Disputatio inauguralis juridica, De licito judicis favore, Germanis Vom erlaubtem Durchdiefingersehen eines Richters bey Führung der Processe. Quam sub praesidio Dn. Io. Philippi Streitii, ... pro licentia summos in utroque jure honores consequendi,

11쪽

idem, quod Principi licet, nimirum, etia m invito Reo, summarium lubstituere procelIum, judici me inseriori concedant, ut potius manifestolici utriusque partis consensum in processum summarium, loco ordinarii, si fieri possit, lieere injungant. q. XI. Altera mei dissensius ratio esst,quod, si verba ordinationis de cassi etiam, quo Re USsiam marium recus at processum intelligenda est ent, inde consequeretur, non arbitrio Iudicis relictum esse, an favere Actori hac in re velit, sed i plius Oiscii esse, ut semper id faciat, praecipitur enim hic

judici, non autem solum permittitur, substitutio summarii processus in locum ordinarii : quod nunquam concedi poterit, siquidem hac ratione Omnis processus ordinarius plane fere tolleretur, Actoribus quippe, ut silpra dictum, tantum non

temper ad uiam Lum prouocantibus. Caeterum ex recentis ii misi Ctis senteotiae, quod quan doque Judex invita etiam altera parte permutare ordinarium cum summario possit, ipse etiam ED- tis Bergerus adstipulatur in Oecon. Dr. Lib. IV . Tit. XXX. g. I. not. 2p.ras. quamvis enim ibidem primitus, invita altera parte nec processum summarium in ordinarium, neque ordinarium in sum-

12쪽

summarium converti posse adfirmet, statim nihilominus subdit: AI D ter dum hic Oalet arbitriu-judicis , utpote qui etiam inprocessu ordinario admo-NHur , συντομως seu concistin dirimere lites tae. β. XII. Imprimis autem Iudex quoad comcessitonem processus summarii loco ordinarii favere poterit eo in casu, cum actor omnia libelli capita in continenti ex documentis probata dare potest, laltem in Foro Electorali Saxonico, consentaneumenii dest expressissimis verbis in Re- sol. Grav. d. a o I I. g. I. Orae. Recogn. d 2Inῆ falliis lepli die Causiae ordinariae summariae ullier

causam summariam ordinari e Iu tractiren , nidit biiugi, NH. eb mare bellii, tali in actione ordinaria asse libellirieli facta auo gemi Neli Documen teli in continenti όu veri fici reiij iii meIωm g in Aldgerit nae eitum ber Erlebi Iung de anno 166i. Tit. voti Justiti en adeli I. 8. imar summa riter m llagen illibellominem vid. de era Ele λ

β. XIII. i Sed suis elat haec de favore Iudicis licito circa processus lammarai in locum ordi-: B 3 narii

13쪽

narii subst tutionem in medium attulisse, & vἰ dea amus, quid ille circa exceptionem inepti libelli valeat ; Constat nimirum variis, imo sere innumeris, modis inepti libelli vitium Actorem incurrere posse, e. g. si diversi processus momenta conjungantur, si nimis sit obseu rus libellus, arg. - h. offeratur C. de Liris contestatione, Ducta L.r. de edendsi nimis sit generalis, nisi tamen actio ipsa actio sui natura sit generalis, ut actio pro socio, aut unive salis, ut hereditatis petitio arg. L.I. s . C. defenient. quaesine ceri. quant.fros. Si omittatur causa legitime agendi ; si contraria & secum invicem pugnantia contineat ; si cumulentur actiones incompatibiles. Est autem inepta actionum cumulatio

duplex, objectiva de subjectiva in illa plura tribus diversi generis capita uno libello junguntur, haec adest, cum plures per nae haud consortes uno libello convenio nixir qualem-easum proponit be ger. in Elect. Discept. For. pag. Irra. quo nimirum Mercator contra quinque diversos emtores ex

libello experiri ausus est. U . . f. XlV. Certum non minus est Reum exceptione inepti Libelli ejus rejectionem a Judice

