장음표시 사용
2쪽
messico Francisius Berauus S. QVOd in regioru medicor u collegii cooptatus, uirtutis eruditionis tuae iiis amplissimu fructu consecutus aemrsane Ggratulor atque eo ni is quod id accidit quo tempore aversita in aulam ex omnibus regni partibus insicitiasummaeque rerum praesecti iteris πartibus honessis bellu grum νδον ά ρυκτον indicere cogitabat. Nisi forte quis id existimet minus admirabile quod quil uel apudιnhumanissimas gentes maior semper corporum quam animorum cura fuerit honoratiorem esse apud aulicos Epicureos med ιnam quam phil sophiam, aut theologiam, uulgare sit Or longo iam usu receptum. At ego in testi eius rei causam quaesiuere, cui tanta uis inest an mi i genisque ut quocunque loco aut secuti natusfuisses, fortunam si ita loqui fas est tibi ipsi facturus uidearis. Nec vereor ne nimium tibi tribuam,quem uel una Aurelia nosea, in qua maxima cum laude multos annos medicinam exercuisti, ereptum sibi merita dolens,qquasi cum aula expostulans, longe honestiore testimonio sit ornatura. Sed quum hoc tempore opibus, gratia micissuentibus abundes se scio non defore quibus statim in mentem ueniat susspicari me uulgi more fortunam sequentem ut ait Sa risus hisice libellis dedicanis asH- te tibi adulari.Hoc quidem certe nostra patrumque memoria, quantoqi aestu, neficio , statamen crebro factitatum nouimus, ut docti fere omnes iis foli, suos labores dedicarent qui apud Franciscum regem gratia atque auctoritate pollebant : eius morte tanqua truncι, quum
illi exarruissent , ad alιος sub nouo ρrincipe, Muo flore siplendentes se conferrent. Quid quod nonnulli ολ ιοι, - si L Aυτο κωτή ta κλείοι4 α ζωαμεταHωννυον τr, vera sua altis olim dicata
retexuerunt f interpolarunt, ut nouis emptoribus uenderent ' Et si
autem docilis uiros, quos bonarum artium studium c cognitio a popularium . morborum contactu uindicare debet,siae se ad fortunae nurus ac libidinem circumagere ac flectere turpissimum semper duxi: quodgrauius iniae peccarent quam plebs, i qui sua inconstantιam literis testatam π quasii eon signatam relinquerent: tamen,ut hae
me prorsus suspicisne bbere,non necesse habeo pluribus docere,quam
3쪽
semper ab eo more abhorruerim. Qui intelliget quanto Lectrum interuallo abs te disiunctus simul in posterum, etiam si uelis, de me bene mereri aegre posss: aut messiquid eiusmodi ambis, plane insanire iurmbiIambire iudicabit.Qui intelliget me primis annis abs te edoctum, ineunte aetate multis beneficus cumulatum, nihil nunc aliud moliri quam ut eam quam debeo memoriam tibi praestem, facile persipiciet
nulla me utilitate amicitiam nostram metiri. An uero quae alios adsimulandum amorem impellunt , ea impedimento erunt quominus inueterata iam G ossiciorum crebritate confirmata coniunctio nostra cunctis innotestat Doctrina tua,el qua maximum fructum cepi, o morum integritas me tibi conciliarui. An quia nunc labore tuo πbonis artibus partae amplae opes tibi sitigerunt , sine adulationis seu spicione nullam meae erga te obstruantissignificationem dare potero Accipe igitur huius rei testes dum te digniora conabimur proferre duos hos Appiani libellos,nuper esitu in lucem reuocatos,s a me de Graeco uersis: qui si tibi,homini nullius uel peregrinae uel domesticae historiae ignaro,non admodum arrisierint morenti certe tuo cquo filio mihi tu Iane, ut quondam Herodore Olorus βο illo Thuod delater aetissimus uideris uonnihil tum ad rerum cognitionem, tum anum sialectationemprofuerint. Vale.
