Acta sanctorum martyrum Simplicii Constantii vindicataopera et studio Petri Antonii Corsignani

61쪽

non concesso insignitur apparuis, seris videlicet sigmatibus

decoratus defendit de Monte secum ferens Crucifixi effigiem, non in tabulis Iapideis , vel ligneis manu figuratam ariscis, sed in earneis membris descriptam digito Dei vivi. . . . Tabula antiquitus dictum est Instrumentum, quo tesseris vel telis ludebatur .& lusoria vocabatur, cujus meminit Seneca de Tranquill. anim. cap. xiv. Item Tabula pro pietura accepta fuit, teste M. Tullio in libr. de Fin. cap. 1. Majores siquidem nostri supra Tabulas ligneas pinxere sive parvas trabes ad instar tabularum compactas, quarum plures multis in locis ad haec usque tempora servantur: Ego autem obiter indico monumentum in Ecclesia S. Mariae Uallis Viridis Celani apud aram , Paradisi dictam , custoditum , picturatam nempe Tabulam tignis contextam cum Imagine Salvatoris Crucem supra dorsum bajulantis, quae a praestanti Uiro Raphaele Urbinate picta fertur in Oper. Viror. Illustr. Ma scir. pag. I 72. & Reg. Marsic. Part.I. pag. 9s.: Rursus Tabulae usurpatae sunt pro alio instrumento , in quo homines scribebant, ct metonymice pro quacumque scriptura ; quoniam scribebant plerumque in tabulis ligneis cera obductis, saepe in tabulis ex aere: Saepius autem tabulam librum fuisse, quem sibi quisque privatim facere consuevit, quasi quoddam memoriae promptuarium , satis superque constat viris eruditis . Item Tabulae vocitabantur Codices , in quibus testamenta antiqui notabat, quo nomine illa sunt appellata a Jurisconsultis, Spraecipue ab Ulpiano in L. I. ff. de bonor. pos s. secun d. Tabul. : Hinc in tabulis ex aere Leges Civiles descriptae fuerunt, quae xii. Tabulae appellatae sunt aut Leges XII. Tabularum di Erantque Leges ab Atheniensibus aliisque Graecorum Civitatibus, quae sapientissimae tunc habebantur acceptae; de quibus Cicero & apud eum Crassus lib. r. de Orat. cap.xtav. Illae postmodum Romam allatae fuerunt

atque redactae cum Legibus aliquot Regiis in di ctas duodecim Tabulas a decem Viris ad id specialiter delectis, teste J. Uinc. Gravina de origin. & progress. Jur. Civit. Tom. I.

62쪽

In Chronicis Cassinensibus libr.ti I. cap.xxv. Tabula fuit Index Caenobitarum sive ossicialium Monasterii: Atque usus inolevit tabellarum in scribendo frequentior apud Christianos, de quo sive tractatoriis Epistolis Literiique Apostolicis concisis, quae brevitatis causa Breves dicuntur, agit Cardinalis Baronius sub annum C. XLII. Tom. II. col. Dis.& II 5. , ubi addit, Episcopos olim I iteras scripsin se in tabellis eburueis vel in chartis; raro autem , nec nisi chartae inopia in membranis. Tabulis quoque ligneis Christi fideles olim convocatos fuisse, ait Martene de antiq. Eccles. Discipi. Cap. II. n. 8., quibus nunc tempore nocturno Regulare utuntur, cum surgentes subito I ignisque strepitantibus ad Ossicium Matutinum recitandum a ciscedunt; ideoque Joannes Moscus in Martene Ioc. cit., Canonis cujusdam ligni suis meminit. Sive igitur memoratae scriptae tabulae fuerint ligneae aut cujuscumque materiae , sive chartae sive membranae vel corii alicujus animalis, ta-hulae olim rite nuncupatae sunt: ac proinde Ferrarius ibidem , Marsicanae vel Celanensis Ecclesiae Monumenta , Tabulas scite appellavit. Cur denique eadem Ecclesia preti