14쪽

Interim nonnullis in casibus a favente judice etiam ineptus libellus sustineri potest, e. g. stuperius dictum fuit de Jure Saxonico Electorali Actorem in causa etiam ordinaria ad summarium processum in libello provocare posse, si omnia libelli capita ex documentis eodem contentis probare possit: nullum dubium est, Reum in casu quo probationitali Aetor latisfacere haud potest, & nihilominus processu summario experiri contendit, exceptionem inepti libelli esse oppositurum ; At Judex in tantum Actori favere hoc in casti potest, ut non plane rejiciat, sed benigna interpretatione perperam se pro obtinendo flammario processii formatum libellum commutet in Ordinarium , quod egregio Praejudicio illustrat ELUD. BERGER. in Guia. Discepi. Foren . Iau. q. XV. Sed datur etiam inepta inepti Libelli exceptio, quando nimirum Reus libellum talis ineptitudinis accusat, a qua revera est immunis, licet ex alia causa utique sit ineptus, e. g. si Reus ineptam cumulationem objectivam Actori objiciat, cum tantum subjectivam exprobrare debuisset.

Ied etiam hoc vitium favor judicis quadante nus

15쪽

sanare potest, jectando potius id, i quod a Reo fieri potuisset, quam quod ab ipso factum est,&consequenter exceptionem inepti libelli, licet non sermaliter, materialiter tamen bonam, admittendo, quod licitum favoris genus pariter notabili praejudicio illustrat saepe laudatus On BERGER. in Elect. DisceWt. Fore p. II a. in ea su antea memorato de Mercatore uno libello contra tres deis bitores haud consortes agente, ubi resert, a Reo

oppositam fuisse exceptionem inepti libelli, hae ex ratione, quod plura tribus diversi generis capita

inibi juncta essent, inepte cumulationem objectivam cum subjectiva confundendo, qua inepta inepti libelli exceptione non obstante, rejectus a Seabinatu Vittenbergensi fuerit libellus. q. XVI. Pergo ad materiam de contum cia & ejus poena. Coercetur autem contumacia de jure quidam Civili per capta pignora, L. Iun. pr. si quis jus dic. non obtemp. Vel, pro re nata, per missionem in possessionem, L. I. C. quom. Nqu. Judex. Secundum lus vero Saxonicum contumax duriorem experitur sortem, dum amissionem causae & iplam e cutionem pati tur, nisi seu ram nimis hanc poenam Favor Judicis mitiget, .

quod inprimis in processu summario fieri assoletF

16쪽

dc contumacem ad probationem solum legitimorum impedimentorum condemnet, quamvis etiam si velit dilationem aliquam in hi per concederς possit Reo, antequam decernat dictam contum aisciae poenam. Quid Z quod magis adhuc favere Re odii dici permitium est, dum vel solam responsionem absque condemnatione in expensas, sub comminatione tamen poenae, eidem injungere potest, CARPZ. in Proc. tit. VIII. Art. . n. Fcgit. P. I. Const.st. def. zo. quantus autem hic sit favor vel exinde intelligere datur, quod pro favore haud exiguo habendum sit, si etiam cum condemisnatione in expensas responsionem Reo praecipiat, siquidelm mitior est condemnatio in expensas, quam ad probanda legitima impedimenta, eo, quod impedimentis non iussi lenter probatis, condemnatio in ipsam executionem, praevia Α-etoris petitione, subsequi solet. q. XVII. Multum autem inter ςst, quo stylo sententia litis contestationem injungens concepta sit, an in haec verba : Iagier g init

17쪽

posterior Actori magis favet, siquidem posterio

ra verba Reum ab omnibus exceptionibus dilatoriis excludunt, PHILIPPl a reis Elin. I . ObsI. n. p. priora autem haud obstant, quo minus ii dem adhuc uti possit, ae Decis Eoctor. I . CARP-ZOV. in Proe. Iit. IX. Hrt. I. n. I. s tu. X. art. a. n. 6. . dummodo eas in primo statim termino opponat, dc nisi tutus sit exceptione fori declinatoria, aut aliqua alia litis ingressiim impediente, quae in continenti ex actis, vel propria partis adversis confessione, veris cari possit, eventu aliter litem conte ste t i r, d Decis Nov. s.f. XVII l. Ast neglectis his, regulariter quidem Reus ob duplicatum terminum in expen

Process-Drbitulis, i t. XI. in pr. potest tamen Judex etiam hic Reo favore, & condemnationem in expensas, ii exceptionibus utcunque saltem verisimilibus, S dbabilem qua da n ten us disceptandi causam probantibus, se tueri valeat, intermittere, PHILIPPI addict. Decis Hector. Ob 2. n. Iases cum allig. ibid. DD. eo, quod poena contumaciae sit arbitraria, CARPT. in Proc. tu. IX. ars. I. n. O. G. Quamvis autem eventu aliter iis contestata fuerit, Judex tamen super illa contestatione prius, quam

18쪽

quam exceptiones dilatoriae plene sint discuta, pronunciare haud debet. d. orae Proc. l. c.

