장음표시 사용
541쪽
Sic animi sodes tonui sub corde locata Per totum angusto regnat de limite corpus. Materiae ne qua re modum, sed perspice vires, Quas ratio, non pondus habet: ratio omnia vincit. k3o
No dubites homini divinos credere visUS. Iam facit ipse Deos, mittitque ad sidera numen. Majus et Augusto crescit sub principe caelum.
qu nil qui nos .. - Quod malet, hoel eo erit eastis nominativi. Id quod valet. animus seil. immensum est. 93α . Iam faeie ipse Deos. Apori. heoaia Caii Caesaris. Aug. Caesar: . Ita ipsis ludorum meorum diebus sidus erinitum per septem dios in regione caeli, quae sub Septemtrio. nititas est. conspectum. Id oriebatur circa undecimam horam diei elarumque et omnibus terris eonspicuum suit. Eo sidere signiseari volatia eredidit Caesaris animam in ter Deorum immortalium numina
receptam e quo nomine id insigne pili simulaeri eius , quod mox in
soro congerravimus, adjectum estis. - Megitque ad sideria niamen. Stat.
. et sidera dones .. - De Claudii apotheosi sacete Iuvenalis, Sat. VI.6as : - tremulumque caput desee indere jussit In eaelum M. Stat. Silv. III, HI, 77 : . Nondum stelligerum senior dimissus in axem .. ED. 933. M tis ri Augusto ereseis. In Gemhl. eraseri. Ita intelligondum
542쪽
EXCURSUS IAD MANILII ASTRON. LIB. IV, vs. 294.
Sed nihil in semet. Absoluta prima parte quae mores universales signorum spectat. nunc ad secundam se conseri, quae est de individuis signorum moribus, sive monomoeriis. Porro et monomoeriae ipsae aut absolute, aut relative considerantur. Quae relative eae tantum uno modo Considerantur,
qui per denarium sit; ut per eos denarios numeros signorum
Commercia sint. Quum autem tricenarum partium signum
sit, unum quodque decurias tres habet. Singulis decuriis singuli decani praesident : primae parti Arietis praesidet
Aries ipse, et reliquis novem. Undecimae, ac reliquis novem Taurus. Vicesimae primae, ac reliquis novem Gemini. Idem ordo in . caeteris signis constat, ut habes in tabula. Vid. Scal. ad h. l. Signa, quae se ex trigono adspiciunt, eosdem decanos habent. Nam Aries, Leo, Sagittarius, quae trigona sunt, eosdem decanos habent, Arietem, Taurum, Geminos. Eadem ratio in reliquis; ut nimirum in uno signo terni decani sint; quia tribus contuberniis, seu decuriis distincta sunt. Res admodum prisca est. Νam et vetustissimus scriptor Teucer Babylonius de illis tractavit. Abr gata vero a Ptolemaeo, et ab Arabibus relata, qui has partes vocant IVV h. Ac quamvis prisca res est, adpellatio tamen non vetusta. Nam sumpta est a militia Romana, ut pleraque alia in hac malae technia. Qui enim Graece et Latine sciunt, niimquam concedent decanum Graeca analogia inflexum esse. Nam si verum erat, etiam Graeca analogia Pentanum, heptanum, et similia formaret. Contra militiae Romanae Sunt decanus, primanus, quintanus. De nus in
543쪽
Castris est caput contubernii habens noveni sub se : ipse
decimus eis praeerat : a quo nomen illi. Idem dicebatur caput scholae : hodieque in collegiis ecclesiasticis qui decimus est, ac princeps collegii, alibi decantis, alibi caput scholae vocatur, ut in Volscis Tectosagibus, et Arecomicis, et reliqua provincia Narbonensi. Nimirum quia schola et
contubernium idem. Turcae etiam omnem decanum Vocant Camerae praesectum : hoe enim apud eos sonat Odabassi. Namoda est camera, sive contubernium. Uhi enim magnus numerus est, distribnunt in decurias, quas, ut diximus, odas, id est, contubernia vocant. Magis ostendunt morem RO- manum, qui suis decanis singulos munifices adtribuerunt, quos Graeci artis magistri ira, inobe vocant ; quod et ipsum Romanae militiae verbum esse non dubitat, nisi qui Latine nescit. Quare et nomen quoque illis a militia Romana Arabes , ut dixi, vocant I Mah. Ita ipsi hominem vocant aliquo honoro praeditum, aut aliquo in gradu constitutum, ut est decanus in decuria sua et contubernio. Esto Sol in
x parte Arietis: quia domus magistra Martis est Aries, dicemus Solem esse in decano primo Arietis, qui Marti imperat. Rursus esto Sol in xx Arietis: dicemus Solem esse in secundo decano Arietis, qui Soli imperat. Et sic deinceps. Aries est Martis primus decanus, secundus Solis, tertius
Veneris juxta seri m errantium.
