Severini de Monzambano Veronensis, De statu imperii Germanici, ad Laelium fratrem, dominum Trezolani, liber unus

101쪽

ο DR STAT u IMPERII qui ut plurimum ex opinione virtutis' legebantur, quando necessitas bellan- ,δi ingruebat. In pace qui civitates stubernabant, & per pagos vicosque jus dicebant, ex nobilitate fere electi

Greven sive Graven vocabantur; Latine Praesidem rectius diceres, etsi pro eo vocabulum Comitis magis ar- isit. Nam ex usu seculorum a Constantino M. Comites audiebant, qui fiunt steriis aulicis 'praeerant, aut qui in provinciis milites regebant, iurive dicundo operam dabant. Franci postea, cum Alemanniam &alia Germaniae loca sibi subjecissent, ad mo-tem Romanorum, devictis provinciis, Duces imposuerunt, id est, Praesides administrandis militiae pacisque negotiis; quibus interdum Comites adjuncti dicundojuri. Quaedam etiam provinciae Comitibus solis sine

Ducibus regendae tradebantur. Omnis tamen horum potestas non alia erat, quam Magistratus proprie dicti. Successu tamen temporis factum,

102쪽

GERM ANICI, CAP. III. Trpostquam isti Duces ad vitam constiis tuerentur, & patribus plerumque filii surrogarentur, ut, nacti tam egregiam . occasonem proprias opes stabiliendi, paulatim Regum suorum auis toritatem leviorem habere,& provincias sibi concreditas velut in patrimonio suo coeperint numerare. Neque vero magis exitiabilis Monarchiis error accidere potest, quam si ejusmodi administrationes fiant hi reditariae, ubi praeprimis eaedem rem quoque militarem complectuntur. Sic ut risum vix tenere possem, cum

legerem apud quosdam Scriptores Germanicos, istud quasi laudabiliter& prudenter factum defendi. Nam est quidem regia laus bene meritos magnificis mactare praemiis. Verum s Dominus omnes servos siuos liberiatate velit donare, ipse deinceps sibi puto calceos purgabit. Et magis quidem obstringitur bono aliquo pater, quod in filium se transinissurum no

vit: sed quo ardentius filium amac

103쪽

eo magis dabit operam , ut in bonum istud alteri quam minimum juris sit. Sic majori cura solemus prosequi res

nostras, quam alienas. Sed non ideo bonus paterfamilias statim fundum suum colono donat. Ut rebellioni bus Praesidum obviam eatur, minus sumptuosa dantur remedia , quam ut provinciarum administratio haereditario jure ipsis concedatur. Illud vero insigniter stultum,imperantis Majestatem inde testimare, quod multos in sua ditione habeat, qui ipsius imperium impune possint spernere. Plura addere putidum foret. Nam ad hominum illorum stuporem convincendum sussicere illud unicum p test, quod Italicis, Gallicis, Hispaniacisque Scriptoribus non erubescant opponere Iuris sui Publici Consultos: quorum plerosque civilis prudentiae rudimenta non intellexisse, abortivi ipsorum libelli testantur. g. 3. Caeterum Carolus M. animadverso majorum errore plerosque

Duca

104쪽

GERMANICI, CAP. IlI. 73Ducatus, lata nimis spatia complexos, sustulit, & provincias ampliores in plures divisit partes, easque Comitibus regendas tradidit. Horum aliqui simplex Comitum nomen retinuerunt. Aliqui dicti Psallagravenseu Pallentχgraven, Comites Palatini , praefecti palatii regii, quique adeo in aula regia jus dicerent. Aliqui Landgravit, q. d. Comites provinciae integrae impositi. Aliqui Marς gravit, praefecti limitaneis locis, ad repellendas hostium incursiones, simulque dicundo juri. Aliqui denique Burggravit, q. d. praefecti arci alicui

regiae. Et isthaec quidem munia ac dignitates Carolus haudquidquam in perpetuum aut jure haereditario vitis strenuis concedebat; sed ut revocandi , & in alios conferendi libera potestas foret. Post Carolum tamen ad an-

tiquum errorem reditum, & praeter .

quam quod in istis magistratibus filii

fere patribus surrogati. etiam eXco a. litione plurium Comitatuum,aut VO D luntat.

105쪽

DE STAT u IMPERII

luntate posterorum Caroli, aliquot Ducatus instituti, magna terrarum spatia amplexi. His praefecti, genio ambitionis humanae, ignavum ducebant occasione proprias stabiliendi opes non solerter uti, dum Francorum Imperatorum autoritas magis magisque evilesceret, intestinis dis. cordiis convulsa potentia. Cumprimis Dux Saxoniae Otto, Henrici Au- cupis pater, validissimam sub se habens nationem, eo usque se confimmavit, ut ad regium imperium nil praeter nomen ipsi deesse videretur. Inde cum Conradus i. imperator in ordinem redigere ejusdem filium Henricum frustra agitasset, tandem moriturus autor fuit Proceribus, ut in istum regiam dignitatem confer rent; consultius credens ultro dare,

quod per vim ipse sibi sumere pol

rat , aut ne iste a reliquo sese corpore Germaniae separaret. Sunt tamen etiam Principes, qui opes suas liberalitati Imperatorum in acceptis referunt;

