Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

261쪽

CIAM PINI Us. assyInt. Miror equidem illum fugisse assirmatum

a Seneca co Democritum inter cetera iuvenisse quemadmodum decoctus calculus in smaragdum converteretur, qua hodieque coetura inventi lapides coctiles colorantiar . Ut vero propius attingat res musi vis expressiis de monogrammate L , & de aliis litteris seu signis in vestium fimbriis antiquitus pingi soli iis , de coronis , aliisque capitis ornamentis , de antiquo baculorum usu , Sc symbolo , 8c de Evangeliorum volumine multa Sc curiosa profert. Dicturus de sacris aedi-sciis , in quibus musiva opera conspiciuntur, ab iis orditur , quae Romae tribus priori-

bus Ecclesiae saeculis constructa fuisse putat , 8c cum ad octoginta iis lue commemoret , neminem , qui ad veritatem , minime Veroad leves conjecturas omnia revocare cupiat , fore arbitror, qui eorum numerum minui nolit. Inde ad martyrum sepulcra transit, Scpaullo nimium redundans videtur , cum mO- rem multarum gentium in construendis o nanaisque sepulturis describit, quanquam antiquissimum illud genus sepulturae praeterieci Εrst. XC.

262쪽

26o IO ANNES IUSTINUs Ut , quo apud Xenophontem Cyrus utitur Redditur enim terrae corpus , & ita locatum ac situm , quasi operimento matris obducitur . Iam de Leclesiis ipsis tum Romanis tum Ravennatibus, quae antiquis musi vis ornantur c & antiquiora ea esse putat, quae emeunte serme saeculo V. in S. Agatae Majoris Aede Ravennae elaborata fuere 9 ea Proseri , ut non solum earum ortum , sed multa etiam alia ad earumdem historiam scitu digna cognoscas. Verebatur Ciam pinius nisi opus suum omni serme eruditionis c

t ria exa erasset , ne operam perderet I qu / re facile mihi ignosti velim, si ejusdem op

xis insignia quaedam persecutus , reliqua pra termitero . Iam in altera parte, quae as N DCXC IX. in vulgus edita est , postquam scilicet Auctor mortem obierat , ea musiva explicantur , quae consae a fuisse existimabata VI. ad IX. usque aerae Christianae saeci

lum . Difficile die u est, quam fuerit solicitus, quam laboraverit , quantum impendii fecerit , ut mugivorum , quae dissitis in lo- Cis erant, icones a peritissmis graphices a

tis hominibus delinearentur , di in tabulis

263쪽

ci AMPINI Us. αε, taeneis inciderentur, ut si quam de hoc opere expectationem excita Verat , hanc , reperspecta , plurimum vicerit. Iam vero quanistae eruditionis suit non solum ea explanare, quae historiam illuminant , verum etiam Om nia ea , quae mores consuetudinesque , habitus atque ve sti tus , religionemque Veterum Christianorum aute oculos ponunt , quae dum coli templaris, cum iisdem tibi versari videris . M ad ea traductus esse tempora , quibus etiamsi natura a majorum similitudine abriperet , consuetudo tamen ac disciplina majoribus similem esse quodammodo cogeret . Non me praeterit praeferri Ciam pinio Bonarrotium , qui easdem serme res davit reis vasibus a Christianis in convivio adhiberi solitis seribens pertractaverit. Verum s aequi esse voluerimus , statuemus profecto Clampinium , quamvis Bonarrotio non parum concedat c& ipse sortasse id minima ignorabat, quod pusilli animi, & ipsa male volentia jejuni atque inanis esse semper judicaverit , debitas virtuti laudes minime tribuere. multis tamen superiorem fuisse , omnibusque praei vide in explicandia hujusmo.