sis ipsorum Martyrum Actis infeliciter orbata fuerit, causesam ab eodem Ferrario sic discas: M Tabulis, ait ille, Melesiae Marsicanae: horum Acta M. SS. Romae inde transmissa aecepimus G legimus Itaque si haec monumenta , quo jussu ossicioque ignoramus, ad Urbem retroactis temporibus convolarunt, facile fuit viris do tris ea ibidem legere, e quorum numero exstitit Joannes Baptista Marus, vir eruditissimus, & alibi hoc in opere laudandus. Notatum denique volo, dictum Philippum Ferrarium laudari in eodem Bollandiano opere , non uno in loco , praesertim Tomo r. Sanctorum Iunii sol. Is 9. col. I. S TOm. III.

Mensis Maii.

63쪽

18 SS. MM. SIM FOCII, CONs TANTII, NOTA III.

QVanti ergo ex hactenus distis istorum Martyrum hi iastoria existimanda sit, literatis Viris notum erit atque perspicuum : interea non est hic omittendus Jacobilius, ab eruditis Bollandiani operis Continuatoribus variis in locis quoque laudatus, qui in libro de Sanctis Um

Beatum Joannem a Fulginio in Marsis sub Pisicino vel Tino Monte anno Domini C. Lxiv. J fortasse c. Lxxiv. J degentem memorat, ac Simplicii & Filiorum ejus laethales cruciatus, quibus pro veritate caelesti perpessi sunt ad usque Sacrorum Corporum Inventionem annotationibus il Iustrat: In margine autem operis vetusto Marsicanae Ecclesiae Codici non paucam astruit fidem, ut in Regia Marspart.I. pag. 33.s 34. Quanquam enim in ipso Bollandiano opere de Actis Sanctorum Orbis ad diem ti I. mensis Junii Tom.I. pag. 39s. idem Jacobilius inseratur, nec non ad diem v. ejusdem mensis pag.ss s. n.3. S alibi, nullum tamen verbum pro Martyribus nostris de hoc Scriptore ibidem factum fuisse legimus. Uerum minime desunt Manu Scripti Codices Passionales, qui nostrorum Martyrum Acta, veluti digna Bibliothecis, nec usquequaque contemnenda recitarunt. Haec inter Uolumina, praeter illud a Cl. Bollandianis insertum, aliud etiam anonymi Scriptoris celebre , quod de his Sauctis loquitur, Romae olim perspeximus apud Vaticanum excusore ni Franc. Mariam Salvionum, ex Bibliotheca erutum Francisci Mariae Phoebaei nobilis Urbe vetani S sub Alexandro I II. Archiepiscopi Tarsensis, Praeceptoris hospitalis D mus Sancti Spiritus in Saxia, a secretis Sacrorum Rituum Congregationis, S Caeremoniarum Praefecti, cujus laudabiliter meminit Card. Uinc. Petra in Comment. ad Constita Apost. Tom .v. ad Constit.UII. Pauli II. sub num .3. Quod si germana citati Codicis Lectio alicui videatur corrupta, non ideo gravibus laborat erroribus; quoniam seclusis his, quae

supra retulimus , nonnulla quoque anonyma documenta

Usellus connectit ad res alias pertinentia isde labefactata, de Disit Cooste

64쪽

ar UICTOR NI A c T A U IN B 1 c A T a . v tde quibus auctores conqueruntur: & nihilominus huic ina- Io nemini unquam Occurrere licuit; quemadmodum penes Ita l. Sacr. Tom.x. edit. 2. post illius Anecdota circa sine mindiculi licet observare . Non dubitarunt proinde Uiri docti, quin hujusmodi maculas in antiquos Codices barbarorum temporum conditio induxerit: cujusmodi potissime fuerunt ix. & x. secula, quae Ob supinam populorum ignorantiam ac liberalium artium neglectum, ferrea & plumbea vocarunt Schedelius in Chrono log. pag. 173., &Gimma Ital.Lit.Tom.I.pag.2 I O. , aut perditissima tempora Spon-danus in Epitome anni Dcccc. Lv. & Thesaurus in descript. Ital. pag. 83. n.429. Ad institutum redeo, & hic non incassum alia Manuscripta, vel Historicos manifestabo, qui editis libris haee Acta eruderarunt, solutaque oratione & versibus laudavere , in quibus plura de Beatis Simplicio & Filiis luet de narrantur : Sic enim agendo, tantorum Scriptorum nomina omissa fuisse nemo queretur. Itaque in Manu Scripto Sanctorum Disce sis Sulmonensis, quod juris quondam fuit Emilii de Matthaeis Scriptoris non obscuri, nunc Sulmone servato apud haeredes, in Uita S. Gemmae Uirginis Marsicanae fol. 9., haec italice habentur, quae lati ne sonant: Celebra