106쪽

GERM A NICI, CAP. III. 7srunt; cujus rei exempla prae primis in historia Ottonum occurrunt. Quae tamen an ad leges Monarchiae fuerit attemperata, jam inquirere non vacat . incrementa porro potentiae suae Principes debent donationibus Imperatorum , emtionibus, hereditatibus

non solum jure sanguinis, sed etiam

per paeta de mutua successione, Germani confraternitates hereditarias vocant,) delatis. Quale pactum adhuc exstat inter potentissimas domus Saxonicam, Brandeburgicam dc Hassicam. Ex tali pacto etiam ad Saxones devolutus Comitatus Henne- bergicus; ad Brandeburgicum Pomerania, etsi istud non fuerit recipro cum . Quia tamen potestatem Impe ratoris , quam in ditiones Principum, tanquam Dominus laudi obtinet, ejus. modi conventionibus penitus eludi,

in aprico est : inde neque tales citra ratificationem imperatoris valebunt,

neque tranquillis rei p. temporibus in easdem Imperator aut reliqui ordines

107쪽

consentient.Quaedam denique a nonnullis per vim occupata inter turbas Reipubl. - . q. Caeterum cum sine convul,

sone totius Germaniae , & fortast non sine exitio convellentium parta semel Principum potentia destrui non posset, satius visum Regibus, praesertim postquam alia condisione in regnum ipsos non essent adscituri Principes, possessionem eorundem confirmare: ita ut deinceps ditiones suas tanquam lauda ab Imperatore re cognoscerent, & fidem eidem atque Imperio jurarent. Et ex inde factum, ut quocunque modo partae opes Primcipum , seudi titulo possideri dicerentur. Non tamen multum potentiae de

fastigio ipsis per vocabulum Vasallorum decessit. Equidem cui de meo in seudum aliquid concedo, eundem &in plenum, utut honoratiorem, subditum mihi adsciscere possum , de quas placeat leges ipsius possessioni praescribere. Sed qui bona jam antea

parta.

108쪽

G ER M ANICI, CAP. III. 77 parta, ab altero tanquam seuda deinceps vult recognoscere, ille nihil aliud agere est intelligendus, quam ut isti, quem Dominum laudi salutat , sese tanquam inaequaliter foederatum adjungat , istiusque ad Majestatem comiter colendam sese obligare. Atqui extincta stirpe C rolina in plenam libertatem evaserat Germania, & Jam tum complures Proceres amplas sibi ditiones quaesiverant. Postquam igitur placebat regium nomen alicui ex Proceribus deferre , ne in antiquam iterum Eiem Germania, in modicas civitates divulsa, redirer, hautquidquam credere licet , istos opes suas voluisse projicere , aut absoluto alteririus dominio subjicere ; sed potius validum sibi earundem protectorem quaerere. Introducto semel&,confirmato Principum statu, iaparem cum antiquis fortunam evehi conveniens erat, si quos deinceps ultro Imperatores eo titulo,

109쪽

8 DE STAT u IMPERIT in locum extinctarum fantiliarum .diagnabantur. Nexum isthunc lauda-lem , quo Principes imperatori adstringuntur, nil aliud fere essicere,, quam conditionem inaequaliter foederati , facile agnoscet, cui scient civilis solidior intellectusς Nam id quidem cum perlbna subditi consistere non potest, in ditionis suae cives jus vitae & necis habere, in eadem magiitratus pro lubitu constituere foedera inire , omnis generis reditus non fisco regio inferre, sed sibi retinere, denique nihil praestare, nisi iti quod ultro consenseris: Coerceri a tem per reliquos socium enormitis in leges foederis peccantem posse, compluribus antiquis & recentibus exemplis constat. Sed solum Imperatorem cognoscere super causis; qui

Bus Princeps sua ditione ejici mere

fur, uti fundamenta potentiae Principum Germaniae erat correxit surgm; ralia tentantibus Imperatoribus riter contradixere, per igna m

110쪽

. GERM AN I cI, CAP. III. 79vam reverentiam sua jura prodere turpe judicarunt.

s. Quod ergo in omnibus imperiis accidit, in quibus subjectorum

potentia imperantibus est formidabilis, id multo manifestius ex eo tempore in Germania usu venit; ut siquis Imperator propriis opibus, aut . eximia opinione virtutis polleret, Principibus etiam uteretur obsequentibus; debiles aut ignavi fere precario regnarent. Et qui tam profunde rare dicat potentiam convellere, & sub leges verae Monarchiae Germaniam revocare conati sunt Imperatores, interdum sibi ipsis exitium invenerunt; l semper spe sua exciderunt, & praeter molestias sibi aliisque conciliaras nihil sunt lucrati. Nec qui astu gras,

sati sunt, multum profecere; cum al-- tera ex parte semper fuerit repertum, quo machinationes illae eluderentur ;& si quid ablatum, alia id via pens tum fuit. Sic quam infeliciter ceciderint superiori seculo Caroli V. Be