장음표시 사용
1쪽
L ne Octavum edi ultimum Col istisertim n Dorum in una versam, qua late latet, His oriam Me lauream, Tomum ad tim tuum peraeuxeram, eumque, perfex lGEoquia in soriam Saeculi decimi Meptimi comititiarum idipis jam pendio
eum manae Deram cum praeter expectationem meam, amicorum permotus com l
Iris Eum, noma additione auctum, coactus omaetias in partes invidere , ne in l
majorem, qua ar est, molem excrescret. At enim, rogarunt me amici, ut ad calcem CHIO.
tortim, quae in universam Historiam Ecclesiasicam inWittit, insererem generales Tabulas 'nologicas , in quibus prae gerem, juxta accinatiores cautius, rempus, seu Sincntam aut lannum, quo res PraecFuae, aisHMoriam Ecclesiassicam attinentes contigerunt , ut inde Le. lctor. annotato semet anno, via Saeculo, quod inincarent TasHae istae Gronologicae, facilius de Hsdem resus tiberiorem notitiam Laurire eo et, recrerrenaeo a ovoquia, q- Persiugula quamque Meles in Saecuta accurate inge . TomIs compreMusa, tace 'stica aesuavi. Bis amicorum Monitis, ad commune fluvio juventutis commodum commantibus, actrarum mo-wem gessi, ct quatuordecim contexui Tabulas CBronologicas, qtiae longiores cum essent, quam me in unojureae magnitudinis Tomo contineris ent consensi tandem ne hic octavus sorian in Ecclesis fisae Tomus duas in partes tribueretur, quarum prima complecterer r ΨΠώ-rtior miora tu ui oriam Saeculi Eecimi sept/mi Couoquia , in altera vero parre aeno adia ρ steriora in eamdem Saecuia Meim septimi Muriam reponeremur GI quia, una cum gurm epinioribus Tabulis CGonosesicis, quae repraesentant successones Episcoporumpraecγυε--m Ecesessae Sedium, Romanae vides cet, Auxan inae, AntioMevae, Hierosostmitanae . e Constantinopolitame. Hoc pacto Tomus Me Octavin auris tu partes coauit, in equesu. xit impositammi necessitas novem aetas,quae suemunt TaBuiasCBrono grcas ais atatim remittenaeae sem, quem romaeum,bene fortunante Deo, pubIiei juris faciam, tit Hissoriae e . . eae fluinosus Lector, cujus utilitatibus eo Mere maxime in votis Babeo , quatuordecim moras in Chronosig/eas prae oculis fabendo. ρ fit absque tiuo negotio Res mae BFώ- , ad His ρω- Eccle uicam spectantes , confestim adinvenire in his octo Couoqviuriam hortimiis a mersam Historiam Eccles aclicam Tomis, quos μxta continuam iacia rum seriem, in e vere. σtque instr claro orvine,pro mea virili parte, couocaresti t. C rerum. te Lis obiris monitiam vetim, candi e Lector, ex Bis quinque Tabutis ronologicis, quas ad uem secundae Partis Aujus octavi Tomr u . nos rae Eccos ficae inferi curavi, quaeque exfuent fue-essonem DiscoporumprinciFuarumEcclesiae sinum,Romanae nimirum,Alexandrinae, Antio-cBenae, me Mostmrtanae ct Constautinopolitan peremptorium felici argumentum a probandum adiemus Hererodoxos nostri temporis. Diam EcclesiamRomanam esse veram CBν si Ecelesiam. Perspicies quine in prima Tabula CBronescirca perpetuam ct nunquam inter-- tam fuere onem in Sede Rom. sopor Carfoliorcima S. Petro, Amsto ornin Principe innocentium XII l. Fout. Max. nunc sedentem. Haec antem continua o as i s o solorum tempori s isducta Episcoporum Carfoticorumsuccessio, qua jure optimo gloriatur et a Romana, nonstam non rcperitur in Haereticoriam Sectis,stae nec etiam in SevibusPa. trisine libus Orientis, Alexau tua, tisMena,mero I mirana, ct Consantinopolitana. iuguistis . ni fole clarius patet, ex ferie idiorum Episcoporum, qui eispraefuerunt Drus,axterrupta es tBoiicorum Episcoporum fuccesso, exim inter tuos alii fuerint te insani HEut hiani, vel Monoloecitae, velatiis Haeresibus infecta,met ScBismatici, adeo ut nosviores quondam illae,e Parr/arcsale sortentisEcclesiae rupta mes,perintrusosHaereticos, vel SMA
rtim, ES. usque ad aetatem noreram nucleuam interruptam successonem exsilere
potessequesubindefolam esse veram CBri / Ecelenam manifes probat, cum, juxta concor
dem, ce Manetem omniumSanctorum Parrum,cumGraecorum tumLatinorum,cio tuam. con.
rintia Episcoporrum CatBoticorum oe nunquam interruta successo certa ct in litata sie Ab
ia aenisera, qua vera Chri Ecclesia decernitur a Sectu Haeretisortim, quaesiunt 'nagoga Satana. Sed de hoc argumemto ν ara sua loco opportunius dicemur, idque trabiimpraesentiarum indicasse sat superque si uiat, ut perspectam habeas Mi litatem, quam percipere poteris ex his quinque Talutis Chronologicis. quas, obsecutus amicorum con is, ad finem secunda sertis hujus Tomi Octavi Historia nostra Ecclesiastica adjeci; quod quidem, ut spero, aqua bonique cortisses, atque huncce altimum olloquiarum nostrorum in universam HistoriamEcclesiasticam mmumperinde lata animo Ostrenafronte excipies cceteras innamuam in lucem editos pro tua singulari benilnitate hactenus excepisti. NUS
2쪽
Sacrae Theologiae Profestar, ac totius ordinis Fratrum Praedicatorum humilis Magister Generalis .& Servus, salutem.
