장음표시 사용
471쪽
4,8 EXPLICATIO IN α ENNII FRAG.
Latilius interpres vertit, Audis so/ quomodo Euripides perturbatus cst, cum fecit priacipium Melanippae, Iuvito ut equidem sentior verum facta mutatione verborum propter quendamsuum inimicum eonidebat H ridetur fabulae scriptae magni ἡ ac egregid, o mut it γο- sum, ut nune est scriptus, Iuppiter H aerei famaverax comprobat. sed ex uno Euripideae Melanippes loco, quem resert Diodorus, e gnoscere licet,quanta sententiarum grauitate,ac pondere scripta su rit, inquit enim lib. I. Biblioth.
Maliger autem ait,Ennium Melanippen ex Sophoclee3uertita: quod Milo αμαρτημαυ dixisse triam adhuc non comperi, Sophocla huius nominis fabulam dedisse. Scripsit tamen Accius Menalippum, sue Melanippum fabulam longe sane diuersam: sed ex loco, quia ducitur a Cicerone, & repetitur a Nonio, Florem quisnam liberum invidit metas, arbitror etiam Melanippen scripssser ea enim magis Melanippae dei i ablatis filiis conquerenth quam Menalippo videntur eonuenire.RE
GNV M in N OSTRU M JUidentur haec verba esse Μetapo ti ab uxore petentis, ut sibi , quo regnum retineri possit, liberos pro crearet . SOSPITENT, SUPERSTITENT J Atar:
nius duobus locis eundem versum: in inero ex Menalippa, in altero veris ex Menalippo. Vnde patet, saepe nominis similitudine librarios fuisse deceptos. Utrunq; tamen verbum in utroq; loco, pro, alim
positum esse, idem tradit. LV MIN E SIC TREMULO Hexametrum in Tragoedia miscuit : quod Seneca quandoque imitatus Zib. λ est. Virgilius, --θlendet tremulo sub lumine pontin. Lib. s. Idem , Sicut aqua tremulum labris νbi lumen ahenis Sole repercu Lib. 4, Nec longe absunt ea Lucretii de Sole, Iam j rubrumtremalis iubar ignitus erigere alu
1d. s. Et rursus, Subterris ideo tumulum iubar haesitat ignis.
472쪽
a mino pulchritudinis periculo, a stimo deformitatis odit νaeat. Qualis aQ. Ennio in Melanippe perquam eleganti vocabulo nata dicitur : quae neq. κοπήsutura sit,ueq. r. νη. Qi amformam modicam, modestam Pbavorinus non mehercle ιnsitu appellat amoriam. Ennius autem in ista quam dixi, Tragoedia, eaa fer/foemino ait incolumi pudicitia esse, quae flata forma forent. Ad huius vocis significationem sortasse ri exit Lucro Iab. ytius, ubi de animi varietate loquens ait, D etiam quos pacati status atiis ille . Quo loco docte quidem Gitanius inquit, Ita egregiEvocat ingenium, nec feruidum, nec figidum nimis ,sed iis interiectum, moderatum scilicet, in quo aer, calor sit temperatus. Idem serὰ de corpore tradidit Plato, qui vult illius honorem circa medium consistere, ne nimis robust pulchrumq. sit, nεue nimis debile,aut deforme.Alterum enim aud ces , inflatosq. animos reddere, alterum deiectos, & illiberales. Ci cunfertur vulgatum distichon ab hac re non alienum, cum media semper gaudebam ludere formar Maior enim me gratiast er iness. χ
473쪽
3o EXPLICATIO IN Q. ENNII FRAG.
