장음표시 사용
281쪽
Huic nautae, qui haec argutatur, cursus Est in aegyptum. In AEgypti autem maritimis, et ubicumque maxima dies osthorarum xiv, ibi Arctophylax, immo Arcturus, culminat, in summo arbore mali est. At hahere stellam aliquam in intemsectione Horizontis et Meridiani, hoc nautica locutione dicebatur in summa antenna habere : quod Lucanus hic dicit,
in summis ceruchis habere. Nam κερουχοι sunt rudentes, qui cornua velatarum obvertunt antennarum, ut verbis Mar
nis loquar. Opiseras vocari monet Isidorus. Stella vero Omnis, quae est in data intersectione Meridiani et Horimniis, ii ideincipit finitio circuli Arctici, Arato quidem dicitur natare, Ph.
bant. Lucano vero ad verbum id est, mari ferri. . .Propiorque mari Cynosura feretur, hoc est, Cynosura erit in contactu Horizontis. His animadversis , audiamus philosophantem nautam. Quando, inquit, iste axis inocciduus, h. e. semper adparens adtollitur, et magna est poli elevatio, et minor Ursa est in puncto finitionis circuli Arctici: tunc cursum in pontum dirigimus. Hic fraus facta est Lucano a librariis. Nam cur dicit hic minorem Ursam in summis antennis esse, quum infra in contrario casu ait, Propiorque mari Cynosura feretur' Si quidem minor Ursa eadem est cum Cynosura. Sed Lucanus sCripSerat,
Et instabit summis magna Ursa Ceruchis.
Nam quamvis usitatius dicitur major Ursa, quam magna Ursa; tamen Latinum est magna Ursa. Ovidius Ursas adloquens:
Hygino quoque dicitur Arctos maxima, et praeterea poetis quaedam indulgenda. Recte igitur constat ratio nautae. Quando. inquit, ita polus adtollitur, ut Ursa major sit intra circulum Arcticum, tunc in Septemtrionein, et partes ponti tendimus. Legentibus oram A gypti Arctophylax est in sum- Duiliaco by Corale
282쪽
ma arbore, ut diximus ex Strabone, et Hipparchi rationes quoque docent, et polus deprimitur, qui velificantibus in partes Euxini adtollebatur. Ergo a partibus Euxini in AEgyptum tendentibus descenditur : quod dictum ex opinione vulgi, quia polus deprimitur. Arctophylax igitur dicetur descendere, quum aliquot partibus deficiet a puncto verticali: quod accidit in sinu Arabico navigantibus in parallelo Syenae. Ibi enim Arctophylax, vel ejus lucida stella Arcturus , d scendit ab arbore summa uti gradibus : siquidem saeculo Hipparchi Arctophylacis declinatio et latitudo pame aequales
erant, partium nempe xxxI, ut voluit Hipparchus. Proinde distantia a polo erat partium LIx, ut iterum monet idem
Hipparchus. Sed iste nauta, vel potius qui illum suggerit,
Lucanus, non bene Conceperat mentem scriptorum Graecorum, unde haec hausta sunt. In mari enim mediterrane australissimum litorum est aegyptiacum, et vicina ora, ubi culminat Arcturus. At Arcturus non potest descendere ab arbore mali, nisi extra mediterraneum mare, puta in Oceano
australi velificantibus, neque Cynosura propior esse mari, hoc est, propius ad finitionem Arctici accedere. Sexquefugit solidas. xxxvi partium elevatio poli est Rhodi, xxxvII Athenis, ubi caput Draconis Ursarum, quod intellexit Aratus. Sed tamen hallucinatur, quum iu ea elevatione Tropico in VIII partes secto, V supra HoriZontem adtollit. Hoc enim proprium est elevationis 4I, non 37 partium.
