Disputatio inauguralis juridica, De licito judicis favore, Germanis Vom erlaubtem Durchdiefingersehen eines Richters bey Führung der Processe. Quam sub praesidio Dn. Io. Philippi Streitii, ... pro licentia summos in utroque jure honores consequendi,

2쪽

DISSERTATIONIS INAUG URALIS,

LI CV ΤΟ IN IUDICE FAVORE

3. I. diosa in jure res est favor in Judice, utut, quod proVerbio, sed &, eheu l verive bio dicitur, plussaepe valeat, quam lex in Codice. Et meri tosane quivis, cui De metiore luto finxit praecordia Titan, odio plus quam Vatiniano prosequitur illum in judice favorem, qui nihil aliud est, quam nefanda illa, & a legibus tam divinis, quam humanis tantopere damnata, imo execrata, Proso polypsa, utpote quae Rempublicam sane haud mitius affligit, quam A 1 Trux

3쪽

Dux bellum, vel dira fames, atralave festis.

Parum autem reseri, an amicitia, affinitas, consanguinitas, vel munera demum, ad vetitum, imo foetidum huncce favorem sollicitaverint judicem, eidem enim poenae in jui e constitutae subjacet. Tenetur nimirum Judex talis per sordes judicans, ceu leges eum percontemtum vocant, duplici poena, nimirum L. Corneliae de salsis, L. ad L. Cornec defas ta L. Disae de repetund. per L. I. sq.

q. adeanae L. non tamen cumulative sed solum alternative L. I . . de accus cis inscrip . item L.Ia.in fines depacn. praeterea cum ex injusto favore prolata sententia executioni data, omne damnum parti laesie restituere tenetur,& fit infamis L. a. de parna juae qui male is f. II. Secundum Nov. Is . Cap. a. si Judex in causa pecuniaria corrumpi se patiatur, triplum ejus, quod datum, aut duplum ejus, quod promissum praestare tenetur, & dignitatem amittit si vero caula sit criminalis, confiscatis bonis in exilium mittitur, Auth. Navo iure Cod ripam.

Di qui male jud. praesertim si Iudex suerit pedaneus L. yΙ. g. Io f. defloen. quid Z quod juxta eod. h. eandem incurrit poenam, si intra decem menses

4쪽

menses a die latae sententiae aliquid datum fuisse judici probatum fuerit, utut pars se nihil vel dedisse vel promisisse juraverit. Quod si lententia judicis per sordes Judicantis nondum sit executioni mandata, limul ac de sordibus judicis constiterit, est ipso jure nulla L. 7. . quandosrovoc. non es neces ive aequatae iniqua illa fuerit C. pr. non licet C. M. qu.IJuncto C. O. non debet, eod. quod tamen solummodo intelligendum de eo casu, quo sententia ex voto corruptoris est prolata, haud vero de eo, ubi ipsi est contraria, hoc enim in alterius praejudicium vergeret, qui se ab omni corruptione abstinuit, e contrario vero in commodum corruptoris, utpote qui voti siti compossieret, si sententia etiam ipsi contraria a corrupto Judice lata, nulla esse pronunciaretur. q. III. Nec putandum est, casum talem

nunquam esse eventurum,tat corruptus judex contra ipsum corruptorem pronunciet, experientia

enim nonnunquam, licet satis raro, id fieri nos edocet, cujus rei nonnihil paradoxae caula esse potest vel nimis aperta caua corruptoris injustitia, vel etiam, si altera pars factam corruptionem expiscata suerit, de eoque judici constiterit, me

5쪽

re, corrupti otiis ludicem publice convincat, quod metuendum ipsi haud est, si contra corruptorem pronunciaverit, quamvis enim judex munera vel reapse exhibitaia vel promissa acceptans indistin

cte de jure civili poenae reus sit, sive jura litigantium

violaverit, sive illaua conservaverit L.I. I. I. sa. de Calumnia . N ali. auth. Novo jure Cod de poen. nihilominus certam spem tali in casu judex concipere potest, neutrum litigantium factam corruptionem esse de nunciaturum, cum eum qui in justa sua causa victor extitit, utpote illaesium, nihil ad talem denunciationem moveat, ipsi autem corruptori eandem maximo pete dissuadeat partim id, quod propria simul turpitudo revelanda esset, quam alleganti ne quidem creditur; partim illud, quod ipsemet factam corruptionem deis nunci addo se poenae reum saceret, L. I. C. deparn.

f. IV. Sed praeter maxime illicitum hunc judicis favorem datur etiam licitus, quem non nihil in hac ipla dissertatione, ceu ejus inscriptio prodit, considerare in animum induxi: quae enim hactenus, paucis quidem, de illicito judicis favore adduxi, nullo alio fine praemisi, quam ut opposita juxta se posita magis elucescerent. Vocari

6쪽

ri autem a nonnullis illicitus ille & inlustiis Iudicis

favor consuevit favor hominis, & econtrario licitus ac permissus favosuris. Licet enim alias favor suris plane contra distingvatur favori judicis,& nihil aliud denotet, quam insignes quasdam praerogativas personis quibusdam vel etiam causis concessas, e. g. sic dictis piis causis, impuberibus, mentecaptis, furiosis, foeminis, militibus, perlonis miserabilibus, quae vocantur, pauperibus &c. nihil tamen obstat, ut paulo alio sensu etiam favor quidam in judice favor juris dicatur, illam hac denominatione benignitatem indigitando, quam in nonnullis impertiendam arbitrio iudicis

jura reliquere. g. U. Si Iudicis vocabulum tam lato a cipere sensu animus esset, ut etiam supremossieueos, penes 'Uos τὸ in republica residet, cinnis prehenderet, quales sunt in Imperio nostro pra ter Imperatorem, omnes sic dicti Status Imperii,

amplissimus sese mihi aperiret campus, diffusissimas de jure dispensandi, d aggratiandi pertractandi materias, sed id quidem a meo instituto

alienum est, hinc Lectorem monitum volo, me

hic per judicem haud alium, quam sub ordinatum intel ligere. Et sic terato tandςm ygio tractationis

