Polymathia seu ad multiplicem scientiarum notitiam brevis methodus, & accurata quam illustrissimo, & reverendissimo domino Victori Giovardo ... in obsequentissimi animi Monumentum Franciscus Roberti ... Pars 1.pars 3. Pars 3

발행: 1784년

분량: 328페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

S .ane quam in omnibus litteris meis non solum pium

Lectorem; sed et lim liberum correctorem desiderem , multo maxime in his,ubi ipsa magnitudo quastionis, tinam tam multos inventores babere possit, quam multos contradictores habet; Verumtamen sicut Lectorem meum nolo mihi esse debitum , ita correctorem nolo sibi. Ille me non amet amplius , quam eatholieam fidem: ille se non amet amplius quam eatbolicam veritatem. Sicut illi dico : Noli meis litteris quasi scripturis eanonieis inferoire ,sed in illis , O qqod non credebas, quum in- ωeneris incunctanter erede: in istis autem , quod certum non habebas , nisi certum intellexeris , noli firme retinere : Ita illi dico : Noli meas litteras ex tua opinione, vel contentione, sed ex disina lectione, vel inconeussa

ratione corrigere.

Augustinus de Trinit. Lib. 3. cap. 7.

12쪽

PARS TERTIA.

E amentoribus nonnullis disciplinis egimus iam in Prima, & Secunda Polymathiar huius raostrae parte, ad severiores nunc Facultes progredimur: quumque inter has Philosophia Scientiarum omnium ve- Iuti fundamentum habeatur, ordiendum ab ea iure existimamus ..

DΗilosephiam amplissimae significationis no4x men, & dignitate plenissimum disciplinis omnibus necessariam esse, is unus ignorat , qui id ignorat, in quo ipsa versetur. Enim vero quum duae sint praecipuae hominis i A m

13쪽

facultates In Iectus nempe, ac Voluntas, utramque erudiendam sibi, perficiendamque Philosophia lumit, & Rationalis quidem ingenium acuit , & ad veri vestigationem manu veluti ducite Naturalis porro animum CΟ- , gnitionibus innumeris aeque , ac iucundissimis Iocupletat: Noralis autem sectetvivendi, 3geud que viam commostrat: ad rem Seneca I

Animum format, se subricos, vitam dinonit , actiones regit, agenda, ct omittenda demonstrat , fedet ad gubernaculum, ct per ancipitia flumantium . dirigit cursum , sine hac nemo securiis es, innumerabilia accidunt singulis horis, quae consilium exigunt, quod ob' hae petendum es , his similia Oon sernet aut

iterum , sed pluries insinuat : Facultates alias a Philosophia promanasse, atque ortum habuisse scribit Tullius ad Quintum Fratrem Mς lNeque enim te, fugit , inquit, laudatarum artium omnium procreatricem quamdam , Mosi parentere exm , quam ψλλο σοφίαν Gra

ei vocant ab hominibus doctissimis iudicari , is qua di eiu es enumerare, qποt piri lis Irientia , quantoque in suis studiis pariet te, ct copia fuerint', qui non una aliqua in

14쪽

PAR S TERTIA. g re separatim elaborarint sed omnia quecuinque posent vel sientiae pervestigatione, vel disserendi ratione comprehenderint ca) : Neque haec sitne animi voluptate, atque oblectatione fieri posse Tullius idem ci) ait: φὶ

enim animorum , ingeniorumque Naturale pa' bulum consideratio , contemplatioque nasurae . exigimur, clariores fieri videmur, humana drspicimus , cogitantesque Iupera, atque caelesta, Baee nostra ut exigua, in minima contemnimus . Adagatio i a rerum etum maximarum , tum occultissimarum habet oblectationem a sivero aliquid oecurret, qzod verisimile videatur , humanis a completur animus Potis'

Plura nos de Ptiestantia Recentioris Philosophiae ad Veterem adiecimus Disquisitionibus nostris editis χ : Fuso item calamo examen

ast Idipsum firmat Philosophum describens Tul-- lius s) Philosophum eum eise ait, seri de suavi,

, sic sapientia unus omnia pene profitetur: est tamen quaedam descriptio , ut is, qui studeat omnium rerum divinarum , atque humanarum vim , naturam , cavs Iasiue nosse , re omnem bene viivendi rationem te ol nere, O persequi, nomine hoe appelletur.

