장음표시 사용
31쪽
juncta, quia pollunt ab invicem separari. Casius se bubrum paritersebiacte tenentur,
Non tamen unita,licet unum lac reputentur: Se res unita, non variatur ita.
Item simile de campana, cujus metalla possunt artificio separari. Aunditur ex variis campana ora metastis.
sui putat hanc uno subsistere corpore, fasiit e Nam maninarescissiparat in satis. Quod res unita separari non potest. io naturae nessit dissolvere partes, Sed Aea juncturae facili dissem in arte,
Misitur se paris, unio vera manet. Sic Hementata, nunquam dicas elementa,
Nam licet instet a sint omnia fece retenta, Integra particulis Funt elementa sitas Si tamen inmentis, meliora poematasint. Isa dabis eris,sed meliora tibi. Producat terra omnem animam viventem in genere suo. Num jubet ex calidis levibusque volatile
Nunc aeris ex avibus mandatur in aerepsis Pi Fibus ex minimi rema creatur aquis. adrupedum genera parat, Fentia tem
Carnibus interea vesiuntur cuncta, vel hemias Me tamen his paritas aut tenor unus erat. attuor haec vis inised Ea cibaria manisdun
Lelirus se talpa,maris halec, ctsdamandra, Nemo qua vita visa foventur ita. Visere dat planti sine mus orationes Quod Elementa componentia non re mutassent ρ nn, mmimaque ut ent m manent incompositis ut elementa, sed desinunt esse elementa, & fiunt
Non incompositis synt componentia reburi Nam n queuem,quod erant, neque sit, quod se ipsa fuerunt sFiunt non quod erant,desiit id, quia erant. Authoritas philosophorum super
Noxia naesumunt, sera ferre silent. Distribuit plures avium motalamine voce Dans alias mites, alias dedit esse feraces, genuι Norma, cur se acta docent. De dissimilitudine avium & aliorum a
Extat se in reliquis smilis disredia sem
pars i ni sit eonfina, terrea terra; ν qua upedum genus es, volucrumia
Atque Di diridex, Hippocras, Cous atque
me se ab his didici, quae Aquar is tibi.
Quod generatio sit ex rebus elementatis per corruptionem & alicrationem;& non sit ex puris elementis. Ex Haementatis rerum generatio cressit, Sed e corrupto fieri generatio nesiit, Integra corrumpi ina terra facit. quacunque sunt hominis, nisi jacta Non loquor m terra βώμου parte creata,
que sperne Pars volat, o tamen hae se variare δε-
que moratur, Et genus aereiam super aera rit e Ioasu His tamen ex terris minus es esca menti τ Mea dum refoo. eIeatera eorpora nafa,
putrefiunt, Germina non praesunt campi , neque seminarisant, Integra iam Megermina nulta distiant. Sic igitur corrupta prius , possemina cre- sunt,mmida etimeatissis sitias Dacta, quibus tam, ni siniso aer ea terra ferianto aqua. Producant aquae pisces in genere
32쪽
Pisis ibi monaehin , sea forma monasticaerescit. Fens eucustatum per maris aha eaput.
μι eum egregius, nolitisinque risuri Mae avis a eritia at tiber virgo putatur, Non nidos, non ovataris,nuissi Ioriatiar,
Gistit eam peri tis, Dania fuit. His ita vis se iis, o tam bene materiati Hdii es a latisit Deus omnibus orbe ereaiatias Cresce e dans cunctis,qua generantur a qui
sententia Iosephi de paradiso. ΡΑradisum esse positum ad orientem
in terra Eesen, & ultra Oceanum, Josephus & alii asseverant. Dictis quorum etiam illa, quae super tractatum D noch&Eliae conscripsimus, concorda re videntur. Qui autem illa legere vOIuerit , in tractatu de Fnoch ante diluvi um ea posita requirat , & legat mirabi-ha. Idem de paradiso versiMEN Levis excisus, nusio prius ordine visus, eprius auditin ι terrefris id est Paradis sus; Florum oraesin. deficiisque sturi Gre minae hise idis vitae memorastis lignis.
Seire soniam mut,asque matam, qua meis
cori, Non paret astori nega abditur inli e morti Dans Mouatora non is, posse mori. Cissius anteticis meruit Arias iste hesei, Fluministis υariis variasntisne resei, Gemmis mirificis areem iste paris. Fiamina sis sina Para sus habere nora
Arariam cum gemmis fluminis ianda vehit iniima per Iguvium currentia poma te
Infirmis ostita viris medicina videntur. Sol- odo artis sanat odore eapuI. Non oculus vidit nee homo latis ore fateri, sta beatoriam males vi ima vita mereri. Atiae Detis hie sanctis LMa riturus erit.
