Die Annalen des Tacitus Schulausgabe von Anton August Draeger Buch 11.16

11쪽

LIBER M. CAP. 1 16.

cae primum suere, deinde additae sunt. quo exemplo Claudius tres litteras adiecit, quae usui imperit ante eo, post oblitteratae, aspiciuntur etiam nunc in aere publico per sora ac templa fixo. Rettulit deinde ad senatum super collegio haruspicum, ne 15 vetustissima Italiae disciplina per desidiam exolesceret: saepe adversis rei publicae temporibus accitos, quorum monitu redintegratas caerimonias et in posterum rectius habitas: primoresque Etruriae sponte aut patrum Romanorum inpulsu retinuisse scien- 5tiam et in familias propagasse; quod nunc segnius sieri publica circa bonas artes socordia, et quia externae Superstitiones valescant: et laeta quidem in praesens omnia. sed henignitati deum gratiam reserendam, ne ritus Sacrorum inter ambigua culti per prospera oblitterarentur. factum ex eo Senatus consultum, viderent 10 pontifices quae retinenda firmandaque haruspicum. Eodem anno Cheruscorum gens regem noma petivit, amissis 16 per interna bella nobilibus et uno reliquo stirpis regiae, qui apud urbem habebatur nomine Italicus. paternum huic genus e Flavo fratre Arminii, mater ex Catum ero principe Chattorum erat; ipse forma decorus et armis equisque in patrium nostrumque morem 5 exercitus. igitur Caesar auctum pecunia, additis Stipatoribus,

11. quae scit . essent. So selilidas Verbum sum in indirecter Frage I, 11. 16. 48 und oster. - Der Sinnistr man solle aiis den Lehren der Iaruspices ei ne Ausis alii tressen.

16. I. Die Cherus Per si , 56

12쪽

CORΝΕLII TACITI ANNALIUM hortatur gentile decus magno animo capessere: illum primum Bomae ortum nec obsiden . sed civem ire externum ad imperium. ac primo laetus Germanis adventus, atque eo quod nullis discordiis 10 imbutus pari in omnes studio ageret celebrari, coli, modo comitatem et temperantiam, nulli invisa. saepius vinolentiam ac libidines, grata barbaris, usurpans. iamque apud proximos, iam longius clarescere, cum potentiam eius suspectantes qui lactionibus floruerant discedunt ad conterminos populos ac testificantur adimi 15 veterem Germaniae libertatem et Romanas opes insurgere. adeo neminem isdem in terris ortum, qui principem locum impleat, nisi exploratoris Flavi progenies super cunctos attollaturi frustra Arminium praescribi: cuius si filius hostili in solo adultus in regnum venisset, posSe extimesci, insectum alimonio, servitio, cultu, om-20 nibus externis: at si paterna Italico mens esset, non alium insensius arma contra patriam ac deos penates quam parentem eius exer

17 His atque talibus magnas copias coegere: nec pauciores Italicum sequebantur. non enim inrupisse ad invitos, sed accitum memorabat, quando nobilitate ceteros anteiret: virtutem experirentur, an dignum se patruo Arminio. avo Catum ero praeberet. 5 nec patrem rubori, quod fidem adversus Romanos volentibus Germanis sumptam numquam omisisset. salso libertatis vocabulum

obtendi ab iis, qui privatim degeneres, in publicum exitiosi, nihil spei nisi per discordias habeant. adstrepeliat huic alacre vulgus:

7. hortari nitidem Infinitiv, Hies. 37 und oster in den Alinalen.

Eben so cohortari 12, 49 und hau fig monere und admonere. Sellener bei Κ lassi hern. - Ueber die Bedeuiung von stentile S. zu CP. 1. 1 l. invisa, aus Feminina beeto gen, Wie hist. 3, 70 paeem et evneordiam vietis utilia , oletoribus tantum Pulchra esse. 2,20 Pax et

concordia - laetata sunt. Auch

bei Sallust und Livius, hau figerbei Spatere n. 13. clarescere, Hie 4, 52. Germ.

