장음표시 사용
171쪽
ys CAROLUS V. IMP. HIS P. REX i no nempe singuli frustulum habebant unius massς,de qua in scidere con-n--- uenerant tres sere triuere mens . Eo tandem descensum,ut Franci sum-loae mille ducentorum millium, adhuc quadraginta millia addiderint.
Tum demum auream monetam naui imponunt,traduntque Comesta-
T. ., bilis Caslesiae ministris; illi vero Mommorancio sanos restituunt Regisn Francisci filios, ac sponsam Leonoram: quos Rex, qui hactenus Bum . . di Salis substiterat, summo cum gaudio suscepit, ac sub anni initium, z. 'x Leonoram in Uxorem ducit, menseque Martio corona aurea ad Fanum L. Σ - S. Dionysi j redimiri, solemnesque Parisijs nuptias celebrari curauit. Σ Augebatur interea indies Auranti j ad Florentiam exercitus, quod facta per Italiam pace, non nisi hoc bellum Florentinum restaret. Vastius
qui trans flumen Arnum urbem premebat, cum iusta manu Florentia prosectus, Empolim expugnat; Volaterras ter frustra oppugnat. Florentini ab alia parte Ducibus Stephano Columna ac Malalesta, ante aur ram Germanorum castra inuadunt. Sed Malalesta tardius subsequente, qui priores castra inuaserant, multis tmcidatis a posterioribus in W- repelluntur. Post captam Monopolim Florentini commeatu egere . In ς yςrui'x Eiu, Comearandi causa Ferruccius Florentinorum Dux cum . . iusta manu Pisas prosectus, copias augebat, vi commeatum in urbem p - . Imporiaturus. Rebus omnibus paratis,cum cophs Pisas egreditur. Aurantius de eius aduentu ac vitibus dudum certior factus, cum maiori manu obuiam pro ditur, ac in Pistoriensibus montibus Ferruccium adeptus, practium committit. Cumque non Ducis, sed equitis ossicio iacturus, inter primos equum calcaribus incitat, bombardae manua- a. ia his, m globo traiectus cadi Florentini tamen funduntur. Captus Ferruccius a Maramaldo prinatae inimicitiae causa occiditur; capitur & Ioannes G. Caeres cum plerisque clarioribus P sectis, cecidere e militum vult. multa Hac pugna fracti Florentini, cum denuo castra Caesariana inuadere statuissent, Malalesta se secuturum negante, quod res temeritatis
plena esset, nihil est factum. Cumque ad seditionem res spectaret, pr dentium intercessione necessitati cedentes, quarto Idus Augusti quatuor oratores in castra ad Ferdinandum Coimagam qui Aurantio caeso, Vastio ad Caesarem profecto, successerat j pro compositione mi
L, L IVD x ,-ς diς hit legibus conueniunt.: Florentini Caesarianis mi re
.... taueri litibus debita hoc bello stipendia persbluunto. Vrbis stanis e Caesaris cis tr arbitrio intra tres proximos menses componitor. Libertas saria tecta Minanem. Omnium iniuriarum obliuiaesto. Balconius Malalesta cum c
duobus peditum millibus urbis custodiae praeesto. Medicitis patria ac re bona restitu uiator. His ita transactis Caesarianorum praesidium in v Mbem admittunt, redeuntibusque cum eis Medicetis, R eipublicae munia
172쪽
XLII. BRAB. V. BELGII UNITI PRINCEPS. 18scommittuntur; pauloque post Caesar Alexandrum Medicaeum, e Pon- i s 3 otificis voluntate, Hetriiriae Duccm renuntiat, tradita ei in uxorem Mamgarita filia notha. Tenente obsidione Florentina, Caesar ad Comitia Augustae in 8. Aprilis a se indicta erat profectus, venitotae tardius, vanis honoribus & pompis in itinere a Venetis & alijs deici liis. Ce nara terum quis fuerit successus horum Comitioriim,istis verbis commemorat Cochlarus ibidem praesens: Die i s. Iuni j in profesto Corporis Christi Cassar venit Augustam,ab omnibus solemni pompa exceptias. Illoq; adhuc vespere, & altero die mane per suos egit cum Electore Saxoniae aliisq; Principibus Lutheranae factioni adhaerentibus, ut antiquo more
irent simul cum Maiestite ipsius aliisq; Principibus ac Statibus Imperij