TEnore praesentium nostrique auctoritate ossicii lieentiam faeimus Revetendo admodum Patri stratio Hyacintho de Graisson. in Sacra Faeultate Parisiensi Doctori, ae in Conlegio Casina tensi Conventus sanctae Mariae super Minervam de Urbe Theologo . Provinciae nostrae Provinciae Alumno, Typix edendi opus in plures Tomos distributum, eui Titulus est : Historia coastica variis Colloquiis digesta, . dummodo prius approbatum Riecit a duobus ordinis nostrim Theologia Magistris, & aliis servatis de jure servandis. In quorum fidem &e. Datum Rominin Conveutu nostro Sanctae Mariae super Minervam die,Septembris Ira I.
Magister ordinis. Loco, . Sigilli.
T Episcopus Heracliae. Vis gerens.
VIR Clarissimus Fr. Ignatius Hyacinthus Amat de Graνesur, post emensa non sine labore improbo. ingentique periculo sexdecim Ecclesiae Saecula, Deo tandem benEfortunante, decimum septi. mum perduxit ad umbilicum, neve Lectorem abire sinat vacuum quoad reliqua, quae usque in anianum I 721. quem,dum haec scribit, decurrit, contigerunt, summatim perstringit illustriora historiae monumenta, quae ab ineunte Saeculo XVIII. ad praesentem a n. contigere circa Pontificum, Imperatorum, & Regum successones, Regnorum mutationes, ac rerum eo genere praecipuarum toto otia gest,tum seriem. Attexit etiam ad calcem secutidae Pariis hujusce Tomi vi suecessiones Epiis seopotum praecipuarum Ecclesiae Sedium, nimirum Romanae, Alexandrinae, Antiochenae, Hietos Irmitanae. & Constantinopolitanae, atque in altero Tomo, quem propediem in lucem editurus esu Chronologicam seriem dabit omnium Imperatorum cum Orientis, tum Occidentis ι Regum Galliae, Hispaniae, &Angliae, omnium Haeresum, Conciliorum, de virorum Illustri lim, totique operi suo Historieo coronidem imponet generali Indice aeeurato & copioso retum omnium insignium adhine Historiam Ecclesiasticam variis colloquiis digestam pertilientium, quo praeclarum hocce Opus numeris omnibus absolutum publiea donetur luce. Prodeat igitur in publicum Tomus iste octavus in dua, tributus partes, canae fidei, castisque moribus consentaneus. Datum Romae in Conventus rei super Minervam die 29. Augusti anni a xx.
H. Autonius Bardon, Sacrae Facultaris Parmensis Doctor Neois Iogus, Carfedraticus in ualenses, cimis Praedicatorum.
ΕCretandὶm aliquando eommunibusHistoriae Ecclesiasticae Studiosorum votis factum satis. Enese optatam Clarissimi Viri Fr. Ignatii H acinthi Amat de Gravesen, Saerae Faeultatis Ilarisiensis D stoli, , & Collegii Casanatensis Theologi, Historiam, ab ipsis Ecclesiae primordiis ad haec usque tempora perductam, numerisque omnibus absolutam. Tomus hicce octavus , res Saeculo decimo septimo gestas describens, Opus longὶ praestantissimum claudit. Qitem ex praescripto Reveret diis mi Patris Augustini Pipia. totius ordinis Fratrum Plaedicatorum Magistri cineralis, eum sed lo. in diligenter perlustraverim. nihil in eo detexi, quod germanam Ecclesiae doctrinam eastosquo moles non redoleat. Nihil quod celeberrimi Coracionatoris stupendam eruditionem . statam suis eundiam, sngula itaque in dicendo candorem, atque integritatem non demonstret. Nihil demitin ut tem eompendio dicam, quod eximium Historicum, & cum veteribus componendum non rei bret, decantetque. Qito circa, ut publici quam primum is iuris fiat,plaia censeo,& maximopere eupio. Caeterum, viris Historiae Ecclesiastieae sitientissimis author sim . ut praeclarum hoe opus manibus semper terant, legant. Pervolvant, in paucis charum habeant. Nam, ut in Elogio ad hujus Historiae Tomum primum appenso, jam praefatus sum: Quidquid in ptis Ecclesae Historicis recon-
3쪽
ditum magis, quidquid etiam in modernis selectum, statuque dignum reperitin ,totiam timnobili, amoenoque calamo hie diffusum digestumque esse, perutili certe experimento comprolDatum Romae in Conventu S Assaria super Minervam dier. Septembri anni I a I.
H. Patricius Plon et , Ordinis Praedicatorum, Facultatis Parisensis Doctor,' uegii x natensis 'Theolsius.
Carmelita obcalceatii, Sura, Pheologia Praelectora ta Des nitoris Prorantialis.
FRudita sapientia,sapienti eloquio.eloquenti Magisterio inceperat suum rerReverend. admodumMagister eratius Hyacinthus Amat de Graisseri Doctor Sorbon. ac Ilogiae Casanat. Ordinis Praedicatorum Majori Dintina. doctioii Notitia . notiori Scientiaticiter currens ferino υνι ἔ ac concressem ut plum Doctrina eius, fluens ut ros eloquium suum Disti putiis Ptinceps auscultarit sermones suos, eloquia ejus, inctinavit aurem tuam, ut eae digna sunt Principe, cogitaret Maxima nunc tandem claritate, clarissima profundit profundissima elegantia de more, Historiae suae Ecclesiasticae terminum seliciter attingens, tanqimbres mittit eloquia Sutent , palam facit disi linam Domina μου , ut Sapientiam Magenarrent Populi, ct collaudent multi sapientiam Discipuli. λ qui Magister factus, esto, noti sit pia Magistrum,s Mi ipsi, ut sificat Magister eius; G atque si inter Principes sedentes Ioqi sunt sapientiam, & solium glotiae tenuerunt, glorificentur tandem ambo in conspeehu Regi Lictas nune mihi gratulari Magistro tanti nominis, qui jueunda felicitate insigne opiis ad idear sinewi adeo iactu conduxis; Gratulati etiam eone atur & Discipulo Principi magni Ominis, atre ηdens ad Sapientiam, ut Filius Sqiens, larificapit Parrem. 9 amobrem, cum Tomum .um re ultimum Colloquiorum in Historiam Ecelesiasticam. duas in partes distribillum mdante Reverendissimo Patre Fr. Gregorio selleti Sae. Apost. Pal. Mag. attemh perlegerim, nil que, aut Heterodoxo Dogmati favens, aut Fider Catholico Romanae, seu Morum Regulis advsum adinvenerim, idcirco impressione dignum ipsum existimarem, ut eoronidem similem prcipio Auctor imponat. Ita. Dabat Romae in Collegio S. Maria demetiaria i ar.