XIX. Fit nonnun Quam , ut Reus oppO-

sitis exceptio uibus dilatoriis simpliceria ad libellum responsionem subjungat, quo in casu iterum Judicis favori locus est : si enim velit, Actori favere, & super litis contestatione pure pronunciare, litemque sic haud parum maturare potest, CARP-ZOV. P. r. Constit. s. des I. cum videatur Reus quodammodo ab exceptionibus suis recessisse. Si autem Reo potius favere velit, potest nihilominus super exceptionibus dilatoriis pronunciare. Pariter si Reus, quod fieri haud raro solet, postquam , ad litis contestationem deventum est, litem quidem conteritur, sed non rite, poterit Judex Actori favere, &, quamvis hic id non urgeat, Reo per sententiam injungere, ut apertius, clarius, & m gis specifice litem contestetur, Proce Drbll. Ti LXIV. in sim. imo eum in expensas condemnare ;- potest tamen etiam ipsi parcere, inprimis si exceptiones utcunque probabiles deprehendantur, de ignorantia potius, quam malitia, subesse videatur,

19쪽

ptiones peremtoriae opponendae sunt, imo hodie eum ipsa litis contestatione conjungendae, STRYK. in Introd. ad Prax. c. Isi f. I. quo facto, Actori, cujus regulariter est probare, dFlatio conceditur probatoria, ut durante ea sepi aeparare, &statuto termino, sufficientibus intentioni fure probationibus instructus, in judicio se sistere possit. Sicuti autem omnis dilatio nisi sors an sit terminus fatalis, ut decendium interponendae appellationis ex arbitrio Judicis dependet, ROS BACH. inproc. tit. yg. n. 9 sqq. HAH N. ad mesenb. defer. Y dilat. n. II. ZOES. ad .eo Iil. BRVNNEM. in repetit. paratisi. VI Genb. eod. SI RU V. 1u S.I. C. Exercs. b.s . ita etiam hanc ex aequitate causisque qualitate libere determinare, eam ab-hrt viare vel prorogare, imo tertia & quarta vice concedere po Reces Imp. LIM . f. deli Punctum G. L. p. deue B RUNNEM. in Proc. cv. Cn. D. LAVTERB. in Comp. iuri tit. defer. in ff. XXI. Praeterlapso autem dilationis tempore, Actor, quod ei a Reo negatum est, probat, quo fine producere solet articulos ex libello, vel negatis positionibus sermatos, quos Judex postmodum examinat, an actioni institutae consormessat, an vero sorsan impertinentes, quod, si dubi-

20쪽

um sit, Judex omnes articulos, etiam qui imperatinentes videntur, admittere potest, sed cura clausula : Saloo jure impertinentium. Juxta hos articulos examinantur testes, quibus si desectus aliquis Opponatur, petaturque, ut a testimonio serendo arceantur, probatio vero desectus in continenti non praesto sit, judex ex favore illos admittere potest, ne probatio pereat , salva tamen partiadis versa: eeceptione contra probationes &dicta testium, MENOCH. de arbitri 'aequos. eausa iMASCAR D. de probat. Concί ω. q. XXII. Si Actor in libello possessoriti

& petitolium cumulaverit, non parum quoque poterit favor sudicis, cum, ut DP. uno fere ore fatentur, ves super Possessorio aut Petitorio solo, Vel super utroque pronunciare, ipsi permissium sit, CARPY. Parte II. Cons. 7. des p. n. ro. &II. Lib. I. Res. 7I. n. asseqq. HARTM. PIST. Lib. I. quas . . u. Iasere. Cui favori etiam locus est, si fal taris clausula consueta : Super his omnibus, quae jam petita, aut qua de jure ori confve udine omni meliori modopeti debuisent, imploro nobile δε ista ooscium, projure musitia largissime admini aη-da, libello adjecta sit, licet ille cumulationem possessorii & petitorii haud contineat. Ast si neque