544쪽
Laniger in medio. Constat signis alias tutelas regionum a Manilio, alias a PtolentiEo, alias ab Hipparcho adsignari.
Arieli AEgyptii Babyloniam, Arabiam aegypto conterminam;
Ptolemaeus Britanniam, Galliam, Germaniam, Basterniam, Palaestinam subjicit. Hipparchus Arietis humero dextro Thraciam , laevo Babyloniam, pectori Armeniam, lateribus Arabiam aegypto confinem, dorso Persida, Cappadociam, Mesopotamiam, Syriam, Rubrum mare, etc. Manilii absurda et superstitiosa plane explicatio. Arietem Propontidiet Hellesponto praefluit, quia a poetis Hellespontum tranasse fingitur : Phrygiae Leonem, propter Magnam Matrem Deum, cui sacer sit: Babyloniae Pisces, propter Typhonem et Venerem. Nam illius sabulae scena in ea regione ponitur. Item alia propteτ alias caussas, quae quamvis omnino tabidosae non fiunt, tamen rationes, quae possunt adsignari, plus quam sabulosae : quales illae, Arietem rursus Persidi praeesse, quia ea gens lanicii, et vestificii studiosa : Libram Italiae, quia Romani unicuique genti aequum tribuunt: item Scorpion Iabyae, propter animalia venenata, quorum Asrica seraei sima : Sagittarium Cretae, quia Cretes periti iaculatores :Capricornum toti Occidenti et Oceano, quia Orie Oceani
occidui nunc accedente aestu Cooperiuntur, NUNC PECedente denudantur. Ita eas regiones ambiguas inter mare et terram esse, quemadmodum Capricornus signum est ambiguum maris et terrae. Par superstitio, quum Aquarium oris
maritimis praeficit, propter aquam, quam ex urna dicitur Projicere. Quae omnia manifesto magnum otium illis ad
545쪽
nugandum supersuisse testantur. Ita Manilius. Ptolemaei ingeniosius Commentum, et tamen commentum, nihil aliud, ut alia omnia hujus vanae scientiae. Sed quemadmodum Ptolemaeus terram universam dividit in quatuor tetrantes, ita etiam Manilius, sed diverso instituto. Ptolemaeus pertrigona signa distribuit regiones : Manilius per consequentiam signorum. Primus igitur tetrans Manilio comprehendit Hellespontum, Propontida, Euxinum, Scythiam, Asiam, Persida, Arabiam, . Egyptum; quarum Arieti adtribuitur Hellespontus, Propontis, Syria, Persis, Toptus : Tauro Scythia, Asia , Arabia : Geminis, Euxinus Pontus. Secundus tetrans continet Macedoniam, Bithyniam, Phrygiam, Cappadociam, Armeniam, Rhodon, Ioniam , Dorida, Cariam, Indiam, AEthiopiam : Cancro dantur India, AEthiopia: Leoni Phrygia, Cappadocia, Armenia, Bithynia, Maced nia : Virgini Rhodos , Ionia , Doris, Caria. Tertius tetrans continet Italiam, Sardiniam, Magnam Graeciam , insulas, Cretam, Siciliam, Asricam provinciam, ubi Carthago, Libyam, Cyrenaicam : Libras Italia adtribuitur : Scorpio Asriea provincia, Libya, Cyrenaica, Sardinia, insulae, Magna Graecia : sagittario Creta , Sicilia , atque iterum Italia inepte.
Quartus et ultimus tetrans complectitur totum o identem,
Germaniam, Galliam , Hispaniam , Leptitanam , Africam provinciam, iterum inepte, Siciliam fr), Babyloniam, Ba
trianam, Persicum sinum. Quae sunt Scopae dissolutae. Servat tamen ordinem quemdam horum tetrantum, sive tetante- moriorum. Melius fecisset, si structuram membrorum mundi
prius constituisset, et singulis membris singula Zodia et
tutelas morum adsignasset, ut supra notavimus.
r) Forte legendum Ciliciam, quae nondum occurrit. Maliger seribit Gelliam. ED.