H. Leo a S. Felice Carmel. Excalceat. Saera Theo'Prialector, ae Demitor Proetincialis.
Fr. Gregorius Selleri ordinis Praedicatorum, Sacn Palatii Apostolici Magister.
iN HITORIAM ECCLEsIAsTiCAM XVII. SAECULI. COLLOQUIUM I. Estata Eccum sub Imperatorsita Orientis OOccidistis, nec non sub Principibus ora. stianis Saeculo XVII. Pag. a
In qua deseribuntur Series, O Ge Summorum'. timum. qui Saculo να Sedem Romamam renue runt, Oumnsa Ecclesia praefarinati ag
De Haresinus,erroribus,ct Controνersis, si ars D clesia Saeculo XVII. exagitata fuit.
4쪽
Iugiens ab anno millesimo sexcentesmo, es producta
ad anni usque millesimumseptingentesimum viges uin primum.
AM voluptatem Nauclerus experiri solet, duni, post longam navigationem variasque procellas diu exoptatum portum jam sam tenere coepit,
eandem ipse in portum qiii tis iam ingressurus in praesentia persentio, qui, post emensa non sine labore 3c periculo sexdecim Eeelesiae Sae la . ad deeimum septimum
tandem aliquando perveni, ultra quod non sum progresturus, sed in eo ponam laborum me rum metam, quam si, bene fortunante Deo, semul attinge te possinu omnibus solutus euris, in angillo mihi Musisque canens, postliae latitabo, Ilicundissimo in Sacrae Scripturae, S piorum librotii in lectione jugique meditatione, Diio, quod nemo mihi invidere poterat, ad ultinum usque vitae meae periodum fruiturus. Hoemiim initio suit in votis, elim Historiani Ecclesiasticam in rem tuam, charissime Discipule,& aliorum Theologia: Candidatorum utilitatem compendiosa narratione describendam suscepi, ut eam, si Deus Optimus Maximus coeptis adspiraret, ad annum millesimum septingeutesimum perducerem, ibique ei coronidem imponerem; tum quia res in Ecclesia gestas ab anno
millesimo septingentesimo usque ad annum millesimum septingente1 imum vigesimum primum, quem, dum haec scribo , deturrimus,
oculis nostris vidimus, auribus audivimus, Nivanus nostrae contrectaverunt, adeo ut nemo sit tam rudis Minervae. qui in earum notitia hin
tere possit aut debeat: Tum quia etiam par non es le duxi, nee legibiis Historiae aptum. vi-sinti dumtaxat annorum Saeculi decimi octavi incipere ae delineare Historiam , quam longe opportunius , plenius-aceo racius, finito isto Siculo, cujus sollim, ut ita dicam, infamiam
R. P. Has mihi nom. VIR vidimus, perni id aetatis viri sineno& et antiealamo deserabent, putilicisque litteris con in
bunt. Attamen, ne te Vacuum penitus quoad reliqua . qtiae usque in annum millesimum
septingentesimum vigesimum primum gesta petoriam suere, abire sinam, summatim perstri gam illustriora Historiae monumenta, quae ab ineunte Saeculo decimo octavo, ad praesentem annum millesimum septingentesimum vigetantum primum, quo haec litteris mando, contigerum circa Summorum Pontificum, Imper torum, & Regum successiones, Regnotum mu
tationes, ac rerum eo genere praecipuarum t
to Otia gestatum seriem. Md haec, ut dixi, tanquam fututae Historiae Indices, dumtax1ideia libabo, de levi brachio attingam, potissimum autem haerebo in describenda Historia saeeuli decimi septimi, in quo Artes di scientiae ad sumismum penE persectionis suae fastigium pervene
runt, de Viri in omni litterarum genere erutissimi extiterunt, qui Ecclesiae ae Reipublieae Litterariae immortalia beneficia contulerunt.
Alii qui pse, ut bt eviter dicam . scholasticana Theologiam a certis quibusdam vanis , Rigidisae supervacaneis quaestionibus, quas subtiliora quaedam ingenia pro innovandi libidine in Seh
Ias invexerant, repurgarunt , pristino suo dein coli restituerunt, eamque humaniorum litter rum, eloqtieritiae, ae universae eruditionis su
sdiis exornarunt , locupletarunt, illustrarunti Λlii Vitas Sanctorum , aliorumque doctrina de pietate illustriorum Virorum in lucem miserunt. nobisque in exemplum posuerunt. Alii Sania
chorum Patrum cum Graecorum. tem Latini tum doctrii iam impensE coluerunt, & Linguarum , praesertim Hebraicae dc Graecae, notitiam . usum de utilitatem ostenderunt. Alii certas
Clitices Disciplinae Regulas tradiderunt, &de Λ senuiuiti
5쪽
genuiniis, dubiis, ac sputiis Scriptorum operibus, de illorum stylo&aetate, de mami scriptis eodicibus sententiam , ac iudicium tulerunt. Alii Seripturas Deras Scholiis & Commentariis mcdoctE exposuerunt. ac veteres Ecclesiae ritus, ct Ditciplinam indagarunt. Alii Fidei Catholicae doctrinam a Majoribus aeceptam uberilis
explanarunt, Controversias eo Saeculo agitatas exculteruiit , d .Catholicae Religionis causam adversus Iudaeos, Gentiles de Haeretico . feliciter propugnarunt. Alii Ecclesiae ortum ac pr g tellum, resque in ea gestas, & cu usqtie Sinctili Acta memorabilia . eum Geographiae &Chlonologiae, quae sunt duo Historiae lumina,