Chousis o Seraphin reserans 'rtas la-ν-is. Ensibus eversis per ea unt eu eo visi. Mens mea etim sanctis ista via restit. Quod paradisus non sensit diluvium, neque ullam corruptionem: secundum Iosephum. Tempore diluvii non seniis aqvias Paradisse Atilis es etenim quam fluxus ad ardua ni
sus svrra voearar Eden,quam Paradi in habet Diiasii fluxus eorrumpere euncta proba
Sia Parad sin eo nusqua variat aptisatur, I isi eoννυ iam utinet esse Deuae. Nam Aem Egesaee at proximus es orieti, Altus es aequalis lunae, eanuore nitenti, Et praeviI a nostro ostra in orbe Iaso. De paradiso coelesti, in qua sunt angeliante Deum: secundum papam Clementem , dc Dionysium Areopagi
Empiritim curiam θυ-orestio redimisiam, citio throntis est nati gloria Iumma Iri. Empιrium pure caesi vitur e e cacumen, Ignea materies Oolida, nec ιame urens, Eua manet angelicus eaestis,s ipse Deus.
Erat enim aspectus ejus sicut fulgur,
tane velat ignitos res angelus edere via
ns, nitens asia olgore, nitores olim,
Ignein apparet, nec tamen igne catit.
33쪽
Sententia Eusebii, contraria priori. Sed non fert in Adam quandoque propheta
Sive prophetia praeonia seripta dedisse
Nee piaeuisse Deo se remanense reo. is errata prius prior ipse notus nega
e dis issesuos ea tune ignora putatur, AI era sed ratio, Leidiorque risur. πλο per Mosen secreta repertasriora, es bene nostis as, Mos novit potiora, Spirisus ipse Dei itine reseravit ei. Sunt quoque revera, quisus hae Deus ipse
Oeho Elias, Et os mes meremia A eao s, David, hic minus iste magis. Quare Deus permittit hominem puniri, similem sibi i secundum Eusebiumas; i e/ns mitis sominas faeis ipse rator, Aomias puniri viatiis per ἀρώe erearos pMImeres Ieam,ouastis digna datvir. G setant reges similem sibi, e monetam, Mamnis Ialmur,refovent perseeuia la-
es Rem est,famam damnat s esse vetat. Mefit ese tamana oeetes ilia deitati. Diam vaeat in sareas Graisitis ipsa bearis, Si mariatis erit, crimine bre perit. Primus enim princeps caesi , summusqse
m s es Hali mens iamia stans deitati, Con apereati, qώia tune siti it paritari. Destiti irati digna flagriga pati. Unde nee immerito cum Irare praei im
Numine nudatur, virtutilus evacuatur, i Ioeus inferior ranare-que datur. Μώμου as exemplis deciait de jure e rei, Ne mortem videatur homo peceania meis ori,
Ne eadat a meritis,qui ιο gessi hrei. Dixit Deus, fiat lux. Non aderant tenebrae, Dum lux Dein ipse
Sed loquimur tenetras, Pia diam eonfusa
Omnia, sint formis taetri facta suis. Liax erat ipse Deias, sed Ax a Lee oeatin Spiritus angeli Meui eartiea vita parasur, In quibus re legitari e Pre Deus. Qua tio: Si homo est dignior angelo; quare dicitur; minorasti eum paulo minus ab Angelis 3 secundum Eus hium. rum raro si merbum, iam Christinea e
Carne minoratus patin minus esse Udetur,
m.quin mili mete. Iaresar ibi. 3 animatis homo factus deitatis imago, Non minis est, dentis est,formata propago, Nam patris in dextram prasides alma
34쪽
,i GOT FRIDI VITER BIENSIS , ,
Cribentibus nobis de prima hominis creatione, quoties plura vel magis diversa ponimus, quam in libris Moysis scripta reperiuntur , idiotae & invidi quidam
subsannare videntur , asserentes, nos de propria adi Ventione omnia, & non deauthoritatibus scribere, quaecunque ipsi in bibliotheca nequeunt inVenire; tanquam extra illam aliae non essent authoritates. Quapropter alios in praesenti capitulo multos dignare curamus antiquitatum autores, ampliora scribentes:
a quibus ipse Moyses & Esdras & Jos
phus, aliique veteris Testamenti auth res, si Voluerunt, poterant plurima didicisse. Immo pro certo credimus,
quod ab eis plura,quam scripserint,didi
Primus itaque protoplastes Adam, quem omnium rerum scientiam , &Omneis artes legimus habuisse; &post sui creationem, diuturnitate temporum multa didicisse; potuit & voluit juniores
suos ea, quae ipse no erat, edocere.