tur istas Sanctae populorum concursu obitus diei, quae fuit xii. Maii. Ipsius Acta excerpta sunt e Monumentis Gordianae Ecclesiae, G e Vitis Sanctorum Marsicanae Diacesis, tibi etiam celebris es memoria Gloriosorum SS. Mart)rum Simplicii, Constantii, ct Victoriani, praecipue xxvi.Augusti maxima gentium frequentia Celani, ubi Sacra Corpora multis ab hine saeculis quiescunt, G a uis eoruscant Miraculis,

quae devotam admirationem e ciunt, maximaque tum depotione coluntur. Abraham BZovius auctor clarissimus a pluribus & a Card. Petra allegatus in Comm. ad Const.I. Inno centii IV. Tom .uI. in Epito me Bullae n.4.& f., hist. Eccles.

scripserat: Circa hoe tempus vixit Simplicius nobili genere natus ex Burgundionibus ortum ducens in Gallia. Is una eum Constantio ct mictoriano Filiis a Pontio Praesecto in persecu-H x tione Disit Cooste

65쪽

tione Antonini Imperatoris de religione interrogatus, cum se Christianum dicerei ει Chrisi Fidem aliis praedicaret, ipse in Filii virgis ferreis crudeli e caenunt pinctos ad p. misit. . . . Imperatori praesentaIi, qui eo tempore in Mamsis Qebat, cum Diis sacrificare nollent, in locum obscurissimum serpentibus plenum detrusisunt. Inde educti ct funibus ligati, ab indomitis judeneis raptati, denique ad aureum Fontem apud Montis Pisicini radices decollati sunt. Horum

Corpora. ... Mutius Phaebonius Marsus Prothonotarius Apostolicus, & Generalis Uicarius, literariis ornamentis notis simus, dictorum Martyrum Vitam Romae lingua vernacula edidit anno M. DC. xLIit.: Opus sane variis lucubrationibus elaboratum, quod cum a saepedictis Marsicanae S Celane nissis Ecclesiae monumentis, additis Miraculis & Gratiis erutum sit, ea deinde Acta magis magisque illustrantur. Praestat interim varios ejusdem Scriptoris libros memorare, ut utilis cura pretium operae addat: Quoniam publica fecit

aliorum gesta Sanctorum, quae in Reg.Marsic. Part.II.pag.2. per numeros recensentur. Historiam Marsorum Neapoli edidit anno M. DC. Lxxviii. , ubi par. 23s. Martyres nostros

laudavit, eosque summa populorum veneratione coli testatus fuit: Proinde inter viros nationis Illustres penes ipsam Regiam Marsicanam pag. 27s. merito commendatur & RNazario in Adversariis Literat. Ita l. d. ann. M. DC. LXXVIII.

ab Ughello Ital. Sacr. Tom. I. col. 887. 888.edit. 2. a TOP-pio Biblioth. Neap. sol. 1 i . Fabretto in Trach. de Emiss. Fucini caeterisque in cit. Regia Part. Il. pag. 446. 447. Item a Petro Uander Aa in Thes. antiquit. Italic.Part. v. TOm.IX., ubi opus id integrum conscriptum est: Et ne Lectorem in his plura moremur, plurimi etiam doctissimos Bollandianos Phaebonium fecisse constat ex iisdem Actis Sanctorum Maii Tom.DI. fol. 182. de S. Gemma Virgine agentes, quae

in Oppido Gordiani Siculi hujus Sulmonensis Dialcesis Miraculis notissima quiescit ejusque Festum die xii. Maii a po