474쪽
Multi' modis sum circumuentus morbo, exsulio,
t ni 'Tum pauor sapientiam mihi omnem t ex animo ex
Sed mihi neutiquam cor consentit. Idem. 4,
Vnde haec flamma oritur Ide ibid. Incede incede, adsunt adsunt, meme expetunt. Ide ibid. Fer mi auxilium, pestem abige a me Flammiseram, hanc vim quae me racruciat. 2υ
caeruleae incinctae igni incedunt,
. Circumstant cum ardentibus taedis. Intendit crinitus Apollo η. . Arquum auratum Luna inniam z V: Diana facem iacit alae . ti uti
A phiaraus eam esset vaticinandi peritissimus, optImὸ senosse
arbitrabatur, si ad Thebanam expugnationem proficisceretur, ibi mortem esse oppetiturum. De quo per imaginem ait Cicero, -οscis, Hi fum bonorum,vel pudore in fabulisAmph. a risio ποprudens, e sciens adpotὸ ante oculos positam μm profectus. αvt igitur formidatas fatorum minas Amphiaraus declinaret,abdidie sese, conscia duntaxat Eriphyle coniuge. Cui Adrastus frater unus ex septem,qui ad Thebas protini sunt,undeipse solus euasit incolumis,p suasit, ut latentem virum proderet. quanquam aliquibus placet. Eriphylen, accepto aureo monili, ab Hermione Cadmi uxore adductam fuisse, ut mariti latebras patefaceret Quod mirum in modum aegre sereas Amphiaraus Alcmaeoni filio praecepit, ut postquαipse
475쪽
3a EXPLICATIO IN QS ENNII FRAG.
evita decesserit, paucis post diebus illico de avara, scelesta q. matre poenas sumeret. Nec longe pὀst comprobauit euentus, velum illum fui si ineris vatem fuisse.Nam cum duces,qui Polynicis in bello sortunam secuti sunt, conuiuio se exhilarabant, aquila e celo delapsa Amphiarai hastam in sublime tulit: unde mox illam demisit, quae humi defixa in laurum est conuersa. Quo in loco cum postridie dimicar tur, Amphiaraus una cum curru, ut refert Thrasymachus lib. III. κτισέων, terrae hiatu absorptus est,ibiq. conditum est oppidum, quod vocatur αρροι, hoc est currus. Sed Pindarus confirmat Amphiaraum terrae hiatu fuisse, annuente Ioue, cum equis absorptum, ne Periclymeni telo transfigeretur. Alcmaeon autem paterni iussus non immemo matrem interemit. Quamobrem eum deinde vehementer Furiis exagitatum proditum est. Unde a Propertio Furiae Alcmaeoniae disetae sunt. Cui aliquando percontanti,qubnam pacto ab insania libo rari possit, haec Apollo, ut refert Athenaeus, respondit,
Cuius quidem iussu Alcmaeon in Delphieo templo omnem EclpbDies ornatum deposuerat. Quem postea, cum hoc templum Onoma chus, Phaullus,& Pbalaecus diripuissent, eoru mulieres sustulere, ut tradit Ephorus, eius'. silius Demophilus lib. Hist. X.Rem aliquato diuersus narrat in IIL Mollodorus,Diodorus Siculus Rer.Antis tuar. lib.Iv.& Didymus ex Asclepiade. Refert Plutaresius in libello περιφυγης Alcmaeone, qud Eu menidas effugeret, iuxta limosum Ach tot aggerem inhabitasse. Eande fabulam scripsit ὀ Graecis Euripides, ut ex III. Aristotelis Ethicorum liquet: a quo hanc noster fortasse
conuertit. Apud Athenaeum affertur Κλαμωωνπατυρικὰ Achaei Er triensis, qui in Satyrico dramate Tragicam persenam, mente capiascnstet , dc furentem Alcmaeona post maternam caedem non incongrue induxerat cum Silenis, Satyris,aliis q. eiusdem generis:quos ba chantes,& furentes etiam Poetaesnxerunt. In quo genere esse arbis tror Euripidis T. 44 Ex Latinis vero scripsit Accius:cuius Quaedam apud Nonium fragmenta reperiuntur. Homerus Eriphilan duuaurum viro Praetulisse,
Ιdem rursiis ait, Amphiaraum Thebis muliebesum donorinii causa periisse , ε Θηβ3M MMωων inti Idem serECtpressit in Electra Sophocles . . . i
476쪽
ἀνδρὼ υχη τονοριώνδε, hoe est, Si vero partem sui diuinissima 2 ρ impiissimae, ac scelestissimae subiicit in seruitutem,& nihil miseretur, non miser est, & ob multὰ maiorem perniciem auri munera accipit, quam Eriphyle monile accepit, ut virum de medio tolleretiHorati , Lib. 3 concidit auguris HArgivi domus, ob lucrum Demersa excidio -- statius; nee coniugis absunt . Insidiari vetitoq. domus transul erat auro Hoc aurum vati fata exitiale monebant
Argolico. scit i e nefas. sed perfida coniux
virgilius de eadem a filio interempta.
