장음표시 사용
41쪽
rum pedum tantum , veluti ad imbecilliores partes confluendo procumbit. Praeterea Paulus Aegineta loco superitis citato, Aetius, Avicenna, & quam plurimi alij, huic a me prolatae opinioni plenissime ad- sipulantur. Amplius rationi consentaneum esse videtur,quod si tales affectus facilime ex haemoroidarum, & menstruorum, & sanguinis narium intercς-ptis si uxionibus progigniuntur, ex partibus quoque intimioribus originem trahant,& materia illa prsternaturae institutum,& consuetudinem detenta, ab illis internis pagibus per venas, per neruos,& per musculos, ad yticulos dolentes defluat, Ergo non a partib' exterioribus, ut inquit Fernelius, sed ab in- 'terioribus, neque a capite sollim , sed etiam a toto corpore,& ab omnibus visceribus initium sumunt articulares morbi. Nec valet, ut ipse admiratione capiatur dicendo. Qui fieri potest, ut humor ita sincerus, qui iam in intimis partibus nostri corporis cusanguine erat permixtus, in articulorum spatijs per
venas feratur nollumus namque affirmare,& fateri,
arthritidem, vel Hodagram ab humore sincero semper fieri , ut suo loco manifestabimus, quia non ita facile, & saepe humor sincerus diffunditur,verum potius mixtus,crassus enim humor,aliorum tenuiorum. ct calidiorum humorum miXtione attenuatur, & veluti funditur, ut exempli gratia, humor pituitosus ex sui natura crassius,& lentus non potest ita consertim, di facile per venas ad articulos fluere, nisi ex tenuioris , & calidioris humoris miscilla promptior, faciliorque ad motum reddatur, & postea cum in articu-Iorum spacijs fluxerit humor calidus,ac tenuis facilis
42쪽
lime retatuitur,& evanescit, crassa,yissidaque materia ibi concrescente reli ista. Praeterea & quandoque
sincerus humori a virtute expultrice secernitur, pr pellitur alie, veluti in regio morbo fieri quotidie vidimus bilis enim qua clim sanguine permixta in venis reperitur,ab expultrice facultate.ad cutim sincea, ra transmittitur; & bilis quae in venis circa iecoris regionem generatur, tum ibi detinetur, no ne etiam permiscetur cum alijs humoribus ξ Et dum per aluum
excernitur, aut per vomitum rciectatur lincera, non
est dicendum quod a vi expultrice, Τ si cernatur, &propellatur ξ Non erit ergo res ita admdanda,si et ii
affirmare audeamus , humorem antea permixtum, a partibus intimioribus nostri corporis, ad articuloruspatia sincerum per venas interdum deserri, quia ea. dem ratione, qua venae multae ab externis iugularibus deductae, sua se rosa, ac tenuia excrementa ad loca subculanea deponunt, eadem quoque ratione venae, quae assuetum alimentum ad articulos deserunt humorem excrementhium ex venis unde deducta sunt excaeptum in articulos,& partes ad articulos attinentes impellere possuntia Nec etiam valet, ut
ipse Pernelius, suam corroborando opinionem subiungat. Quod si cum humore sanguis emanaret collectus in articulis,phlegmonem utique excitaret, quod quidem absurdissimum esset. cui sic mihi respondendum esse existimo, non quidem Hyppocratis 5 aphorismorum 49. & Galeni in comento dicta recensendo,quibus in locis Authores isti articulares affectus inter inflammationes enumerant, quia haec non essent satis ad Fernelij inllantiam euertendam α
43쪽
nam si pe saepius contra Galeni decreta p sertim suis subtilioribus,ac potius ingeniosis rationibus insurgere videtur, sed Fernelij tantu modo verbis ostendere inflammationem in articulari morbo fieri. rationi cosonum esse, ubi haec habemur formalia, &particularia verba, de Chiragra . Dolor Mic ineae
plerunque pulsansive cum rumore, bore, cotire, atqπerurgentibus plerunque venis Et in Podagricis a Sitibus . Tumorim in cirragra ades tum flartis, tum venseram ambientium rubor,calor, dolorquepulsans. Quaero
ego nunc a Fernelio,vbi adest rubor, calor, dolor,&venarum tumor, quid aliud consequi potest . quam inflammatioὸ doloribus enim in articulis existentibus attrahu ur,& frigidi.& calidi humores circa articulos, I partes illae male affectae doloroso humo re, calido,& rubro tu me fiunt;quia per venas irru ut,&ob id venae partibus dolentibus proximς, & annexp tumidiores ita evadunt , di ita calidiorex fiunt,ut inde fibris accendi necessarium sit - Ergo ne dum Hy ppocrates,& Galenus, Aetius, & alij. verum ei iaFertactius ipse ore proprio conatur fateri, non esse inconueniens in morbis articularibus phlegmonem fieri, & eκ consequenti fluxionem humorum ad artiuculos per vi nas ;& si dicam per spinalem medu- Iam per neruos,& per musculos humores fluere, it tim Fernelius insurget dicundo, quod hoc fieri nequitia Nam ρarato fieret ; quasi ipse ignoret para.