ratione exactissima prodiderunt, omnium Hae resum originem, incrementa , exitum, Crriarenae deliramenta protulerunt, omnium Concili tum inllrunienta, Leges & Statuta prciduxerunt in lucem, novisque accessioniblis, Nutis de L)bservationiblis elucidarunt. Alii denique de D ct tilia Morali, deo ue Alcetica, seu Spirituali Vita . ediderunt utilissima opera, quibus Et hi ces Chiistianae puritatem illibatam conservarunt, modumque bene beateque vivendi praemota strarunt. Qilo fit, ut Ecclesia Catholica habuerit Saec illo decimo septimo innumeros pene Scriptores, qui ejus avi iam in Fide & moribus doctrinam egregie admodum stabilierunt, defenderunt , eique maximum splendorem conciliarunt. Haec eo tamen impraesentiariim non dico, quod putem, nullos Saecilio XVII. in Fide& in motibus exortos este errores, & Omnes Scriptores saniori ac unanimi Theologorum ealculo probatae ducti inae constatuer adhaesiste seum potius certissimὶ sciam . aliquos Saeeulo XVII. in Fide emet siste errores, nee defutile Theologos, qui novitati studentes eam morum dolatinam in Ecclesiam invehere conati simi, quae a Regulis constitutis a sanctis Patribus penitus aliena, infinitis ac pernicio iis laxitati bus. Disciplinae Ecclesiasticae eversi vis, scatebat: At, licet non inficias eam, aliquos Saeculu XVII. circa Fidem Catholicam proriipille errores,quo in Colloquio tertio percensebo, constat tamen, illos actutum a summis Pontificibus futile damnatos, & a doetissiluis viris omni argumentorum genere profligatos. Siliui iter, corruptelas di laxitates, quas ad Moralis Chiistianae docti itiae pinitatem tabe sic alida naSaecilio XUII. excogitarunt molliores quidam Theologi absque ulla euiietatione Vatica uis fulminibus protriv runt Romani Pontifices, gravissimis Censuris Episcopi confixerunt, Populi clamoribus , publicisque detestationibus illas exploserunt, Sace dotes, Parochi, ac Doctores in easdem magnis animis insurrexerunt , ct calamum acuerunt, denique , in his inlectandis corruptelis Fidei ardorem Ostenderuiat multae Familiae Religiosae. praesertam Dominicam. cujus Scholae Thomisti eae tutela Gratiae se ipsa et iocis, dc incorruptae Disciplinae Moralis, instar solemnis Depositi, concredita est : Gadandus est maximὲ inquit doctissimus Cardinalis sese phus de is uiris re in Praefatione , quae extat in nolite primi Tonii Collectionis Conciliorum Hispaniae inter Regulares Clarissimus ordo S. Dommisi, qui
hortatu Alexandri VII. vexilium extum adversus
Moratim uxam , per doctis mos altimnos suos irannem Arar e Prado, tuliam Mercorum, Pincentium Raronium , Vincentium Contensonim, Piccinardum. Gonetuan, alio que similes,mo fructu. Et merito quidem ita se gesti : cum nihil amia disiere potuerit ab incomparabili Maga stro suo Doctore Angelico, immo Augusino.
ac caeteris Sanctis NIribus, quorum germanam mentem circa fidem ct mores ille spino ingenio, εe admiranda claritate explanarit, atque m methodum redegit. Quae eum ita sint, nihil ex his Urcan Ores errorinus, qui Saecilio XUII. enati sunt, adversus Ecclesiae fanistitatem. & Moralis Docti inae in Ecclesia Rumana puritatem elicere possunt haeretici, clim eos videam palam in eadem Ecclesia improbati ; sed potius, velint. nolint, tenentur agnoscere singularem Dei in Ecclesiam suam benignitatem 5: curam , qui vetitatem multis irruloruin moribus obrui non sinit, sed ei semper in Frepidos defensores excitat, sicut sole esaraus constabit ex his, quae in nostris Colloquiis dicturi sumus, in quorum primo, solitae nostrae inhaerentes methodo, osten-
demus Statum Ecclesiae sub Imperatoi ibus &Principibus Christianis Saeculi XVII. In alteis ro, seriem ac gesta describemus Summorum Pontificum, qui eodeni Saeculo Sedem Romanan tenuerunt, ac uiti versim Ecclesiam rex runt. In tertio , reseretari s Controversias de
errores tam in Fide. quam in motibus , qui Saeculo XVI l. prodieriim. In quarto, clim nullum Concilium Ucumenicum , seu Generale, Saeculo XVII. fuerit celebratum . agemus de Conciliis Nationalibus , vel Provincialibus, &Diorceianis, quae eodem Saecula variis in cis pro conservanda Fidei Catholicae integritate, vel restautanda Ecclesiae D, seiplina habita sunt. In quinto texemus elogia Clarissim cum Vir ωrum, qui doctrina & pretate Saeculo XVII. sto ruerunt. In pollienio dabimus specimen m-ctrinae Fidei, Disciplitiae tana Ecclesiasticae, quam Monasticae, necnon Moralis Otristianae ejusdem Saeculi. Quid ι uperest, nisi ut Deum, qui estions omnium bonorum de pater luminum, supplex exorem, ud me in his, quae ignoro, erudiat in his, quae vera novi, custodiat : in quibus ut homo falli possiim, corrigat; in quibus titu-bo, fulciat; ae demum ea faciat de ore, calamoque meo procedere quae sint coram ipso grata, tibi 1alubria, R Ecclesiae Catholicae , seu Romi
ne utilia. Eo dumtaxit collimat votorum meo. rum Summa.
De Matti Ecclesiaestis Imperatoristis θPrincipibara CBrisDanis Saeculi Decimi Ieptimi.