in Processione publica,qua deportaretur Venerabile Sacrametum Comporis Christi. Illis autem excias natibus sese,& multa obtendentibus,qucr circa eam rem suae obsisterent fidei; petijt tandem, ut si nollent propter honorem Dei comitari, facerent saltem propter ipsum Caesarem, ut V, .. Vasalli& Principes Imperi j. At nec ea ratione persuaderi potuerunt. C Vnde factum est ut Processionis tempus usq; in meridiem protractum ta . fuerit. Caesar vero nihilominus una cum alijs Principibus ac Statibus Imperii , tuisque cum Proceribus Hispanicis Burgundicisque,eam Pr racessionem deuotissime simul & spicia didissimὸ peregit. Lutheranorum8' vero contumaciam C sar ςgerrimὰ serens, voluit ut mox altera die cum saluo conductu abirent domum. Alij autem Principes, pacis & concor diae auidi, supplicarunt eius Maiestati, ut sedata ira, daret eis publicam m- ia.- audientiam, iuxta tenorem Edicti per quod vocati fuerant. Sic die 1 o. Iu- '. Ini j incepta sunt Acha publica. In proximo consessu audientiam dedit Lutherinis Principibus, qui ex scripto secerunt recitari fidei suae Conta fessionem Teutonice; quam & Latinam ex abuerunt, citius archite- c. aricrctus prccipuus fuerat Philippus Mclanchthon. Parant Catholici consu
rationem, ostendentes Lutherum antea longe aliter docuisse, exhibue .aνιιδε/riintque eam Caesari, caesar Principibus Catholicis. Quibuscum vide- rretur lenius respondendum, eaque omittenda, dum mutaretur conse με
tandi modus, abierunt dies aliquot. Exhibitus deinde breuior modus, iterum consultatione Principum in disquisitionem venit, resque ultra tres septimanas extrahitur; gloriantibus interea Lutheranis, Papistas obmutuisse. Tandem consutatio in publico recitata fuit, δ multa vltro citroque sunt disputata. Interea Lutherus varios edebat libello; quibus & Caesarem Gennanis, &Episcopos plebi odiosos redderet : dc palam Augustς prope curiam Electoris Saxoniς vedebantur,in quorum vno inter cetera naec sunt: Non pollum non sollicitus esse pro paupere, misera, derelicta, prodita ac vendita Germania. Post Lutheranos aliam quoque,
173쪽
386 CAROLUS V. IMP. H I S P. REX
i , , o quoque fidei Confestionem extubuerunt Caesari Oratores quatuor ciuitatum Imperialium, Argentinensis, Constantiensis, Memmingensis, S: Lindauiensis, qui sectam sequebantur Zwinglij. Quam Caesar per eosdem Theologos, qui Luthcranam confutauerant, confutari iustit: quae ,-ν citii. consutati ublice itidem recitata est. Caesar discessuris Lutheranis cc
tos proposuit Articulos in publico Recessu; nempe, ut intra i3. diem 1. ' . Aprilis proxime futuri darent sigillarum responsum, An per omnia cum sua Maiestate & cum aliis Principibus Statibusque Catholicis in
fide conuenire velint, necne. Item,ut interea temporis nihil noui in cau- -- sa s dei sinerent in terris suis edi aut venumdari. Item,utaduersus Z in- .' glianos & Anabaptistas cum Catholicis conuenirent. Verum illi eiusmodi Articulos recipere noluerunt, & sine concordia discesserui. Caesariarata aulcm nihilominus postea cum omnibus aliis Electoribus statibusque in generali Recessu, ut vocant,firmiter conclusit, ut omnes constantiss-
me in prisca Maiorum suorum religione ac fide permanerent. Haec acta sunt Augustae,& sigillatim subscripta die 1 9. Nouembris. Deinde discesserunt omnes, Caesar & Rex frater eius & multi cum eis Principes versus . , Coloniam,alij domum. Haec Cochlaeus:qui ad annum sequentem Lutheri calumniis respondens asserit, Recessiti huic subscripsisse, siue per seipsos siue per legitimos Procuratores, quinque Electores, Principes z alios Ecclesiasticos triginta ,saeculares viginti tres, Abbates viginti duos,
His Comites & Barones triginta duos, ciuitates Imperiales triginta nouem.