284쪽
Praefatus pauca Manilius de variis argumentis, quae sibi alii ex aliis poetae tractanda sumPSerunt; DOVamqt e, Et R nomine ante cantatam materiam aggreMurum se professus ad v. 593 , si dora quaeque in suum quodque genus, inquU SURS quasque varias species partitur, scilicet in mascula et seminina, in humana et serina, in bina et biformia, in aversa et directa, in diurna et nocturna, in terrestria et aquosa, inque ambigua; in Recunda et sterilia, inquo communia; in Currentia et stantia, inque d nique sessa et jacentia sad v. 255) . Varias eorumdem sidorum con figurationes, quos Astrologi diverSOS adspectus vocant, Pleganti admodum carmine instruit, docetque pariter quae, quotvo sint trigona; quae, quot Ve quadrata; quae, quot Ve heXagona; et quae cujusque generis dextra sinistrave dicantur ad v. 394 . Signat ea signa, quae conjuncta, quae diSParia, quaeVe Sunt Opposita; necnon sub quibus signis singula corporis humani membra sunt in tutela. Notat etiam quae Signa dicantur sese audientia, quae sese videntia,quae amicantia, et quae inimica ad v. 48a). Contrarias et amicantes, ut aiunt, Signorum configurationes similiter adornat. Planetarum deinde varios adspectus ac terminos in signis longo carmine prosequitur et notat ad V. 692 .His omnibus animadversis, explicat duodecima, quae Graeci vocant D aderat emoria, signorum ac Planetarum sad V. 787 . Varias Cardinum ac locorum intermediorum rationes perquirit, essectusque ac dignitates singulorum distinguit et enumerat ad v. 85S . Denique duodecim eaelestium domorum censum agit, ac earumdem titulorum ottutelarum , certisque domibus Suum quemque proprium planetam adscribit ad finem .
285쪽
JU xiviis Iliacae gentis certamina vat S,
Et quinquaginta regum regemque, patremque, Hectoreamque facem , tutamque sub Hectore Trojam. Erroremque ducis totidem, quot vicerat, annis
x. In priore libro monuimus Astrologiam duabus partibus conia
stare, meteorologica et apotelesmatica , et alteram quidem alteri iam- quam maleriam subjacere. Ideo pri-wa est Ordine; ut et materia ipsa
prima Ordine. Quod igitur ex eoopux fuit ad tironem in Apotele-smaiieis informandum , Manilius adsumpsit : Dimirum quae sitit ea docuit, quorum essectus illis relinquit , qui maiores in ea re progregis Atis sacere volunt. Quae igitur praemisit lihro primo, ea non sunt
absolutae astronom iees: sod est voluti quaedam, praeparatio meteorol gica , quae tirunculis facilem aditum ad apotelesmaticen munit, ne admodum rudes ad illa saera i rumpant. Quibus rudimentis absolutis , Mune eum ordia ad eam , quam exponere instituit, apoteleiasmaticen voeat; cujus duo membra sunt: alterum descriptivum voeatur, alterum apotelesinati eum. Aeprimo quidem disputat tantum, quomodo sigila se habent, nut per se. aut inter se, ut alibi pleniti
d emus: nitorum vorsatur etrea
os eius ipsos , ita ut deseriptionem uobis gradum struere ad apotele Amaticen minime dubium esse de- hecit. Propterea liber quarius, quia potelesinata inscribi debet, duobus deser; ptivis, hoc scilicet secundoae tertio sequenti, praemunitiar.
Fisi otiim descriptionis via, introdu-elio ad scientiam. Sic istum , ne
sequentem isagogi eos vocavit Maia liger: quartum autem apotelesmaiaticum. Ita sunt duo illa membra . in quae Astrologiam partitus ost. Dicimus autem institutionem primam . institutionem secundatia , id est, librum primum , librum sectitiis dum institutionis. Ut primus, sP- eundus Annalis Ennii, prima, seeunda Origo Calotiis apud Gramismaticos : primum , secundum Edi etiam apud Iurisconsultum. a. Et quinqtinginta regiam. Begos
intelligit Maliger pro ducibus, nedmanifesto de Priamo agitur. Vid. AEn. II, 5o3 : - Quinquaginta illi
thalami, spes tanta nepotum in. ED. 3. Hectoreamqtie Deem. Vid. HO-mer. Iliad. XV et XVI. De saeibus ab Hectore classi Argivum injoetis nomo dubitat. Noster infra, , 295 :is Hectoris ille nees arcu teloquestigavit a. 4. Erroremqtie diaeis. Ante M. vs.seq. geminata cratis . Ul3sses non
geminavit aequora, sed decennia, aut bellum decennii. Ergo se corrigebat r. Erroremque ducis totidem , quot vicerat, antiis Instant m , helli geminala per agmina , Dio . , ex Gembl. tantum mutans hetii probe D. Errorem ducis instautem ponto per geminata belli agmina totidem annis, quot vicerat. Ulyssos totidem annis erravit mari, quot pngnavit ad Trojam. Hoe vocat errorem ducis instantem ponto totidem annis , quot vieerat. Nam non
286쪽
