi soli peccavi. Quum ergo R go, non in leges ta in Deum peccent, s Dei solius, ves que examini reserumtur: antiquorum regum vitam gesarique his tin Oportet eos cognoscere: ut causae praecedentium flant eis in serum cautio uturorum. hs quoque Principas,
inter alia benescia sanctae Romanae ecclesiae, gaudeant, se hunc lasoriarum libellum de fontesanctitatis ves suscipere: cujustodium adminiculo poterunt subjectos sibi populos rationabilius
Hoc autem opus non tantum inprisis, sed versibus rim B tavi:
13쪽
tavi: ut lectores ejus,si aliquando prosas igeia ueris allati, quum Persus sequeutes instexerivi, conserantia S delectatione metrarum ad legendum ulterius provocemur . illi autem, qui
versus forte non intel&gunt,profarum saltem lectionibus dei
Dtentionis autem nostra es in hoc opere, ab ipse ima r rum creatione incipere; mo ante omnem creationem, sicilicet is dimina essentia,quae es ante tempora, de qua frequenter quaer tur; uti erat tunc Deus 3 sin quo mundo Θ es quid operabaturis quomodo es trisus, sinas Deus 8 s cujus erat dominus, dum nuru erat creatura Z N quomodo Spiritus Dominiseres tur per aquas s hujusmodi alia. Item de angelis, de coelis, deplanetis N elementis, atque de creatione hominis: s deisse uisVersum vetus S nomum Tesamentum, omnes vehisorias gentium, regum S regnarum ,sub compendio perluinamus. omnia per capitula in ordine distonemus.
Momen autem authoris libri es GO RIDUS: quod
interpretatur, Pax Dei. In lingua namque Teutonica, Gotdicitur Deus: S Frid dicitur Pax. Ideoque hoc nomen huic operi satis convenire videtur: quum in hoc libro vetus Tes mentum cum nomo, Latinae hi9Hriae cum barbaris, s prosae cum versibus,sub Ovolumine, loquam in cem pacificaris,
la limo autem, in causis hujuscemodi tacut mos es fieri
nonnullas aemulos invidiae se re torqueri: qui, prius quam librum consticiant, prius quam magnam rerum copiam cog
scant, flent mihi non aequitatis judices , sed operis detractores. Adversus Frarum insidias talem ad de rasonem mei voluminis consitui armaturam; ut per singula peis libri capitula, singulasint authorum nomina, in testimori praesignata: quas lectoribus authoritatem exhibeant, s meipsum a detrahentiam immanitate defendant.
14쪽
Itaque super vetus Testamentum hos habeo authores:
Mosem, Daiam, Josephum, Danielem, S alios Prophetas: Iesum Sirach, μυid, Salomonem, Heser, Idith, Esdra,
In novo autem Testamento authores hos inducimus:
Omnin Apostolos, Clementem Papam, Dion sum Areopagitam, Origenem, Johannem Chusi omum . Athanasum, Hieronymum, Augustinum, Ambrosum, Gregorium, alio
que nonnusios Eccle edoctares. Super historias vero gentilium habemus etiam
Iosephum, Dionem, Strabonem, Orosium, Hegesinum, si tonium, Solinum, Julium Aphricanum , qui prima Chronica
Berosum, qui omnia Chaldaeorum scripta des avit.
Manethon, historiographum s chronographum M ptiorum. Habemus etiam ab AEgyptii, Mochum, Esium, Hieronymum AEgyptium , hisoriographosfamui imos.
Materia igitur totius libri es, universum vetus NnoDum Testamentum, s numers Imperatores, Reges s regna, qua uerunt vessent ab initio mundi usque ad tempora nostra. Θ
rum omnium notamus Originem S suem, nomina, aetatαν, s
ge . Sola itaque nominaregnorum, ad majorem evidentiam, in praesenti prooemis duximus subroganda:
Argivorum, Thessalorum, Sicyoniorum, Lydiorum,
Graecorum, Italorum Omnium, Hanc um, Teutonum,
15쪽
PROOEMIUM AUT HORI s. Hunnorum,
Anglorum, Britonum, Pannoniarum, Atheniensum, Medorum νTrojan rumsRomanora Regum Ungar ora priorum
s Consulum, multarum, quisurit Sicambrorum, in consulis Asa Senonu Gasiorum, ρο Europae,super
Saxonum, neotidas μυ- Suevorum, ris. Siculorum, Vandalorum: πCretensum, bardorum regnum. Sotharum, Item,
Avarorum, hoc es DeSibyllis vatidicis. Similite os omnes Reginpossimus etiam historias Impe
ratorum item omnium Pontificum Romanrarum gesa,N-- nos, Smenses dictae, nominque eorum: a beato Petro, u
que ad venerabilem urbanum III. Papam: s usque ad dominum imperatorem Ridericum I. s ad Ilium ejus d minum Regem Hemicum VI eliciter.