pulis religiose colitur ex d. Reg. Marsic. pari. II. pag. 92Quibus ita se habentibus, miramur Cl. Bollandianos, eun

dem Scriptorem , qui Martyrum Acta exactius ili ustra verat,

66쪽

bona ipsorum pace dixerim , silentio praeteriisse . Martyres etiam nostros commendarunt Franciscus Maria Galluccius S. I. in Gestis Servi Dei Lelii Serichi Celanensis Canonicie trusco sermone in Urbe editis pag.2.&77. , ubi eos Celanensium Protectores appellat, aliique pietate ac doctrina ornatissimi auctores, de quibus pariter actum est in memorato libro Virorum Illustrium Marsorum pag. 4. & 7s : &in Regia Marsic. pari.iI. pag. . vel 2 8. sic etiam praenotatur: In Sanctos Simplietum, Consantium, G Victorianum Mamores Parergon . . .: Hinc Olim Poeta Anonymus hos cecinit versus in eodem libro Vir.Illustr. pag. 8o. descriptos: Dum tot Mar0ribus felix Celane sacraris, Pars aliqua Em rei crederis este Poli. Innumeras Animas Sanctorum elaudit Obmpusi Tuque Beatorum Corpora trina te is, Simplicius Genitor, Constantius, VictorianuI, , Burgundi Fratres sunt in amore pares

Pro Christo , cujus firmarunt fanguine nomen, avique tibi impetrant munera si quc rogGI , Simplicitate Patris gaudet consantia Prosis, Victoris palmam, Victorianus habet: i Hi quandoque velis nebulas, solamque reducunt, Hique tuos agros fertiluate replent: Diceris e Caelo Caelanum, discrepat isu ,

Dat Caelum grates , quando Glane rogat. Quae sane portenta spectantes antiqui, & recentiores Niri eruditi ae Oratores doctrina & gravitate pollentes, variis temporibus ea doctis orationibus ac versibus celebrarunt: quaeque proinde ut perennarent, Pompeius Cajatius Jurisconsultus & Poeta Cliterninus, cujus mentio est in Reg. Mars. Parr.II. pag.2s. & s32. , Opus exaravit de ipsorum Sanctorum Gestis octavis versibus, qui metro ligatis verbis servire coguntur: Exemplar autem penes Fratrum nostro rum Bibliothecam in Patria servatum , hunc exhibet titulum in cit. Regia relatum, ac italice compositum, quem

latine leges: Vita, Passio, Mors gloriosorum Marurum Simplicii, Consaniit, ta Victoriani, quorum Reliquic co'

67쪽

Pompeο CHatio de Celano. Neapoli t ii Joannis Baptis

Subtilis per Scipionem Boninum anno M. DC. vII. : In epistola Nuncupatoria ad Mariam Constantiam Piccolomineam de Aragonia praecipua illius religio in hos Martyres celebratur . Exstat etiam in eorum laudem Oratorium opus metricum Abbatis D. Petri Piperni, Urbis Aquilae in Vestinis olim excusum , de quo in cit. Reg. Marsic. pari.II. pag.2s.: Ipsorum Martyrum pariter meminit Abbas Castellain in Martyrolog. Universi ad diem xTuti Augusti, quod gallice scriptum, ac in Italia rarissimum , Romae nunc visitur in Bibliotheca Emin. & Reverendis. D. Card. Annibalis Albani : Item Uir ingenio praestantissimus Augustinus Lubinus in Commentar. Tab.v. pag. I 48. ad Romanum Martyrologium cum Notis Baronii pag. 2I., & Archiepiscopus de Aste in Annotat. ad dictum Martyrologium pag.392. Haec eo ad notavimus, ut, doctissimus Censor & Bollandiani operis Continuator optime noscat celebritatem Actorum Martyrum nostrorum, &posthac, ut speramus, ipsa omnino illustrare dignetur, eorumque annuat veritati: Nam teste Lotinen . in Com. cap. nI. apud U. C. Antonium Luccium Bovinensem Episcopum in historia sui ordinis Minorum Conventu alium pag.6o.: uicquid non unus, vel duo tantum, sed omnes pariter uno, eodemque consensu operae, frequenter, perseve

