De Portubus Athenarum commentatio

51쪽

Iam quum tres urbes dicunt Hippodamum designasse, Piraeum, Thurios, Rhodum, de primo ne dubitemus, votat Optimorum scriptorum nuctoritas, inter quos ipse Stagirita; vetat sori Piraeensis nomen a conditore deductum. De Thuriis minus constat. Sed quum inter colonos illo fuisse dicatur novamque urbem Omnino secundum eius rationem ac disciplinam exstructam

suisse ex Diodoro pateat, lib. XII, 4 cs. M uel l. Dor. II. p. 255 nihil probabilius est. Rhoduin denique ab Hippodamo designatam esse, unus Strabo tradidit lib. XIV. ep. II. p. 197 ; id quod nuper in dubium vocatum est. Rhodiorum enim urbem Ol. XCIII. cf. Diod. XII l. 3Ieurs. Rhod. I. p. 705) ab eodem condi

potuisse negant, qui Piraeum in Themistocle communitum. c. Ol. LXX v. 4. designasset. Sed exstiterunt Strabonianae nuctoritatis vindices Muellerus et post cum Hermnianus, qui munimenta quidem portuum a Themistocle exstructa, sed ipsum oppidum Pericloa aetate secundum Ililesii praecepta conditum esse voluerunt; quod si eadem sere aetate, qua colonia Thurios deducta est, c. Ol. LXXXIII. IV, laetum esse ponimus, minias verendum est. no,idem architectus senex decrepitus Rhodii in condidisso videatur. Hucusque ex Muelleri sententia disputavi. Sed si fas est, ab ejus auctoritate discedere. cquidem milii persuadere non possum. IX Olympiadibus post muni tum Piraeum ipsam urbem conditam esse. uuamquam enim certi aliquid hac in re vix ossici probe scio multis tamen rationibus probatur, POSiquam purius muris cincti fuerint . emporio Atheniensium laetissime e norescente, magnam undique multitudinem illuc habitatum confluxisse ac priscorum Piraeensium numeruin

nuctum esse, ut Ucriclo rempublicam capessente, soroXIa annis inieriectis, satis magna urbs ad radices Mia nychiae arcis exstarct; quam Omnem destructam Ot

52쪽

omnino ad novam quandam rationem denuo aedificatam esse haud crediderim; quod si in republica, maxime Atheniensium, omnino seri potuisset, Pericles prosecto adornandae urbis studiosissimus, non commisisset, ut Athenae ipsae, sicut conditae erant, κακως mTDJDistra cel manerent. Dicaearch. B. E. init. At post exstructa moenia quum praeter locum a priscis portuum accolis inhabitatum, spatium satis magnu in secure et opportune habitaturis pateret, tum tempus erat,

oppidum secundum novam illam disciplinam condendi et rite constituendi, ut quod ipsis Athenis sero intenderant, in emporio.existeret quoddam persectae urbis exemplum. IIuic igitur operi Piraei et extrinsecus muniendi et intus designandi sub Themistoclis nuspiciis Ilippodamum praefuisse arbitror. Qua de re omnino nemo dubitaret sicut non dubitavit Boechbius V. C. oecon. Λth. I. 70.3 nisi Strabonis auctoritas labefactari videretur; quod ne fieret. Muellerus et Hermannus Ilippodami aetatem a Themistocle seiungere, quam Ithodiam laudem illi praeripere maluerunt. At ipse Strabos addito MN νασιν, quod nescio quomodo nimis neglexerunt, rem satis exploratam Esse negat. Alius locus, unde eertius aliquid efficiatur, non invenitur. Deinde

quam facile sieri poterat, ut quod alias Hippodamias urbes imitabatur, Rhodiorum oppidum, ab ipso hujus

doctrinae auctore conditum postea perhiberetur. Postremo idem scholion asserri licet, quod supra adscripsimus, quo disertis verbis Hippodamus Piraeum aerem

53쪽

Excursus ad Thue. I. 93.

De tribu8 portubva Themistocleis.

Haec verba, quantum scio. omnes D ita interpretati sunt, ut de Piraeo portu tripartito et Propterea ceteris praeserendo intelligenda esse dicerent. Sod quum ex iis, qua supra exposuimus, Themistoclem tres portus moenibus cohibuisse omnesque eadem arie atque Industria muniviSse nppareat, nonne mirum est, Munychii portus ab eodem constituti nulla mention saeta, solius Piraei conditorem illuni ferri atque celebrarit Nisi omnia me saliunt, res ita se habet. Nomen Piraei secundum ea, quae antea demonstravimus, latius patet neque solum, quae proxime portui cognomini adjaeent, ita vocabantur, sed tota peninsula, paludibus a reliqua planitie seiuncta Aliter Enim dici non posset δ Πειραιενς εννηοί- πρδτερον. Neque est alia noininis vis apud Thucydidem, de universis portuum munimentis agentem: ἔπεισε του Πειο-ος - κοιΠα οἰ-δροων