- meenaqq. Eripbleucrudelis nati monstrantem vulncra cernis. Ouidius, Ex quibus exierat, traiecit eo ora fere Filius, poenae eausa monile fuit. Propertit Aspice quid donis Eripuli inuenit auaris . Idem, Tu quoq. vi auratos gereres Eriphla lacertos Dilapsis nu1quam est A biaraus equis . Sulpitius Lupercus, Sic latebras Eripbla viri patefecit, ubi aurum accepit turpis materiam sceleris. FACTUM EsT I AMDIU -J Nonius, olim, interpretatur havLTI' MODISJ Cicero in extremo libro de orat. ait, Aliud metus, d missum, O haesitans abiectum. Multimodis e. Idem eodε libro ait, 2 ouantur autem verba, quae ab eo, qui dicit, ipso gignuntur,acfiunt, vel coniungendis verbis, vi haec, rTum pauor apientiam inibi omnem, Oc. . Et alibi, Timorem, ait, metum mali appropinquantis:pauorem, metum L ' mentem loco mouentem, ex quo illud Enny,
verum haesivi ex I v. de Fin. liquet, ab Alcmaeone dim sunt qni. - . a II i cum
477쪽
414 EX P LICATIO IN Q. ENNII FR AG
cum maternae caedis poenas lueret, ut ostenderet se ad summam douenisse miseriam , dicebat hisce omnibus se circum uetum malis. quo. rum singula magna essent. Turnebus ait, Exanimo a let exanimato. Nam qui duobus Hrbis ex animo scribunt, ridiculam reddunt trasati nem reum exanimo ex rectorare non minus risum commoueat, quam si quis xiei m expectore exanimare dicat. Non animaduertit ianὸ rum ebus, cum haec scripserat, id ἐνεωταως dictum esse, ut in hoc Accii loco ex Phoeniissis, Incusant vltro, a fortuoa. opibusi omnibus Desertum, abiectis, al)ctum t ex animo expectorant. Sed mire hoc versu Ennius timentis affectum exercuit: nam cum quis timore corripitur, mentis tota acies hebetatur , obtunditurq;. Singulae autem circumstantiae mouendae,augenda'. commiserationis vim habent,& inter praecipua stragicas exsecrationes commemora tur. Unde dicere lebat Diogenes Sinopeus de se ipso, se implere&ferre tragicas omnes exsecratiqnes,scilicet erronees e,domo,patriast carere, mendicum agere, tenui amictu tegi, inq. diem vivere. SED
MIHEI NE UTI UAM COR CONS J Cicero in Lucullo
hoc modo affert hunc lociim, Ea sunt eiusmodi. quae a te diligentissimὸ tractata sunt: Dbrmientium, O vinolentoru, furiolorum visa imbeci hora esse dicebas, quam vigilantium,siccorum ,Ianorum, quomodo' quia cum experrectus esset Ennius, non diceret , se m disse Homerum, sid visum esse. Alcmaeo autem, Sed mihei neutiquam cte. Non longe post. Quid ipse Alcmaeo tuus Catulum alloquitur qui negat, corybicum oculis consentire e Nonne ιbidem incitatofurore e cte. Deinde, aut magis haee crederet, si essent, quam credebat, quia videbanturi apparet enim iam corcum oculis consentire. Arbitror autem haec, tuae dixi mus, quaeq' sequetur, ex Enniana Alcmaeone via iniquiore Ac cclebriore esse: qu uis aliqui Accii siue alterius poetae esse existimente quod minime voru censeo: tiam superiore versum expresse Cicero ex Ennii Alcmae ne adduxit. Si enim rei qua ex alio p . eta petita essent, auctoris nomeaddidisset, ne crederentur ei uidem esse, quem paullo antὰ nomi uita
v NDE HAEC'FLAMMA ORIT V Res Non sine meniis
.sternatione,& teriore sant haec ab Alcmaeone prolata.Videbatur enim videte , se undiq. Furiis sammas inferentibus circumseptum. INCEDE I NC E D E e verborum repetitione magnum su-rentis animi impetum indicat ;& dissolutione, quam Graeci. vocant, facti celeritatem. Huic non dissimilis est ille in Oreste Euripidis versus, . Adbeia γαρ αππα π σίαν θρωσκουσίρου.
