장음표시 사용
21쪽
haee cumulatio nec dicta clausula salutaris libello subjuncta, interest, an solum Petitorium, an solum Possetarium sueri; intentatum ; illo casu super solo petitorio pronunciandum esse, commuinnis est opinio , CARPT ib.I. Ress. 72.per tot. Par-ιe I. Consi, ἔα def. 7.'P. II. Cons. 7. de . u. n. I. in
sed si solum possestarium sit intentatum, C ARPZoquidem pariter putat, super eo solo esse pronunciandum, d. cc. ast insignem hic facit exceptionem Noviss. Decis Electoral. XIII. facultatem hoc in casu concedendo Iudici in Petitorio simul pronunciandi, modo Actor jura in petitorio allegaverit, Reusque ad ea ex professo responderit, ita ut exactis Judici de meritis causae in petitorio satis constare possit. q. XXIII. Porro, quid circa juramenta sa-vm Iudisis valeat, videamus. Haec vel voluntaria esse, vil necessaria, constat. Illa quod attinet, nullum sere circa ea deri' favori Judicis locum esse facile concedet, quisquis eadem a voluntate litigantium dependere cogitaverit, nisi forsan ci ca terminum eadem praestandi. Et is quidem de jure Saxonico duplex est, alter ad offerendum, ab ter ad jurandum, Cixca priorem, qui oesduo.
22쪽
a tempore, quo sententia vel decretum in rem judicatam transiit, computando, ab lolvitur, lis olim inter DD. agitata hodie decisa est, per Novissmcis Electorat. XVIIL siancientem, ne quidem per taciturnitatem adversae partis, de prieterlapso termino non excipientis, prorogari eundem posse, sed ita tamen, ut si impedimenta habeat legitima, eaque in termino ad jurandum praefixo alleget, &in continenti probet, audiendus, neque juramentum ob id, quod non juraverit, pro deserto habendum sit. Quo ad alterum vero fatale praestandi videlicet juramenti, favor lucticis in tantum locum habet, ut ipse etiam citra consiensium partis terminum juratorium possit prorogare, vel requisitus ab altera parte, vel etiam sponte sua, CARP-ZOU. Decis' Illustr. Us. N in Proc. tii. XL aras.
ἶ. XXIV. Quando pars cui ab altera delatum est jusjurandum, illud non praestat ; sed alteri refert, quod integrum ipsi est, L. I . I. I f. de
dinat. proce in Saxon. fit. XVIIL I. gemer bie Relation&c. relatio illa fieri debet vel paulo post delationem & ante sententiam praestationem juramenti decernentem, vel post eam, intra decendi-
23쪽
um, per modum leuterationis, vel tandem eo in cassi, quo referendi facultatem expresse sibi reservavit Reus, intra octi duum a tempore, quo sen-xentia publicata in rem judicatam transiit. Sed, licet etiam Reus de reservanda sibi reserendi facul te non protestatus fuerit, Judex tamen ex favore eam facultatem ultro in sententia ipsi resservaveriti integrum ipsi est, etiam post decendium offerendi sese ad praestationem juramenti, ita ut hac ratione Leuterationis suiritibus parcere postili CARPT,
g. XXV. Legalia inter juramenta considerare primo loco placet iuramentum Calumniae, circa quod si locus aliquis iudicis favori esse possit, omnis ille consistet in ejus remissione. Sed huic non subjacere potest illud juramentum calumniae quod, delato ab Actore juramento principali ab eo vici stim Reus postulat, eo quod per delationem illam iuramenti principalis Reo jus sit
quaesitum calumniae juramentum a deserente exigendi, quod postmodum ipsi aufferri nequit. Quin & in illo juramento calumniae, quod ipse Iudex decernit, sive generale sit, sive speciale,re' missioni locum haud esse, prima fio lette videri posset, eo, quod ne quidem partes disertis verbis .