quodsi pergit: νο/ειάων το χεοδεων etc. illud a soων. quod dici . haud dubio do eadem peninsula Pirui intelligi. vult atque tres illi portus. quos constituendos eurat Themistocles, sunt Phalems, Munychia, Piraeus, probi illi et soli χιιιένες GDτοφυεῖς. At dixerit aliquis. Phalerum, quod antiquum Ath

niensium navale fuit. Nnde Theseus et Menestheus naves solverunt, quomodo a Themistocle constitutum esse dicitur' Cui loco sic occurro, ut inter portum et Sinum Phalericum distingui jubeam: illum Themistocles

constituit, hoc Athenienses antiquitus usi, Eodem uu-

Di ii ipso by Co le

54쪽

ctore, postea abstinuerunt. Quod ne cui tomero dixisse videar, verba Pausaniae adscribam. quae dixi, egregie confirmantis: IIHoαιενς Diνειον ονκ νγ,

ι ληρον. v, ταί rct rcto ἐλύχιμον cen ει τλὶς πο- λεως it 9α cessa, Totos GyιGιν ἐπiνειον ῆν. Portus enim Phalericus vix propius ab urbe distat, immo propter altiora, quibus cingitur, saxa aliquanto dissicilior aditu est, quam ipse Piraeus; sinus autem, a Piraeo usque ad Coliadem pertinens, aliquot stadiis urbem propius appetit. Illud quidem, quod Pausanias

Arcad. X. 4.) tantum XX stadiis distare dicit, parum dixisse videtur; Leakius XXVI ponit topogr. p. 336.

not. I.) neque vero quidquam probabilius est, quain mare illic se interius quondam insinuasse. Pausanias locorum naturam necuratissime describero pergit τοῖς rorν δεμνοιν ἐπιοὶ δειdrερυς δ Imomεῖς hcet Phrosisto κε is Θαι; quae verba, si tabulam inspexeris, intelliges, quam bene dicta sint; peninsula enim Piraica longius in mare porrecta, meliores illi Themistoclis portus efficiuntur. Jam quae sequuntur, non ad portum, sed ad eandem peninsulam Piraei reserenda esse apparet : καὶ λυώνας Tοεῖς ανίλ' ἔνος ζχειν του Φαληροῖς quo loco plane mirum esset, si majoribus portubus omissis, de Cantharo, Zea, Apino disio loqueretur, Pausanias postquam universe de portubus dixit. ad singulos pergens, primum asteri τυν μεγιGToν λιιιένα, haud du- hie Piraeum portum, ipso nomine propter ambiguita

Quod autem Thucydidis et ceterorum scriptorum, qui ex illo hauserunt, verba ad solum Piraeum portum retulerunt interpretes, eius causae sunt duae; neque enim nominis Piraei ambiguitatem bene intellectam ha-hobant, et Piraeus portus et ipse tripartitus eos sesellii. Λt hoc certum est, interiores illas portus sinus, nil discernenda varia navium et nogoliorum genera

55쪽

neque enim per se quisque portus erat, neque natura magis, quam arte eonstituti esse videntur. Commentationi subiungam titulum Atticum ad regnavales et ipsum pertinentem, quem superiore anno

Circa propγlaea repertum, illic transcripsi

tur literae E O valde detritae, ut vix decernere possis, utrum explendae sint Emκουρίοις Θεοῖς an ΘΕΟΙΣ vel SEOI cs. de his apprecandi formulis in fronte ii-

56쪽

Formae litterarum non omnes accurate exprimi potuerunt. RE V eadem sunt prates ap. Fr. l. l. p. 14 3. Q . dua-hus rectis lineis consorinatum . prope nccedit ad vetustissimum E in i . Petil. p. 62. E in dativis sing. sem. ex antiqua literatura diutissime obtinuit; es. B. I. Gr. t. I 22. post Ol. 145; t. 124 post Ol I52. scriptum. Errore lapicidae factum videtur. ut us. 14. I O v pro TIN et vf. IS. IIDO pro IIPI legatur sicut C. I. Gr. 147. Nequenliter explicandae sunt insolentiores formae A EI IEDI

Gαν. Omnino memorabile est, quod us. 10. legitur EI AEGI IDO VTEΣ cs Bullin. Gramm. Gr. I. p. 233 et 36. Matii. I. p. Is 6. Titulus non ad amussin seri plus

Ost: in omnibus tamen versibus par est literarum numerus. Nunc accipe eundem, quantum potui, restitutum

