장음표시 사용
141쪽
hujus, quae in Herculanensium agro consedit seoloniae rationem ita fuisse comparatam, ut quemlibet , si modo rem diligentius pondera Verit, se ei te a se impetrare posse, credam , ut eam nota sine literis fuisse , sibi persuadeat. Erat enim illa ut omnes rationes ostendunt , non ex infima populi sece , aut urbis sorte conflata a sed nobilissima & ad optima quaevis nata quas colonia , quae nihil in nova ,.ad quam delata fuerat, urbe desiderari patiebatur , quod ipsi splendorem s civibus vero laudem ad serre eorumque statum felicem ac sortunatum reddere poterat . Docet hoc egregium Herculanense monimentum , quod leges de domo ruin villarumque dignitate retinendae complectitur et docet id aliud saxum , prae cete-
riS16. 3x. Exhibent memorati scriptores vetitstum saxum , L. Mumnatio Concessano positum , atque ex eo constare autumant, quinΙΠerculaneum colonia Romana suerit. De ipsa colonia nemo da bitabit s utrum vero saxum hoc ipsum ad Hereulanenses de bear referri, id multis non sitis exploratum 3 nee sine caussa , Vi detur . Scribendi enim ratio in isto ita est eomparara , ut post Titi tempora ideoque post Hereulanei fata compositum Id esse multi haud immerito sibi persuadeant . Quando in ipso lapid primaria splendidissima Herculanensium regionis mentio eth fa cta ; verba haee ad regiones illas reserendas esse , censent, in quas , Romae in bis exemplo , Neapolis antiquo tempore fuit di- ita , quoniam in aliis saxis , ut ex Capaeio , Reinefio aliisquα pater, regiones Thermensium & Agathonensium Neapolitanae commemoratae sint. Quamvis ipse in ea sim sententia , ut lapidem hune ad Neapolitanos 3 quam ad Herculanenses referre malim g ex ipsis tamen designatis his regionibus nihil hac in re eonficti me , existimo , quod in alio saxo apud Capaeium loco recitatoων io Miliniensis Hereulanensibus tribuitur. Herculaneum enim, parvum ceteroquin oppidum , in regiones divisum esse potuit. rὶ Vid. Τhom. Renesiam , Hass. v xx. inscνψr. II. p. 7s. inscripe. Domanas, ab Ant. Frauc.Gorio editas, ela f. II. nos
142쪽
ris memoria dignum , quo publice Marcis Mem - .miis Rufis , patri & filio , pro ornamentis, municipio conciliatis , gratias agunt Herculanenses atque inter alia significant, viros hos nobilissimos sobolam chalcidicum ad municipii splendorem Delise e docent porro hoc ipta civitatis ruinae ,eY quibus non substruetionum insanae moles et in-eonditi atque informes lapidum acervi ac horridae , quae barbariem redolent, tuguriorum fabri eae emerserunt f sed aedes tam sacrae, quam profanae , publicae pariter ac privatae' ornatissi- uiae, theatrum ' , porticus ' , templa aliaque huius generis aedificia , incredibili opere persecta ac tot picturis elegantibus , tot simulacris, sta-
, - ' tui S, . t Vid. Reinesium elas. ut 1 . num. I s. p. 484. Capacium Ioe. memorati p. 66. auctorem supra excitatae dissertationis et
memoir. Fur la ville soterraine , cet. p. I 6. aliosque plures. x Vid. letters fom. a young Painter abroad to his fien sin England, Londini II 8. p. Iσci. & quae ex his litteris elari sis. Theoph. Ludolph. Munterus latine interpretatus est comm. de Herculaneo , p. 43. se . ejus parerg. hi rieoshilol. 3ὶ De quo prae ceteris legi meretur illustrisi. marchio Veis nuti eomment. supra raccitato , pari. II. es. 3. p. 78. edit. Germani eae , quae Franeolarii & Lipsiae; sive potius Vindobonae I p. prodiit . Huic addendi sunt auctor libelli : memoir. sur la ville soraterraine , p. I a. seq. & illustri A. marchio Scipio Masset in sin gulari epistola ad Bernard. de Rubeia , ita inscripta et fora lenuove scoperte H Ereolano , p. 3 s. quae una cum duabus aliis Veronae I 43. hae inseriptione edita est di tre lettere dei signor
d' Ereolano vieino a Napoli, quae Venetiis 1 47. Iitteris ex pressae sunt , g. I v. s Cons. ea , quae Paullus Mar. Paci audius disserit, in rac- .