paulo post, pridie Kalend. Decembris Mechliniae e vitiis decediti Mns . Margarita Austriaca Caesaris amita, aetatis anno sese quinquagesimo N.ritis, secundo, Belgicae gubernationis circiter vigesimo tertio; sepeliturque,vi' iusserat, corpus Burgis in Hispania iuxta fratrem Philippum, cor Bru- gis Flandriae apud matresti, Mech linia, ut patria, sibi viscera seruante. M. -μ. Iustis pro dignitate solutis, Caesar in eius locum Belgis praeesse iussit sororem Mariam viduam Hungariae Regis, quam ex Austria Augustam is 3 i perductam, in Belgium se proficiscentem sequi voluit. Nonis Ianuarii
anni Ferdinandus Bohemiae ac Hungariae Rex,Caesaris frater, - man. si loniae Agrippinae, praesente Caesare, a maiori Septem-virum parte R .. . . manorum Rex renuntiatur, reclamante, facta obtestatione, Saxone, ὴ . . I. Omnibus Protestantibus, tertioque Idus lanuari j corona Caroli Magni mani. - argentea Aquis grani magna cum pompa redimitur; Caesarque publicis litteris edicit, eum omnes Imperio subditi pro Rege agnoscant. reci- h. piant,ac obediant, expresse eadem de te ad Saxonem omnesque Prot s. .. δε- stantes scribens. Decimo Nono Kal. Februarij, cum se Aquisgranenses Romanorum Regi sacramcnto obstrinxissent, postero die Caesar climm τώ sorore Maria in Brabantiam, Rex Romanorum in Austriam contendit.
174쪽
XLII. BRAB. V. BELGII UNITI PRINCEPS. 187Hunc annum Cochlaeus illis verbis prosequitur: Cum Caesar, aliique is x Principes ac Status Imperis in generali Recessu constanter conclusissent, permanendum esse in antiqua fide ac religione Patrum, nihilque innovandum ante Generalis Concilij determinationem,Lutherus,qui probe sciebat quam fortiter essent Electori Saxoniae confoederati aliquot Principes ac ciuitates sectae suae, coepit serocissime protervire, edens Teut nice libellos duos; quorum via uin inscripsit, Glossam in praetensum Edictum Imperiale; alterum, Praemonitionem ad Germanos suos dile- φistos. In utroque sane protestatur se non suadere bellum aut seditionem, C. . ,, cum interim nihil faceret studiosicis. In priori ista habet inter alia: Ve is rumtamen cum videam quod hunc Hraecipuum articulum diabolusis semper blasphemat per suos porcinos Doctores,neque quiescere aut ces s ,, sare potest ; dico ego Doctor Martinus Lutherus, Domini nostri Iesuis Chri iti indignus Euangelista,quod hunc Articulum Fides sola,absque --δε,, omni opere iustificat coram Deo firmum atque inconcussum permitte ς' s :1, re debet Romanus Imperator,Turcicus Imperator, Tartaricus Imper,
,, tor,Persarum Imperator, Papa,omnes Cardinales, Episcopi, Sacerdotes, Monachi, Moniales, Reges, Principes, Domini, totus mundus simul Σ , , cum omnibus daemoniis,& debent insuper habere ignem infernalem is super capita sua,& nullam gratiarum actionem. Haec sutherus illo Tra-27zz
,, ehatu. Et Tractatu altero: Turca sane tam insanus non est, ut contra