Postea filius ejus Seth, qui usque ad portas paradisi legitur processisse, plura novit, & ad posteros ea transmisit. Cujus filius Enos docuit suum filium
Qui doeuit suum filium Melalehel. Ille etiam filium situm Iared. Qui docuit Enoch. Ille autem filium suum Mathusalam. Et ille filium Lamech,patrem N C. Ah Adam usque ad Noe sunt tant sim decem generationes istae, quas diximus: quae omnes sese invicem videre, bc do
Ultimus autem eorum Noe, & tres Glii ejus, qui nati sunt aute diluvium , potuerunt omnes priorum antiquitates ad posteros transmisisse: & praecipue filius ejus Sem, qui ante diluvium centum annis natus est. Et legitur post diluvium quingentis triginta quinque annis vixisse. Ille plurima vidit, & docuit. Abraham quoque imbutus omnibus artibus Chaldaeorum. Et Berosus, qui omneis libros Chaldaicos defloravit. Et Mochus, Et Estius, Et Hieronymus fi prius. Et alii authores barbari, qui permulta scripserunt. A quibus omnibus historias & authoiaritates trahimus,& tenemus & docemus.
HOMINIS , ET DE ESSENTIA IPSIUS. Dissutatio philosophorum, quidsit homo,quid
sis anima, or quomodo corpus ct anima
firmatum est ; hominem exanima intelligibili, & corpore, tam bene compositum uenequaquam oportuerit eum aliter fieri, vel contistere. Sed ex eo, quod intelliis gibilem dieitur habere animam, dubitationem habent; utrum superveniens intellectus animae, ut alius, aliam intelligibilem fecerit: an intellectrum anima stsemetipsa naturaliter possederit; & hie ejus sit optima pars, ut oculus corpo ris.
35쪽
Sed quidam, quorum est doctor Plotinus, aliam este animam, de alium intellectum dicentes , ex tribus hominem Constare volunt, corpore scilicet, & anima, & intellectu : quos imitatus est Apollinarius, Laodicensis episcopus; hoc namque firmans fundamentum propriae sententiae, &reliqua superaedificavit secundum doctrinam propriam. Quidam vero non separant ab anima intellectum, sed suae essentiae principalem esse illum asseverant. Aristoteles autem potestate quidem intellectum complasmatum esse homini resert: actuvem extrinsecus nobis contingere probat non essentiam hominis supple 3 3 tem, sed supervenientem ad profectum
notitiae & contemplationis animalium.
Ualde igitur paucos homines , & solos philosophantes, actu intelligibilem habere animam confirmant. Sententia Platonis de anima timinis.
Hato vero inquit, hominem non esse
utrumque animam Sc corpus, sed animam corpore tali utentem ; melius contemplatus,quae sunt circa hominem. Et inde nos convertit ad animae solius divinitatem & studium , ut animam nos ipsos esse credentes, animae sola bona dis ligamus atque sequamur. Virtutes quidem & beatitudinem, & non corporis desideria, amemus ἔ tanquam non
existentia hominis, sed animalis principaliter , hominis vero consequenter, quoniam 8c animal est homo. Sed de aliter digniorem corpore aniamam esse, cunctis hominibus manifestum est. Ab hac namque mOVetur corpus, ut instrumentum; quod mors demonstrat. Separata namque ii corporeanima , omnino remanet immobile Corpus, 3c absque opere, ut semoto artifice , immobilia remanent instrume ta. Manifestum est autem, quia & inanimatis communicat ; dc irrationabilibum animalium participat vita, & rationabilium notitia communicat Communicat namque inanimatis per corpus, &per quatuor elementorum temperantiam. Plantis vero communicat & per hoc & per nutribilem virtutem, &gen rativam vitam. Irrationabilibus autem
communicat, & in his quidem per moderationem 3c per motum ad placitum, dc per appetitum, & per furorem, & per
sensibilem atque flatilem virtutem. Haec etenim omnia communia sunt hominibus & irrationabilibus; licet non omnibus omnia. Cocvngitur autem per rationabilitatem quoque incorporeis &intellectualibus naturis , ratiocinans Scdigno ens ac dijudicans singula, de virtutes sequens, virtutumque immitates
concupiscens , beatitudinem scilicet: ideoque tanquam in medio est, intellectualis atque sensibilis essentiae, homo rconjunctus quoque per corpuS COm ratesque Virtutes animalibus animatis de aliis inanimatis. Per rationabilitatem vero conjunctus est incorporeis substantiis, ut praedictum est. Creator enim gradatim de per modicum conjunxit ad invicem diversas naturas: ubi unam esse uniusque generis, Omnem creaturam constaret. Unde bene maxime patet, unum esse omnium existentium creato- 3 4 rem. Non enim solum univit essentiam indivisibilium, sed partem, sed & singula ad invicem aὸjunxit proprie. Quemadmodum namque in unoquoque animalium univit insensibilia sensibilibus, ut ossa, axungiam, atque pilos .