546쪽
Explicatis duodeeim signorum Zodiaci Ortibus atque occasibus, caeterorum sidcrum quum Australium, tum Septemtrionalium
ortus atque occasus cum Zodiaci signorum ortibus atque occa
sibus collaturus est Poeta toto libro). Exorditur ab co ι quod
alius hic operi huic finem fecisset, equo supremo callo deficendisset, ut modios ignos planotarum per aethera observaret: ipse vero imperfectum opus relinquere non vult sad v. 31 . Itaque docet cum Arietis Iu grad. exoriri et navim Argo, quae procreet navium rectores, naucleros, navalia bella amantes; et orionem qui det solertes animos, velocia eorpora. mentes agiles ossicio, Salutatores communes sad v. 66.) It crum cum ejusdem Arietis xv grad. Surgere Henioebum, qui generet aurigas, equorum domitores, curulium Circensium agitatores, desultores, et ex Equo arma tractantes sad v. Ioi). Tertio cum xx grad. ejusdem Λrietis oriri IIaedos, qui luxuriosos ac pastores generent sad V. 3 7). Quarto cum eiusdem grad. xxvii ad tolli Hyades, quae popularis aurae cupidos, seditiosos, bubulcos et armentarim procreent ad v. I 27 . Denique cum ejusdem grad. xxx adscendero Oleniam, quae timidas mentes ac ignota visendi cupidos det sad v. I 39). Cum v I grad. Tauri surgere Pleiades, quibus adspirantibus nascantur luxus ac cultus amatores, qui calamistratos capillos artusque laevigatos gerere gestiant sad v. i56). Tradit cum uri grad. Geminorum exoriri Leporem, quo subsidere gignantur stadiodromi, puctomachi. pili ludii, saltatorPs, vigiles industrii, et qui per varios lusus otia dulcia excrccnt, ' Vid. Excursus I ad calcem hujus lihri. ED.
547쪽
ad v. a 3 . Vult cum primis Cancri partibus omergere Iugulas, quos Asclios Cancri vocant, quibus susTragantibus procreentur venatores et piscatores. Pariter cum ejusdem Cancri grad. xxvri adtolli Procyonem st97 , qui venandi arma atque instrumenta omnia ruinistret. Tradit cum primis Leonis sa 6) gradibus exoriri Canem majorem atque Caniculam, quo sub sidere nati saepissimo sint violenti, iracundi, minaces, litigiosi, si meos et impavidi. Similiter sa34 cum ejusdem Leonis ultimis partibus surgere Craterem, quo sub sidero nati vitem colant, et merces mari committant ad v. 2SQ. Cum Virginis xv grad. scribit exoriri Coronam Ariadnae, qua micante nascantur, qui hortos ac floros colant. Nnguenta coquant, Di munditiam cullii inquo quaerant sad v. 269 . Item cum ojusdem x grad. surgere vult Spicam, quae SuborienSilet agricolas sad v. 287). Cum Librae grad. viii surgere et Sagittam, quae det sagittarum jaculatores; rt Haedum, qui procreet solertes animos ad v. 338 . Deinde cum ejusdem Librae grad. xxv Lyram, quae dot fidicinos ac cantores sed. v. 333 . Cum Scorpionis vir grad. adscendere Aram, quae creot sacerdotos et Prophetas sad v. 342). Cum ejusdem Scorpionis grad. XII Contaurum meridionalem, qui fingit aurigas, equorum nutritores ot m dicos
ac muliones sad v. 35i J. Cum Sagittarii grad. v Cycnum, qui Pr gignat aucupes ad v. 333J. Cum Capricorni primis partibus
adseendore serpentarium, qui generet marsos. Cum riusdem vero Capricorni partihus posterioribus exoriri Fidem, seu Fidiculam, quae det viros summae aequitatis, Melerum vindices Os : similiter Delphinum, qui det urinatores et potauristas ad V. 44ol. Cum Aquario surgere C photim, qui generet viros moribus integros. At cum ejusdem Aquarii xii grad. adtolli Aquilam, qliae creet Priedatores, et regum per bella ministros sad v. 496 . Cum eiusdem Vero grad. XX adsurgere Cassiopeam, quae progignat artifices auri ad v. K3 l. Cum Piscium xii grad. oriri Andromodam, quae dot Poenarum puhlicarum ministros carcerum cust dos sad v. 63o . Cum eo'imdem voro xxi grad. Pegasum, qui rhedarios, equorum domitores Procreot. Cum eorumdem ultimis partibus exoriri ad dextram Herculem, qui det dolosos et mendaces: ad sinistram ero Cetum, qui procreat piseatores ad v. 6923. Denique docet occidentibus Leone et scorpione oriri Holicon ot Cynosuram, quae dent mansuetarios sad 7 393. - Tunc multa dosunt. Fragmento . ubi de magnitudinibus stellarum pauca aguntur, liber concluditur.