4쪽
Hispanica, a Francisco Beraldo
Yrenaeus mons a mari Τyrrheno ad septe trionalem oceanum extenditur. Eius parte quae ad auroram est, incolune
Celtae,qui Galatae & Galli cognominatitur: quae occasu spectat,Celtiberi,quo tum spatii est a 'rrheno mari, ducto per Herculeas columnas in orbem ad septentrionaleni Oceanu ambitu. Hinc fit ut tota Hispania, nisi qua parte Pyrenaeo prope montium Europae maximo & rectis. simo clauditur,undique mari alluatur.Sed quu nauibus circumiri possit, solum tamen Τyrrhenum pelagus incolae nauigant ad columnas Herculis, ab occidentali &Septentrionali abstinentes, nisi quando in Britanniam
una cum aestu maris transuehuntur: quae quidem traiectio dimidiati diei est. Ultra aute nec Romani, nec subditae Romanis gentes vllae penetrat.Iberiae vero,sive venunc a nonnullis nominatur Hispaniae magnitudo vastior est quam ut unius solum regionis esse credi ponsit. Siquidem latitudo eius quae pro longitudine est ad decies mille stadia protenditur: ac sentibus multis &diuersis,tum fluuiis nauigabilibus abundat. Porro qui primum Hispaniam incoluerint,quiue posteris temporibus tenuerint, mihi Romana historia scribere ingresso non est consilium curiosius scrutari. quanquam extistimo Celtas aliquando, superato Pyrenaeo, Iberis permixtos una habitasse: unde Celtiberorum nomen manarit. Eodem modo & Phoenices arbitror iam inde a primis temporibus,commerciorum gratia ultro citro
5쪽
Quinetiam Graecorum nonnullos Tartessum ad Arganthonium regem nauibus aduectos, verisimile est in illis locis consedisse simperitabat enim Hispanis Arganthonius m Tartessum maritimumoppidum tum fuisse, quod nunc Carpessus appellatur. Iam vero & Herculis fanum,quod apud columnas est,a Phoenicibus coditum videtur, vel hoc solo argumento, quod ad nostram voque memoriam Phoenicio ritu Deus colatur, & 'rius Hercules,no Thebanus habeatur.Verum haec antiquas res perscribere voletibus relinquamus. Hanc terra sertilem& omnibus bonis abundantem Carthaginienses ante Romanos tentarunt & licitarunt. Et iam eius partem tenebant, alteram diripiebant, quoad Romani eiectis illis,etiam quae possederant, confestim ademerunt. Reliquam vero partem magno labore ac tempore occupatam, & post frequentes defectiones tadem domitam in tres partes diuiserunt: in quarum singulas Praetores mittunt. Caeterii quomodo eas subegerint,& quomodo camCarthaginie si bus primo, deinde cu Iberis ac Celtiberis armis cotenderint, declarabit hic liber, cuius pars prior res Carthaginiensium continet. Sed haec de Hispania mihi necesse fuit in Hispanicam historiam coferre, ea ratione qua quae pro Sicilia inter Romanos & Carthaginienses gesta sunt,postqua Romani in Siciliam traiicere,& in ea insula imperium usurpare coeperunt, in Siciliensi historia sumus persecuti. Primum enim bellum longinquum pro Sicilia Romanis aduersus Carthaginienses gestum est in ipsa Sicilia : alterum hoc pro Hispania,in ipsa Hispania : quo tempore alteri in alterorum fines maximis copiis traductis,hi Italia, illi Libyam peruastarunt. ortum est autem hoc bellum centesima & quadragesima Olympiade,maxime post rupta quae bello Siculo pepigerant foedera, hac de causa: Α-milchar cognomento Barcas,quo tempore imperator
6쪽
Carthaginiensium ductabat exercitum,Gallis mercerariis& Aphrorum auxiliaribus multa dona pollicitus erat: quae quum ab eo in Libyam regresso reposterent, Aphricu exarsit bellum. In quo cum multa damna acceperunt Carthaginienses ab Aphris ipsis, tum Sardinia
Romanis cesserunt, in mulctam eorum quae in Romanos mercatores hoc Aphrico bello admiserant. Barcas ergo ab aduersariis in iudicium vocatus, ceu qui tot calamitates patriae inflixit Iet,conciliatis Rei p. moderato ribus quorum maxime popularis erat Asdrubal Barcae ipsius gener non solum iudicium euasit,sed orto etiam a Numidis belli tumultu,perfecit ut dux cum Annone cognomento Magno legeretur, nondum redditis superioris praefecturae rationibus. Bello confecto,ob crimina quaedam reuocato Annone, lus apud exercitum cum Asdrubale genero suo remanens,Gades peruenit: tres ctoque freto,Hispanorum,a quibus nulla erat ei orta ii