264쪽

a6a IOANNEs IUSTINUsct veterum Christianorum monumentis , ex quibus multa sane utilissima ad Haereticorum errores convincendos , nostraque instituta confirmanda derivari possunt. Obllitit mors, ne quatuor , in quas totum opus tribuisse supra commemoravimus , partes ad umbilicum perduceret . Praeter quam quod non semper otio abundabat; cum hoc sibi multis muneribus decorato videndum esse arbitraretur , ne quid privatis studiis de opera publica detraheret , Sc quoties abundabat, non poterat in uno studio atque iri uno opere conquiescere , sed ad plura suscipienda sicile impellebatur. Quapropter eodem , qu de veteribus monumentis scribebat, tempore , plures edidit dissertationes, quae eum multarum rerum 8c exemplorum 8c vetustatis peritissimum sulta ostendunt . Has vero plerumque Cardinalibus dedicabat, vel ad memoriam beneficiorum declarandam , vel ad aucupandam gratiam eorum , qui amplissimi ordinis facile principes iudicabantur. Etenim non minus honoros, quam iam a m ap

petebat. Cum vero aliquo ossicii munera de- COIaretur , non solum in eo exequendo, secl

265쪽

C I A M P 1 N I U S. a 6 illam in hiiloriae monumentis , quae ad illud pertinebant , colligendis operae plurimum ιiludiique consumebat . Hinc dissertatio histori- ea de Abbreviatorum de Pareo majori . sive Ase

plentium S. Romanae Asme Videcuncellario in litterariam Apostolicarum expeditionibus , antiquo satia , illorumque in Colleg uri erectione, munere 4 dignitate , praerogativis ac priνiligiis ι cui dissertationi addita pollea est Enarratio Syno-ttica qualitatum, gestorumque Illustrissimorum Oaeuerendissimorum DD. Abbreviatorum de Par majori S. R. E. Eiceconcellario assi, tintium iri Expeditionibus litterarum AposΤolicarum ι quae in cancellaria Apostolica peraguntur . In hujusmo di librorum numerum reserti etiam debent Abbreuiatoris de Curia compendiaria notitia . Melisertatio de S. Romanae Ecclesiae VicecanceDIario , ejusque munere , auctoritate O potestate .

de Iue Osicialibus Cancellariae Apostolicae aliisque

ab eodem dependentibus . IIaec omnia ne mul- iis te morer, diligentiam scriptoris declarant

in pervestigandis antiquitatis monumentis 4

velum si haec ad paucos , illa ad omnes pertinere arbitrabatur . quae de ritibus qui busdam,& disciplina veterum Christia rum

266쪽

atu IOANNEs IUSTI NUspen ractabant. Itaque facile concessit postulationi Vincentii Mariae Ursinii Cardinalis ac Beneventani Archiepiscopi . quo homine neque sanctior , neque probior , neque in O mnibus ossiciis noscendis , retinendisque diligentior quisquam fuit . ut disseriationem de Baculo Pastorali contexeret. Duplex baculi genus clarissimum fuisse Episcopatus insigne ait;

alterum in summo capite innexum Sc incurvatum , cui pedum dixere nomen ; alterum rectum Sc nodosum . quod virgae aut feriniae nomina appellabatur . Non utrum qu Romanorum Pontiscum fuisse proprium , sed virga tantummodo ad XIII. usque saeculum eosdem semper usos suisse , contendit ;eadem deinceps inde raro utuntur . Qua. vero potestas in utroque baculo significaretur, paucis declarat, quod ad majora ejus animus sestinare videatur. Et sane non tam

crasso filo contexta est Sacro-isorica dissi intio de duobus emblematibus, quae in Cimelio sparis Cardinalis Caspinei asservantur, de quihus , quoniam satis multa scripsi etiam Bo- narrotius ci ad eum lectores delegamus.

267쪽

CIAM PINI Us assin extremo libro quaerit Clampinius de duobus Philippis Imperatoribus , suerint ne Chri-oiani eo tempore , quo saeculares ludos secerunt, & fuisse quidem multis argumen iis se probare putat. Minime sciscitaberis quam haec ad rem . Quamvis enim nihil sit pulchrius in omni scripto dispositione atque ordine , id tamen raro sequitur Ciam pinius ; & neglecta disserendi elegantia , ratio 'ne Sc via . ad eruditionis tantummodo laudem aspirare videtur. Post haec adduxit eum Thomasius c quod par amicorum suit unquam his hominibus usu , consuetudine, studiis , ossiciis conjuncti tis 8 9 ut locum quemdam S. Leonis Magni in Sermone ' VII. de Nativitate Domini ad examen revocaret, a verae lectioni , consultis codicibus, restitue cret . Erit, ut mihi persuadeo ajebat Thomasius 9 materies digna facultate O copia tua ,