Instantis, belli geminata per aginina, Ponto, βUltimaque in patria, captisque penatibus arma Ore sacro cecinit, patriam qui et jura petenti, Dum dabat, eripuit : cujusque ex ore profusos
labores hellieos geminatos in mari. Ulyssem enim in Odyssea indueitc sietantem eum altero bello in mari. - Ingeniosa sentieti, sed conjectanea emendatici r . Iaetali pelago , geminataque Pergama ponto . . similem mutationem notavit
sequar, ut suades ; laudataque Pergama visam, , ubi eodex prima manu scriptus exhibebat: . An sequaT, ut suades, laudata per agmina visam ED. - Totidem qtioe unce ι nis. Maluit ita dicere, quam pugnaseerat. Lucan. I. 3- : ω Bellorum
o socii, qui mille pericula Martis Necuin , ait, experti decimo jam
s. distiantis helii. Claud. XXIX .α7: . Et saevi totidem bello, quot suetibus, anni Conjugii docuere
idem .. Instiantis habent omnes, quod sine caussa Scalig. mutat in instantem. Errorem instare ponto
vix ferri potest. ED. 7. Patriam qui et jura petenti. Ita emendarunt docti v ri ex scripta depravata Ieetione patria quae juria petentem , ut sit patriam et juria unum in duobus . patriae jura :quamquam potest etiam legi propius ad vestigia corruptae lectionis, qui Patria rara petenti. Ait Homerum eripere patriam Ulyssi. dum dat ei; quia inducit eum in patria riira P rvenisse noti statina piast xcidium Troiae , sed longo post tempore :neque tuto, sed pro rum insidiis
petitum : neque vacuam, sed a P cis occupatam patriae possessionem dat. Certe hoc voluit Manilius: namque mentem ejus adsequimur, verba fortasse nondum concepimus.
De Homeri patria intelligere, et
alia, quae neque caelum neque ter ram tangunt, neque orationem ullam latinam Dei unt, in medium adferre, mens Manilii et ratio ipsa
non patitur. - Adserenda tamen speciosissima Benileii Iectio : is patriam eui Grasicia septem Dum dabat , eripuit , e sellic. cui Homero Graecia septem adsignando patrias nullam ei eertam reliquit. B. vero adserit omnes libros volust ha here: - patria quae jura petentem Disin dabat ei ipuitis. Vossian. tan
Si quis rura legere mavult, magis aecedet ad mentem Homeri. Nam prius rus pervenit Ulysses, et ah
hlaeensis profusas habebat perpe. ram, quia in sequenti versu Ianees pro Meteos seripium erat. Mone mus. ne quis lanees a Matii lici somniatas putet, qui in illum codicem incidet. - Ea ore profusos. Ovidius de Homero: is cuius Valuiti Pieriis ora rigantur aquisti. Et nescio, an adluserit ad hostoriam. Elianus, Variar. XIII, 2 a , refert: Gala toti pietor Homerum depixit
vomentem , alios liae poetas , quae evomuerat, haurientes.
287쪽
Omnis posteritas laticos in carmina duxit. Αinnonaque in tenues ausa est diducere rivos, io
Unius seeunda honis: sod proximus illi
Ilosiodus memorat Divos, Divumque parent , Et Chaos enixum t rras, orbemque sub illo Insantem, et primum titubantia sidera corpus; Titanasque senes, Iovis et cunabula magni: Et sub fratre viri nomen. sine fratre parentis, Atque iterum patrio nascentem corpore Bacchum, Omniaque immenso volitantia numina mundo.
o. Didtieere. Maliger, deducere. 3. D Gnos eniatim terras. Atqui
non dicit Hesiodus Terram ex Chaci genitam ; sea sine origine ponit Chaos, Terram , Tartarum , Amo rem . Sie Ovid. Met. I. init. . Ante
mare et terras, ete in Hesiodo Nox et Erebus e Chao Orti. ED. 34. Et primum tittibantia sidora ros. Nihil tale in Theog tita ΗΟ-siodi. - Timhantia, erratim, va santia, metaphora ab insantibus ducta. ED. -Bentleius hie : Qti modo sidera primum erant corpus, quum ante illa exstiterant chaos. terrae, orbis 8 Juvant hie eodd. v iusti , qui omnes habent primum ,
non primos; unde reponendum ren- fiet primos . . . paritis. Sed non magis primi partus erant quam primam corpus : sorte seribendum primo. . . panti. Nempe reeentem Origi nem, nondum Certo ordine curren. ita. Eligat autem lector. ED. x s. ne visque senes, δενδε el --nnfltilia magni. olim Titanna Dpisse senis. Inepta lectio, quam sequitur
Fay. De Titanibus nihil in Thoogonia, ait Mai. sed perperam; nam eorum orius , puguas et Poenas Prinlixe tiarra . ED. 6. Sine fratre parentia. Iunonem
parentem suisse sine ope fratris Iovis , et Vuleanum peperisse, unde απάτωρ dietus suerit, Omnis vulgian metartim recinit, et ipse Hesiodtis .erius loeum male intellexit Malig quum negavit illum a poeta testem adferri posse. Lilius Gyraldus, ut probet utileanum sine patre ex sola Iunone natum, producit ex Hesiodo tu φλο m μιγεῖσα, quem Maliger legebat ἐυ φιλοταπι μirti σα. . Iuno Vulcanum nullo eommixta in Am re Midit is. Nimirum illum versum leaiodi uertebat.