is suum Alcoranum pugnet aut insaniat, sicut faciunt diaboli nostri Papi Protari stae, qui contra proprium suum Euangelium furunt atque insaniunt: ',' ,, atque per hoc faciunt Turcam purum sanctum , se vero meros ac verosis diabolos. Et rursum:Omnia sunt per Papae asinos obscurata & oppressa: z. o. , , sunt utique asini, & quidem magni, rudes Mindocti asini in negotiis ,, Christianis. Nam & ego unus eorum fiat, & scio me hic veritatem diceis re.Ista Lutherus. Pergit Cochlaeus: Dum haec in Saxonia fierent, ac grande ad Lutheranae sectae defensionem conflaretur coniurationis foedus quorumdam Principum, Comitumque & Ciuitatum, Caesar vero in Germania inferiore subi multas habet Prouincias hereditarias j occupatus esset, apud Helvetios multis iniuriis vexabantur Catholici, maxime H rure a Bernensibus & Tigurinis, qui ceteris erant potentiores. Vnde factum r. est ut Quinque Cantones Catholici,nempe Lucernenses, Urim sis, Sui- :tenses,Subsiluant,atque Zugenses,communi decreto bellum Tigurinis . m. indixerint die quarta Octobris. Mox igitur, hac denuntiatione facta, ad ' 'pugnandum sese ex utraque parte parauerunt. Die itaque undecima Oitobris Tigurini, praemistocorum Capitan cum cohorte una ac sex bombardis rotatis,ipsi cum optimo quoque milite ac viginti bombardis grandibus subsecuti, transccnso Albi monte, prope Monasterium quod
175쪽
188 CAROLUS V. IMP. HIS P. REXi 13i Cappella dicitur, tres Cantones Catholicorum, nempe Suirenses, Zu- genses & Subsiluanos aggressi sunt. Catholici autem,positis insidiis, si
πιαι- tim post congrcstum retrocesserunt fugam simulantes. Mox vero valido ιi cum agmine prorumpent ,TI Iliam in Iugam verterunt,numerusque
ι-Σι C.rsoria in fuit ad mille quingentos. Repertus fuit in ea strage &Zwin glius omnis discordiae inter Helvetios auctor, & alij Apostatae insignes, x nempe Abbas S: Prior Cappellae,Commendator Risnacensis,& alij; &ex civibus sortissimi quique. Alterum deinde praelium commissum est s.ci iam die decimo septimo Octobris, iterum Catholicis secundum, haereticis';
aduersum. Nam Tigurini seu Turi censes post acceptam cladem vocaus μι - runt in auxilium Bernensita, collcctoque exercitu circiter triginta millia
peditum processentiat in campum, partitoque exercitu in duo agmina, Tuticenses versus Zugam, Bernenses versus Lucernam profecti sunt. Quinque aut ein Cyntones Catholici,coniunctis viribus ad octodecim millia peditum habuerunt, congrcssiq; cxim Bernensibus circa fluuium quemdam,compulerunt eos in fugam: in fluuio aulcm perierunt quingenti, & caesi sunt in praelio septingenti .Rursus praeliatum est die vigesimo quarto Octobris. Tigurini enim ac Bemenses accersierant in auxilium Basilienses quoque & Schamusenses,volebantque noctu in hostes imparatos irruere. Catholici non omnes erant simul. Lucernenses enim M tuu propter Bemenses seorsum habebant exercitum. Alij autem quatuor Cantones, intellecto hostium proposito, albas camisias super arma sua induerunt, ut noctu inter se cognitionis signum haberunt. Inito igitair - prςlio, primum certamen adeo asperum atque cruentum suit,ut Catho- crumism lici circa principia ad quintum usque membrum seu ordinem caederentur. Deo autem adiutore, Vicerunt tandem, atque haereticos in fugam ' compulerunt, caesis sex millibus eorum. Neque tamen quieuit ira ho---- stium . Ultimo enim die Octobris in Vigilia omnium Sanctorum rumsus congressi sunt Turi censes contra quinque Cantones Catholicos, sed nihilo selicius quam prius. Nam Catholici secunda hora noctis sex millibus inuaserunt eorum castra, caesisque quinque millibus hostium, reliquos qui non aufugerant, ceperunt. fherant autem iisce castris octo millia. Tandem intercedentibus multarum ciuitatum Imperialium Imperatoribus, haeretici concordiam cum Catholicis Quinque Cant nibus inierunt,Turi censes quidem die I 6. Nouembris, Bemenses vero