aliaque insensibilia sensibilibus nervis. de se ex insensibilibus & sensibilibus
compositum esse animes: dc non solum compositum, sed etiam unum existens ostendit. Eodem quoque modo fecitdc in aliam, secundum speciem creatam conjungens ad invicem gradatim proprietate & mutationσ naturae, ubi non multum distarene inanimata omnino
a plantis, habentibus nutribilem viri tem. Neque hae plantae ab irrationabilibus Sc sensbilibus animalibus omnino distarent: nec irrationabilia a rationalia
hus alienarentur omnino, Sc inconvenientia non sine quolibet essent naturali& colliganta Differt etiam lapis a lapide virtute
qualibet. Lapis magnetes praecellere videtur aliquorum lapidum naturam ac virtutem, in hoc quod manifestE tr hit ad se, atque continet ferrum, tanquam escam sibi facere volens. Et non
solum in uno serro hoc evicit, sed & aliud per aliud ferrum continet, dando cunctis
36쪽
cunctis ferris habitis suam virtutem. omnibus omnia concordanter coapta- Continet igitur ferrum, quando a ma- vit, colligavitque & in unum conduxit
mete fuerit habitum. visibilia & invisibilia, genere hominum,
Sic iterum consequenter a plantis ad mediante. animalia procedens creator, non con- Ideoque bene Moyses creationem
festim ad mobilem & sensibilem perve- exponens, postremo & ultimo narrat,nit naturam , sed gradatim ad hoc & hominem factum , non sol im quod modicEismidiose pervenit. Pinnas omnibus rcbus propter eum factis ne- nanque & ericios marinos, velut sensi- cesse esset prius creari usui ejus omnia , biles plantas fecit. Radicavit nanque & seipsum utentem hominem apponi; hic in mari, quasi plantas, & velut ligna sed quia invisibilis essentia: atque visibi- apposuit ostraca , & stare fecit ut plan- lis, quoddam oportuit fieri utriusquetas,&sensus eis dedit tangibiles, Omni- colligamentum, ut unum essent omnia,um quoque animalium sensum com & ad invicem compatientia , nec a se munem, ut communicent plantis , quia ipsis aliena. Factum est igitur utrasque radicantur&instant: animalibus vero , colligans naturas animal homo. quia tactum postident. Spongiam igi- Ad enarrandum igitur breviter sapitur & quae in petris innascuntur, & ex- entiam creatoris, haec satis sint: Quod intendi & attrahi, cum aliquem advenire medio irrationabilis rationabilisque na- senserint, Aristoteles narrat. Ideoque tum homo positus: squidem corpori haec omnia talia antiqui philosopho- inflectitur, magisque corporea concurum consueverunt vocare Zoophyta. piverit, dilexeritque vitam irrationabi- Iterumque creator pinnis, & aliis hujus- lium: hisque merito quoque connume- modi, proximavit mobilium animali- rabitur, terrenusque vocabitur , juxta um genus, sed longius ire non valenti- Paulum, & audiet: Terra es, o in terramum, circa Vero locum eundem se mo- reverteris; & comparat in m jumentis, O Fventium ; scilicet qualia sunt plurima milis factus ex istis. Quod si per ratio-
eorum,quae dicuntur Ostracodermata, nalitatem egerit, flocci pendens omnes ut Vermo terreni. Dcinde paulatim delectationes corporeas, ad divinam &3 3 creator apponens aliis plus sensibilitatis, Deo dilectam vitam perveniet, homini aliis Vero plus mobilitatis , ad perfe- principaliter dispositam : & crit homoctiora pervenit irrationabilium anima- quasi coelestis, secundum quod dictili rilium. Dico autem perlectiora, omnes est; sualis terrenus, tales er terreni ; qu sensus habentia , longiusque ire valen- lis coetiistis, talo ct cretes s.