. rationibus tuis quodammodo conducere vititur , quod valeat plurimum ad confirmandum sententiam , quam proposuist in libro de fueris aedificiis a Constantino Magno constructis, num scilicet veteres Christiani ad Vaticanam Basilicumflexis genibus per Mustos graduι ascendere mi

268쪽

θ6g IOANN Es Ius Trus stssererint. Ait enim Summus Pontifex nonnulli diristians adeo se religiose facere putant f is priui uani ad s. petri Apostoli Basilicam , quae uni Deo in Mo O vero est dedicata , perveniant . superatis gradibus , quibus ad suggesturi AREAa

superioris ascenditur , converso corpore ad nascen- rem se solem resticitant , O eurvatis cervicibus sin honorem se splendita orbis inclinent . Primus omnium Clampinius probavit transferendam in locum vocis ARAE , quam Omnes editiones ι omnesque serine manu scripti codices exhibebant , illam alteram areae, ejusque argumenta

tanti momenti habita sunt a Quesnelio , Sca Balle riniis fratribus , ut integram ipsius

dissertationem in suas S. Leonis editiones conjecerint. Sic vero interpretatur illam ipsam vocem, quasi locum , in quo longas ascen gentes scalas, quales profecto erant Vaticanae , septimo quoque gradu conquiescere possent. Post id , cohortante ipso Thomaso liis bellum edidit de Cruce Stationali, quens ad Νυrisium instituit: optabat enim se gratum erga illum cognosci , a quo obtinuerat ,3 ut doctis sane chartis ac laboriosis explicareture ius quidam Paschalis , qui Ravennas ox'

269쪽

c I A M O N υ s. ' αε1tat, de quo sibi in libro de veteribus monuis mcntis dicendum erat . Et quidem contra Pe favit sententiam probavit Norisius Dionysium

cyclum annorum tantummodo XCV. consecisse , alterum Vero cyclum annorum DX1 II.

ab incerto Austare ante Bedam ex praeceptis tamen Dionysii , propositaque ab eo ratione conditum suisse . Aliud etiam ante id tempus Norisius Clampinio concinnaverat munusculum , quod eo gratius accidit, quia in eo

physicum agebat. Narrabat enim memora

hilem quamdam piscationem coralliorum , ex qua ipse , cum Liburni esset, magnam ce perat oblectationem ci . Ut igitur paria paribus responderet Clampinius, librum de quo diximus , exaravit, in quo cum expli- easset usum hujusmodi Crucium Stationalium apud veteres Christianos, ad rem ipsam significantius declarandam , quatuor illarum exempla multis imaginibus & symbolis insignia ob oculos lectorum pos iit, Sc diligenter atque erudite explicavit. Eodem modo de ritibus quibusdam , qui in baptismate adhi

270쪽

IOANNEs IusTINI Us,bantur, separatim disseruit .Intelligebat enim

ficum agi praeclare , si nihil de hujusmodi

rebus assirmaret, quod aut luculentissima testimonia, aut certa monumenta minime con

Isirmarent. Errasse eos probat, qui Veteribus temporibus nunquam aspergi , sed immergi iam per solitos suisse illos , qui Christianis mysteriis initiarentur, & utriusique ritus haud obscura extare indicia in vetustissiniis picturis; declarat etiam quando Laici ejus sacramenti administri esse rite potuerint, Sc alia hujusmodi plura ex moribus 8c disciplina veterum scitu prosecho digna depromit, ut satisfaciat amieo a se explicationem duorum saris cophagorum deposcenti, in quibus baptisma expressum esse putat Theodelitidae , Sc Agilalphi ejus viri, atque Longobardorum Regis. Quanquam id magis moveret Clampi-uium , quod senui erat sanctius 6c antiquius,

non tamen negligens erat inquisitor aliorum monumentorum antiquitatis, neque credibile

quot itinera susceperit ΓιJ , ac labores per- η

to Inter eetera Ciam pἰn i inedita cer Ipta, quae nobis Iegendi suppeditavit vir praeclara eruditione Ac hunianitata omnino singulari Caaeiana1 Mariuriis, extat epistula ad