x .eius lem mensis; hac lege primaria, Singuli singulos absque di
putatione circa suam fidem quietos dimitterent. Haec Cochlaeus. Em dem hoc anno circa Kalend. Octob.Christiemus Secudus, Daniae Rex, exul exactusque,cii in iusta neque a Caesare,neque ab alio Principe auxilia impetrare potuisset, consensu Caesaris a Belgis mutuo accipit duodecim
176쪽
XLII. BRAB. V. BELGII VNITI PRINCEPs. 189
decim onerarias naues maiores, ac mediocrem pecuniae summam, coa- is 3 ictisque circiter decem millibus pedit uno ac aliquot voluntariis, classi imponit, Nor giamque versus contendens, inde se Dan iam amico rum ope facile subacturum sperabat. Appellit cum classe Anssolum, . Miriri munitionemque Aggerisusianam deditione obtinet. Ex aduerso adiutia Lubecensibus Fredericus Electus Daniae, ac Gustatius Succiae Rex,c natibus Christi emi facile restitere. Nam propter hiemis summam in in regione asperitatem, agi ab utraque parte parum potuit, nauibus non paucis tempestate deletis. Cuius belli occasione factum est, ut summa annonae apud Hollandos esset caritas. Lubecenses enim Danis coniuncti Zontam clauserant, nec Hollandos eam transire volebant, aegerrime serentes, quod nauibus & milite eorum instructus Christiernus nouum eia concitasset bellum; quamquam eo Regem Christiemum redegissent,ut Aniloij muris inclusus e defendere cogeretur, qui & non multo μυ- post per speciem compositionis in hostium classem cum paucis ingressus,causantium sed falso,ut volunt) quod leges induciarum violare esset I :- mconatus, Sundeburgi arci Hollatiae munitissimae captiuus includitur,in qua post annos viginti quinque obiit. Tandem sequenti Iunio Belgae cum Danis ac Lubecensibus Coppenhauiae congregati, firmam aetem - iωdit. namque pacem fecerunt. Tertio Decembris Caesar in Germaniam profecturus, primum Tomaciam certis de causis contendit, ibi oue eo die Equitum Aurei velleris numerum,nouis aliquot adscitis supplet. Mense Ianuario antii is 3Σ. Caesar e Belgio Ratis bonam ad Comitia conten- i s32dit; Kalendisque Februarij Moguntiam veniens, Archipraesule ac Palatino petente, concedit, cum Protestantibus de pace agi liceat. Sed num quam res ad optatum finem peruenisset, nisi Solymannus Turcarum
Rex cum trecentis virorum millibus ad expugnandam Austriae Viennam aduenire fuisset nuntiatus. Quare concedente Caesare, ut ad tem- C. - ,
Γus Generalis aut Prouincialis Concili j Protestantes sine ulla molestia
eligionis nouae ritibus uterentur, communibus omnes consilijs ac animis auxilia Caesari contra Solymannum mittunt. Erant autem in pro--atiri
testantium foedere Germaniae Principes septem, Ciuitates viginti quatuor. His se non Religionis causa, ted quod Ferdinandum Rom. Re-mmum pem creatum non probarent, Bauari fratres iunxerant ; Rex quoque Francorum, qui apud Bauaros centum millia aureorum liliorum deposuerat. Erat & cis operam pollicitus Anglus, qui repudiata Caesaris matertera , Annam Boulainam ex se in adulterio grauidam uxorem duc animo decreuerat. Ita Heuterus. Sed Cochlaeus huius aeui Scriptor in hunc modum narrat ad annum praesentem Caesar ut elusinodi motus conspirationesque sectarum in Germania incruentis consilijs reprime-