Rationalis vero naturae capitale est ;Iterumque creator promovens ab ir- mala fugere, & averti a malis. Sed quia rationabilibus ad rationabilem rationa- bonorum luc quidem sunt communiale animal hominem fecit. Neque hoc animae Se corporis , haec ad solam ani- repente condidit, sed prius aliis anima- mam quidem magna pertinentia, dum libus animales quasdam notitias &in- corpore anima utitur, ubi virtutes: hae genia astutiasque ad salvationem indi- vero sunt solius animae, sed ipsam so-dit . ut propinqua irrationabilibus ipsa lam, corpore non indigentem, ubi be apparerent. Et sic creavit hominem, titudo , & existentium contemplatio. verum rationale animal. Hoc etiam Quicunque igitur hominis vitam, ut ho- modo , & in voce quaerens, invenies ex minis, vivere elegerint,& non ut animal, simplici &uniformi equorum &boum ad virtutem perveniunt, & ad beatitu- exclamatione. Paulatim vero Variam dinem. Sed quae ad virtutes, quaeve ad ac diversam corvorum & modulantium beatitudinem pertineant , insequens avium voces, donec ad articulatam & hus determinabitur , cum de anima de perfectam hominis devenias vocem. corpore reddiderimus rationem. Ign Sicque articulatam adhibuit locutio- to nanque quid sit nostra anima, in-nem, notitiae & rationi nuntiam eam fa- conveniens est de virtutibus ejus dissere-
ciens motionum & iruellectus. Et sic re.
37쪽
Sententia Hebraeorum de homine.
ΗΕbras verδ hominem in principio,
nec mortalem manifeste; nec immortalem factum esse fatentur . sed in medio utriusque naturae. Ita quidem,
ut, si corporales imitatus fuisset passiones , corporales incideret permutationes. Si autem animae meditatus fuisset dona , immortalitate donaretur. Nam si in principio mortalem eum fecisset Deus , nequaquam peccantem morte damnaret. Nullus etenim mo talem mortalitate inserit. Si vero iterum immortalem eum Deus fecisset, nequaquam eum nutrimento egentem creasset. Nullum enim immortalium corpore nutrimento indiget. Neque sic facile poenituisset. Sed factum immortalem. statim mortalem fecit. Neque enim in peccantibus angelis hoc apparuit factum, sed angeli juxta principalem naturam immortales permansere,
aliam recipientes pro peccatis vindictam
Melius est igitur aut hoc modo dignoscere propositum, aut quod mortalis creatus sit, potens autem in procedenti tempore perfectὸ immortalis fieri, quod est potestate immortalis. Quia
vero non contulit ei ante persectionem eognoscere sui ipsius naturam, prohibuit gustare lignum scientiae. Erant nanque tunc potius, & modo sunt, virtutes in plantis maxime : tunc vero velut in principio creationis mundi purisisimae existentes plantae, fortissimum exhibebant effectum. Erat igitur & M- statio cujusdam fruetias, notitiam faciaens propriae naturae; & noluit eum D us ante perfectionem scire propriam naturam; ne cognoshens sessium pluribus indigentem, eo orati studeret u-37 sui, derelinquens animae virtutes. Et hac de causa prohibuit eum accipere fiuctum notitiae. sed transgrediens homo, & seipsum cognoscens, a perfectione cecidit, Si corporalibus necessitatibus egenus factus est. Operime tum igitur confestim quaesivit. Dicit enim Moses: Selem homo quia esset. Prius autem in extasi fecerat Deus tum , di in ignorantia sui. - Cadens igitur a persectione . cecidit similiter & ab immortalitate . quam postea recepit gratia creantis eum. Post ruinam vero , & carnium subintrarie comestio. Prius enim eum a stati terrae
fiuctibus sitis habere jussit, quia haec erant in paradiso. Sed deleta perfecti
ne per ruinam, necesse fuit stibintrare gulositatem. Et quoniam corpus h bet homo omne autem corpus ex qua
tuor elementis consistitὶ necesse est eisdem subjacere eum passionibus, quibus& elementa subdita sunt, excisioni scili Cet, permutationi, εc distrasiae , quae simi solius corporis. Permutationi quidem, secundum qualitatem: distra siae autem, secundum inanitionem disierasa, id est distemperantia: crans, id est temperantia. Exinanitur namque semper animal, per manifestos poros, &per immanifestos; de quibus postea dicemus. Necesse est igitur, aut evacuatis corporibus aequalia alimenta appona ,
aut animal dissolvi per indigentiam cruborum introeuntium. Siccis vero ex istentibus &humidis corporibus etiam spiritu evacuatis, necesse est sicco & h mido nutrimento indigere animal, a que & spiritus. Est nanque nobis esca& potus necessarius, propter element ex quibus constamus; unumquodque
enim proprio & simili cibo nutrirur .