DISCI P. TIT res, quae Saeculo XVII. tam iii
Oriente, quam in Occidente contigerum, compertas habere posiim, Coli quium nostraim incipere debemus a secie Tur. carum Imperatorum . qui eodem Saeculo Urienti praefuerunt, dein, expendemus Gesta Imperatorum & Principum Christianorum , qui eodem Saeculo XVII. Summa rerum in Occidente potata sunt. MAG. Mahomeri III. Turcarum Impera. tori, peste, Constantinopoli stallatite, E vivis sublato
6쪽
s,into anno millesimo se Mentesimo tertio, litudinis socias , quae se cantu recreabant, at iam simus in Colloquio I. in Historiam Saeeu- leti stoliditas his verbis comprobata, seu ficta.. XVI. successit filius natu minor Acb-tes seu vera, Ibraim tauti sulti Posthac, Amur lvitia nomisiis primus , qui imperavit annos thes. Turoruin imperator, vino & promistuὲ quatuordem, , ae tandem obiit Constantinois libidini deditus , subditoriim coepit inhiato poli die XV. mensis Novembris anni MDCXVII. sanguini. qui omne sibi flagitiorum genus post ejus obitum, Imperii adnunistratio delata indiligebat. severissimὶ mittima quaeque in aliis est Mustolia , ipsius fratri, eo quod vannus. castigabat. Innato qdio tabaccum aversabatur, filius prii Dogenitus Acbnietis Imperatoris, vix illiusque sumi hauriendi frequentissimum apud duodecimum aetatis suae annum attigisset,ade, Turcas usum gravissimo Edicto, & pcma mor-qhe moderandis Imperii habenix impat habe- tis prohibuit. Hariolum quemdam eum aliis tetur. Sed etam Musta ha . homo vecors & quandb consuluisset. 6e ab illo audisset, sibi
stolidus, quique, antequam in Throno collo- violentam impe ere mortem, confestim totus caretur, in Cella ineluitis vitam solitariam de- cogitabundus de anxius, non aliunde sibi motingerat, in quoscumque crudeliter saeviret, co tis, quam a Dat te suo Draino perientum tiactus est post duos ciceiter menses pristinum suae mendum esse, mortemque impendere, certo Cellae ineulatum repetere, deos innus , filius sibi persuasit. Quare, ut tantum malum a saImperator fuit salutatus. Hic vix averteret, Eunuchorum Principi jussit, ut, fra- ex ephebis egressus, & supra captum aetatis tre suo Ibriano petempto, se quamptimi im hoc
magnarum rerum cupidus, bellum denuntiavit metu & periculo liberaret. Finxit Eunucho-Pol is, & in hanc expeditionem juvenili at- rim Ptinceps se pariturum, sed cum ea de redore abreptus , contra suorum omnium sen Matrem Sullanam certiorem fecisset, utriusque tentiam . omnes vires osesque contulit. Sed cura consultum est Vitae Araini, qui fratre tuo cum magna sui evertatus Iactura ignominiaque - Amarathe, non aliena manu . sed nimia vini a Polonis repulsus est, & ad centum millia eompotatione & libidine anno millesimo sexcen- Turcatum variis in praeliis caesa sunt, praeter tesimo quadragesimo E vita sublato, elim unus teram multitudinem, quam per motae diu- superestet ex Uttonianira familia haeres. ad turnitatem x fames morbus consumpserunt. Solium raptus est. Tantae dignitati eum impae Hine Ianni ari , quorum sediti unibus intam esset si mus, & nimia indultentia confirmaret stum Ilalonicae Expeditionis exitum imputabat conoeptam de se insani opinionem, quasi Rex Omansus, coiitra ipsum rebellarunt, iterum aut stultus ex veteri proverbio, aut verius uter 'in Thronum evexerunt Mustapham , ejus PM que natus elset, versa in crudelitatem dementanum. tenebrim a eductum custodia, qu i. tia, omnibus odio & contemptui esse coepit. meus, ne rursum imperio abdicaretur, Os η- nequidem Matre sua ex ti, quae cum primis tum , nepotem suum, annum agentem aetatis Imperii Administris, & ipso Muphti. seu Sum decimum o vum, Impetii quintasm, strangu- mo Turcicae Superstitionis Sacerdote, inito co
lari iussit die XX. Mai anni MDCXXIl. Ad 1ilio, de medio tollendum statuit, ubi
hune modum Tureatum Imperium denub ade- filium Imperii haeredem genuit Iet. Hujus plus est Masapia, qui tamen mense Septembri conjurationis authores persuaserunt Araim, ut inni sequentis . ob Imbecille ingenium. quo se Agabometi adstringeret, si prolem masculam id tanti Imperii administratu,nem prorsus ine- daret. se misturum Medinam ad ejus seputinus erat . vera m E selio deturbatus est, & in chrum, religionis & gratiarum referendarii mens locum suffectus Amax theseius nominis Iv. eausa pro tanto beneficio. Diros filius, idalieta taret os mi , superiori anno intrefecti, Omannam primogenitum ex Bassea, & Mahomo
chmotis I. Imperio potitus Amarathes, istin natu minorem ex Mima ivleepit& in bellum adversas Persas ad Babylonicam qui proindh ex tanta selieitate vix gaudio
expugnationem cum exercitu ducentorum mil sui compos cogitavit de voto, quod edideratilium militum prosecturus, sibi magis a tribuo, implendo. Quod quidem opportunissimh co
qiuos Constantinopoli relinquebat . fratribus tigit Matri, aliisque in urinni vitam eo ut memens. minores natu & alterius matris dum tis, qui metuebant, ne Mainus subodoratus Bajarathum, & Orcoam, arcto carcere deten- insidias, quas ejus vitae struebant, suae salutitos. ad se jussit adduci. eorum animum explo- non solum coniuratorum caede, sed etiam tataturus, quos ubi generosos, de Imperio dignos horum morte consuleret, ratur, ut res erat. se probavit, certae morti addixit, si ex Persic ab omni periculo tutum fore, ipsa orbitate. Expeditione victor rediret. Felicem belli exi- quamdiu solus absque liberis & -ede extum & expugnatam Babylonem duorum illorum intomanica familia 1iiperestet, qui Majorum in e tum fratrum, imperio dominantis sui virtute partas diti nes teneret, neque Turcas matris, mors secuta est, sea cum nraino, alia Smte quim Ottomanica imperatori p tertio Amuranir fratre, & ex eadem matre. ti cirros. Hinc mater & Muphti, atque Ea-Suliana videlicet regnante, nato, ob stultitiam nuchorum Princeps, Irrinum vehementer uria seu veram, seu fictam, humanius actum fuit. gebant, ut cujus rei reus factus fuerat, votum At enim , a fratre suo , ante Liveret, & circa ullam cunctationem Ptimo, ductilium ad Babylonicam obsidionem, voca- genitum suum Medi nam pro eoncella proletus, Mattis suae, hi creditur, consilio, graVi i gratias, ut spoponderat, Aculo meti relaturustet stultum egit, R Imperatorix audita profe- mitteret. Consensit tandem Araisas, & omniactione eum ejulatu exclamavit, de se omni morae Impatiens. navem magnificentissimo apiselse, nisi aliquot c genus est mo paratu anno Moc XDV. Instruxit, cujus Dux tae apud Tureas mimi lotis sibi relinqueret, erat Stomboltur di ipse consurationis palliceps quibus delicias suas, ad est, Aviculas, tuae BDan ia que solvunt appetente Septemb
