장음표시 사용
171쪽
DE STA Tu INPERIT quidquam potuit. Nam & inter ipsis novae religioni addictos in partes diseetam, quod plerique quidem verbis Augustanae confessionis simpliciter inhaererent, alii limatius quaedam dogmata proponenda censerent. Et quanquam cordarioribus videretur, rem tanti non esse, ut propterea in bella velut civilia iretur ; tamen ania mi invicem non mediocriter eXace bati fuerunt intemperie concionato
itum, & artificio Catholicorum, quia hus dissensio adversariorum multum ad victoriam profutura erat. Cumque a pace religiosa exclusi essent, qui neque Catholicam, neque August. nam fidem sectarentur; callide Iab rabant Catholici, ut ad illos, qui politius sese credere arbitrabantur, Augustana confessio nihil spectare a reliquis , eidem simplicius addictis, j
dicaretur. Quanquam autem hi non semer publice testarentur,illos ob dissensum non capitalem a pace sacra
hautquidquam sequestrandos; effecit
172쪽
GERM AN ICI, CAP. V. 139 tamen Sacerdotum servor, ut utrique seorsim suas rationes habere inciperent , parciusque in commune consil-lerent: imo cum una pars a Catholicis premeretur, aliorum nonnulli inacite spectarent eos pereuntes, aut auxilia quoque in eosdem submitterent. Extitere deinceps aliae dissidiorum cauis; & demum in Bohemia incendium exortum, quo moX universa Germania fuit involuta. Eo in bello cum fortuna ab initio Caesari supra votum arrisisset,iisque magnam Germaniae partem jam armis oppressam teneret , anno demum hujus seculi j xxIX. edictum promulgat super restituendis bonis Ecclesiasticis, quae post transactionem Passaviensem a secularibus essent occupata. Edimarcana ratio haec erat, ut Caesar sibi conciliaret Sacerdotes, reliquosque ordines Catholicos, & iisdem persuaderet, quae moliretur in gratiam
religionis suscipi, non ad opprimenda ordinum jura. Quod si autem hisce
173쪽
14o DE STAT u IMPERII auxiliantibus, aut saltem non relu.ctantibus Protestantes subegisset, in proclivi deinceps erat, reliquos etiam. ad nutus suos componere. Sed quomodo ea destinata eventus destitu
rit noti stimum est. Demum in paceosnabrugensi proli e super negotio religionis fuit cautum, articulo V. ubi transactio Passaviensis, & pax religiosa denuo confirmata: di expresse
eandem ad Reformatos aut Calvinianos, uti vocant, pertinere declar
tum. Additum, quae post Kalendas Ianuari is anni i62Φ. in Ecclesiastiacis, & eorum intuitu in Politicis m.
rata, in eum statum reponantur, quo dicto tempore fuerunt , adeoque bona sacra, quae tunc a Catholicis i nebantur , & interim abs Protestantiabus occupata Merint, istis restitua tur, & vice versa. Bona sacra medi ta , quae Protestantes dicto tempote possederunt, in perpetuum retineant. Ius religionem mutandi, quod antea ordinibus libere videbatur com P
174쪽
GERMANICI, CAP. v. I ttere, ita constringatur, ut subditi ordinum Catholicorum Augustanae Confessioni addicti, qui anno 1624. exercitium suae religionis habuerunt, . id retineant ε, in eodem turbati restia tuantur: qui illud dicto anno non habuerunt,libertate conscientiae gaudeant, cultum tamen suum exerceant
tantum intra privatos parietes, aut in vicinis locis. Quod si tamen a Domiano territorii migrare sint jussi, liberum sit bona vendere, aut per ministros eadem administrare.' Nonnulla quoque Caesar suis subditis in gratiam Principum Protestantium induusit. Cautum praeterea, ut si deinceps Principum aliquis religionem mutarit, id ei sit impune, suaeque religionis Sacerdotes in aula secum queat habere : subditos tamen ad se am religionem vi non adigat, sed in hactenus receptarelinquat. Et si &hi see licitum est ultro Domini sui sacra amplecti. O dervandum praeterea,libertatem illam religionis esse sancitam per modum
175쪽
DE ST AT u IMPER I pacti, aequales inter initi, & in quo ipse Caesar alterius partis est accessio adeoque neque Caesari,neque reliquis . ordinibus Catholἰcis, utut forte numero superantibus, aliquid hic immutare licet. Sed & illud manifestum
est, ordinum Protestantium meliorem heic conditionem esse, quam C tholicorum ς cum hi a Pontifice dependeant , illi de suis sacris proprio
jure disponant. Si tamen ulla sacrorum cura ad imperium civile per decreta religionis Christianae spectare
potest. Saltem Sacerdotum autoritatem hoc modo in angustum redigi in aprico est. add. artιc. I. 9 I9. capit. Levold.