lisis causam longe, lateque a morborum articulariucaulis differre &modum, quo gen alair articularis morbus,¶Ii sis. Fieret utique parali iis ut ipse inquit, quotiescunque materia non siueret, leu neruosi
44쪽
obturaret, repleretque,& in partibus interioribus detineretur . atque internam medulae spinam occupat et . Verum non sic se habet in articularibus, v clpodagricis affectibus, quoniam in ijs materia fluit . ac fluendo neruos iniemus non replet, illosque minime obturat, sed articulorum vincula, membranas, &tendones,& neruos exterius replendo, dii tendit, se-rijt,& ibi dolorem incutit; & quoniam neruos,& tendones, exteriores partes replendo distendit; distenduntur autem tendones, & nerui,ad extensionem ligamentorum ,& in hac eorum distensione perconsensum comprimuntur; ideo tali Occasione spinalis medula, tendo nes,&nerui in arthritide lacundum interiorem partem repleri minime possunt . non enim rationabile est inquit Galenus 6. aphori sinor uir 49.
neruos, ct cordas, seu tendones repleri ,sed dolere solum , quia simul cum dearticulationibus extenduntur , argu mento quoniam ut es nunquam podagricus flatι consulsionem; quibus Galeni verbis Fernelius fortasse non quiesceret,nili rationibus superitis aductis satis superque ostendisscm, absque parali sis periculo humores in articulari moi bo, per spinalem medulam , Per neruos, per tendo nes fluere, & quandoque per vias occultas, & per meatus latentes, & sentibus in- conspicuos , veluti per mustulos .
45쪽
p R I M Y S. Issint memuera, si imbecillitat e excrementorua defluxum recipiant.
I, Itaque hunc in mossum examinat Is, nece ssarium modo est videre ad quem locuthumor irruens. dilabitur ; dilabitur inquam ad ossium ligamenta, qtas neruosa sunt substantia ; ossium enim extremitates conneunt, ut inquit Galenus libro de motu Musculorum capite a.&ra. de usu partium cap. I. & ad artuum membranas,& vincula,& tandem ad articulorum cauitates,& tendones desertur;& hsc sunt membra illa valde imbecilla ut iam diximus fluxionem recipiemtia, quς ad Guttam arthriticam, vel podagricam generandam requiruntur: harum autem partium imbecillitas non est sufficiens, ut dicebat Galenus, ad hos affectus piocreandos , est tamen valde necessa. ria. Ergo hucusque a nobis discussum est circa ea , quς necessario requiruntur pro Arthritidis. Chira-grς, Gonagrs. & Podagrς generatione, qui ut compendioso sermone repetam,hsc sunt. Plenitudo totius corporis . vel malorum excrementorum copia r Membra robustiora,quq a se talia excrementa re L
unt ,& imbecilliora, que recipiant.