478쪽
Lib-psι deuota uturae t Ut pro peste amorem intelligit et alibi vero Furiam, - pistis enim tacitis latet ostera stiuis. Praeter vulgatam significationem pestis dicitur, quicqii id exitium aD. fert. - HANC VIM QUAE ME EXCRv CIAT. J vi ' lentas nimirum Furias, di a forma terribiles. C AERULEAE IN CINCTAE IGNI INCED UNT, J Locus corruptus resti
tuendus, Caeruleo incinctae angui Quod epitheton frequenter datur serpentibus. ouidius, caeruleus serpens, horreηDq. sibila misit. . Sed virgilius de anguibus Furialibus ad nostri Poetae imitationeat.' --- caeruleosq. implexa crinibus angues
Rursus autem Ouidius de Tisiphone,
Induitur patram, tortoq. incingitur angue. De qua fortasse loquc batur Varro Atacinus, cum ait, cuius ut alterit torta caput angue revinctum. Vt qui'. facile nostram lectionem probare possit: nec tamen hoc epitheton Furijsetia tribuir siquidem candentibus oculis fictae sunt, dum reliqui coiporis color caeruleus esset, versere'. ad nigr orpheus in Hymnis,
Hoe modo Hesiodus Ae: hiopas caeruleos viros disclio uidius caena . . Ieam mortem, de Statius caeruleam umbram. CIRCU MST ANT eb. CuM ARDEN. TAE DEIS J Cur finxerint Poetae, Furias a dentes faces gestare explicat Cicero, quod videre est in Eumenidibus. Suetonius de Nerone,saepe ait confisus exagitari e maternasspecie,vese feribus Furiarum,ac taedis ardentibus a NTODIT CRINI TusAPOLLO JHaec verba cum superioribus esse continua, & sensus indicat,& ex Cicerone patet. Videtur autem Alcmaeo non solum Fuoriis perterreri, sed etiam ab Apolline sagittis consedi,& a Diana faciabus impeti. Eiungebat autem veteres Apollinis simulachra eum telo, arcu,& pharetra. Qui si telum in manibus habeat, dicitur esse noxius. V irgilius, Actius haec cernens arcum intendebat Apollo Desuper Statius, - arcu crudelis iniquo Pestifera arma iacit - Cum vel 3 recondit, placidus&benevolus. Nunquam enim nἰsi It
tus sertur iacula emisisse. Hinc Homerus in principio Iliados sagittis III a ante
479쪽
ante omnia ei tribuit,eundemq. facit,& pestilentiae,& salutis aucto od semper. Vt ait Horatius, arcum Tendit Apollo: qui se
quentius ἀκεσιος,& άλεξικιμος esse solet. malaq. propellere. quam immittere. Cum vero noxius est, Apollinem ferunt dicti im ἀποτου arsis βιωλειν, hoc est, ab iaciendo. Inde Homerus, Orpheus, abjq poe.ae Graeci eum & ἔκηβολον,&εκατον, modὁ modo ἐκατηβολον,
tum appellarunt, a sagittis eminus iaciendis. Hinc in Merea- . tore Plautus matrem familias inducit precantem Apollinem, vi filio . ' suo parcat Is vero non hominibus tantum sormidabilis erat, sed ψt, . . . Proclus Lycius testatur in Hymnis, ipsis daemonibus, qui hominibus perniciosi sunt. Sic autem ille,