177쪽
II ret, atque compesceret, indixerat Dictam, ut vocant,Imperialem, Spirat celebrandam. Ver,nvbr intellexit maximum Turcarum apparatum & exercitum appropinquare, transtulit eam Dictam Ratisponaece
lebrandam. Vbi cum conuenissent Caesar Stariisque Imperij, Lutherani Principes cum confoederatis suis seorsum conuenerunt Sueinsordiae Liam in Franconia. Ad quos Caesaris consensu profecti sunt duo Electores, , , - . Moguntinus & Palatinus Maeni, ut cum ipsis tractarent de matur doaduersus Turcas squi iam cum maximis copijs in Ungariam peruens rant auxilio, in Augustana Dieta promisso. Quantum hi apud eos profecerint, non est vulgo cognitum; retulerunt autem Caesari Rati spo-IM.ria nae. Interea Turcarum tyrannus maximis cum copi)s per Ungariam - u' versus Austriam, ut Uiennam rursus obsideret, contendcbat. At C
Σ--- ω, inisso illuc valido praesidio, sestinatum, & iampridem Augustaei,n promistum auxilium exigens, e Burgundia quoque & ex Inseriori Ge wμ' mania egregium accersivit equitatum. Accurrerunt itaque plurimi vim dique e Germania milites versus Viennam: quorum omnium Dux &Imperator per sese voluit este Caesar, qui Turcariam tyranno iam donuntiauerat suum aduciatum, ad ineundum cum eo Praelium. At Tu --, M ca, qui totis viribus paruum circa fines Austriae oppidum nomine Gyn- oppugnabat, mulsis diebus; cum exsugnare non possci, miratus
praesidi j virtutem, euocauit in colloquium oppidi Praescctum Regi Odinando sdelissimum : qui vulneribus, laboribusque & vigil ijs consectus animi virtute Turcis admirationi spectaculoque fuit. Vbi cum a copissct mi,aduenisse ipsum Caesarem Viennam usque,aqua nouem tantum milliaribus distabat Gynsa, immemor addicti prae iij, soluta obsidione turpi fuga retro abi jt, cum essct alioqui bellicae gloriae auia vi dissimus. Netamcii impune aufugeret, Caesar septemdecim millia Tu carum, qui populando moram fecerant, assecutus, internecioni dedit. 2... i. deinde C ercitu, relicta Germania, in Italiam redihi; cum pati
ia a cis lo ante,moliente contra Turcta Caesare, Dux Saxoniae Ioannes Princeps Elector non longe a Wittenberga in loco venationis mortuus esset. H mici ctenus Cochlaeus. Habucrat Caesar iuxta Viennam in castris, ut nonnulli scribunt,ducenta sexaginta hominum millia. At sos peditum centum millia, equitum triginta millia non superabat. Dixisse Sol, mani. nus ad familiares sertur, non se temulentos Germanos, sed Caroli Nec datunam reformidasse. Caesar , cognito Solymanni regressu, in Italiam . reuerti statuit, quidquid frater perdinandus rogaret, Ioannem Uatu dam Hungaria esiceret; cui nil aliud tribuit, quam ut Itali Austriacis iuncti, Duce Maramaldo,in Hungaria bellum gererent. Sed Itali in seditionem versi, ad octo millia virorum, inuitis Ducibus, domum con-
178쪽
XLII. BRAB. v. BELGI 1 VNITI PRINCEps. 39i
tendere, reliqui cum Maramaldo mansere. Caesar cum veteranis Gem is αmanis ac omnibus Hispanis, pcr Forum-Iulij Venetorumque ditiones amice ac pacate incedens, Mediolanum pervcnit, menseque Nouembri ad Ordines Imperi j dat litteras, iubens pacem Ratispone sem observent, fratremque Rom. Regem agnoscant, libi necessa ex Italia in Hispaniam proficiscendum. Sub anni finem Caesar ac Pontifex iterum Bon
niam conuenere, sed in negotiorum communicatione non satis consen-- i.