lere, schon seit Plautus hel Dich torn. findet sieh ersi seit Livius inder Prosa. 18. praeseribi sinit praetexi, ob tendi. nur hier und 4, 52 frustra Pu Iehram praeseribi. - flius. Der oliat. den Thusneida in romischer Gesan genscha si gebar, War in Ravenna ergogen und jetat beretis gestorben. 1, 58. Strabo nenni itin

findet sicli vor thm nur bei Varro. 17. 3. Ueber quando in causater Bedeuiung g. Eint. S. 100. - anteire mit dem Accusativ, Hie B, 47. hist. 2, 5 und oster, noch nichi belCicero und Ca Rr. 5. solentibus Germanis. Vgl. 2, 4 Ariobarzanen volentibus Armeniis praefeeit. T. obtendere is orschutgen' . Hiel, 26. 3, 17 nnd onee, in dissem Sinne vor Tacitus ungobrauch lich. Doch sagi schon Sallust obtentui ease, Livius: sub obtentu. - de9 Ner Avon niederer Herkunn , Hie6, 42. 12, 51. In dieser Bedent ungisuherungebrauch lich. Vgl. Eu 6, 42

13쪽

LIBER XI. CAP. 16-19.

et magno inter barbaros proelio victor rex, dein secunda fortuna ad superbiam prolapsus pulsusque ac rursus Langobardorum opi- 10bus resectus, per laeta per adversa res Cheruscas adflictabat. Per idem tempus Chauci, nulla dissensione domi, et morte I 8 Sanquinii alacres, dum Corbulo adventat, inferiorem Germaniam incursavere duce Gannasco, qui natione Canninefas, auxiliaris et diu meritus, post transfuga, levibus navigiis praedahundus Gallorum maxime oram vastabat, non ignarus dites et inbelles esse. 5at Corbulo provinciam ingressus magna cum cura et mox gloria, cui principium illa militia fuit, triremes alveo Rheni, ceteras navium, ut quaeque habiles, per aestuaria et fossas adegit: lintribusque hostium depressis et exturbato Gannasco, ubi praesentia satis composita sunt, legiones operum et laboris ignavas, populationibus 10

laetantes, veterem ad morem reduxit, ne quis agmine decederet nec pugnam nisi dussus iniret. Stationes, vigiliae . diurna nocturnaque munia in armis agitabantur. seruntque militem, quia vallum non accinctus, atque alium, quia pugione tantum accinctus soderet, morte punitos. quae nimia et incertum an salso iacta originem tamen 15 e severitate ducis traxere; intentumque et magnis delictis inexorabilem scias. cui tantum asperitatis etiam adversus levia credebatur.

Ceterum is terror milites hostesque in diversum adfecit: nos 19 virtutem auximus, barbari serociam infregere. et natio Frisiorum, post rebellionem clade L. Apronii coeptam insensa aut male lida, datis obsidibus consedit apud agros a Corbulone descriptos: idem

senatum, magistratus, legeS inposuit. ac ne iussa exuerent, prae- 510. Die Lango 'rden , damais

sol geris 3. Die Canninefaten Wohnten

hist. 2, 83 elassem e Ponto Byzantium adisti iusserat . und 5ster. Sonur bei Tacitus und im Spatiat in . 10. ionauus mit dem Genetiv istαπ. εἰρ. nach Analogie Von segnis, aere, impiger, strenuus, ProPerus.14. Non accinctus. Auch bei derSehanetacteit mussiensie, Wie Aonsi,

das Schwert an der linhen Seite,den Doleti an der recliten tragen. 19. 1. is terror, nam lich die Strenge des Corbulo und die Ver-treibung des Gannas M.

paludes h. exuere iussa, nach Analogie Von exuere sdem, obsequium, Pacem, am itiam. Pacta, promissa.

a llos in den Annalen; set tener istdi ser Gebrauch von exuere in denisu heren Schristen des Tacitus.