16쪽
Hoc autem opus in viginti partes dividitur: videscet,
invisibilium &visibilium, Adams
No Abraham Moses Iosues Samuele, David, Rom Dario, Alexandro M Adams Noes Abraham Mosem Iosue, Samuelem, David, Romam Darium. Alexandrum Magnum, Iudam Machabaeum, 1213
pars incipiri Iuda a vel ab omn
ad omnes Prophetas, Johannem Baptistam,
Iohanne Baptista, Bello civili, Orientali imperios Carolo Magno, Anglis & Saxoni
Regalibus, Catalogis, Bellum civile, orientale imperium, Carolum Magnum, Anglos, & Saxones, Regalia insignia, Catalogos, Urbanum III. omnes hae partes certis capitibus dii tinctae sunt.
QUI EST PRINCIPIUM OMNIUM RERUM.
Principium rerum, primo ueges dierum, Scribere me doceat Lumen de lumine verum,
17쪽
& quomodo tres personae sint unus D us: scin quo statu, aut in quo mundo erat Deus, antequam coelum & terram formasset,& antequam angelos vel ali quam creaturam fecisset. Quae omnia quum sapientiam humanam, sensum que fragilitatis nostrae exsuperent, Pt narie non possiimus explicare. Tentabimus tamen, quasi modo geniti infantes , quibus perfecte loquendi facultas non suppetit, tanquam infantiliter de
Dei TE OMNEM CREATIONEM ET DE MUNDO A CHETYPO.)Ε mundi peincipio , &omnibus ejus aetatibus& regnis & regibus, authore Domino tracta turi, ante omnia de ipso Deo aliquid praelibare intendimus, via μὰ Codex MStus in membrana Bibliothecae Norimbergensis in s. sic incipitrdiripis liber hie Panteon Golfridi Viseisienses, CV stant Imperatoris 'ideri
et imi anno Domini mugesimo o. deeimo ineeeles a Palae lana in Viter operis fectum atque completiam. Continet autem a principis mundi omnes aratre e re- νου re regna Cronica O gesa eorum sua compendio 'nomina eorum Oe nealogiam.
. Haec minio scripta. Post haec se legitur Sequuntur Iminio scriptum: obemium super lurum Pantem manstri Golfridi Viterbiensis M Papam
Gre orium Octavum de divina essentia de mundo archeιipo de angelio de canuis elemantis de anima de eo ore de Minone anima , eorporis itidem de veteri restamento es de nomo , de omnibuν historiis as initio munin inque ad tempora riderici D p. I. se Papae mment. III. anno Papa taementis III. O Imperii Disrici M. anno.
Custos in fine paginae esti Summo es universati, deficiunt deinde aliquot solla a &subsequens pagina incipit: bimus. Es igituν eat tua Mes.
Sed plane non conveniunt cum typis exprestis p. s. & 7. ap. Pist. sequitur titulus rDem de tribus fersonis secundum trophetas. Capitulum siubsequens incipit: Audi Maiam, di consentiunt sequentia eum impressis p. 7. usque ad finem. Sed subiunguntur tria longe di Uersa metra. Primum incipite unius essentia sunt trine persone. Alterum: Ex patre sunt evincta per Christum euncta creata.
Tertium: Ante ereaturam dum nultiforet genitum:
. Quod est quaestio cum re pontione metrica. Postea in Codi Tegunturi Incipiunt diversae uuaestioneπc uelucionae de divina essensia Iecundum Orosium es Aura num C Eusebium aliosque doctores. Per sex integra solia. His quaestionibus d solutionibus finitis, Titulus est r De mundos Archetipo. Textus incipit: Fecerat Archetitum divina potentia mandum, qui Versus oecurrunt in impressis 2 i io' col. r.