Sed elementorum hoc quoque per se, hoc vero per quaedam media inferuntur. Ut aqua, quae nunc per seipsam, nunc vero mediante vino 3c oleo, Vel
cunctis humorosis fructibus. Nihil enim Iliadest vinum, nisi aqua vinum facta. similiter autem & ignem accipimus,
nunc quidem per se ab ipso igne calefacti,nunc veth mediantibus his,quae comedimus & bibimus. In cuinctis nanque rebus , sive major sive minor pars ignis conspersa est. Eodem quoque modo de aere fit. Per se quidem utimur, aerem anhelantes, & circa nos illum dis- fusum haerentes, &in comedendo & bibendo trahentes. Per alia vero, mediantibus omnibus aliis, quibus vescimur. Terram vero per se quoque nullo modo accipimus. sed per quaedam media. 38 Terra nanque fit stumentum, &
38쪽
mentum comedimus. Cornicula: autem & columbae, atque perdices, frequenter terra cibantur, homo vero mediantibus seminibus & leguminibus atque carnibus vescitur terra.
Quoniam vero non solum per pulchritudinem , sed & per lenium tangibilem homo praecellit cuncta animalia, non circumposuit nobis corium groia
sum, ut bubus & aliis hujusmodi; nec pilos magnos &sipistbs, ut capris & p coribus & leporibus; neque spolia, ut
serpentibus de piscibus: neque cocleas, ut testudinibus, de ostreis : nec ut avibus, plumas dedit homini: neque molles cocleas, ut locustis & cancris: n que pennas. Necessario igitur sensibit rate eguimus,' ut eum superabunda tem in nobis amplius, quam aliis natura dedisset. Propterea igitur nutrimento & sensibilitate familiari necesse habuimus. Et non solum propter hoc, sed ut fugeremus qualitatum distern-perantiam & dissolutionem continuationis corporis. Ideoque medicis Securatione medicorum opus habuimus. Nam permutatione facta qualitatum . necesse est per contrarias qualitates ad
temperantiam reducere corporis constantiam, Non enim, uti quidam n verunt , caleta tum corpus infrigidare, simpliciter pertinet medicis, sed potius restituere ad temperamentum. Si enim Digidetur simpliciter , in contrarium morbum deveniet dispositio. Necessitas igitur fuit homini cibus de
Potus propter evacuationes de diaph resilas. Sensibilitate quoque opus habuit, ut nullam naturaliter habeat for
tem permutationem. DomΟ Vcro opus habuit propter distemperantiam aeris, & propter feras : curatione autem propter mutationes qualitatum ,& sensibilitatem inditam corpori. Si cnim non fuisset nobis sensibilitas, non dole remus: & non dolentes , curationem non quaereremus , & doleremus cum ignorantia, mali passionem non sentien
Sed propter artes & disciplinas, nos opus nobismetipsis habemus ad invicem. Quia vero egemus ad invicem , multi in unum conveniences, communicamus alteruζrum, propter ea , quae vitae sunt utilia , in congregatione ho minum : quam congregationem & c habitationem, civitatem nominaVGrunt: ut de propinquo, & non de longe auxiliaremur ad invicem. A natura e
nim congregabile & civile animal factus est homo. Nullus etenim solus sibi lassicit in omnibus. Manifestum est igitur, quod civitates propter commutationes & propter disciplinam constitutae marint. Sed ex duabus his dignitatibus homo singulariter honoratus est. Solus etenim veniam percipit poenitens,& huius solius corpus mortale existenS, immortale fit: & corpus quoque Per animain, anima vero per corpus. Homo nanque rationalium solus singulariter habuit in poenitendo venia dignus fieri. Nam neque daemones , neque angeli poenitentespuenia digni fiunt. Ex quo facto maxime Deus justus & inisericors apparet. Angelis nanque nullum habentibus compulsorium attrahens ad peccandum , sed naturaliter existentibus liberis a corporalibus passionibus Mnecessitatibus ac delectationibus, julte nulla concessa est venia illis poenitenti bus. Homo vero , quia non solum est rationalis, sed & animalis, necessitas vero animalis sunt passiones, quo merito frequenter collidunt rationem hominis. Ze ad peccandum impellunt. Quando igitur exurgens homo reliquerit hoc, Mad virtutes incesserit, donatur ci venia justae misericordiae. Et sicut proprium
est homini risibile, quia dc soli huic in est,& omni sic secundum gratiam Dei
proprium est homini super omnem rationalem creaturam absolvi per poeni tentiam a vinculis pcccatorum. Etenim soli homini hoc donatum est &Omni. Et semper in tempore mundanae vita habet hoc, post mortem Vero nequa
quam De natura angelorum se hominum.