14쪽

CORNELII TACITI ANNALIUM sidium immunivit, missis qui maiores Chaucos ad deditionem pellicerent, simul Ganuascum dolo adgrederentur. nec inritae aut degeneres insidiae fuere adversus transfugam et inolatorem fidei. sed caede eius motae Chaucorum mentes, et Corbulo semina rebel- 10 lionis praebebat, ut laeta apud plerosque, ita apud quosdam sinistra fama. cur hostem conciret' adversa in rem publicam casura: sinprospere egisset, formidolosum paci virum insignem et ignavo principi praegravem. igitur Claudius adeo novam in Germanias vim prohibuit, ut referri praesidia cis Rhenum iuberet. 20 Iam castra in hostili solo molienti Corbuloni eae litterae redduntur. ille re subita. quamquam multa simul ossunderentur, metus ex imperatore, contemptio ex barbaris, ludibrium apud socios, nihil aliud prolocutus quam beatos quondam duces Romano8, 5 signum receptui dedit . ut tamen miles otium exueret, inter Mosam Rhenumque trium et viginti milium spatio fossam perduxit, qua incerta Oceani vitarentur. insignia tamen triumphi indulsit Caesar. quamvis bellum negavisset. Nec multo post Curtius Rufus eundem honorem adipiscitur, 10 qui in agro Mattiaco recluserat specus quaerendis venis argenti. unde tenuis fructus nec in longum fuit; at legionibus cum damno labor . e dere rivos, quaeque in aperto gravia, humum infra mo-

sten Holinten die minores Chauei. 8. degenerea eigenti ich ,,unr5mlach , d ah r seu nedel . Gegenden eidbrachiaen Landesseiud ha it Tacitus den Mord sur Erla ubi. violator, Euersi bei ovid, seit Livius aucti in der Pros a. 13. Der Plural Germanias beeteichnet die veraclitedenen Stammeder Deutachen jenseti des Rheines. 20. 2. offunderentur. Vgl. ep. 31 satis constat eo pavore offusum Claudium cit. So schon bei Livius. 2. metus und metuere ex aliquo stati ab . bei Tacitus nichi selten,

Euerat hei Sall. Catil. 52, 15 si perieulum ex illis metuit. 3. Stati eontemptio fiat Tac.

r. her nur contemPtus.

formi heit in dem Ansange E eieraus pinander solgender Satte istbei Cicero und Livius hansiger alsbei Tacitus. Vgl. Eu 13, 39. 8. quamvis sinit quamquam S. Eini. g. 106. s. Dass dieser Curtius . Proprator am oberrhein, der Histori hersei, ist o line Grund vermuthet

die Anastrophe s. Eini. S. 116, R.

15쪽

LIBER XI. CAP. 19-22.

liri. quis subactus miles, et quia plures per provincias similia tolerabantur, componit occultas litteras nomine exercituum, precantium imperatorem ut, quibus permissurus esset exercitus, trium- 15phalia ante tribueret. De origine Curtii Rufi, quem gladiatore genitum quidam pro-21didere, neque salsa prompserim et vera exsequi pudet. postquam adolevit, sectator quaestoris cui Africa obtigerat, dum in oppido Adrumeto vacuis per medium diei porticibus secretus agitat, oblataei species muliebris ultra modum humanum et audita est vox 'tu bes, Bula, qui in hanc provinciam pro consule venies. tali Omine in spem sublatus degressusque in urbem largitione amicorum, simul acri ingenio quaesturam et mox nobiles inter candidatos praeturam principis suffragio adsequitur, cum hisce verbis Tiberius dedecus natalium eius velavisset: Curtius Rufus videtur mihi ex 10 Se natus. longa post haec senecta, et adversus superiores tristi adulatione. adrogans minoribus, inter pares difficilis, consulare imperium, triumphi insignia ac postremo Africam obtinuit: atque ibi defunctus latale praesagium implevit. Interea Romae, nullis palam neque cognitis mox causis, Cn. 22 Nonius eques Romanus ferro accinctus reperitur in coetu salutantum principem. nam postquam tormentis dilaniabatur, de se non instiatus conscios non edidit, incertum an occultans. Isdem consulibus P. Dolabella censuit spectaculum gladiatorum 5 per omnes annos celebrandum pecunia eorum qui quaesturam adipiscerentur. apud maiores virtutis id praemium fuerat, cunctisque