18쪽
Dei essentia balbutire, in quantum ratio de dicitur Deus non esse antiquior sua patitur,& ipse permiserit, cognoscamus. creatura tempore, sed dignitate, & sem-Εssemus enim tanquam gentes , quae per in se mundum habuisse. Quem ignorant Deum, nisi credentes in De- mundum philosophi vocant archetyum scientiairi Dei investigando quina- pum , id est figurativum. De hoc munmus. do archetypo in consequentibus versi-Dicimus igitur, absque praejudicio hus exponemus. Propterea Deus Η melioris sententiae; quod Deus est sub- braice dicitur ,nes adseri r & Graecε stantia spiritualis,incircumscripta omni--theos, id est omnia videns: quoni- Potens, incommutabilis, & inaestimabi- am antequam te creasset, omnia vidit, Iis, & aeterna , & tam incomparabilis omnia novit. Deus ubique essentialia
pulchritudinis . atque tam ineffabilis ter est: substantialiter autem in intelle suavitatis, ut angeli, qui solem in septu- ctuali coelo creditur habitare. De quo plum sua pulchritudine vincunt, jugiter coelo postea dicemus . ubi de coelis dis-
desiderent in eum aspicere, Scinsatiabi- putabimus. Deus non circumscribiliter gloriae suae praesentiam desiderare. tur loco. Locus namque est res corpo- Deus a patrando dicitur Pater, quia rea, Deus autem incorporeus: unde &Omnia creat, omnia patrat. Dicitur loco non circumscribitur. Nam locuserinus , & dicitur unus, sicut exempli est terminus circumhabentis, secundum causa in solem conspicimus. in enim quod circuit circumhabitum. Deus in sole ignea substantia , splendor, & ca- enim quum sit substantia intelligibilis.lor. Quae tria inseparabilia sunt. Per in locis intelligibilibus est, non in sensi- solem intelligo Patrem; in splendore hilibus est sensibiliter: nec tenetur a sen- Filium; in calore accipio Spiritum san- sibili loco, sed ipse tenet locum. Quum mim. Filius Dei dicitur sapientia Pa- igitur dicitur Deus esse in nobis, non ut tris ; quia 1 Patre, sicut splendor a sole, in loco, ita in nobis erit: sed secundum procedit: Spiritus sanctiis amor Patris quod coadest, &eo existit, & operatur& Filii nuncupatur. Pater est vis divi- in nobis. Usualiter autem dicimus; est nitatis , quae Omnia patrat. Illa autem in nobis; quum oporteret dicere; ope- vis divinitatis, quae omnia continet , & ratur in nobis. Quod enim est sine i omnia disponit, Filius appellatur. Qui more, sine crassitudine, & indivisibile vero omnia inspirando vivificat & om secundum partem , loco circumscribinat, Spiritus sanctus nuncupatur. Εx non potest. Ideoque intelligo; dum di- Patre sunt omnia: per Filium omnia: citur, esse in omni loco; id est,continet
in Spiritu sancto omnia. omnem locum , & omnia loca conti Quaeritur autem a multis, Quum De- nentur ab ipso. Fecit autem mundumus sit principium sine principio, & ma- sola bonitate sua, ut essent creaturae,quineat ab aeterno , nunquid credendum bus suam gratiam impertiret. Dixit , dc
est, quod ante creationem hujus mundi facta sunt. Dicere Dei, est in Filio suo ipse solitarius fuerit, & sine mundo ali- qui est verbum suum ὶ omnia creare.
quo Ad quod dicimus, sicut scriptum Unde scriptum est ; Omnia in sipientia est . qua astum es, in ipse vita erat. Per fecisi: hoc est, in Filio, qui est sapientia
hoc patet, omnem creaturam in Dei Patris. At haec de mundo arefietypo praevidentia semper fuisse visibilem:quae versibus heroicis subscribemus: postea per formam apparuit visibilis in Fecerat archet pum disina potentia mun-
creatione ipsi creaturae. Quemadmo- dum, dum & arca vel domus concepta in Memessua clausium, non rum adhuc stri--
mente artificis, & ad effectum perducta dum,
in formam, talis constat in forma, qua- Non color autforma, ne tus orbuerat: μθ Iem eam artifex in mente gestabat. -- C tam formari non coeperat, aut variari, Ange
Non color aut vera forma nec orbis erat.