quidem et Semele natum Bacchum Theogonia Resiodi eanit, sed non adstitum semori patris . quod hie
indieatur. Quare aut salsus est meis moriae Manilius, quum haee serib ret , aut aliam Theogoniam ab hae vulgata ab Hesiodo seriptam exsen esse est; quia salsum inst. Atidieemus sui, eius nomine morum origines olim exstitisse, ex quihus haste hauserit Manilius 8 Nam heroicae Origines sub ejus nomine citantur: ex quo opere luetilenti versus do formicis in hismines incolas aeginae conversis, etiat scalig. Non enim erodendum Manilium a leti obliti sum, tit in irat exem-
288쪽
Quin etiam ruris cultus, legesque roga Vit Militiamque soli: quod colles Bacchus amaret, in Quod secunda Ceres campos, quod Pallas utrumque, Atque arbusta vagis essent quod adultera pomis:
'Silvarumque Deos, Sacrataque numina nymphaS, Pacis opus, magnos naturae condit in usus. Astrorum varias quidam dixere figuras, is
Signaque dissuso passim labentia caelo
In proprium cujusque genus, cauSSasque tulere: Persea, et Andromedae poenas, matremque dolentem , Solventemque patrem , raptamque Lycaone natam,
officioque Jovis Cynosuram, lacte Capellam, an Et furto Cycnum, pietate ad sidera ductam Erigonen, ictuque Nepam, spolioque Ι .mnem,
Et morsu Cancrum, Pisces Cythereide versa,
plis eum ratio sugerit, nee tam impudentem, ut quae non erant, posteritati persuadere voluerit. s. Quin etiam. B. pro ro olere nil noὐandi. Nam , inquit, rogare leges recte dieitur, sed quid
est rogare cultus, rogare militiam
Besponderi potest hane ellipsin
esse. Ita Virg. Georg. I, set : ω ne
tenues pluviae ... et Boreae penetra-hilo frigus adurat . . Pluoiae non adurunt, sed subaudiendum n
ceani. Putian. - Εx Plinio et aliis Veteribus eitatur Hesiodus in Astro. logia , et ex ea petuntur tempora, quae messor, quae durus arator haheret : sed alia Geomniea seripsisse
die exstant, neque ullus Vet tum prodidit, neque verum est. Lentemque patrem. Ea none,t astrothesia Cephei, ut solvat filiam vinetam. Non intelligere se dieit Mai. Ηuetius interpretatur de Perseo, licentia patris , Andromeridam solvente. Sed melius B. solan tem , quod eori erat Scal. et dat
Venet.-Pro raptam B. raptu, male
3o. ωuioque I is Cynosuram. Ambra nutrices Iovis fuerunt , Ηeliee sive Cynosura. et IEx, quae et Amalthea. Altera etina a motavit, altera lae praebuit 3 t. nitimo Crenum. Germ. Mat. Phaen . . enus de thalamia eaniadens qui lapsus adulter Forta Iovis salsa volucer sub imagine texit ..3I. Spolioqtie Leonem. Quid intelligat non doeent nos mythologi Hyginus et scholiastes Germaniel. Nam spolium ipsum Hercules gestavit. Huet. Oh pugnam , qua leo spoliatus ah Hercule est. FD. 33. Ea morati cineram. Hahes apud mythologos. Germaniena quoque in λεκδοτοιο ineminit: - Te quoque .