143쪽
tuis , columnis ornata , ut nihil pulchrius , n nil venultius unquam se vidisse , ultro sateantur qui praesentes jucundum hoc spectaculum intueri se tot illustres majestatis Romanae testes ex sepulcro suo prodeuntes ac reviviscentes coram obser vare potuerunt . In conspectum sese dabant picturae , in quibus artem & elegantiam non satis mirari possunt harum rerum periti & sine satietate iis delectari se , a junt libereque confitentur earum nonnullas praeclaris celeberrimorum, quos Tecentior aetas tulit , pictorum operibus palmam sacere dubiam , eas praecipue quae Theseum eum Minotauro & Telephi, Herculis filii , educationem k ob oculos ponunt ' . Prodibant ex Vesuvii cineribus statuae , quibus olim Hercu- Ianeum ita quasi superbiit , ut, qui erutas viderunt , utrum ingentem earum copiam , an singularum venustatem magis admirentur , ipsi nescire se profiteantur . Quot praeconia in exterorum lit-
13 Cons. illustitia. marchion. Venuti libr. memorat. p. 6., memoir. sur ia ville sol terrain, ρ. II. a Lege , quae habet Rudolphinus Venuti litteris apud cel. Gorium, admir .ιώ. antιquit. μνculan. vol. I .Ambol. litterar. . 48. di quae ipse p. I A9 de hac pictura praestantiis ina erudite disserit. 33 Cons. quae hac de re novis litωrar. Florentis. rom. g.
m. γε . num. p. p. 38 commemorantur .
ου De reliquis elegantissimis deorum , dearum , heroum . Tegionum . fluviorum , montium cet. imaginibus pictis a quae ex ruinis Hereulanei erutae sunt , vide eel. Gorium libro memorari p. 8. ε 3. 44. picti, rem Anglum apud elar. Munierum parerga p. tar. memoirsur ιa ville seuIerrain. p. z64 dc marchion. Ue
144쪽
litteris effusa legimus de Herculis , Iovis , Minervae , Veneris aliorumque numinum e de Tibe
rii ' , Neronis , Vitellii 3 Vespasia hi , Titi ' , se
minarumque Augustarum : de togatis porro con sularium virorum Τ statuis, quarum multae ultra hominis magnitudinem adsurgunt Quam mirifice praedicant equestrem Nonii Balbi si statuam . cujus pulcritudinem tantis efferunt laudibus, ut nulla species ne excogitari quidem possit ornatior, splendidior , ac magnificentior Quam graviter dolent alii ingentem fractorum & violatorum D mulae rorum vim , quam ita describunt, ut totum fere
Ang. Mar. Quirini de Hereulaneo epistolam ad eel. Coettingen- sium professorem , Jo. Matth. Gesnerum , Brixiae an. II S. edi tam , in qua plenior deseνiptio exeavationis, qua in villa Resima sit, exhibetur . Hae descriptio , ex Italiea lingua in Latiinnam a clar. Miintero transtata , una eum ipsa epistola exhibetur in istius parergis , p. Io 3. Italiee ea quoque apud eel. Gortum 1egitur θmbol. lure rar. τοι i. p. as. Adde illustrisi. marchion. Venuti loc. exert. p. l o 3. Jae. Bergradum epistolis iv. ad virum eruditi sit m Seip. Mastfum , quae Venetiis 274'. editae sunt snum. I. II. & Iv. & laudatum minorem commentationis τmemoir. sur Ia ville seu terraine, p. 3 o. si vid. nov. litterar. Florentin. tom. Y. anno II o. num. 3. p. 62. Paullum Mariam Piae claudium loco supra me orato , & Corium admirand. antiq. Hercul. p. . p. 6
sq. . a vid. Matth. Aegyptii litera, in fimbin litterar. --
mor tis , p. 4 , fi i & 7 I. 6 i Elegantissima hae statua in omnibus sere literis . aeel. Corio suppeditatis , summis lavdibus effertur , inprimis P s T. R. σI. 68. 7 I. 7 . Ior . Adde illustriss. mare bionem Hai jgmisera laudata epistola ad Bemard. De Rubeia, P. 3. .