19쪽
Angelus aut Cherubi sit una, dieme creari Non homo plasmari, non erat unda mari. Sidera non fuerant, nec erant elementari
Aura vel aurora, calor , algor, temp-cth
Aut labor, aut require, motio e mora. Nu a creatura fuerat ; cuncta futura Pondere, mensiura, numero. deitas paritura Protulit in specire, quas mias mundus ha
Stasatin archeu prius, ct tunc mundus in
Ps dedit an elicos creeriertis, ct alasses, Post Aea sideri vos elementa Deω. μ' In terris, ct aquis, ct in aethere,corpora fucis Dans herbis plantisque simia conmisere bru
Omnia mente Dei poterant prius ilia teneri, Pincto quis,qu facta,potentre haberie ui pe Deopraesens tunc erat id quia erit.
Non mutatur erim deitas Vc habet variari, Crescere vel minui,majoris,minorve putari Nec magis es locuplev ve minusve p
GHθὰ persona, quae deitate sonat. Determinatio temporum , dc quod res faciunt rempora. Ras faciunt tempus, facit ese dimensio rerum,
Dares, anni motus, mya, meta disrum,
Esse re operum,qua vel erant vel erunt. NonAbi, sed rebus perituris tempora currunt, sua via erant,vel erunt, vel synt, vel originesurgunt.
Sed Deus ante fuit, quam rex, quae tempsi praesunt, isne igitur resta quia teporibus prior extat, Monai, Sabaot, alpha vocat in se o. Principium sinesiae Deus,lux prima dierum, Conditor est rerum, lumen de lumine verum, E ad imperiumseculassint se erunt. In se principio Deus unus cuncta creavit,
si errata simul Hst in speciis variavit,
Et dedit tamanis usibus apta magis. Esse Dei itu es, quam mundus ea erit esste, ne quod es, se cia tempore, protulit exscimila coaeva Deo tempora, nosse queo. De trinitate & unitate in Deo, secundum fidem catholicam.
AD distinguendas summae Trinitatis
personas, & divinae essentiae myst ria declaranda , sapientia humana non susscit. Nam cum de Deo loquimur, modicum id quod sentimus, proferre in medium dubitamus; & de eius essentia. sine Prophetarum testimonio, quibus ipse Deus divinitus inspiravit, scribere non audemus. Itaque ante omnia, pro phetica de Deo praesagia inumedium authore Domino proferamus. Audi Esaiam; Fgo 'amus, ct ego nomissimus e manus mea fundavit terram: dexte ra mea mensa est carios e antequam ferent,
ibi eram: is nunc Dominio Dein misit me. Ecce duae personae; mittens Pater Dominus Deus; dc missus, Filius Deus. Tertia vero persona exprimitur, cum dicit; edis ritin Domini ferebatursi, per aquari Scriptum est enim; in principio fecit Deus ca iam cst terram. In eo vocabulo, quod dicitur Dem , intellige Patrem. Quod autem dicit Principium, intellige Filium. In illo vero, qui ferebatur super aquas, intellige Spiritum sanctium. David dicit in psalmis; verbo Domin/ exbfirmaraseum ossis tu Post hune versiam legitur in Mstor Non nemus aut floreου legim- aut prata fuisse,
Non pecus aut 'ficeae, nec aves nee flumina H M. Non aqua non terra non levis ignis erat.