secundam meteret quunt cominus Hydra in Alcides, ausum morsu Conin
289쪽
ianigerum victo ducentem sidera ponto, Caeteraque ex Variis pendentia casibus astra Isaethera per summum voluerunt fixa revolvi. Quorum carminibus nihil est nisi sabula caelum, Τ rraque composuit caelum, quae pendet ab illo. Quin etiam pecorum ritus, et Pana Sonantem In calamos, Sicula memorat tellure creatus: ο, Nec silvis silvestro canit, perque horrida motus Bura serit dulces, Musasque inducit in arva. Ecce alius pictas volucres, et bella ferarum, Ille venenatos angues, hic nata per herbas
Fata roseri, vitamque sua radice serentes. 4sQuin etiam tenebris immersum Tartaron atrum Ιii lucem de nocte vocant, orbemque revolvunt Interius versum, naturpe foedere rupto. Omne genus rerum doctae cecinere Sorores:
lingere, helici sidere donavit, Can
cer, Saturnia Iuno is. 35. Geteraque ex variis pendentiaeasotis. Nam casus et caussas Om
nes adsignavit omnibus astris Ga- osthenes in Astronomieis mytholm menis. Aratus vero rarissime sa. hulas delibat : adeo ut in quo Astronomiam Hosi di imitatvr, intra sabularum lieentiam titie saeiat. Misita onim ex mythologiis circumcidit atque amputat. Id e tismaturvenu tissimo in pum epigramma
tio , quod apud Achillem Statium
exstat; ubi disertim ait Araium ex Hesiodi Astronomico suavissima deflorasse e cretora fastidiosa . Puta inuthologica, omisisse et insupor habuisse a Phaenomena enim Arati ex Moptro Eudoxi traditeta, He. Aiodi tessellis vermiculata suerunt.
38. Terris e compostiis ere tim.
Nam ii licui uni est, terram mundi punctum caelum videri peperisse.
Itaque irridet IIo iodoum illud :
AEqualis eorum temporem. Ovidii familiaris AEnii l. Macer ὀρυiθιγοώαου scripsit, et ρiζοτοπικα quod hie tangit Manilitia. Sed Theriaea Nicandri videtur designaro Et fletia ferarum. Cynogotica illigtemporibus seripsit Gratius. Vid Procem. de Gratio . hui. ΟΡ. t m. l.
p. 14. ED. - B. ac so Ira ferrarum. 46. Immersum Tartaron iatrum.
Vestigia visae lectionis exstant in Gemhlaeensi: Trannm ntitrum. Pulo
290쪽
Omnis ad accessus Heliconis semita trita est. Et jam consu si manant de sontibus amnes, Nec capiunt haustum, turbamque ad nota ruentem. Integra quaeramus rorantes prata per herbas, Undamque occultis meditantem murmur in antris, Quam neque durato gustarint ore volucres, Ss ipse nec aethereo Phoebus libaverit igni. Nostra loquar : nulli vatum debebimus orsa. Nec furtum , sed opus veniet, soloque volamus In caelum curru : priva rate pellimus undas. Namquo canam tacita Naturam mente potentem, hi, Infusumque Deum caelo, terrisque, fretoque, Ingentem aequali moderantem scedere molem ;
tumque alterno consensu vivere mundum,
Et rationis agi motu; quum spiritus unus Per cunctas habitet partes, atque irriget orbem 6sOmnia pervolitans, corpusque animale figuret. Quod nisi cognatis membris contexta maneret Machina, et imposito pareret tota magistro,
innui . qui de necromantia scripserunt , aut raptum Proserpinae. Sumile e t Lueilii Iunioris in luculento poemate de AEtna. v. 74, 75 :ia vates sub terris nigros viderunt
carmine Manes ..53. Integra qua ramtis. In eam
dem sententiam Lucretius, IV, a r. iuvat integros a edere sentes ..58. soloque motimus estimetireti. sic Paullo Post us. I 39 Veris
tim a Ithrariis interptilatum putat ob vertium molamus. Sed eampus currui idoneus, ut mare tiavi. et saepe poetis currus in campo voliritare dicti sunt. ED. 59. Prisia rate. Quod a Manilio ost. Apud Tertullian. de Spectacul. lib.VII: . Hoe igitur modo etiam a theatro separamur, quod est privum consistorium impudieitiae . . Mello ita legerim, quam pri tum. At in lihro do monitetitia privatum dixit pro proprietate, cap. II :ω C- pinnitentiam invadit delin. quentium privatum p is id est, proprietatem. Η rat. Epist. I , I, 93 :- locuples dueit quem priva trire
63. Qtium spiritus uritis Per cunctris habitet partes. Hie sane Stoicis majori ex parte addictus est Noster. 65. Aequa irriget optem. Eadem tralatione senes irrimi. et Ctimeri