13 et quia, eine seltene Formder Parataxe, Wie 3, 63 ut perspecto iure et si qua iniquitas inuolueretar. 15, 12 ille interritus et parte copiarum apud Suriam relieta. Findet sich ersi in den Annalen. S. Eini. S. 120, b. 14. Precantium cit. Suet. Claud. 24 eraahit, die Bittaehrist sei imΝamen der gesammten Armee ab gelassi, Heli Claudius die ornamenta triumphalin tu leicht sertignnd gu Uielen vertiellen habe. 21. 2. exsequi Atati exponere, Hie 3, 65. 4, 4 und iister; auch bei Livius. Cicero sagit verbis ex equi. 4. Adrumetum lag an der Κsisto sud lich von Carthago. . degredi Oabgehen , Hie 2, 69.6, 73. 9. yrineipis suffragio. Der Hai sex ubi das Vorschlaggrecht bei der alii der Beam ten. die seit 14 n. Chr. vom Senat voIIgogen Hird. 10. natalea stati sterius, origo, aucti Agr. 6 hist. 2. 86; findet si eliersi se it Seneca im silbernen Latein. 11. tristi seu nheilbringend surAndero , Wie saevae adulationes 4, 20. 12. Der Dati v minoribus correspondiri mit der Praposition adversus, Wie 15, 48 tarstitionem adversus amicos et ignotis quoque. hist. I, 35 minantibus intrepidus, adversus blandientes in eorruptus.

16쪽

CORNELII TACITI ANNALIUM civium, si bonis artibus siderent, Iicitum petere magistratus: ac ne aetas quidem distinguebatur. quin prima iuventa consulatum et 10 dictaturas inirent. sed quaestores regibus etiam tum imperantibus instituti sunt. quod lex curiata ostendit ab L. Bruto repetita. mansitque consulibus potestas deligendi, donec eum quoque honorem populus mandaret. creatique primum Valerius Potitus et Aemilius Mamercus sexagensimo tertio anno post Tarquinios exactos, ut 15 rem militarem comitarentur. dein gliscentibus negotiis duo additi. qui Romae curarent, mox duplicatus numerus, stipendiaria iam Italia et accedentibus provinciarum vectigalibus. post lege Sullae viginti creati supplendo senatui, cui iudicia tradiderat. et quamquam equites iudicia reciperavissent, quaestura tamen ex dignitate 20 candidatorum aut facilitate tribuentium gratuito concedebatur, donec sententia Dolabellae velut venundaretur. 23 A. Vitellio L. Vipstano consulibus cum de supplendo senatu

8. ne aetas via idem cit. Erat

die Consul n die uuaestoren Ernann ten. Letztere sind ais quaestores

parrietuit in alter Zoit nur Dieneroder Beaustragi der Konige, dannder Consul n. Durch ein Geseigdes Valerius Publicola Herden sieum 509 V.Chr. auch Finan Ebeam te und uberis achen ais solehedas Aerarivit Ausschlusa des aerarium san

schensis erili maclite.

nalprocessen aias dein Senat genom-

bunen. 20. tribuentium i. e. populi.

23. I. Dieser Vitellius. Solin des Lucius, ist der spatere Κaiser, inden Annalpn nur noch 14 49 er Mahnt adulatione Promptissimus - optimum quemque tumio lacea sens). L. Vipstanus hommi sonst

17쪽

agitaretur primoresque Galliae, quae comata appellatur, foedera et civitatem Romanam pridem adsecuti, ius adipiscendorum in urbe

honorum expeterent, multus ea super re Variusque rumor. et studiis diversis apud principem certabatur adseverantium non adeo 5 aegram Italiam ut senatum suppeditare urbi suae nequiret. suffecisse olim indigenas consanguineis populis, nec paenitere veteris rei publicae. quin adhuc memorari exempla quae priscis moribus ad virtutem et gloriam Romana indoles prodiderit. an parum quod Veneti et Insubres curiam inruperint, nisi coetu alienigenarum 10 velut captivitas inseratur' quem ultra honorem residuis nobilium, aut si quis pauper e Latio senator foret' oppleturos omnia divites illos, quorum avi proavique hostilium nationum duces exercitus nostros ferro vique ceciderint, divum Iulium apud Alesiam obsederint. recentia haec: quid si memoria eorum oreretur, qui sub 15 Capitolio et arce Romana manibus eorundem prostrati sint 8 fruerentur sane vocabulo civitatis: insignia patrum, decora magistratuum ne vulgarent.

His atque talibus haud permotus princeps et statim contra 24 disseruit et vocato senatu ita exorsus est: maiores mei, quorum antiquissimus Clausus origine Sabina simul in civitatem Romanam

Eindringi inge, die in Masse hom-

im silbernen Latein. 12. divites. In den galli schen Stadten gab essehr reicheGrachasta-

leuis.14. ferro vique ist απ. εἰρ.