sM Sequituri Nulla creatura fuerat &c. se legitur in Mst. Stabat in archetin Dein se tune mundus in ..co In Msto sequuntur versus XXI. longe plane alii, & deinde tractasio , quod miandvis de mente divina ita oressis ,aeut verba de mente artificis. Set et i P ttcs, secunda de Angelis es de diabolo, ct de ammasus sectorum. Ode quaestum diversu riae movenduci earum solutioni M secundum mctos per unum sotium. I
20쪽
Dominus, Deus Pater: Uerbum, Filiis: dc tertio loco Spiritus sanctus. In alio loco dicit Pater; GFritus metuerit inmedis vesbi. Et iterum; ecce movebo emtam est terram e se veniet desideratus cumctis gentibus. Ecce persona Patris, & pe sona Spiritus, & tertio loco Filius, cum dicit; veniet desideram. Et alibi; Filiis
-- α tu: ego hodie genui te. Et iterum; tecum principium in die vir tis tuae: Ins --κώ-snctorum, ex utero ante lucia ferum genui te. Ex utero, id est, ex su stantia Patris, vel ex pectore Patris; unde eructavit verbum bonum. Unde ait sapientia; ego ex ore altissimi odri,prim
genita ante omnem creaturam. Esaias au
tem manifeste dicit, Patrem genuita Filium: Antequam parturiret, peperit Iant tam veniret partus eis, peperit ma - . Haec verba nos ita intelligimus, antequam Virgo in carne Christum parturiret, Pater genuit Filium in divinit te; &antequam in virgine tempus parturiendi veniret, Pater genuit eum sine tempore. Item Esaias; nunquid γέ alios parere facio, ego ipse non pariam, dicit Dominin f Filius est ab aeterno, sicut &Pater, sicut ait David : Ante selem pom net nomen 6- , ct ante lunam μα θω. Item alius Propheta; egress- 6- a'-' cipio, a diebus aternitatis. Audi Esaiam dicentem; Tu es Dein, ct in te es μω. In eo, quod dicit; Tu remini intellige Patrem. In eo autem,quod dicit; in te es Deis: intellige Filium. Item idem ipse
Esaias, ut unum solum Deum esse ostenderet, subjunxit, dicens ue non es abin extra te Dem e ver re μω ab Mitin, Dem Grael. Pater quoque de Filio dicit; ante luciferum genuiter id est ante omnia tempora. Sicut & ipse Filius, sapientia, de seipso testatur, dicens ; nondum erant ab , ctego concepta Fum; nec--m fontin aquarum eruperant; ante cosis parturiebar. Guando varabat earus, aderam. Guando appendebat fundamenta
terra m eo eram,componens omnia.
Quod si quaeris, quomodo filius a patre sit genitus λ dicimus, quia suae divinitatis arcana nec Apostolas didicit, nec Propheta, vel aliqua creatura cognovit. Maias enim dicit; Generationem ej- quis enarrabit J Dicit etiam beatus Job ἔ G entiam Dei patris unde inveri τ' Item ali bi ; Radix pientia, est origo Filii Dei, cui revelata est Christus enim sic a Patre venit, sicut splendor a lumine: sicut verbum ab ore: sicut sapientia a corde. Ista Prophetarum testimonia in hoe loco de trinitate sumtiant. Qui autem plura voluerit, in tractatu Prophetarum hujus libri, quos inter novum & vetus Testamentum plenarie descripsimus, tergat. Ibi enim de omnibus objectionibus & calumniis Iudamrum posuimus prophetarum autoritates, & ita plenas responsones, ut Christiani a Iudaeis, in disputationibus huiuscemodi, superari non possint. In hoc autem pra senti titulo, de tribus personis, secundum A. thanasium, id est de fide catholica, versifieὰ superaddimus; atque similitudines de sole, de igne, & de aliis quibusdam, ad declarandas tres unius substantiae personas, dictavimus, sicut annotata leguntur in metris. Item de tribus personis. Ante ereaturam genitor Dem se geritura, Primaque natura missatuitque futura Prima si vera , trinus se unus erat. Filius apatregenitis, Dein in deitate, Spiritina patre, natique fuit bonitate. Me tres per aesta deitate patent. Me unum, d res Deum tria nomina po- sint I
Neae Da snaν nomina trina 'ant. alibet hi resina Dem, Dominusque --
Sed Dei est unis qui creditur, unus amatW Unus adoratur, religione patrum. Hibet Hernin Dem est,rerum dominator, aluet omnipotens, earli terraeque creator. . Nec tamen esse Deostrari perhibem- eas.
Exemplum trinitatis, &similitudo de sole. Si qua loquor, quae te moveant homo, reficeselem Sol tibiblendarem perparitati calorem.