iuria, fines depopulabatur:occasione quaesita qua & domo abesse,& res praeclaras gerere, & populares largitiones exercere pollet. Itaque quicquid bello capiebat, ita diuidebat ut in exercitum parte insumeret, quoad iniuriam faciendam promptiorem socium haberet: pa tem Carthaginem mitteret: quod restabat, iis qui in administranda Rep. sibi fauebant, largiretur. donec Hispanorum tum reguli, tum alii potentes eum facta conspiratione ioc pacto obtruncarunt: Iunctis ad plaustra lignis onusta bobus, armati ipsi pone sequebatur. Quod intuiti Aphri, statim , ceu qui vafrum & audax consilium non caperent, in risum proruperunt. Sed ubi ad manus vetum est, Hispani succensis carris boues in hostes impulerunt, ac longe lateque sparso incedio, quum boue huc illuc ferrentur,perturbatis Aphris, eorumque acie disiecta, irruentes Hispani R ipsum Barcam & plurimos alios auxilio venientes ceciderui. Carthaginie
7쪽
ses iam Hispaniensi praeda allecti nouas de integro eo
pias in Hispaniam transmiserunt i quibus Asdrubalem Amilcharis generum, qui tunc temporis in Hispaniae rat, praeesse voluerui. Hic Annibalem cuius paulo pbstin re militari virtus enituit) admodum iuuenem & bel 1 Iicosium& militibus gratu, legatum suum creauit. CV ius opera in iis usus quae vi ac bello agenda erant nam pleranque Hispaniae partem beneuoletia facundiaque,
qua plurimum pollebat sibi adiunxerat) ab occidentali
Oceano continentem versus ad Iberum usque penetrauit qui fluuius mediam Hispaniam diuides, & dierum
quinque itinere distans a Py renaris montibus,in mare Septentrionale decurrit.Sed Saguntini ea fuit Zacynthiorii colonia aliique Graeci, qui iuxta Emporias aliaque Hispaniae loca habitabant, sibi metuentes , legatos Roma misere. Senatus, qui nollet rem Carthaginie seria augeri aut efferri, Iegationem Carthaginem decernita conuenitque inter utrosque ut Hispani Carthaginiensium imperii finis esset Iberus amnis, ultra que nec Romanis Carthaginiensium socios armis lacessere,nec Carthaginiensibus bellum traducere liceret:Saguntinis a tem alii sque Graecis libertas atque immunitas seruaretur.Haec amboru foederibus adscripta sui. Interea Asdrubalem,dum Carthaginiesibus subditam Hispaniam moderatur,seruus Vt hero mortuo paretaret,quem Asdri bal crudeliter occidendum mandarat in venatione incautum clam adortus trucidat. Atque hunc haud multo post Annibal facinoris conuictum, atrociter excruciatum necat. Extemplo tametsi admodum iuuenis,t men quia militibus vehemeter charus erat, ab exercitu
imperator Annibal salutatur, accedente ad militarem praerogatiuam Senatus consensu. Audita Amilcharis& Asdrubalis morte, qui diuersas in Rep. partes secuti Potentiam eorum extimuerant, Annibalis iuuentutem
8쪽
despicere, mortuorum flagitia in amicos clienti sque derivare: populus accusatoribus assentiens, ac memor ici iniuriarum, reis ipsis obiicere quas sub Amilchare &Asdruba Ie acerbitates pertulerant: denique cogere ut quae ab illis missa ingentia munera acceperant,in publi- Cum,tanquam ex hostibus comparata,reserrent. Missis itaque ad Annibale literis, oratum sibi ut subueniret, etiam accurate commonuerunt,si,a quibus domi iuuari posset, ita contemneret, paternis eum fore inimicis despicatissimum . Verum ea omnia sua spote satis praeuidens,& amicoru periculis non inscius sibi insidias parari:quod olim patri patrisque genero contigisset, sibi sedulo cauendum ducebatme odia semper & cum metu disserendo ac dissimulando, perpetuis exagitaretur dissidiis, & Carthaginiensis populi tam flexibilis tamque in bene de se meritos ingrati libidini perpetuo foret
obnoxius . Quin etiam fama erat, eum puerum a patre iureiurando adactum incensis aris,se,quum primum ad Remp. accessisset,Romanorum hostem fore sempiternum. His de causis existimabat,si arduis patriam diuturnisque distractam negotiis, in grauissimas occupationes metusque coniecisset, tum 1 uas tum amicoru res in tuto fore.Sed Aphrica videbat,&quae in Hispania Carthaginiensis erant ditionis. Quod si bellum contra . Romanos denuo exustitasset quod vehementer cupiebat ciues suos arbitrabatur in magnis curis ac timore versaturos: se vero,siue hoc bellu foeliciter cederet,gloriam immortalem consecuturum, patriae totius orbis imperio tradito & parto: sublatis enim Romanis nullos deinceps aemulos fore siue spe frustraretur, conatum tamen laudi futurum. Itaque rerum agendarii pra clarum initium ratus Iberum traiicere, Torbeletas Saguntinorum vicinos, quorum ager Saguntinorum incursionibus vastabatur,ad se venire tuos, Carthagine