sere.Optabat Cςsar,Catharinam Medicaeam Vrbinatium Ducis filiam Francisco Ssortiae in uxorem daret; asserebat Pontifex,se eam Duci Au reliano Regis prancorum filio promisisse. Tractabant tamen de nouo inter se ceterosque Italiae Principes foedere ineundo, quod demum anno 1133. die vigestino quarto Febritari j die Caesari toties fausto) perse- II 3etum fuit. Comprehendebantur hoc foedere Pontifex Clemens, Caesar, Rom. Rex,omnesque Italiae Principes, exceptis Venetis. Hi ad praesentis Italiae status defensionem se inuicem obstrinxere, exprimentes, quem quisque militum numerum ac quantuim auri esset collaturus, si quis Italiae bellum intulisset, atque Antonium I euam quem Mediolani ma- ' 'nere volebant in Confoederatorum Imperatorem nominant. Sub hoc tempus Cochlaeo testante) misti fuerunt in Germaniam Oratores duo: unus a Papa Clemente, altera Caesare Carolo, qui Principibus ac Statibus Imperij annuntiarent futuri Concith Generalis celebrationem in P m: una ex his tribus ciuitatibus Mantua, Bononia, vel Placentia. Elector Saxoniae differt responsium, donec cum suis cosultet in Conuentu Sinai -
haldiensi sub finem Iuni j habendo. Fasti igitur ibi deliberatione, scri- ς' -
pserunt responsum, in quo ubique praetulerunt Pontifici Caesirem, flaetantes ut in Germania celebraretur Concilium. Haec&plura Cochus. Quae dum in Germania aguntur, Caesar sincerae voluntatis suae t
stimonium Italis quoque praebiturus, euocata e Belgio Christierna Dana, sororis Elisabethae filia, eam Francisco Ssortiae in uxorem dat; Fcl-trio Vrbinatium Duci Soram restituit; Columnios Proceres magnis donis prosequitur; Andieae Auriae Principatum Melfitanum confinuta mat; Mantuae Duci Moniserrati Marchionatus Diplomatis spem facit; Ferrariae Ducem, adiudicata illi Mutina ac Rhegio, situm paulo ania fe-' cerat; Uenetos, restituto Ssortia, sibi conciliarat; Pontificem, debellata subactaque Florentia, ac desponsata Alexandro Medicaeo Margarita filia, sibi devinxerat. Atque in hunc modum rebus Italicis constitutis nitio veris Caesar Bononia profectias Papiam venit, camposque sua victoria , ac capti Francorum Regis, caesique exercitus memoria nobilitatos , extantesque adhuc Francorum camorum reliquias, monstrante
Vasti ummo cum gaudio inspicit, pleneque de eius pugnae occasione, Ddd 1 initio,
179쪽
uxore, eum qu a 2 .an tias vixe
initio, progressu, ac successu edoctus, Mediolanum venit. Ssortia arce egressus, eam Caesari relinquit, in priuatam quam in urbe habebat , diuertens domum. Hic se venationibus, donec omnia ad prosectionem parata esse cx Auriae litteris didicisset, recreat. Tum Genuam prosectus, in suburbanis Auria magnificentissimis hortis excipitur, pauloque post classem soluens, haud procul Massilia suborto secundo vento in altum delatus, paucis diebus in Hispaniam appellit. Hac aestate dictus Andreas Auria Caesarianae classis Praefectus, Coronem Graeciae ciuitatem, quam superiori anno, eiectis Turcis, occuparat, Hispanorumque praesidio munierat, iusta Solymanni classe obsessam liberauit, ac ce tabus necessirijs recreauit, Turcarum classe in varias partes dissipata, terrestrem quoque obsidione relinquere hs coactis. Interea Francorum Rex Poti siccita omni pollicitationum genere demulcens, tandcm pridie N nas Octobres Mastiliam pertrahit, ac posteaquam admodum amice inter se aliquamdiu communicassent Catharina Medicaea Vrbinatium Ducis filia, inspiciente summopereque laetante Pontifice, Henrico Aureliae Duci Regis Franciae filio natu secundo, qui postea patri in Regno successit, nubit, cique decimum sextum nondum annum ingresso mox prima nocte in amplexus venit. Mense Nouembri Pontifex, rebus omnibus Masiliae cum Francorum Rege ex animi sententia peractili, G nuam , indeque terrestri itincre Romar peruenit, hominibus varie de hac eius profectione & Catharinς nuptiis iudicantibus. Hoc quoque anno Henricus Octauus Angliae Rex, repudiata Catharina Caesaris matertera, cum qua per viginti annos coniuncte vixerat, filiumque qui paucis