. si Quae i. Academ. Lib. 4. a) Disquisit. 1. 3 Lib. I. de Oratore q. G. .

15쪽

ε POLYMATHIAE

facultates In lectus nempe, ac Voluntas, utramque erudiendam sibi perficiendamque Philosophia lumit, & Rationalis quidem ingenium acuit, & ad veri vestisationem manu veluti ducit: Naturalis porro animum Co- gnitionibus Innumeris aeque , ac iucundissimis Iocupletat: Moralis autem recte svivendi, age Udique viam commostrat: ad rem Seneca i

Animum format, ct subricos, vitam dinonit , actiones regit , agenda , ct omittenda demonstrat , fedet ad gubernaculum, ct per ancipitia flumantium . dirigit cursum , sine hac nemo securus est , innumerabilia accidunt singulis horis, quae consilium exigunt , quod ob' hae petendum es , his similia' non sernet aut iterum , sed plur1es insinuat: Facultates alias a Philosophia promanasse, atque ortum habuis se scribit Tullius ad Quintum Fratrem a) rNeque enim te fugis, inquit Iaudatarum artium omnium procreatricem quamdam , quasi parentare eum, quam spaλλασσοῦ ν Gra

ci vocant ab h0minibus doni Finis iudieari , tu qua di eiu es enumerare, quot viri ta hientia , quantoque in Dip sudia parietato a copia suerint, qui uou una aliqua in

16쪽

PARS TERTIA. sre separatim elaborarint . sed omnia quaecum que possent vel sientiae pervestigatione, vel disserendi ratione comprehenderint ca). Neque haec sine animi voluptate, atque oble

ctatione fieri posse Tullius idem ci) ait: φὶ

enim animorum , ingeniorumque naturale pa' bulum consideratio , contemplatioque naturae . exigimur, clariores fieri videmur, humana δε- spuimus , cogitantesque Iupera, atque caelestia, haec nostra ut exigua, minima contemni . Indagatio usa rerum ἴum maximarum , tum occultissimarum habet oblectationem 3 si vero aliquid occurret, qzod verisimile videatur, humanissima completur onimus Polu- .ptate. Plura nos de Praestantia Recentioris Philosophiae ad Veterem adiecimus Disquisitionibus nostris editis α : Fuὶ item calamo examen

a) Idipsum firmat Philosophum describens Tullius ca) Philosophum eum elis ait, se i de suavi,

ac sapientia unus omnia pene profitetur: est tamen quaedam descriptio , ut is, qui studeat omnium rerum divinarum , atque humanarum vim , naturam , caussasque nosse , er omnem bene Qivendi rationem te . a nere, O persequi, nomine hoc appelletur .

17쪽

4 POLYM ATHI E

addidimus nonnullarum Positionum , quae ut Proni nciata in scholis habentur, atque nun cupari consueverunt ι). Hoc itaque loci aliqua per nonnullos canones quae ad philosophiam potius tradendam, combibendamque iuventuti facere videntur, breviter expediemus.

CΑNou I. Etsi in facultatibus omnibus commendabilis sit Perspicuitas, in philos phicis vero disciplinis summopere necessaria erit O: De acutis, subtilibusque argumentis quum philosophia agat, si quid obscuritatis

haec prae oculis habeantur et Nihil in vocibus obscurum relinquatur , aequivocum nihil , quod non explanetur . In Definitionibus voces usurpentur , vel conimum ni usu receptae , vel iam antea explicatae, Nullum sumatur Pronunciatum , quod non si ab iomnibus sine haesitatione receptum . Id pro evidente habeatur, quod vol mediocriis mentis attentione , ut tale cognoscatur . . A Simplieioribus ad ςompossia: clarioribus ad

minus clara pergatur. -

Monet tamen D, Thomas ca) Oportere a Zπι- ea incipere, non quia ipsa sit facilior eaeteris scientiis , sed quia aliae scientia dependent ab ipsa inquantum ipsa docet modum proeedeadi in omnibui aliis

18쪽

PARS TERTIA. sadmisceat, oblectationis loco & voluptatis nam seam creabit, & stomachum . CANou II. Perspicuitatem promovet me ithodus, qua in suas partes, quod nos sub iniutium indicavimus , dividatur Facultas : ALDsopbis trer partes esse dixeruns, ait Sen ca i maximi , ct plurimi Auctores

ratem , Naturalem, O Rut onalem. Prima componit animum cunda rerum naturam serutatur teri a proprietates verborum MLeii , ct structuram , ct argumentationes ne pro vero salsea surrepans.