7쪽
ejusdem anni, sed die XXVIII. . ejusdem nrensis in Melitensium Equitum manus veni uut Mater, α filius, post atrocissimum exuentissimum quinque horarum certamen. Mater, seu Bassea, paulo post Melitae mortua est, vero ejus filius , & Turcarum imperatoris Araimi Primogenitus, Fidei Catholicae rudimentis imis butus, Otdiui FF. Praedicatorum nomen poste dedit, dictus Dominicus Gitonianus , qui fortunae ludibrio mutatam seriem non solum sorti animo tulit, quod ipsa immedicabilis & inelu- .ctabilis mali necessitas etiam inertibus indicit, sed etiam ardenti sapientiar de pietatis studio se redemit, ut ad obitum usque I eligiosain vitam potiorem & antiquiorem habuerat Orbis Imperio, quod ipsum primogenitum Orientis Imperatorum uianebat. scio, fuiste nonnullos gloriae Familiae Dominicanae' aemulos. qui auli sunt certa nostri Dominici intommoti nita argumenta elevare . & futilibus suspicionibus in
dubium revocare, an esset verus Turcatum Imperatoris fisius primogenitus 3 Sed hane praeposteram dubitationem gravissimi Scriptores ex sustiarunt multis evidentissimis momentis, quorum aliquot hic perstringam , ut intelligas, quam perperam quidam aemuli hanc gliniam Uidini Praedicatorum eripere moliantur. In primis, narrant omnes Historici, Ibrainam Tuocatum Imperatorem , statim ac nuncium accepisset de capta illa ab Equitibus Melitentibus
nave, prae dolore, ira , ac Vindictae rabie. Me litem se funditus evei sucum sacramento se obstrinxisse, atque ingentem classem, quadringentarum omnis generis navium. qualem hactentis nee ullus decet lorum molitus fuerat, ornati Porro, dicant, qliaeso, isti aemuli, ad quid taliatus belli apparatus, niti ut atrocissimam omnium, quas pati poterat Arainus Imperator, erepta 1ilio & uxori libertate, cum Religionis causa ad sepuletarum Mabsimetis navigarmit . injuriam Imperio & Religioni Maho meticae illatam vindicaret Qtioisum amabo, adeo obfirmatus exstitidendae Melitae Araini animus, ut Dum summos loco & dignitatibus abdicaverit, & vix eorum pepercem vit , qt. od Melitem non posse capi. a bello abstinendum, aut alio transferendum Prudenter munerent ut quid etiam Ibrainus, postquam V distet Melitem extra peiaticulum in luto positam, nilinatiorem elle prae sidiis S militibus, quam De Obsidume unius aut alterius anni expugnari pollet, arma vertit in Venetos, longum Per viginti dc uitta annos bellum accendit in Christianos, quorum excitadium animo volvebat i Cetth fatebitur quicumque erit a praejudiciis liber, tot fragores arm xum, tot urinum obsidiones , tot pugnas terra Hararique cruentissimas, unius duimaxat libet-tatis, filio Arami prim Genito, ejusque uxori ereptae, vindicandae, & Inde nominas Ottom niet injuriae i. lciscendae eonsilio contigille. Praeterea, nobilis ille & numerosus Comatatus, qui aderat in hac navi ab Equitibus Melitentibus eapta, manifestis probat, nostrum Dominicum Onomanum fiuisse primogenitum Araιηι Turearum imperatoris filium. In ea quippe navi, piae ter superbissimum famulatum Epheborum, supra quadraginta Matronas, ac famulas et gantissimis vestibus Oruatasia duo aderant
seii praeiecti de Custodes Eunuchi Virginum. qnorum uniis in eo praelio inter pugnandum consessus, illo apud Tureas supremo honore fiati tribus Imperatoribus defunctus erat et alter Venti Eunuchus pugnae superstes , aliquot postmodum mensibus morte impendente, afferri ad se puerum, di inter ejiu amplexus ac pedum oscula expiravit, hoc ultimo in suum Regem obsequio sese: solatus. Ab his autem Agis, seis Custodibus Virginum , Matronis . Sex vi Αneillis, & Militibus diἡicerunt Equites Melit enses, hanc navim E Ginaeceo Byzantino, qrioa Turcae Grait vulgo vocant, solvisse, & Pu rum una cum Matre Sullana captum. Ib ini Turcarum Imperatoris esse filium primogeni intum. Tertiri inatius a Ribera, captivae Suria
tanae custos & inteipres, testatur, se , cum Ostieii eausa diu noctuque in domo Sullanae versaretur, saepius per portae rimulas exploralle, quid, semotis arbitris dc traneis, intexse agitarent. Sadvertisse famulitium statam ejusque puero non inservire, nisi adoranti in more, corpore prono, nexisque genibus, qMasi Numen aliquod colerent. Rem totam inarii
a Ribera Magistro Equitum Melitensium retulit, qui ei vix fidem cum haberet, iussit alios rem exploratum ire, α cum comperillent rem ita se habere, omnis da conditione captivorum sublata fuit in posterum dubitatio. Mitto, bre vitatis ergo, alia Equitum Melitensium testia. monia, praesertim Equitis: Ureduchii, Itali. Tuccicae linguae periti, qni allecit, se a cum vis, puero, post mortem matris , ad famula tum servatis, inter se liberius agentibus, quod se nee audiri , nee intelligi ab ullo crederent, tocius Historiae seriem plurata excepisse, teque eos saepius audiviste per diem, data quacumque occasione, vicem Domini ibamque dole
tes, ac delimentes commemoratione ejus com ditionis , aut expectatione redemptionis pretio mi annis coniiciendae : At praetermittere haud
pollum testimonia I uneteuiis , Tripolitani, realiorum Praesectorum Civitatum maritimarum. quae Imperio Tut cico subditie sunt. Hi siquis dem Plancti, certatim Puero etiam captivo, veluti Regi ac Domino Parentes, quas exiI Gbat pecunias liberalissimὶ suppea, tabaan quibus eam ipse redimi non poster, pluribus exeomitatu suo libertatem restituit, atros exemisplo ae persuasione ad Fidem Catholaeam di Bi-ptismum induxit. Haec breviter dicta sussi elant ad vindicandam nostri Dominici ini.