24쪽
sibi invicem illud possint remittere, siquidem lex
de eiuranda calumnia in communem utilitatem l ta est, L. a. g. s. C. debrogropi. calumn. Verum enim vero cum hodie potius juretur de calumnia committenda, quam evitanda, teste GAI L. L. LOsservat. s. n. . N CARPZ. in Proci tit. XII. arcI. n. s. ex allegato ibid. Mararia, neque Sacramen titimor ontentiosa litigantium instantia compesci possit, quem tamen scopum intendit Iustinianus, L. I, C d. i. arbitrio & favori Judicis etia m remissionem juramenti calumnias subes se asteri forsan poterit, quo nimirum eo allaborare valeat, ne per
leges, quae perjuria puniunt, via iisdem aperiatur, quod fatis inhumanum yisum est Imperatori, L. 2. C. de indict. viae loli. parcique possit tenerioribus conscientiis, quae ex subtili quadam reverentia e iam. in justa causa ad jurandum ad superstitionem usque timidae iunt, L. δ de Condit. insitis. Umde laudabilis a quibusdam existimatur observanti a in Camera Imperati, quando juxta eam Procurator, qui juramentum calumniae in animam pro . priam recusat, fallim muctam patitur, ne nimirum si litis dispendio talis reculatio coerceretur, ad tan tum avertendum damnum in perjuria Procurato. res proruant.
25쪽
XXVI. Circa suppletorium lura memtum, quod ei deferri solet a quo semiplene probatum est ; dc purgatorium, ad quod ille tenetur,
contra quem militant praestim tiones, catenus f
vori judicis est locus, quatenus vel Actori probatione plena peracta, juramentum suppletorium, vel Reci dicto in casu purgatorium deferre potest. Illi autem utique favetur, cui ex sententia judicis id commodi contingit, ut stare haud teneatur sola adversie partis temeritate in jurando. Porro in eo quoque favor judicis circa juramentum suppletorium erga Actorem te exerere potest, quod, postquam peracta semiplena probatione in causa conis clii sium est, nec ipse ad suppletorium admitti sepetierit, Judex nihilominus eidem id decernere possit, quod, licet soriun communi opinioni contrarietur, sundamentum tamen in eo habere videtur, quod partibus quidem, nunquam vero judici in caula concludatur, GAIL. LI. Ob IoΙ. n. s. g. XSVII. Nonnulli hoc ipsum eo usque extendunt, quibuscum etiam facit CARPT. in . tu. I2. An. a. n. Issi sqq. ut haud Judicis arbitrio vel favori relictum asserant, an, si Aetor semiplene petobans ad praestandum suppletorium offerre se neglexerit, eidem id ipsum deserre velit, nec ne,
26쪽
sed ad necessitatem, ut id a Judice fiat, pertinere
contendant , provocantes ad L. f. C. de reb. credit.
junct. L. 37. V. de verAAgnis. Verum cum hae leges id sum cienter haud probent, quod eisdem probare illi intendunt, nec Judex ossicium suum. nisi desiuper imploratus, impertiri teneatur, L.IL dejurejunjuncta L. I. C. quomodo re quando Iugcap. ult. X. de Drejur. juncta L. o. pr. g. de iudici saltem eo in casu, quo clausulam salutarem Actor omisit, necessitatem Judici ad decernendum luppletorium de jure civili impositam haud esse, exiis stimo. Nec tamen etiam cum ΑNT. FABRO sentire possum, qui in Coae L. IV. tit. I. def. I. n. a. seqq. asserere non dubitat, nec tum, quando Actor clausula illa salutari usius est, Iudicem ad decernendum suppletorium haud teneri; quod enim rationis loco subnectit, non esse praesumendum aliquem hac clausulae generalitate sese ad actum jurandi multum praejudicialem obtuliste, veritati contentaneum haud esse videtur, cum certe jur mentum hoc non Actori, sed Reo, sit praejudici, le. De iure autem Saxonico Electorali utique constat, sive ad suppletorium admitti quis petierit, sive petere neglexerit, a Judice id decerni dιbere,
hoc tamen nihilo nainus arbitrio ipsius relicto, cuseo et nama
27쪽
.nam, Actori an Reo, id deserre velit, Ord Proc. Ele L Saxon. ti . XXX. . . . . f. XXVIII. Non dubitangum est, etiam circa juramentum in litem multum posse favorem Judicis. Distinguitur autem illud, uti notum, Miuramentum affectionis & veritaris, vulgo que docetur, illi solum locum esse, si dolose egerit Reus, huic autem, quando culpam solum commisit, verum id L. M. L.s. q. Irde in lit.
Iur. aperte contrarium deprehenditur, utpote exia quibus satis clare perspicitur, solam culpam jura- i. mentum in litem plane respuere, & non nisi aestimationem Iudicis desiderare. In solo igitur casu, quo Reus dolum commisit, tam assectionis, quam veritatis juramento locum esse statuo, ita nimirum, ut judex vel hoc, vel illud, pro lubitu deserre possit, L. .gra. eod. imo, ut etiam libertas ipstcompetat, juraturo licentiam jurandi in in-snitum permittendi vel denegandi, L a. Η ΙΤ.gr. V. de dolo malo. illud si facit, multum quidem favet Actori, non tamen impeditur, quo minus ingratiam Rei, praestito quamvis juramento, nimiam litis aestimationem, praegnanti ex causa, &obpostea repertas probationes, restringere possiit, L. I .s.f. de in si . Dr. N L.F. q. r.eoae. . . - g. IX.