145쪽
sere Herculaneum oppletum iis suisse vIdeatur
Haec vero quum ita sint , quis non videt, Herculanenses omnem suam curam in eo posuisse , ut civitatem redderent ornatissimam quis ex ruinis non manifeste perspicit colonorum Romanorum aemulationem, qua in congerendis ornamentis patriam urbem exprimere atque ex ista omnem similitudinem ducere studebant Quis tum politiores doctrinas ab his aemulis leviter habitas sibi persuadebit , in quarum cultura Romani
principes urbis decus atque ornamentum collocandum esse , arbitrati sunt Quis denique artifices peritissimos , architectos , pictores, atqu eximios statuarum fabricatores in hac civitate exstitisse ; aut, his admissis , ipsas liberales diseiplinas, aliarum urbium exemplo , cum artibus his consociatas suisse , negabit, ac , quoad literarum studia, barbariem ibi funestam resedisse , suspicabitur, quam priorum Imperatorum tempo re ex tot aliis provinciis ac regionibus e immo e ipsis adeo , quae circum urbem hanc fuerunt , villis aliisque locis proscriptam ac sedibus suis pulsam , laeto animo cernimus avi D multa 8 ipia ejus urbis saxa literata ,
quae benignior fortuna per tot secula in terram demersa nostro tempore extulit, rem, a nobis disputatam , extra omnem dubitationem ponunt.
146쪽
Probat id , quod jam CAPA Tr aevo in lucem eductum fuit , insigne hujus civitatis monimentum , quo cives beneficia M. Μemmiorum Rus xum M patris & filii, ipsis tributa , posterorum
memoriae sedulo commendant atque in eorum . numerum scholam potissimum, ab iis aedificatam , Teferunt, ut ex his lapidis verbis: Μ. ΜΕΜΜΙ
FECIssE , abunde intelligitur . Supervacaneum foret, si multum de lapidis hujus loco , quo inventus est , eam ob caussam disputare vellem , quod REI NEs Ius ' dubitanter de eo pronuntiavexit , haesitaveritque, utrum ad Pompejos , an ad Herculaneum id saxum debeat referri. Omnes enim norunt , duas has urbes inter se admodum vicinas ac consociatas quasi extitisse Τ ; per consequens autem summa adest probabilitatis species, quas situs tam arcte conjunxit, in illis sine dubio artium studiorumque exstitisse conjunctionem ac societatem, si etiam alterutra harum urbium p blicam scholam non habuerit . Eo tamen majori
i Est istud apud Iul. Caes. Capacium hist. Camp. cv. I
strissimum marchion.venuti deserietione delle prime seoperte δειν
147쪽
jura insigne hoc monimentum Herculanensibus adsignare mihi ,ideor , quod ab eoruin partibus stetit hac in re CAPACI vs , cujus auctoritati multum tribuendum esse , omnes fatentur , cum ob singularem , quam priscis Campaniae saxis dijudicandis atque inter se discernendis adhibuit , curam; tum quod ipse Herculanei situm designa-Wit feliciter, & eo loco inscriptionem , de qua disputatur , effossam esse, perhibuit. Quid quod alia majoris momenti quaestio ab eodem RE NEsIoin medium adseratur , quae ad ipsam potissimum scholam pertinet, cujus in hoc Iapide facta est mentio. Meo quidem judicio , nisi me omnia fallunt, scholam hane manifestum literatin civillatis indicium esse arbitror , atque in hoc lapideralicta Herculanensium musarum vestigia impressa observari credo; sed Ionge aliam REI NEs Ius
tuetur sententiam . Is enim non ingenuas artes, musas , aut juvenes literis operam dantes, magistriaque, ingeniis fingendis formandisque adhibitos; sed cives otiosos, ambulantes & con gressionum caussa huc convolantes eo in loco, quem seboum adpellatam cernimus, invenisse , sibi visus est . Libens concedo , scholam non ludum solum literarium designare , sed alias quo que significationes voci huic tam in priscis scri-Ptoribus , quam saxis literatis fuisse adsignatas ,
nee nego, in antiquis ingeniorum monimentis
ιcholas scribarum, librariorum , & Praeconum ,
via io Antiq. is hist. Caman. es. xx. p. 6 . adde camiuam Peregrinari de Campansite. GF i I. cap. 33.