originem contra nonnullos , qui rem aliternat tant, quos inter est Dominus Ricax Scriptori Anglus , qui in Historia quatuor postremoram Fumilia Ottomana Imperatorum, quae E Ungua Anglica in Gallicam versa est, loquendo de Imperatore Araino, asserit, nulla tamen adducta probatione, nec citatis testibus nostrum Domiuicum Ottomanum, ab Equitibus Meliten. sibu, captum. non fuisse filium Imper Moris risini, sed alterius filium. a Principe Eust chorum ob insignem ejus pulchritudinem ad optatum, di Imperatori Ibυιno rarissimum. God quidem duobus momentas apera salsi
evincitur. Primo, quia altum est ea de re apud Turcas illentium, cum tamen ad servandam Majestatem imperii Tu cita , dc avellenis
dam ab Ottomaitica domo Primogeniti raptivitatis infamiam, necessarium suauet haee scitiab
8쪽
ab omnibus, per omnes nationes ei reumferti. e verum indicare hujus filii parentem . quo
seniel deteisto, evanuis lent captivitatis Primogeniti Ottomanteae domus rumores. Secundo, si noster Dominisus Ottaniannus non fuisset verus
Araim Imperatotis filius, sed alterius, ut pertendit ille Scriptor Anglus, ut quid ergo dati sunt Eunuchi, qui post Imperatorem prima
apud Turcas aut horitate pollent, Matris &Filii custodes a Credibile ne est, ejusmodi homines ea in dignatale constitutos. & Ibra noTurearum Imperatori a Consiliis & Sectetis. v luille primas Aulae Sedes deserere, ut alicujus Principum. aut Ducum longὶ sibi inserioris uxoris, aut filii ad longam perqtinationem fierent Comites, & servi Quis ista eredat 3 Nec magis verosimile est, voluisse Arainam Turc rum. Imperatorem, ob ereptam huic puero, α
matri eius libertatem , tam atrox & diuturnum
in Chtistianos movete bellum, si hie puer, ejusque mater nihil ad ipsum pertinuissent. D. Haec, quae adduxisti . momenta indu
bitatam planE reddunt Dominui Ottomam i originem. Sed scire optarem. quem tandem exi tum habuerit baee conjuratio, qtim ut mox dicebas, contra Turcarum Imperato- . rem, conflata est 'M. Droinus, Turcarum Impe toti postquam
.p ii sententia Meliten funditus everten ει recessistet, di In Venetca arma vertisset, suos
jussit Candiam, yenetae ditioni subditam, pel
late. iique rerum omnium copix circumfluentes, a , munitissima Urbe, quam novam
Candiam vocant, die XX. mensis Augusti anni MDCXLV. potiti sunt. At Ianiarari, elim
solita stipendia. exhausto aerario, non per etent . ab Araino Imperatore defecerunt. eiusque imperio parere ac praecepto audientes esse recusarunt. Hanc conspirationem fovit summus scili in Mahumetanae Superstitionis Pontifex, qui Draimem Imperatorem ad Supremum Senatum, quem Turcae Le Diran ampellant, in ius vocavit, tamque nrainas in is xiam venire, seque coram sistere det tectaret, die
VIII. Abguiti anni MDCXLIX. danai intus est,
mox in carcerem detrusus, decimo post die iugulatus est, esuisque filius Mahomeres hujus nominas IV. Imperator est salutaturu At eumM hometes, filius Draim. ob teneram adhuc aetatem, rebus gerendis necdum maturus esset, Impetii procuratio Zarn .matri Mahumetis IV. permisissa est, eique ad secutiorem Imperii administratio .. nem adiuncti sunt consortes & socii duodecim Viri. Bellum, quod cum venetis grainus susceperat, Vario inrte egit Malomeres IV. Raminium, Transylvaniae Principem, una elimVita Principatu exuit, & Varadinum anno MDClx deditione cepit. Eius exercitus i ternecina clade a Christumis caesus est in praelio. quod die XI. mensis Iulii anni MDCLXIV.
ad fluvium Arrabonem commilium est, sedcim diam, viginti quinque annorum bello attritam,&a Christianis, praesertim Gallis, quibus praereat Dux Besortias, incredibili sertitudine pro
pugnatum, armis tandem devicit. Posthare C metaecum tota cum Podolia anno MDCLXXII.
insnam potestatem redegit, di a Polonis duram pacem extollit. Tam prospera fortuna usus
Achometes, majora moliri coepit, & perfidi Trusii suasu. ruptis cum incidentis Im peratore, induciis, bellum redintegravit. ae Dince Mustapha rara, Viennam Imperii Occiden talis Sedem, obsedit per omnia Mensonum genera, quibus solet laevire in urbes obsessis a Liatus lator. Ad duos menses protracta est Viennae obsidio, ae tandem die XII. mensis
Septembris anni MDCLXXXIlI. adveniente eum Polonis Rege hone Casimiro Abieriti, a --deratis exercitibus fusi lagatique sent obside
tes Barbari, eo terrore&confusione acti, ut non amplisis cetramen, sed lanienam, tanquam stolida animalia sustinere viderentur. Praeter
oppi para Turcarum Castrorum impedimenta. genetis omnis opibus & munitionibus referta, quae Christianis victoribus cesserunt, hujus etiam insignis victoriae seu s fuit Strigonis . non ab iie altera Turratum clade, a Christinoriam exercitu captum ae subactum. Hi ne ad frangendam omnino Turcarum pinterviam, piis Innocentii M. Pontificis maximi, anno
MDCLXXXIV. auspiciis, saeto foederi arma sociatunt Veneti, dumque, Uelio Oppido munitissimo, anno MDCLXXXV. recepto, da die a. Septembris anni MDCLXXXVI.