7쪽

tionis huius pelago naviculam meam comis

mitto.

g. VI. Statim autem vel in ipso processius initio licito udicis favori locum esse nullus dubito. Etenim cum Actor omnes eo nervos intendas, ut inchoanda lis intra brevillimum termine-χur temporis spatium, quo nimirum quantocius scopo suo potiatus; Reus autem e contrario plerumque omnem movere soleat lapidem, ut eandem , quam longinque fieri possit, protrahat, unde dici solet, quod Reorum sit fugere L. a. Cod. de jureis . propi. calumn. rebus autem sic stantibus Actoris scopo procedendi modus summarius, qui dici solet, & contra Rei desiderio sic dictus ordinarius respondeat, prima sepe les pius concertatio Actorem inter & Reum esse solet de eo, an processu lummario, an vero ordinario causia sit disceptanda, Actore quidenar pro viribus urgente summarium, licet caupa etiam in se ad ordinarium potius spectet ; Reo vero omnibus modis ordinarium exposcente, licet quandoque causia manifestest summaria. .

I. VIJ. Jam licet pleraeque cauis in jure

determinatae sint, quae summarium requirunt pro cessum, quaa,hic enumerare nihil attinet, cum

passim

8쪽

passim apud ordinis Judiciarii Scriptores occurarant, nihilominus non solum haud pauca judicis arbitrio hac in re sunt relicta, sed de judicem pro

re na a non raro in causa, quae regulariter ad ordinarium sipectat, loco ordinarii summarium ad mittere posse, haud pauci persuasi sunt m. L. a. f. de re juric. L. a. pr. V. de M'. s afv. pluv. arc. NL. II. I. I. ins n. f. de usu . dc suminum quidem Principem ordinarium semper in summarium mutare pQile, extra omnem dubitationis baleam est positum, cum hic omnia processus essentialia contineat, Sc ordinarius ab eodem non nisi quoad solennitates disterat, quae mere sunt juris positivi, in quibus liberrima est Principis potestas, cap. z. X. de accusat. g. VIII. At favorem talem non solum Principem , sed & sub ordinatum alium iudicem Aetor exhibere posse expressillime statuit Carseo v. in

Proc. Tit. I. art. I. n. G. causas etiam ordinarias

summariter tractare licere pronuncians, si ludiciaequum id suerit visum, & ne putes hoc de eo solum cassi intelligendum esse, quo Reus consentit, rationem in subsequentibus affert, cur etiam, invito licet Reo, id ludici facere liceat a Cum enim, inquiens, ratio Frocessus summarii in eo coesyra . B ni

9쪽

us lues absque partis alterutrius praejudicio mox niantur, sumtιbus parcatur, quae facili negotio expediri, ac sine ambiguitate judicia Ier decidi s definiri queunt, ambagibuου Grolixitate haud implicentur, utiquesi in causis ordinariis pro ratione temporis ,personarum, aliarumque circumsantia rum e ummari roce in Ira Itone idem Judex seret, brevioremque litis decisionem με bipollicea ur , nequaquam ei manus eruntconstrangenda, quin, invito etiam Reo, processum summariuma illat, quod multoties actum memini. Et n.

66. addit: Ac ne quis putet Iudici inferiori haud Iicere, quod Princirie remissum, jussit Serenissemus Saxoniae Hector, non modo concordiam inter partes litiganus ante omnia tentare ,sed modis qui-hiscunque providere, ne partes proveniant adprocessum ordinarium, sed causasummariter decida-ιur, quando G mode Fusiliter id fleri possit. Omdin. Proc. Tu L. TZL-dMr re. q. Diei

missi aberre.

g. IX. Equidem in eo non possum sacere cum CarpZovio, quando statuere videtur, ipsam ordinationem processus Electoralem all. lo c. id velle, ut, reo etiam invito, processum siummari

um loco ordinarii decernati hanc enim ipsius

mendi

10쪽

mentem esse ex connexione verborum sub finem I. anteced. adductorum cum praecedentibus n. ubi Principi fas esse dixerat, processum ordinarium commutare in summarium,&si mandet, summari e causam tractari, summario subjiciendam esse processui, licet sua natura sit ordinaria, & adeo licet etiam Reus renitatur, quod sane tantum

non quisque Reorum tali in casu faciet,) quae verba excipiunt illa : At ne quis putet &c. g. X. Quo minus autem, si haec, ut plane videtur, CarpZovii mens est, ipsi hac in re consentiam, duplex me ratio movet, primo enim nihil in all. I. Oi din. Proc. deprehendo, quod insinuet Electorem velle, ut invito etiam Reo ad petitum Actoris processum summarium loco ordinarii de- cernet, nam Judicem saltim inibi jubet Serenissimus Legislator, ut omnia tentet, quo partes Vel ad transactionem disponat, vel saltem id ipsis persuadeat, ut per modum compromissi, ver alium, processum contrahant, temporique & nimiis

sumtibus parcant, basi uin ber Proceis, ut verba habent, niti stprer bethber Testilligui per modum Compromissi ober soli steli tuiqeόo '

iijρret imithe. . Quae verba tantum abest, ut B a idem.