Similiter autem quidam angelos ne in quaquam volunt post ruinam per poenitentiam percipere Veniam , quia mori istorum est ruina. Sed ante ruitanam , ad similitudinem vitae hominum. dignos fuisse venia. Sed peccantes an
39쪽
geli dignam receperunt vindictae justi- mento indiget corporeo, nec operimentiam, perpetuam quidem & sine Veni a. to , neque aliorum aliquo. Si autem Manifestum est igitur, quod quicunque indiget, non erit angelus. Manifestum poenitentiam non acceperint , singulari est autem , quod pro nulla alia natura dono proprioque hominis proscribum facta sint haec, quae angelis praemineat. r. Quanto enim amplius praeminet, tanto Proprium quoque est ipsi homini,ar- plus nullo indiget. Quaerendum est igitium disciplinarumque doctrinam ad- tur naturam, rationalem quidem, indi-
discere , aruumque Opera exercere. gentem Omnibus praememoratis. Quae
Ideoque ruunt, hominem animal es- igitur altera talis apparet, praeter homi- se rationale, mortale , mentis & disci- nem 3 Colligitur ergo propter homia plinae perceptibile. Animal quidem, nem facta iuule irrationabilia δc inania . quia homo est substantia animata sensi- mata. hilis, hoc est nanque animalis di ni- Quia igitur, ut monstratum est, proco. Rationale vero est, qui aut separe- pter hominem facta sunt , ideo princi tur ab irrationabilibus; & mortalis est, pem Deus eum constituit. Sed princi- in dividatur ab immortalibus rationabi- pis ossicium est, mensurato usu , quibushbus. Mentis autem & disciplinae per- principatur, uti; &non ad fatigati ceptibile est, quia discendo inhaerent nem, vel laesionem, ea indeficienter C nobis artes & ditaplinae. Nam habet gere , nec graviter & intolerabiliter homo potestatem perceptibilem dc onerare. Peccant igitur, qui irrationamentis de artium: sed actum discendo. bilibus non bene utuntur. Nam nec Α atque studendo percipit. At dicunt, nos opus principis faciunt, nec justε. S hane di itionem apponere superfluE. cundum quod scriptum est: Iι -- Valere enim absque hac dissitatione vo- sinuat animas jumentorum δε--.him. Sed quia nymphas dc alia quaedam genera daemonum introducunt, longae Dem alia propter alia creavit.
va quidem, sed non immortalia. ut & AT iustὸ quis dicet, nullum propter ab his dividant hominem; apposuere aliud, sed unum quodque propter mentis & disciplinae perceptibilem. N ul- ωpsum factum esset Separemus igiturium nanque illorum addiscit, sed num prius animata ab inanimatis, & vide taliter novit,quae novita mus, si inanimata possunt propter s Hebraeorum vero doctrina hahet, ipsa facta esse. Si enim haec propter se-mnia haec propter hominem facta fuis- ipsa facta essent. quomodo nutrirentur se. velut subjugalia& boves pro terrae animalia 3 Videmus nanque naturam cultura, herbam autem propter boves. concedentem animalibus escas de terra
Eorum nanque, quae iacta sunt, haec qui- & de fructibus & de plantis: exceptisdem propter seipsa facta sunt, haec vero sarcophagis . id est rapacibus bestiis. propter alia. Propter seipsa , rationalia paucissimis. Sed Be his quidem in eis omnia: propter alia vero, irrationalia scam habedictus animalia terram pa-εt inanimata. Si igitur haec propter alia scentia; ut Iupi & leones, agnos & e facta sunt, propter quae facta sunt, via pras& cervos atque porcos vorantes; &dendum est, nunquid propter angelosi aquilae habent perdices, phasianos & I Sed nullus sapiens dicet, propter ange- pores, disimilia, quae fructus terrae sine Ios ea facta fuisse. Quae enim promur depascentia. Sed & piscium natura alia facta sunt, ad consistentiam eorum comestibilis ad invicem existens, non inci permanentiam de requiem facta fiant. in Omnibus extendit , ut omnes carnes
t enim laeta sunt causa habitaculi il. comedant, sed de comedentibus feci e Iius generis: aut nutrimenti, vel operi- psychia, & alia quaedam in aqua nascem menti, vel curationis, sive deductionis, tia. Si enim essent omnia genera pia sive repausationis. Angelus autem nul- scium sarcophaga, id est vorantia, ne lius horum indiget. Nam neque reco quaquam vel ad modicum durarent.