Bes Alesia, nord lich von den Αε-duerni halte Caesar Im I. 52 einenharten Stand gegen Vercingetorix, der sicli endlion ergab. 15. Die rhetorische Sisigerunamit quid si haι Tae. nur hier und

18쪽

CORNELII TACITI ANNALIUM et in familias patriciorum adscitus est, hortantur uli paribus con-5 siliis in re publica capessenda, transferendo huc quod usquam egregium fueriti neque enim ignoro Iulios Alba, Coruncanios Camerio. Porcios Tusculo, et ne vetera scrutemur, Etruria Lucaniaque et omni Italia in senatum accitos, postremo ipsam ad Alpes promotam, ut non modo singuli virium, sed terrae, gentes in nomen 10 nostrum coalescerent. tunc solida domi quies et adversus externa

floruimus. cum Transpadani in civitatem receptiJ cum specie deductarum per orbem terrae legionum additis provincialium validissimis sesso imperio subventum est. num paenitet Balbos ex Hispania nec minus insignes viros e Gallia Narbonensi transivisset 15 manent posteri eorum nec amore in hanc patriam nobis concedunt. quid aliud exitio Lacedaemoniis et Λtheniensibus suit, quamquam armis pollerent, nilai quod victos pro alienigenis arcebant' at conditor nostri Romulus tantum sapientia valuit, ut plerosque populos eodem die hostes, dein cives habuerit. advenae in nos regnaverunt: 20 libertinorum filiis magistratus mandari non, ut plerique saliuntur, repens, sed priori populo lactitatum est. at cum Senonibus pu-

Iulier aus Alba Longa unter Tullus Hostilius recipiri. Dagegenerisalint Livius 1, 16 einen Procu

Ius Iulius schon unter Romulus.

Camerium, bet Livius Cameria, sollin Latium nordiich von Tibur ge-lagen haben. 7. Tusculum lag ssidostlicli von Rom am Algidus; nach Cicero

stammten auch die Coruncanter dorther. - Etruria cit. Ueber den

rechtes an die Transpadaner s. Eu ep. 23.

13. Die Cornelii Balbi stam nitenaus Gades. Zu thnen geliori der-jenige, den Cicero vertheidigis undder 72 das Burgerrectit Erlangiliatis. Die Familie war mit Caesar und Augustus gehr beseeundet. 18. Plarosque stati permultos. 19. rmnare in aliquem findet sich nur nier und Lact. opit. 13. 14nach Analogie von dominari. Helches beretis Ovid und Livius so

construire n.

20. libertinorum stiis. DassSoli ne von Freigelassenen holiere Aem ter bekleiden, findet sicli erstseit Caesar. Denn obgleich nach Liv. 9, 46 schon im I. 304 eiu solcher curuli scher Aedil War, gehidoch aus anderen Stellen hervor, dasa aucti die Enhel der Libertinenin der alteren Zeit keine Sinaisam ter erhielten. Selbst in den Ritter-

stand ward nur der aulaenommen, der ingenuus ipse. Patre, ανυ Pa terno war Plin. h. n. 33, 2, 32).21. repens se neu . Hie 6, 7 undoster, nur bei Tacitus.

19쪽

LIBER XL CAP. 24. 25.

gnavinius: scilicet Vulsci et Aequi numquam adversam nobis aciem instruxere. capti a Gallis sumus: sed et Tuscis obsides dedimus et Samnitium iugum subiimus. ac tamen, si cuncta bella recenseas, nullum breviore Spatio quam adversus Gallos consectum: 25 continua inde ac fida pax. iam moribus artibus adfinitatibus nο- stris mixti aurum et opes suas inserant potius quam separati habeant. omnia, patres conScripti, quae nunc VetustisSima creduntur, nova suere: plebei magistratus post patricios, Latini post plebeios. ceterarum Italiae gentium post Latinos. inveterascet hoc quoque, 30 et quod hodie exemplis tuemur, inter exempla erit. 0rationem principis secuto patrum consulto primi Aedui se- 25 natorum in urbe ius adepti sunt. datum id foederi antiquo, et quia soli Gallorum fraternitatis nomen cum populo Romano usurpant. Isdem diebus in numerum patriciorum adscivit Caesar vetustissimum quemque e senatu aut quibus clari parentes fuerant, 5 paucis iam reliquis familiarum, quas Romulus maiorum et L. Brutus minorum gentium appellaverant, exhaustis etiam quas dictator Caesar lege Cassia et princeps Augustus lege Saenia sublegere: laetaque haec in rem publicam munia Inulto gaudio censoris inibantur. famosos probris quonam modo senatu depelleret anxius, 10