Vnde Capella in nuptijs Philologiae sagittarium. & vulnis cum appellauit: sed qui eam rem ad phylicam referunt rationem, Apollinis sagittas violentos Solis radiorum ictus interpretantur, quorum vi risemia, ac intemperie pestis mortalibus immittitur: eo q quod animantes perimat, aliqui opinati sunt Apollinem dictum, ως ολυοντα ἰζω. . Sed eum Solis enectum significabant etiam, cum Paeana Apollinem dicebant, ut exponit Felius, quod sagittarum ictu euin noceret' tabant: est enim πουειν serire. Alij, quod remedium morbis finem faceret talis grauitatis: ad quod videtur eo versu apud Suetonium ab lusiim, , ster erit Paean ille Hecatebeletes. lais,do. Q iam ob rem Flaccus inCarmine saeculari,quod Apollini praeciputi ac Dianae canere veteres consueuerat, ut ab imminentibus malis propitios redderent, ait, Conditor mitu, placidusq. tela Supplices audi pueros Apollo . Lib. tα Criniti epitheto usus est Maro, Aelberia it fortὰ plaga erinitus Apollo Philostratus Iunior in Heroicis eum ἀκε τεκομlis, Pindarus In Isth.
διειρμοι-,παξατο α nominarunt.Vnde perperiphrasin
Propertius,& Ouidius intonsum Deum dixerunt,& Horatius into sum Cynthium: Auctor verδ obscoeni carminis, como sum Phoebum. x vocant etiam illum Graeci κυνοκοωω, quem nos auricomum dicia Lib Lbari mus. Rursus Pindarus χατηον dixit: unde sortasse a nostro crinitus. Od. x t. mos fuit antiquissimis illis saeculis, ut ephebi Apollini comam nutrisbent: qui deinde cum nisagenas vestibat'Ore iuuenta , Delphsi se conserentes comae primitias Deo offerebant.Cuius c5su
tudinis meminit in Theseo Plutarchus. AR UVM AVRATu Ma
480쪽
Epitlieton a materia . Inde a Virgilio, Ouidio,&Statio Arcitenens Lib. s. dictus eth, antiquiorum poetarum imitatione. Naeuius lib..I. Belli Punici, - deinde Pollens sagittis inclutus
Delpheis prognatus Vibius 'Apollo sic fortasse distinguendi sunt ii Saturnii versus . Inclutus arcitenens Odys. ab Homero dictus κλω ξος. Hostius lib. II. Belli Histrici, Dra Menerua ,simul autem inuictus Apollo
Ab aureo arcu, quem gestat, Graeci Hvσοτοξον appellant. sed freque. tius γυρο ξον, ab argenteo arcu, quem habebat, cum serpentem Py- tthonem interemit. Qiiod etiam allegorice dixerunt ob lucis candore. , . , -- LUNA IN NIXUS ro Hoc verbo gestum corporis exprimit, quasi dicat, adeo innixus arcum intendit,ut ad Lunae formam curua-' retur. Expressu paucis Ennius, quod pluribus felicissime Maro, Lib. tr. - donec curuata coireno Inter se capita Statius de eodem Apolline, Irientema. manu curvaret Delius artum ouidius Enitiana usus transi atione, nauitq. renusinuosum Iortiter arcum. Cui contrarium est, remittere,& laxare arcum. Unde HoratIus remis Cari lib
Dianam quoq ab antiquis traditum est,horribilem ac formidabilem Deam esse. inare iracundam in Poetica Horatius appellauit. Gravisi simis enim quonibet assicere calamitatibus potis est . Vnde Callima- In Hymn Chus miseros ait illos esse, in quos ira serueat, nam oves pestilentia absumit, segetes pruinis interimit, senes orbat silijs,mulieribu R. pa
vadem etiam aequὰ ac Λpollo dicta est Arcitenens. Aeesus Et one 'Quδd utinam me suis arcitenens telis mactasset Dea. Videtur hoe loco Erigone respexisse ad Niobes filios, quorum marem Apollo, foeminas vero Diana interfecit et ipsal ut Demina optabat, i