piaculum habet Seneris, neque nuta, sed perderentur: haec quidem ad invi
40쪽
cem, haec Vero per nutrimenti indigentiam. Ut hoc itaque non fieret, quidam de piscibus facti sunt a carnibus abstinentes. &s ut ita dicam marinam herbam pascentes. ut ex his & alij sal- Ventur. Sed horum voratores facti sunt
illi, qui vocantur psychia,& hi quidem
aliorum, & hi alii iterum vorat res existentes, donec perveniant ad ultimam terram, escam mari habitam, aliorum substantiam salvantem. Mamtestavit ratio plantarum genus
non propter se ipsum, sed ad nutrimentum hominum, & aliorum animalium factum esse. Si igitur hoc propter hominem & animalia fuerit, manifestum est, quod & cauta generationis & hominum incrementi propter hoc factae
sunt. Igitur & astroruin motus & cce lam & tempora & pluviae & omnia talia, propter hoc tacta sunt. In cibis vel- it in circulo, semper procedentibus indeficiens permaneat natura ferentium fructiis , ut inveniamur haec quidem propter fruinas condita, fructius vero
propter animalia, & etiam propter hominem.
Reliquum est igitur inspicere, utrum irrationalium natura propter seipsam iacta sit, an propter hominem. Sed inconveniens est ea merito & sciencia expertia, & ad placitum naturalem tantum viventia, & ad terram deorsum in. Curvata, servitiumque ex sua figura demonstrantia, dicere propter se facta esse. Multis aliis igitur de his dictu necessariis existentibus, propriaque conscriptione pro mulcitudine indigentibus, non recipienda a dispositione proposita, Proverborum prolixitate ἔ ad brevia quidem & utilia perveniendum est nobis. Si igitur in homine, velut in imagine
quadam inspexerimus, quae sunt exteriorum , per eam cognoscimus, d monstrationem facientes eorum, quae
Videamus etiam in nostra anima irrationalitatem, ex quadam ejus parte. Dico autem esse irrationalem appetitum & furorem ad servitium data rationalitati. Et rationem hanc quidem principantem. haec vero obsequensia.
Et hanc quidem jubentem, haec vero
jussa necessitatibusque,quibus ratio supposuerit, deserVientia, ut salvetur secundum naturam homo. Quod si nostrorum irrationabilium , rationale, quod in nobis est, dominatur: quomodo non consequenter idem dominabitur exteriorum irrationabilium, ut ad
necessitatem ei data sint i Nam a natura est dispositum, irrationale servire rationali, ut in nobis demonstratum est. Manifestat autem haec factura multorum animalium, ad servitium congrua facta : boves namque & omnia jugalia ad agriculturam & ad ferendam sarcinam facta sunt. Multa vero avium&aquatilium & terrestrium, ad delect mentum homini sunt. Modulationes vero dulciter ad suavitatem & requiem. Quod si non omnia talibus utilitati bus serviant, sed quaedam etiam hominem destruant, sciendum est,quod pri cipaliter propter servitium hominis 'facta sint, ut omnia convenientia sint, nihilque desit in creatura, quod non
sit conveniens: neque Venenosa omni
no aufugiunt auxilium praestare hominibus. Quia Sc venenosis ad proprium auxilium ratio humana utitur. Utitur nanque ipsis ad curationem risionum
eorundem, & medicamentum aliarum aegritudinum,quales sunt serpentes the- .riacae vocatae. Compositiones, quales
adinvenit ratio, ut & ab ipsis eisdem v
nenatis oppugnemur venenata,& oppugnatis eis tanquam ab Oppositis auxilia
Sed & data sunt homini 1 creat 6 Ire decem millia virtutum, his omnis bus oppugnantium , repellere & co trahere & annihilare atque digerere su dolas eorum potestates. Sed quia alia aliis conveniunt utilitatibus, comm niter omnia ad curationem hominis perficiendam nata sunt, etiam quae aliis
usibus sunt inutilia. Et haec quoque dicta sunt secundum
modernam substantiam nostrae vitae. Nam secundum primariam substantiam, nullum aliorum animalium ausum erat laedere hominem. sed erant ei
mnia famulantia & supposita , atquaobedientia, donec se recinuit a propriis Passionibus,dcirrationabinte,quae in ipso