548쪽
Ηi c ullus sinisset iter, signisque relictis, Queis adversa meant stellarum lumina quinque,
Quadriiugis et Phoebus equis, et Delia bigis,
Non ultra struxisset opus, caeloque rediret: Ac per descensum medios decurreret ignes FSaturni, Iovis, et Martis, Solisque sub illis :
Post Venerem, et Maia natu in , te, Luna, Vagantem. Me properare viam mundi lubet. omnia circum Sidera vectatum, toto decurrere caelo; Quum semel aethereos jussus conscendere currus in
Summum contigerim sua per fastigia culmen. Hinc vocat Orion magni pars maxima caeli, Et Ratis Heroum, quae nunc quoque navigat aStris, Fluminaque errantes late sinuantia siexus. Et hi serum Cetum squaminis, atque ore tremendo, is Hesperidumque vigil custos, et divitis auri, Et Canis in totum portans incendia mundum, Araque Divorum . cui votum solvit OlImpus.
Illinc per geminas Anguis qui labitur Arctos,
2. Se alius. Gemhl. me alius. ut etiam nos olim. Multi, in it, eon- - ἰ illis, quae exposuimus, Zodiaei sola apoteleamata susscere dixissent . non admixtIs inerrantium auuiliis. Nam Zodiam tenus Agyrtae trologi apolet mala promittea han . Properi. IV. x, ro e . Adspicienda via 'est caeli, versus e per astra Limes, et a stellis quinque pelanda fides . . - flanis qua restis. Gemhi. signisque relictis, est. Nam iter melina hih eonvenire, sinum. tia probant. Slanis re istis. desistent in ipsis signis. - Sed B. signis e re atra. i. e. enarratis. Sie I, Fodi r. Inter se adversi, qui eunctos ante
sol et Luna quadriiugia et hi is
non ut lumina, sed ut numina vehuntor. ED. 5.6 7. Ae per descensum . me.
Tros hi versus adulterini. simile .idimus I. 8 9.
s. ne properare viam. Disserentia matheseos vulgaris et sphaerae har-haricae. B. autem me superare mirimmundus Dhet. Nam libri me barba
rum ost. Properare vero non conve
nit. Virgil. Georg. III. I 4r : in non saliti superare viam .. S. vorsus harharua. ceras non certim dieitur. Biferum pro semiferum o sed neque Cetus semifer. ED.
549쪽
Heniochusque memor currus, plaustrique BooteS, a Atque Ariadneae coelestia dona coronae,
Victor ut invisae Perseus cum Alce Medusae Andromedamque negans genitor cum conjuge Cepheus, Quaque volat stellatus Equus, celerique Sagittae Delphinus certans, et Iuppiter alite tectus, a Caeteraque in toto passim labentia caelo. Quae mihi per proprias vires sunt cuncta canenda, Quid valeant ortu , quid quum merguntur in undas, Et quo de bis sex astris pars quemque reducat.