ranter tenuisse, scri sis docuisse cognoverint, id sibi quο-

que intelligat, sine ulla dubitatione credendum. NOTA IRHIstoricis, Poetis, ac Viris criticis, Synodalia constituta adjicimus, quae nostrum argumentum juvant atque firmaut . Ex Constitutionibus Praepositi Celanensis olim nullius Diaecesis cum peculiari Territorio S Jurisdictione quasi Episcopali signoratur tamen quo tempore haec Dignitas ineaeperit J eorundem Martyrum Cultum antiquo more viguisse censendum ; nam eadem sententia Baronius in Annali-Digitias ooste

68쪽

a x UIeTORIANI Ac TA VINDICArg. onalibus ad annum C. LxIx. col. I s. generatim dixit: Sed eae utraque antiquus mos Ecclesiae tum condendis ae venerandis Sacris Sanctorum Reliquiis egregie commendatur ....; cui consonant Canonum & Conciliorum Decreta , prassertim Tridentini sesLxxv. de Venerat. Sancti, ubi sane jubetur, Episcopos diligenter Ecclesiae usu a primaevis Christianae religionis temporibus recepto de Samstorum intercessione, invocatione, & Reliquiarum honore fideles instruere debere, docendo, Sanctos una cum Ghristo regnantes, orationes suas pro hominibus Deo offerre, bonum & utilem esse , eos invocare, S ad beneficia impetranda a Deo per Unigenitum suum Filium I. C., qui solus noster Redemptor est, ad eorum orationes, opem in auxilium confugere. Habemus etiam Concilium Nicenum iI. Act.itI. Iv. & vI. cap. ultis de Reliq.& Venerat. Samstor. cap. Audivimus eod tit. Constitui. Gregorii XU. scrutabili, & Natal. Alexandrum bist. Eccles. saecul .um. Tom.xu. pag. foeto cum Notis P. Ronca-glia: quam ob rem Uen. Antistites & Locorum ordinarii suis in Synodis ea studiose adimplere vigilarunt. Inter alias ergo Celanenses Synodos, temporum injuria, sive antiquorum Canonicorum culpa amissas, illam comperi a Praeposito Cassiare de Pelio sub annum M. D. Lxxx1II. ce Iebratam νquae M. S. in ipsa Ecclesia prope Secretarium in illius Archivo custoditur, ac incipit: In Θnodo Celanensi habita .... anno Domini Is 83. . . . . Caesar Petius de Celano Praepositur

Celani Nullius Diaesi: eunctis suae Iurisdictionis Celaneu-Id Fidelibus salutem in Domino. Cum pro Pastorali nosromunere . . . .: Et postea lani EccIesiam S Canonicos en-comiis extollit, eorumque vetustum Signum pag.9. ita me

morat : Almutia quod es Canonicorum Insigne ex pellibur consecta Canonici Celanenses in Gelsa G in publicis Supplicationibus ει Processionibus f ut diutissime solent J utantur ....; & hic scias, eundem Praepositum & Canonicos retroactis temporibus juxta Lateranense Concilium, cap. dilectistimi xir. quaest.r., cap. in omnibus de Consecr. dist.I. &Magrium Vocabul.Eccles. pag.ς9., vitam communem egi sese , meaque aetate varia ibidem perspexi cubicula, quae ob

69쪽

64 SS. MM. SIMpLICII, Cous TANTII, novissimam Templi instaurationem anno M.Dcc.ur1.vel paullo ante eversa sunt, e quibus vetustas Canonicorum, autinorum integritas satis superque Conjicitur: ac propterea apud ipsam Celanensem Synodum , haec alia in Sacras Sanctorum nostrorum Reliquias, earumque venerationem manis

data fuere : si Collegiata vero Celanens Gelesia Matrιci ....tibi numerosus es Gerus .... sesivisas quotannis die χσ.Am