46쪽
Quod Podagra, Chiragra, ct alii articulares mom
bi non a sola pituita, verum a sanguine, bile, cr ais humoribus producunIur .conira
T adunguem autem, & aliquo ordine Omnia accurate perpendamus rursus ab eXcrementis, tanquam a materiali causa consideratio nostra initium sumat; dixtimus autem quod ut plurimum erat pituita,srequenti is me sangitis,quandoque bilis, nec non etiam, sed rarissime, bills atra, & hsc veritas a nobis fuit comprobata, & rationibus,ct authoritatibus c larissimorum Scriptorum, pricipue tamen Hyppocratis,& Galeni, quorum doctrins,& prssertim Galentcs. Fernelius noster quandoque minime assentiri videtur, qui . articularem morbum a solo pituitoso,& frigido humore fieri, suis rationibus attestatur, qus vana Opinio, nedum Galeno,verum etiam, omnibus Mc dici. ns Scriptoribus,ac defensoribus, sed etiam ratiunt, di experientis aduersatur,adeo ut,hac occasione admodum demirari non desinam tants doctrins homine, quousque ipse sua se isthac effrsnata iactet audacia ; qui laudis amore foliata tumidus, dicere audeat quod Talis est ratione arti ue et se comprobat sententia de Arthritidis continente causa . Non enim ratio postulat, ut vehementia doloris ab excrementi frigiditate progignatur, sed potius ab eius acrimonia, caliditate;& sicuti Fernelius doloris vehementiam non negat, ita quoque materiam biliosam, &
47쪽
ius vehementiae doloris in causam esse admittere debebat, a qua,&dolorum acerbitates,& rubores, &inflammationes, & febres, in Chiragra, & Podagra manifestissime ad sensum visus, & tactus secernuntur, quar ijs potissimum eueniunt, ut inquit Fernelius, qui constitutionem corporis obtinent ι ense caliis dam, atquepletoricam, se ijs, quι leui occasione febre iactantur. Quero ego nunc a Fernelio, corpora, quae constitutionem impense calidam obtinent, qua ratione ita in ijs affectibus, vehementissimis doloribus cruciantur P quare in ijs partes dolentes admodum incalescunt Θ& tumenr, tumore rubro Θ Respondere, quia haec humore pituitoso, & frgido abundant, absurdum omnibus videretur ; Ergo optin o iure potius est dicendum, quia hujusmodi corpora pletorica , & calida, humoribus biliosis, sanguineis, &calidis abundant, ct scalcant , quae cX consequenti etiam leui occasione febre iactantur, quia humores sui natura calidi, in conlii tutione corporis impense calida , facilius accenduntur, & ui occasione fibrem eis ciunt; Quamobrem ijsdem rat ion ibus, quibus Fernelius suam machinatus est opinionem, nos ram tuemur, & patefacimus veritatem; videlicet,
quod affectus ij de quibus in praesentia sermo habetur, non a solo pituitoso, & frigido humore progi-gniuntur,sed etiam a sanguine, & cum alijs humoribus permixto, ut iam satis dictum es nam praeter rubrum rumorem,& vchementiam doloris partis a is ciae, ratio vult quod a turgentibus, tumidioribus, &Plcnioribus vcnis,pos conemur fateri omnes humo.