28쪽
g. XXIX. Magis auteiri adhuc favere poterit Judex Reo contra quem in litem jutandum est, si affectioni jurantis modum per sententiam statu ere, atque ut intra certam quantitatem juretur, jubere velit, quod id ipsus potestate est,al L. .ka. EL. s. g. r. f. d. git. Quod quidem duplici modo fieri potest ι vel enim Judex, dum modum juramento statuit, veram rei aestimationem quadant,nus excedit, vel praecise eandem sequitur; illo in
casu quod ad puniendum Rei dolum ipsi omni
no licet) eatenus saltem favet Reo, quatenus Acto ris licentiam in infinitum jurandi te stringit in posteriori autem cassi, quando nimirum . veraim rei aestimationem Judex non excedit, quo dipsi licere vel exinde certum est, quoniam juramentum inibtem etiam non deserre potest, L.s. β. I. . de iis lis jur. adhuc magis favet Reo, dum ultra veram retit aestimationem eum non aggravat. Et hoc demum in casti praestitum ab Actore juramentum in litem
nomenjuramentι vertiatis mereri videtur, cum vix
aliud pretium pro justo habendum sit, quam quorem aliquis, qui nec in , nec ad eam jus habet, illius ainen satis gnarus est, dignam aestimat: contra in priori casu, quando nimirum Judex Actoris iurandi luentiam non intra limites veri pletu cui
29쪽
ctat, sed eam plus minus ultra id ipsum evagari permittit, juramentum in litem revera nec asseisi nis, nec veritatis proprie dici potest : non illud, quia Iudex Achori non secundum affectionem suam jurare permisit ; non hoc, quia nihilominus verum pretium jurando transgredi potuit. q. XXX. Juramento in litem assine ad modum est moribus & legibus Saxonicis introductum Dramentum minorationis seu diminutionis, quod dicitur, adeo, ut etiam nonnulli eadem cono fundant, quos interest ZOBEL. in Us art. I. lit. b. Lib. I. cum tamen utique haec duo juramenta modo haud uno ab invicem differant. Αgit de hoc juramentoto iustit. XXXI. Oris
din. Proesi. Sax. & praestari illud solet a Reo, in casu, quo ipse Actori vi damnum intulit nec tamen in damni illati aestimatione ipsi cum Actore convenit , sed hic id ill sium majoris aestimat, quam Reus, insuper propria damni aestimatione, eo esse elu, ut ad majorem satisfactionem Actori haud teneatur ea, quam jurata propria illius aestimatio determinat.
q. XXXI. Differt autem juramentum munorationis a juramento in litem quatuor potissimum modis, nimirum in ratione persona jurant ,
30쪽
illud enim a solo praestatur Reo, hoc a solo Actore ;2 ratione petitionis, illud enim non decernitur ni si petitum sit, hoc etiam citra ullam partis petitionem desertur ; 3 ratione materia, illud enim locum solum habet in illata vi ablativa, vel expulsiva ; hoc in qualibet violentiae specie i 4 rationere oris, illi enim non est locus, nisi in eodem ro Electorali Saxonico, ante praestitam cautionem, litemque contestatam petatur ; hoc nulli adstrictum est tempori ; BERGE R. in Elect. Di ceptat. Forens. Interim me vix ac ne vix quidem comprehendere posse fateor, quid moverit inter alios etiam ipsum Ligustrem BERGERVM, ut ab ipso Actore petendum esse juramentum minorationis statuerint, si locus ipsi esse debeat, cum t men illud petere e re non Actoris, sed Rei sit, imo illius commodis plane contrarietur ν ipse enim emagitat illatam damni resarcitionem juxta propriam aestimationem, cui moderandae lus Saxonucum in favorem Rei juramentum hoc minorati nis adinvenit, quod adeo petere lite contestata Reus haud intermitteti Nec haec sententia ullo
modo in ordin. Proc. alet tu. sundata videtur, prae sertim si conferatur Ordin. Reco . eod. u.ρν. utriinusque enim tinus hoc saltem insinuat, Actori necessi-