norum , ut ab antiquis saeculis devote percolatur; cum plures gratias majores nosrisua intercessione a Deo obtinuerint Onos experiamur in dies: Pag. II. t.de Oflicto Sacristae: βυο- iidie singulis horis .... per se vel per alium eampanas pu fet ... Die χώ. Augusti SL Marurum Simplicii, Consantii, G Victoriani Miraculis illuserium eampanae de more ae dum pro nec Date exponuntur , pulseentur. Neque insignis ille Praesul, quod sciamus, alias Celani Constitutiones edidit; quia paullo post ad hanc Cathedram evectus, primam quo

que anno M. DC. Hr. celebravit Synodum, Zelo & doctrina pro Sanctorum Reliquiis, ut in pag. 2s. Iegitur, re

fertam a

Martyrum nostrorum Cultum magni etiam factum fuisse constat ex memoriis historicis Pandulphi Marsorum Episcopi, qui illorum Reliquias in marmorea Capsa devote reposuit locavitque anno M. Lix. in ΑItari Majori B. U. Mariae veteris Templi S. Joannis de Celano versibus antiquis, quos infra recitabimus. Quoniam vero ipsa Sacra δipsana ad Insigne atque Collegiatum Templum intra novum Ce- Ianum transsata fuerunt, Comes Nicolaus pari religione ductus, decentiorem Capsam propriis sumtibus fieri mandavit, teste Phaebonio in Reg. Marsic. Part.II. pag.Σ I.&Σ2.: e quibus omnibus singulare veterum Prauulum , Comitumque in hos Martyres obsequium perspicue apparet. Alia plura ex vetustis Constitutionibus atque Uisitationibus ad

rem satis excerperem , si nunc omnia Majorum monumenta mihi suppeterent nec multa laterent. Veruntamen quasi e latebris haec memoria eruta est Laurentii de Maximis

70쪽

a et Ur CTORIANI ACTA VINDICATA.

Ium adservatur, & varia pro dicto Cultu, Celanique No hi libus aperit: Glanum. Die Iovis 2I. Augusi x σ36. ILI irissimus Reverendi mur Dominus Laurentius de Maximis .... Episcopui Marsorum: Accingens se ad Sanctam

Visitationem . . . Celani eumfus Familia .... necnon I.U. D. O o . R. Dom. Fabritio Politiano Vicario Generali. . . . quibus expletis .... visitavis Cappellam , in qua in decenti Tabernaculo reperiuntur Sanctorum Corpora Simplicii, cinsaniit, ct Victoriani clauso cum tribus clavibus, ta mandosii operiri ad effectum adorandi G recognoscendi, an fuerint ct fini decenter conservata G in medio ipsius in dueeenti Tabernaculo reperiit reposita Ossa Sancti Simplieii, taex parte dextera S. Constantis, ta ab alia parte S. Victori

Reperendissimus Dominus Laurentius Maximus Epis opus Marseram adveniente hora vespertina iterum rediis ad Ee-eIesiam Collegiatam S.Ioannis Baptistae eomitatus a toto CD ro G maximo civium numero etiam de nobilioribus, ει ibi perventus facta profunda oratione coram SSino Sacramento; organo interim sonante , accessii ad Falisorium sibi praeparatum honorifice eum baldachino G duobus Canonicis afAsentibus eum decenti Musica, aee it tres elaves ad esse Hum aperiendi Tabernaculum , in quo honorifice reconduntur Corpora Sanctorum Simplicii, Constantii, G Victoriani Marorum, O aperto Tabernaculo cum luminibus aecenis sis extrahi mandavit praefata Sanctorum Corpora a loco ord nario , G reponi super quodam Altari ad bune essectum praeparato, ut eommodius ab omnibus possent adorari ; quibus peractis rediis ad raronum ibidemque fuerunt decantata H

cis omni perfectione canentibus, ta expletis Hesperis rediti ad Pololium folitae habitationis .... Die Mariis 16. Augusi 1636. idem Busiris. ω Reverendis. Dominus eum magno comitatu Canonicorum ct aliorum Curicorum G eum maxima civium copia, Magistra-iui ct aliorum civium de nobilibus intendens celebrare f

i fam