CAuos III. Philolophos, qui una contenti oratoria declamatione, dialecticis destituti sunt praeceptis iure Inermes, e& nudos cum

Tullio Σ) dicimus ; ipse enim de Epicuro loquens: Iam in ahera , ait , Philosophia parte, quae es quaerendi , ae disserendi gusester plane, ut mihi videtur, ἱnermis, ac nudus est O . rollit definitiones, nihil de dia A a ' νῶ

a Suos quoque Dialecticae canones habui sis Epicureos notat Seneca 3 . Epicurei, ait, duas parates Thilosophiae putaverunt esse Hatu ratim, atque Morasem et Rationalem remοω-nta Ginde quam ipsis Q Epist. 8s. ad Lucis. ab Aeadem. Quaest. Lib. I. .

3, Epist. 89. ad Lucit.

19쪽

ε P Ο L Y M A: T H I AEvidendo , ac partiendo docet . non quomodo inciatur, concludamrque ratio tradit'. non ρυ via cuptiosa solvantur , ambigua distinguantur, ostendit.

CANos Ι, . Supervacanea amputentur, atque inutilia resiecentur quaesita, ne contum-ipto frustra tempore , vacuus tandem Adole.

scens a Philosephia discedat et Vitium es, ait Tullius i , quod quidam nimis metuum

stu rebus cogerentur ambigua fecernere , fuga sub specie veri latentia coarguere, ipsi quoque locum , quem de Iudicio, o Regula appellant, alio nomine Rationalem induXerunt is

a Recentiores Philosophi in Veteres plus nimio invehentes inutilium quaestionum catalogum veluti contexunt, ut Ioannes Franciscus Buddaeus , qui In dogmatibus , inquit a , Scholasticorum , hoc maxime observandum , quod circa lautilia , futilia , merasque λογχααχὶας fuerint occupati, Logica, ct Metaphisca maxiωam statuerunt pretium et hinc de P dicamentis, Pradicabilibusque, ad nauseam usque di nutant, quemadmodum m de principio Individuationis, de radice Futuritionis , de Suppositalitate , σPersonalitate , O huiusmodi infinitis nugis malde fuere folliciti , sie O Tosicam fere. totam in Metapb eam converterint: Sit ne Postea Ars , an Scientia Z deturne motus ad Substantiam Z σe. Idem

20쪽

esse it Il tu stri gimus Melchior Canus ci Iais enim , ait , fere possit dissipatationes illar de Oniviersalibus ,

de nominum analogia. de primo cognito, de Prin

ctione quantitatis a re quanxa, de maximo, σminimo , de iusinito , ω dei inteinone , remissione , de proporaronibus , O gradibus , deque aliis huiusmodi sexcentis L qu e ego etiam quum nee essem ingenio minus tardo , nec bis tu telligendis parum temporis , diligentia adbibuissem animo Φel informare non poteram: studeret me dicere non intelligere , si ipsi intellureent, qui hac tractarunt . Non desunt praeterea , qui veteribus illudentes plura effngunt quaesita , quae sibi examinanda proposuere, ut Ioannes Burchardus Menhenius a Lipsiensis Academiae Praeses: uodnam scilicet minus sit miraculum an si elephas aeque exiguus fueruae pulexr an vero si pulex magnitudine sua aqua

verit Elepbantem et avi, num chamaera iv vacuo homo bulans possit comedere fecundas intentiones. a lNon negaverim supervacua plura veteres pertra

ctasse , atque inutilia r superiatas & quidem sentieosas examinandas sibi proposuisse dissicultates, ut& nos disquisitione nolira prima De Praestantia Rerentioris Philosopbia ad Antiquam 3 non paucis expositimus.' Neque is sane ego sum, qui vel Pe-

. I De Loe. Theol. Lib. 9. cap. 7.ca In Chariatanaria eruditorum Declamat. 2. 3 Pag. 9. in Adnotat. .

SEARCH

MENU NAVIGATION