57쪽

Nicocles est archon Eponymus Ol. 1 19, 3, non ἱερευς τῶν Ircurnt λωνι unde patet Iegem illam in honorem Demetrii Poliorcetae. dct qua Plutarchus in vita Demosthenis C. X. retulit θῖν ἐπωνυμον καὶ Πατριον ἄρχοντα καταπαυσαντες. Λοέα των Σαπήρων ἐχει γωτονουν καF D-rὼν ἐνιαυτίν καὶ το -- λι των η/qφισMατων καὶ των συμβDMeliυν ποοθραφον r gatam quidem, sed nescio quomodo essectu caruisse -- sicut etiam Dion. Val. de Dinarcho eap. IX huius anni ei sequentium eponymos archontes asserre pergit. CL C. Fr. Hermanni comp. ani. Gr. g. 175, 7. C. LGr. p. 153. Droysen hist. sucess. Alex. p. 439. D cretum est Atheniensium in honorem Nicandri Iliensis

et Polygeli Ephesii, quod per XXV annos a Thomistocle archonte usque ad Cephisodoruin Ol. 108, 2- II 4, 2., Athenis habitantes, de rebus Atheniensium maritimia vario meruerunt. Vs. 1. Aeantidem duodecimo loco positam vides; cujus rei aliud exemplum non novi. Vs. 2. Νicon, Theodori filius, Plothensis idem esse videtur, cujus nomen exstat in senatus decreto B. C. I. Gr. III. In sequentibus menses et prytaniae congruere debent sicut C. I. 112. 113. 123.124. cf. B. O . Ath. I. p. 259.) et congruunt, si insolentiorem diei designationem recte intellexeris. IIuc enim pertinent, qnae leguntur in lex. rhet. 281, 3. εἶτα εἰκάς' εἶτα μία καὶ εἰκας' vGτ α δεκὰτη. Photi a.

μεν. Eadem in append. Phot. Habemus igitur mensis diem XXI neque enim puto, ordine numeralium inverso, sensum mulari) eundemque diem pr*taniae, dummodo mecum legas μιρ καὶ εἰ - ; aliter enim Iaeuna s. 3 et 4 expleri nequit. CL Senatusconsullum ex Ol. 92, 2. a p. suci. Viit. X. Orait. p. 225.

58쪽

-νει M. G. 4. ἐκκκνηGice primo casu absolute poni notum est o C. L Gr. 105, 112, 113, 123. Vs. 5. proe-dri h. l. sunt non contribules, id quod ex pago Epicratis apparet neque alius hujus aetatis mos est. Vs. 6. καὶ Goti δεμοι in vetustioribus titulis omnibus sine articulo dicitur. v. Fr. Elem. ep. Gr. p. 182. Vs. 13. Gravom - πη ut in titt. nav. Rossianis est celeberrimum Philonis opus, quod probabiliter circa Ol. 112, 3. absolutum est. cf. Boech h. Urkunden des Att. See . p. 71. Ad perficiendum, si recte Intelligo, annuum tributum denorum talentorum et cives et inquilini solvebant. s. 18. Εὐετίων Iuctar: Gov Kni νισιεις C. I. Gr. n. 651. ubi citatur Thuc. VII, 9.; idem nomen nunc habemus in titt. nav. XVII, n. 11. Vs. 19 et 20 o coniectura FranZii V. C. explevi, quam quum de hoc Dagmento a me consuleretur, pro sua humanitate mecum communicavit.

59쪽

31. Munychia a xx. Λ Ostium a ubterranei operis. b) To Moυν Gin θέατρον si τε τό πρὸς et ii Μουνυχία -ονιηιω ὀνθέατρον; etii gladium subieetum fuisso vidat . . ) Vestigia plateae ex inferioribus partibus in Μunychiam ascendentis. O Vallia circi formam reddetis, ProbaLἱlitor antiquus Athenarum hippodromus in pago Echolidarum cl. Stoph. s. v. Q Murus quadratus circumducitis, nescio eui xei destinatus. 3 Theatrum Pἱωael; apod Leahitim hoc Munychium, alterum Piraeense dictum est. top. p. 348. IIoc thga eum supereminent fundamenta templi, cuius columnae non striatae humi ia-Cent. Plane mirum est Eliam nunc reperiri, qui duo in his locis theatra ut suerint, concedere nolint. v. EneycI. Balensistom. H. a. v. Piraeus. pag. 8. not. 67. Cetera quae adnotanda erant, in ipsa tabula adseribere sal; us duxi. Antiquas Piraei vias hic illic notavi, quas iam nunc apparet et propediem melius apparebit, omnino stoclis angulis et ad amussim saetas fuisse; qua de aeo AOssius rectissime contra

Hippodamo Milesio p. 48. Septentrionalis muxus το---χοo quo loco munimenta Piraei attigerit, accurate indieari nequit; haec enim omnia indo a Sullanis temporibus collapsa, nune ma gnarn partem evanuerunt. Da muro Phalgrico ex eortioribus vestigiis iudieatur. TertIi muri inter utrumque medii nulla sunt in dicia, qui si unquam Isit - id quod post accuratam loci Thucydidei explicationem a Muollero propositam Leah. top. p. 467. Γηmuli. Aiti. noti ambigi potest cum ipsa cespidi oti totus Ialeri lius suisse videtur.