148쪽
viatorum ' , quaestorum di capulatorum , sa brorum & tignariorum , militum Τ, peditum, equitum , ministrorum castrensium β , scutario-xum y, speculatorum , exceptorum , chartulariorum , palatinorum ere. ' scholas porro , in balneis aliisque locis constitutas δ', memorari: non nego, inquam , hoc nomen varia collegia , corpora , ordines , ipsaque , ubi eorum congressiones fiebant, loca gessisse a sed , quam ob caussam con stans , antiqua ac propria vocis hujus significatio, qua pro ludo usurpatur literario , deserenda sit aliaque in hoc marmore arcessenda , nullo pacto
me adsequi posse , libentissime sateor. Id eo tutius
6 vid. Henr. valesium not. ad Ammian. Marcellino lib. xiv. eap. 7. P. 38.
musis lapidar. P. 1 a. ro Vide Vitruvium lib. v. es. , o. de Reinesium p. 6 3
149쪽
adfirmari polle, mihi videtur , quum plurima ejusmodi scholarum Pars eo , quo Herculaneum adhuc stetit , aevo plane incognita fuit ἀ quae vero ex illis exstiterunt, aut scholarum nomen non habuerunt 3 , aut ita non simpliciter adpellatae psed ipla collegiorum nomina vel addita . vel illa alio marmoris ejusdem loco diserte commemorata sunt. Quando nonnulli ex chalcidico , quod sch Iae adjunctum in marmore cernimus, refutatam hane de schola sententiam tueri volunt ' , insigniter sese saliunt a Primum enim nullo idoneo testimonio potest probari, chalcidicum , ut multi quidem sibi persuadent , sui Isse officinam numma-xiam , qua pecunia fuerit cusa , & , ubi id esset satis exploratum , num, quaeso, potest ex eo con fiet, quod chalcidicum hoc seliolam attigerit An num hujus pariter atque illius usus communis& aedificium , quod scholae habet nomen , negotiatorum proprium exstitit Qtiasi vero non potuissent in uno loco posita suisse duo aedificia ,
quorum alterum nullum plane habuit commercium cum altero , ne dicam , quod situs eorum ex
ipso , de .quo disputamus , marmore probabilis e fici ; nedum diserte designari nequeat. Ex eo enim , quod duo haee aedificia in Iapide nostro con-' . V . . iuncta
x Quando porticus non nutiquam I arum habuerunt nomen , factum id esse, videtur, quoniam in istis Iudi literaria instituti sunt . a Sine dubio Reinesius leo. exciri ut omnes rationeη ὁ -cent , per id ad sinistiam hane de HercuIanensium schoIa seα- tentiam perductus est . 3λ vid. JQ. Caes. Capaciam antiq. Camp. cap. IX.
150쪽
juncta compareant, nulla ratione colligi aureo eteli, aut debet . ea re ipsa quoque exstitisisse inter
se conjunsta . Deinde, si quid in re dubia statuendum est , chalcidicum porticus genus fuisse . videtur id quod eo majori sese tuetur probabilitatis specie . quum ex ipss Herculanei ruinis pateat , habuisse Herculanenses ejusmodi magnificam multisque elegantibus picturis ornatam po ti eum ' i quae cum ea chalcidici structura , quam VITRU v I Us designat , haud inepte conserri ac comparari potest . Haec quum ita te se habeant , alii eodem jure quo nonnulli ex chalcidico ossicinam pecuniae cudendae faciunt , loeum hunc itidem litterarum & eloquentiae potissimum studiis Herculanensibus consecratum autumant id que eo majori veri s militudine statuunt , quum notissimum sit, in basili eis non solum ; sed in porticibus etiam , quae illis adjunctae fuerunt , ludos literarios initi tutos fuisse e rhetores philosophose
marchion. Mare ellum De Venuti descrineion. delle prim scoperte deIl antiea citia ae Ereolano , cap. III. P. P.
1 Cons. modo excitat. Marcellum De Venuti loc. memora
zo & iupra laudatum libellum i notiate currobe intorno allos primento delia eitta d Ereolano , g. xv . Adde Ant. Franc. GO-xium admirand. antiq. Hereulan. f. xκ. p. IIo. de illustriss marchion. Scip. Masse um vis. ad Bernard. De Rubeis , p. 36. 3 Cons. Iul. Caes. Capacium & Marcellum De Venuti, locis memstratis.