g. 13. Ad potestatem legistat riam pergimus. Ea cui competat planius adparebit , si intelligamus, quali jure, & unde introducto Germania utatur. Ubi facem nobis praetulit
Hermannus Coariuivi erudito tractatu de Origine Iuris Germanici, quem hela fere sequimur. Operosus autem est laud
176쪽
GERMANICI, CAP. V. 14slaudatus Conringivi circa refellendam communem opinionem, quasi jussu Lotharii Saxonis circa A. C. II 3Ο.ἱn scholas pariter & fora jus Roma- num sit receptum ; ostenditque adseculum usque tertium decimum j dicta Germaniae non tam ex jure scripto, quam ex receptis moribus, aut ex aequo & bono sententias pronunciasse ; judicesque ad privatas causias lectos non doctrina praestantes, sed uos senilis prudentia, pietas j & ju-itia commendabat, plerisque tunc Epopulo laico legendi , scribendique
imperitis. Seculo porro tertio decimo jus Canonicum paulatim in Germaniam irrepsit, neque solum ea inde peti coepta, quae ad causas sacras faciunt, sed & procesius causarum civistium ad idem institutus. Etsi multi antiquis suis consuetudinibus mordi. cus inhaeserint. Circa eadem quoque tempora antiquae consuetudines inscripta relatae; quas inter praecipue celebrantur leges Lubecensum , oc
177쪽
Dκ STAT u IMPERII jus Magdinurgicum, quod Teutonica lingua Weichbi id vocant. Item speculum juris Saxonici, & Suevici, ut & jus seudate Saxonicum, &Sue vicum. Atque his fere juribus usa est
Germania per seculum decimum ter lium, & quartum. Seculo demum decimo quinto jus Romanum, nec
minus jus seu date Longobardi cum sensim invaluit, peritis ejus juris in con silia Principum adscitis, que is artificium suum omnibus modis fovere cordi fuit ; idemque passim per Academias Germaniae doceri coeptum ad exemplum, uti adparet, scholarum nostratium. Hinc qui in scholis isti iuri operam navassent, cum tribunalibus admoverentur, idem jus paulatim in forum receperunt. Et anno 149ς. ii Maximiliano l. constitutum, ut in Camera jus ex legibus Romanis diceretur, sal vis ramen receptis con Retudinibus, & particularibus statutis singulorum locorum Ergo jus, quo Germania hodie utitur, est cinnus
178쪽
GERMANICI, CAP. V. 14squasi quidam ex jure Romano, C nonico , antiquis consuetudinibus, &statutis singularum proVinciarum, atque urbium, fere inter se plurimum discrepantibus. Et id in tribunalibus regulariter observatur, ut siquidem statutum aliquod provinciale, aut municipale extet, id primo loco va-
Ieat ; hoc deficiente, ad jus Romanum recurritur , io quantum id com- . muniter receptum est. Habent autem
hoc ordines Imperii, ut in suis diationibus circa causas civiles possint leges ferre, etiam a jure communi diicrepantes, uti & alia statuta condere ad usus suos facientia, inconsulto quoque Imperatore, modo nihil contineant statui totius Imperii ad versium. Etsi multi jura sua Provincialia per Imperatorem rata haberi fecerint. Imo & circa criminalia leges condere possunt peculiares. Neque enim constitutio Carolina per ί omnia ubique observatur. ΕXercen t etiam Ordines jus nocentibus G veniam
179쪽
r 6 DE STATu IMPERII veniam supplicii concedendi. Quod si novi quid statuendum sit, omnes obligaturum, id non nisi in Comitiis
universorum consensu concedi potest; nec minus Imperator, quam ordines eodem ostringuntur. Vid. artiri C tui. LeopοId. s. 14. Iudiciorum per Germaniam diversa temporibus: diversa. fuit ratio. Circa quae cum accuratis, sme sit traditum a laudato Conrangistractatu de Germanici Imperii judiciu , Praecipua inde excerpta heic subjic re compendium laboris fuerit. Quid ergo sub Carolo M. obtinuerit prius videamus. Familiae regiae cum inter se, tum adversus alios controversiae in concilio Procerum , & populi dis, Ceptabantur; nec minus causae ει Cerum, quae quidem magni forent momenti. Minores procerum lites per Regem , aut ipsus Missos, sita enim tunc vocabantur, quos hodie Commissarios. aut Vistatores. vel delegatos extraordinarios appellare
180쪽
GERMANICI, CAP, V. 1 Ipossis dirimebantur. Pro reliqum rum controversiis erant in singulis
pagis, seu districtibus constituti a Rege Graviones si ve Judices, stipati Scabinis sive Assessoribus ex nobilitate, aut honesta plebe selectis. Hi super civilibus & criminalibus acti nibus cognoscebant. Gravi es posem propter pagorum amplitudinem passim per vicos sibi substitutos haberi hant vicarios, sive ipsorum lingua Scultesios; a quibus tamen ad istos
dabatur provocatio. Sacerdotes prae terea in vitiosos Christianorum m res poenis canonicis animadvert
hant. Episcopis in Clericos, & Monachos jurisdictio. ipsos Episcopos
apud Metropolitanum, aut in Synodo deferri moris erat ; et si paulatim ad Pontificem Romanum ob istius sedis autoritatem provocationes fieri coeptae. Imo & laicorum cauis promi scue ad Episcopos devolutae propter sanctimoniae, dc integritatis opinionem. De bonis autem sacris judi-G ω cium