22. sellieet glebi ei ne ironische Widerlegunc des Einwurses mit at. V l. Cic. Ρlul. 2 3. 21 at esto suasi. Scitieet is animus erat Miloni, ut

senna.

liena

25. I. seeuto mit einem Objectitur hier und 6, 17 eopiam vendendi reeuta vilitate. In den Historieno h ne Objeci, wie 3, 79 non ultra Fidenas secutis vietoribus. 3. fraternitatis. So selion imJ. 121, naeh Liv. epit. 61, wo siesoeti hei Men. Cic. sam. 7, 10 nen ut si e fratres nostri: Caes. b. g. 1, 33

Haeduos fratres eonsanguineosqueaaepenumero a senatu appellato . 4. Netustissimum he Eeiclinet nichidas Lebensalter, son dern die Amtε-

7 Die minores sentes sind nichidurch Brutus, sondern aus Veranslatinng des Tarquinius Priscus von den drei alten Tribus der Ramnes, Tities und Luceres unter die Patricier cooptiri Horden. Da- gegen hat Brutus odor viet mohrValerius Publicola plebejische Rit-ter in den Senat aulaenonimen, die Ogen. conseriyti, die aber nichi Patricier Hurden. Nur Dionysvon Halicarnass 5, 13) stim mi mitTaeitus uberein, indem er sagirἐκ των δημοτικων τους κρατίσtους ἐπιλέξαντες πατρικίους ἐποίοσαν καὶ συνεπληρωσαν αυτῶν τῆς βουλhς τους τριακοσίους.

8. Die leae Cassia gab Caesar imI. 45. Val. Cassius Dio 43, 47 πολλους δὲ καὶ ες τους ευπατρίδας, τους τε υπατευκοτας ἡ καὶ ἀρννὶν τινα αρξαντας, ἐγκατελεξεν. Im Iahre 29 erilem Augustus die Iea Saenia.

20쪽

CORNELII TACITI ANNALIUMmitem et recens repertam quam ex severitate prisca rationem adhibuit, monendo secum quisque de se consultaret peteretque ius exuendi ordinis: facilem eius rei veniam. et motos senatu exsusa tosque simul propositurum, ut iudicium censorum ac pudor sponte 15 cedentium permixti ignominiam mollirent. ob ea Vipstanus consul rettulit patrem senatus appellandum esse Claudium: quippe promiscum patris patriae cognomentum: nova in rem publicam merita non usitatis vocabulis honoranda. sed ipse cohibuit consulem ut nimium adsentantem. condiditque lustrum, quo censa sunt civium 20 quinquagiens nongenta octoginta quattuor milia septuaginta duo. isque illi finis inscitiae erga domum suam fuit. haud multo post flagitia uxoris nos ere ac punire adactus, ut deinde ardesceret innuptias incretas. 26 Iam Messalina facilitate adulteriorum in fastidium versa ad incognitas libidines profluebat, cum abrumpi dissimulationem etiam Silius, sive fatali vaecordia an imminentium periculorum remedium ipsa pericula ratus, urgebat: quippe non eo ventum, ut senectam 5 principis opperiretur. insontibus innoxia consilia, flagitiis manifestis subsidium ah audacia petendum. adesse conscios paria metuentes. Se caelibern, orbum, nuptiis et adoptando Britannico paratum. mansuram eandem Messalinae potentiam, addita securitate, si praevenirent Claudium, ut insidiis incautum . ita irae pro- 10 perum. Segniter eae voces acceptae, non amore in maritum, sed ne Silius summa adeptus sperneret adulteram scelusque inter ancipitia probatum veris mox pretiis aestimaret. nomen tamen matri

monii concupivit ob magnitudinem infamiae, cuius apud prodigos

4, 11 atrociore semper fama resta dominantium exitus und oster. 23. nuptias incestas, namlichmit seiner Nichte Agrippina, der

tion im Nebensaige Atehen. 7. caelibem, nach dem er Aetne Frau versiossen. Cp. 12.

nalen.

13. ob magnitudinem infamiae. Grade diese sissenilicho Schanda,