α 3. Andromedamque negans geniae . Negans abdicans eam , utpote quam Ceto tamquam alienam e
posuerit. Hinc Cicero in Arateis . Andromeda aufugiens adspectum
moesta Parentis ..24. Qtiaque -- al. Constrneti
Deerat, et stelivius, absolute, ignavum est epitheton. Melius .. In quo alas stellatus .. Sie I, 34 r is volitat stellatus in alasa. F.D. 28. Quid malenni ortu, quid qtium merguntur in undas. Ducia libro,
sphae, harharieae scripsit: in priore, qui est hie, quem nunc in manibus habemu , quin us scilicet operis Maniliani, tracta , . quid
valeant ortuis: in posteriore traeta-hat , quid valeant, . quum merguntur in undasis. Tempore Firmiciti erque liber exstabat; et ex utroque apotelesmata sphterae barbarieae desumpsit. ita fideliter in omni hus aequens Manilium, ut eommentarii vicem esse possit. Sed hominem ingratum piguit prosileri per quem
profecisset, ut ne nomen quidem ius memorauerit. Ubi erravit Maianilius. et ipse quoque cum duceano erravit. Ubi partem signi non adposuit. ne ipse quoque. Aliquando etiam perperam auctorem suum interpretatur, ut suo loeo videbi tur. Quare isto liber quintus operis Maniliani tractans de Ortihua est primus apti et maticus spla aerae haris harieae; alter, qui periit, erat secti nodus a tetesmaticus sphaerae harhaiarieae. Sequebantur suffragia planetarum , de quo librci non semel
meminit. Ex duobus igitur istis libris Manilii, qui perierunt, sunnΡOtelegmata sphaerae harbarieae eontinnavit Fimicus, in quibus et easus et decreta planetarum simul coniecta sunt. Nequo alia decreta planetarum scripsisse Manilium
eredimus. dis. Et qua de his sere astris pars quemqtie re cat. Pars de δδε seae
astris. Intelligit mon inceriam. oredueant quemque. Qualem quemque emetant monomoeriae. Nam haec tractatio nihil aliud quam monomoeriae sphaerae barbaricae. B. Meeeorrupta putat. Reponit . Et quota
... Pars quodque reducat in . i. e.
quota pars de xti signis Zodiaci redueat quodque astrum ex illis quae extra Zodiacum sunt Hoc agit toto hoe qu illo libro. Sic mox quartus gradus Arietis reducit navem Argo.
550쪽
tias stellis proprias vires et tempora rerum 3o
Constituit magni quondam fabricator Olympi. Vir gregis et ponti victor, cui parte relicta Nomen onusque dedit, nec pelle immunis ab ipsa; Colchidos et magicas artes qui vertere Iolcho Medeam iussit, movitque venena per orbem Nunc quoque vicinam puppim, ceu naviget, Argo A dextri lateris ducit regione per RStra. Sed tum prima suos puppis consurgit in ignes, Quattuor in partes quum
3o et 3 r. B. spurios dieit et ora iationem turbantes. 34. Iehidos et magicias artes qui Dertera AIeho Medeam jussis. Medea
mutavit Colchon Iolcho. Utraque Urba elara venesciis. Sie dieitur
vertere solum, ut supra : a et veristere Trojam a. Et mutare terram terra. Sed non explicatur vertera artes Ioleho. Voss. habet visere
unde B. . qui visere Ioleon Medea iussit . . h. e. qui jussit magicas aristes Colehidos Medem vixere Ioleon, atque inde per totum orbem venena movit. ED. 36. Nane quoque vicinam puppim. Vicinam Argo Arieti dieens ostendit se astrothesiae imperitum psse. Similes hallucinationes reperias apud Vitruvium 3 . A d eri lateris dueit regiona per astra. Conjungenda vero sunt illa: vi nee pelle immunis ab ipsa Nune quoque vicinam puppim,ete. is Vult enim adhue eum ipsa pelle aurata in eaelo Arietem eollocatum esse. Supra : ω Et ana respiciens aurato vellere terga is. Versum
34 et 35 Mai. avspleatur adulteriis
38. Sed tum prima stios puppis e--
stimis in ignos. Primos ignes puppis vocat, non Canopum, quae stringit horigontem Rhodi, sed emergit supra horletontem AEMI saeum, et est in gubernaculo australi: sed ea piendum de stellis, quae sunt in guhernaculo aquilonari. Duo enim gnbernaeula habet Argo, ut et Omianis navis antiquilus. AElian. lib. IX, eap. 4o, et nummi veteres. Textus Bonineontrii agnoscit ignes. Quod autem Argo a puppi oritur, et prora eius latet, seiunt et medioeriter docti ; quod Latinis est remos inhi-here: quod si quando nautae mutato situ in puppim navim aversam impellunt, non, ut antea, in F ram. Ideo aversa Argo in eaelo
sngitur sita. Silina lihro II: is Con. verso Tyrios petierunt remige patres is, id est, inhibendo remos. Oritur igitur Argo a puppi, atque
adeo aplustri ipso, cujus summitas χχ, σκοc dicta a rostro anseris, titetiam visitur in numismatis Romae. 39. Quattuor in partes. Μendum ergo est in Firmieo: . In Arietis parte decima Oritur Navis . . Nam quum Manilium verbatim sequatur, videtur legendum quaretra, non de rima. Sed quae haec sphaera harba.