48쪽
res posse Arthritidem,& Podagram concitare. Nec
obstat Ferneliana ratio, veritatem nostram quoquomodo perturbans, qua asserere videtur,quod calor,
tumor, atque rubedo, quae quandoque in loco assecto a Podagra,& Chiragra inspiciuntur, non a causa morbi, quae pituita est, sed potius a doloris vehementia proficiscuntur, quae & interdum febres inducit; Nam vehementia doloris quae febrem efiicit, non a
pituitos a materia; sed potius a biliosa fieri debet,
quia pituita nunquam dolorem vehementem conci- tat: quod si vera esset hῖc sententia, sequeretur,quod quanto dolor vehementior esset, tanto augeretur calor, tumor, & rubedo, & tamen quotidiana experientia aliter euenire vidimus, quo enim tumor Podagricus,vel Chiragricus cuiuscunque temperamenti patentior fit,& augetur,& exterius manifestatur, eo magis remittitur dolor,propterea quod materia, quae articulorum vincula infestabat,doloremque inferebat a natura exterius protruditur. Non importune etiam nostra haec communis sententia contra
Fernelium erit experientia ipsa confirmanda; & in hoc agendo nihil est, ut morer, temporisque iacturam faciam in recensendis typis dolorum,&affecta-Tum partium varijs coloribus;ex dolore namque per totum fgritudinis progressum,uniformi,& continuo non admodum intenso, pituitam exhubcrare, atque frigidum humorem potius est credendum: quando autem quotidie,vel alternis diebus exacerbatur, seu de quarto in quartum diem,ne dum pituitam Verum,
di alios humores molestiam inferre pro certo tenere
debemus;a varietate colorum quoque, ascias partis
49쪽
varios humores ad hunc morbum progigniendum
concurrere, non est dubitandum: sed prs ter cetera, quς experientip lumine in hoc negotio, in medium afferri possent,dignum consideratione mihi videtur. quando persppe vidimus, aperteque cognoscimus, articularem morbum produci a sanguine e naribus fluxione suppresso;ab intermissis hςmoroidarum fluxionibus ; atque tandem a menstruorum profluuio intercspto,& non multo post per sanguinis missioneι ijsdem interdictis euacuationibus denuo citatis, laaborantes ad pristinam sanitatem restitutos : certissima argumenta, quod non sola pituita, sed etiam sanguis excrementitius,in multa copia detentus Arthriiatim facere solet. Quid plura P quandoque etiam
nonnullos a doloribus infestissimis secundum omnes fere articulos correptos fuisse cum tumore, & rubedine, prscipue circa genua, &pedum articulos quibus per alios multa remedia administrata fuerant,&ego postea vocatus,cum statem considerassem, inspexissemque temperaturam corporis,naturam morbi, vires,& plenitudinem,& Galeni praeceptum maturo consilio animaduertissem I O .de compo sitione medicamentorum cap. a. dum que meam sententiam proferem,statim proposui, ut illis vena secaretur dexteri cubiti,& copiosus inde sanguis extraheretur, quo facto, omnes dolores eadem die csperunt mitigari Iadeo ut postridie a doloribus immunes euaserint eatq; ijs prsteritis diebus vocatus a nobili lo. Bapti sta Zaccaria,concivi nostro, qui quator dierum spatio doloribus circa articulos pedis dexteri vehemen er laborabat, adeo ut ob doloris importunitatem
50쪽
xo LIBER de sua salute valde suspicaretur, & cum locum d lentem vidissem,ictegissemque,& nullum cognouissem t umorem sed potius calorem intentum.& venaa habere turgentes,ac plenas,stati, ut illi extraheretur copiosus sanguis a vena cubiti eiusdem lateris ordinaui quo, me praesente facto, illico a dolore illo mo ' testissimo liberatus fuit;& quid mirum; cum haec quotidie agro tantibus euenire , Medici omnes practicantes inspiciant Tandem experietia manifest: ssime coprobatur,quod medicamenta frigida loco dolenti administrando,persi pe maximo sunt grotanti iuua mento,& medicamenta calida eidem dolori adhibendo, dolor ille valde exacerbatur , quo fit, ut necessariu sit fateri, hos dolores tunc a calido humore fieri ἀQuoniam a uicni mihi videor multas ,& quidem validiores rationes proposuisse ad hanc Fernet ij sententiam retorquendam, propterea ne nimium longa sumatur oratio , immenso tum argumentorum, tum
historiarum agmini cedere volui, concludensi quod Articulares morbi, ab humore ne dum pituitoso ,& frigido fiunt, verum etiam a sanguineo, & bilioso.& attrabitari, quae omnia superius enumerata excrementa, vel ab uniuerso corpore, vel in iecore, vel liene, vel ventriculo, aut ab utero , & a reni-hus originem habent, & quandoque etiam a capite , di cerebro, a parte etiam intimiore cerebri, nod autem perpetuo a capitis eXteriore parte, ut Fernelius voluit, tum rationibus superius adductis, tum etiam