9쪽
mittit: & inter alia arcana scribit a Romanis Hispanos Carthaginiensium socios ad defectionem solicitari ,Sa ' guntinis ad id operam suam locantibus. Denique nihil
non admiscuit doli, saepius eadem scribendo,donec Senatus censuit ut arbitratu suo de Saguntinis statueret. Rrrepta hac occasione, fecit ut iterum Torbo letae coram se de Saguntinis questum venirent. Quibus per legatos euocatis,quum iussisset vide rebus inter utrosque controuersis apud se disceptaret , R illi se Romanis totam rem permissuros respondissent,iratus Annibal, castris quam primu eos iussit excedere. Ipse proxima nocte cum omnibus copiis traiecto ibero regionem depopulari,& iam urb i machinas admouere:ac,quia vi cape re non poterat,vallo fossaque cingere,dispositisque per interualla praesidiis obsidere. Repentino hoc& insperato malo oppressi Saguntini Romam legatos miseriit.Senatus cum his alios decernit, qui primum Annibalem admonerent foederum,&,si parere nollet,Carthaginem de eo conquestum irent.Hos in Hispaniam naue appulsos , & ad castra tendetes vetuit A nnibal propius accedere. Quare recta Carthaginem cursum flexerunt, comitibus illis ipsis Sagutinorum legatis. Qui postquam
eo aduenerui,& pacta foedusque proposuerui, Carthaginiens Sagutinos criminari quod subditos suos violassent: legati eos hortari ut Romanis iudicibus lis dirimeretur:illi sibi iudicio dicere non persequendas iniurias quas possent ulcisci. Haec ubi Romam perlata sunt, fuere qui exte pio Saguntinis opem ferendam censeret: alii differendum putarunt, quod eos diceret foederibus no socios Pop. Romani, sed liberos ac sui iuris esse adscriptos:quin & eo ipso tepore obsessos liberos esse. A que haec posterior vicit sententia.Saguntini,desperato
a Romanis auxilio,crescente reru omnium inopia, longa obsidione Annibal enim quum urbem opulentam
res esse comperisset, nihilo segnius obsidionem urgebat
10쪽
i HISPANICA.quiequid publici aut priuati auri erat,praeconio iussi in
forum contulerunt,&, necui usui esset Annibali, plumbo aereque admixtis ac colliquefactis corruperui. Tum satius honestiusque rati pugnando quam fame confici, noctu eruptione facta,in Aphroru stationes cum impetu feruntur, sub eam horam quiescentium S nihil tale suspicantiu . Ibi alios e lecto surgentes,& cum trepidatione vix arma capessentes, nonnullo setia repugnantes trucidant. Sed protracto diutius certamine, ex Aphris multi, Saguntini omnes desiderati sunt. Mulieres e muro virorum mortes conspicatae, pars e tectis sese deturbare,pars suspendere, aliae liberos iugulare. Tristis hie fuit exitus opuleti quonda & potentis oppidi .Annibal postqua de fraude circa auru admita coperit, captiuos omnes& puberes ira percitus crudeliter mactari iubet. Urbem, quia mari propinqua, non procul Carthagine, loco fertili sita erat,instauratam &nouis repletam incolis,Carthaginiensium colonia esse voluit . qua nunc arbitror Carthagine vocari Spartagena . Romani legatos Carthagine miti ut, quibus madant ut tanqua rupti scederis auctorem, nisi quicquid ab eo factum fuerit,cosilio publico factu agnoscant, Annibale deposcat, & nisi dedat,propere bellu indicat. Quo facto , quia Annibalno dedebatur, hoc modo bellu denuntiauerui. Legatus ridens,mostrato sinu,Hic, inquit, o Carthaginienses vobis& pacem & bellu porto: utrum placet sumite. At illi, Imo tu ,exclamat,vtru voles dato. Tu illo bellu proferente,accipere se omnes dixerut,ac mox Annibali iumerui ut iam libere,quippe ruptis foederibus, cuncta Ilisi vania percurreret. Ille vicinas getes adeundo,easque silii vel verbis,vel vi, vel metu adiungedo, copias ingentes c5parabat,consiliu suu de bello Italiae inferedo nemini prodes. Et iam miss1s in Gallia legatis Alpiu trasitus explorabat ' ' Et peruasit Asdrubalem fra