diebus vixit, ac filiam Mariam Caesaris filio Philippo postea nuptam susceperat, Annam Boulainam Reginae Catharinae pedisequam , ex se grauidam, in uxorem, uti credi volebat, acceperat, ac Londit u quarto Kal. Iuni j corona redimiri iussit. Peperit Anna septimo Idus Septembris filiam Elisabetham, quae sorori Mariae iet Regno Angliae successit. Anno i 13 . die vigesimo tertio incnsis Marti j Rex Angliae Henricus ob dictum repudium,& putatilias nuptias nullis sacris admonitionibus
aures praebens, lata Romae sententia condemnatur, &. Boulainae coniugium adulterium esse pronuntiatur. Quare grauissimo contra Romanam Ecclesiam concepto odio, cum nullam sui vindicandi aliam conspiceret rationem, reiecta Sedis Apostolicae obelemia, per suum Pari mentum die tertio Nouembris edicit, Regem summum caput Ecclesiae Anglicanae omnes agnoscant,capitis poena his qui non parent constituta. In Germania Philippus Hasbae Lanigrauius, Austria crescentis potentiae aemulus, ac dudum a Franco ad concitandum Caesari in Germania bellum inductus,clam hoc anno in Franciam proficiscitur,acceptaq; a Re-
180쪽
a Rege pecunia,negotium restituendi Vtrichi Ducis Cirtembergii, an- i 13 te decennium a Sueuico foedere pulsi, suscipit. Cogit e suis ac sociis pecunia Francica iustas peditum equitumque copias,ac tribus locis Ducatum Wirtem Nicum ingressus, maioreque parte in potestatem redacta,ad oppidum Lausenum,Hrdinandi Rom. Regis copias,quibus Phi-zu ' lippus Palatinus praeerat,promptioribus caesis, infligam agit. Sed menta gis, et se Iulio pax certis legibus, Viricho restituto, componitur: quam ea con- ' ditione Caesar confirmauit, ut Virichus eiusque heredes Dii tum Wim tembergh ab Austriae Archiduce beneficiario iure obtinerent, feminaeque in eum non succederent, sed deficiente virili herede Ducatus ad Austriacos deuolueretur, tum certum peditum equitumque numerum Rutilis contra urbem Monasteriensem , quam Anabaptillae, eiecto luistite, occuparant, mitteret. Etenim dicti Anabaptistae ob seditiosa absurdaq: -- dogmata, e Flandria , Hollandia,vicinisque locis dudum pulsi, ciis in Westphalia magno numero consedissent,tandem qui Monasteri j erant, mense Februario huius anni res suas satis ex animo procedere videntes, digladiantibus ibidem toto biennio inter se Catholicis & Luthetanis, ut numero aucti certius vim facerent,Coesvel diam, Wesaliam, W arendorpium, ac Oscnbruggum ad suae sectae homines scribunt, datum sibi a Deo Monasterij Uatem, qui rectam eius voluntatem hominibus ex- Ioneret. Hic erat Ioannes Beuhelarius sartor Lei densis Hollandus,pauo post Rex ab iis constitutus.ὶ Proinde quam primum Monasterium se conferrent,nihil eis defuturum,sed in summa renim affluentia victuros. Lectis litteris clam magno numero E dictis oppidis Monasterium confluunt, acciuium dissidio opportune dc prudenter utendum statuentes V sne se Lutherani anticiparent) meliori ciuium parte per seditionem pul- η ia,Rempublicam inuadunt Senatum e suis legunt, opportuna urbis loca praesidiis muniunt, sacella, Nobilium a des, similiaque in ciuitatis circium diruunt. Tum templa eorumque ornatum diripiunt, ac ut fanatici diuino enim se Spiricii concitari iactabant per urbem discurrunt, horribilique eiulatu ad populum voci serantur,de praeteritis poeniterent, aediuinae irae flagella impendentia averterent. Et post haec subito correptis armis,omnes urbe pellunt qui rebaptizari nolebant, eorumque bo- chaz na inuadentes in praedam vertunt. Et quoniam non dubitabant, quin Antistes suis amicorumque viribus Monasterium esset oppugnaturus, - μ scribunt Harlemum, Amstet rodamum,ac ad aliorum oppidorum prae '' 'M.cipuos suae sectae Praesectos, his intcr cetera verbiis: Charissimi fratres acis sorores, certiores vos facimuS, a Dco nobis patefactum iniunctumque,
is singuli vestrii in quam primisisse instruant profectioni versus nouamis electάmque a Deo Ierusalem. Tumultus enim horribilis toti instat ter- Ddd 3 rarum