tharingo Duce expugnata, repetitis Turca rum ae perduellium Eladibus, universa sereH-garia eum Transylvania in potestatem Goprid. Occidentis Imperatoris venit, haud minotes Veneci in Dalmatia , Epiro, ac Peloponnesis Victorias retulere. Nec hic sine laude praetermittere debeo havram Abies j, magnum Poloniae Marescallum. qui anno MDCLX Lingentem Mahomeris Turcarum Imperat ris exercitum pugna commissa intemedione delevit. eumdemque Imperatorem compulit,
ut pacem Victori Polonorum Regi supplex. offerret. Quibus gloriose ac sortiter gestis. horas abiss j Poloniae lait die a. SOptembris anni MDCLXXIV. Clamviae acclamatus cum uxore sui natione
Franca. E gente Bethunta , tilia Marchionis Arquini. Hie est ille Dannes Casmistus Solis, i Polomae Rex, qui, ut mox dixi, in Viennensi obsidione, ubi universa Christianotum Respublica periclitabatur, validissimo cum exercita accurrens , Turcarum agmina iadit, eastra
coegit de istere, di de illis maximam pin hominum memoriam victoriam reportavit, ac ta
dem ingens sui reliquit desiderium, dum oblivanno MDCXCVI. Regni XXIII. Tot eladibus
exanimati Tureae, ALMmetem IV. Imperio ab
dicarunt, illudque eius fratri Sotimnis III. VIII. Novevibris anni MDCLXXX v II. detul tune. Quis factum est. ut Malometes TR post annos Impetii XXXVII. carceri fuerit mancipatus. ibidemque anno MDCXCIII. amplexi a treptus diem Hauserit ultimum. Fratre suo Maismete M. nihilo felicior fuit Gtimanas ULTurcarum Imperator, quippE, PI, imp
rante in occidente Mopolao, amasit is Triam, arcem inexpugnabilem, aliasque plures civita- . tes, quas inter rui merantur Asa Ret ιι, Alba
Graca, Sigerum. Fuit etiam bis a Principe Badenti victus in servia, quae se Levelis. Imperatori incidentis, submisit. Velieti quoque. Epidauto , 'vulgo Mal m. subjugato , tota Peloponneso potiti sunt. Obiit Glimanus III
9쪽
drope eonsi tua die XXII. mensis Iunii a ni MDCXCI. Imperii siti quarto. Solimanum
LII. in Imperio Turearum excepit ejus frater,sch. metes hujus nominis II. qui ingentem exercitus
sui Eadem ad inferioris Hungariae oppidum, Satin emen dichum, a Ptineipe Badensi anno MDCXCI. aecepit, & Vis adisum, firmissimum Hungariae superioris munimentum, aliaque sertissima praefidia oecidentis Imperatori
cedere coactus est. Imperavit annos tres,
mensesque septem, ac hydropico morbo affectus vita migravit die VII. mensis Februarii anni MDCXCV. Post ejus obitum hujus nominis II. filius Mahmetis IV. paternum adeptus est Solium. Christanos Bello aggressus foeda elude die XI. Septembris anni MDCXCVII. ab Eugenis, Principe Sabaudicae uomus, ad Ti-taseum amnem , affectus est, ac pactis postea seu Anno MDCXClX. cum Psin ipibus Christianis induciis, Caesari sitos cessit triumphos, Venetis suos , restituto Polonis Cameneco, Mostorumque armis in biennium si spensis, bello finem impositit. Sed chm Hadrianopoli otio ae quieti indulgeret, Zanillari, ficta anno MDCCIII. Constantinopoli seditione, tumultuatiisque turbis in dies plurina una anetis, eum die XXII. mensis Augusti ejusdem hinni h Solio deturbarunt, & in careerem detruserunt, ubi octuaginta dies postquam mansistet, ex hydro. pe Byzantii inter it, cum regnasset annos octo, menses sex. Mortuo Aompha, ejus fraterdictus Achmetes m. ad culmen Imperii provectus est, quo etiamnlim, dum haec seribo, leumno MDCCXXL adhuc potitur. Hic sancit .m i fratre suo M apba eum Principibus Christianis pacenν servavit usque ad annum MDCCXV. quo Venetis Bellum denunciavit, totamque Peloponnesiam, vulgb dictam M Nam eodem anno ipsis eripuit. Sed eo selici
morum successia elatus istis metes, Turcarum
Imperator, cum tori Italiae insultaret, &, i structo terti marique validissimo exercitu, Corincyram, vulgo ductam Corso, obsidione cinxillet. terrestri comantisq praelio Turcarum exercitus ab Eueuis Principe Regiae Domus Sabaudiae, &Duce exercitus Oroli G. Imperatoris occidentis fusus, dissipatus, ac tantum non deletus est anno MDCCXV l. eodemque anno a Classe Venetorum,aliorumqueChriit nitoriam sexderatorum deterriti Turcae maturarunt fusam, iamque incoeptam Corcyrae obsidionem loIvere eois acti sint. Voluit tamen Acbmetra Turcarum Imperator experiri adhuc anno sequenti Martis aleam . quae ei male cessit, ejusque exercitu ab eodem Principe Eugenio die Xul. Augusti anni MDCCXVII. devicto ae pene proflagato, perdidit etiam Albam Graecam. vulgo Belloravi, Oppidum munitissimum Hac gemina Hade prostratus Turcarum Imper tori pacem cum Carolo vi. Occidentis I pera. torri & eum aliis Principibus Christianis inire compulsus est, ac volem nolens, fasces sebmisit,
herbamque porrexit Christianis. quos λb jugum mittere, duraque servitute opprimere animo volvebat.
D.Felices nost quos Deus a Turcieae imis manitatis jugo speciali misericordia sua servareae vindicare dignatus est. Quis enim non prius hibeat in extremis solitud-bus inter Lynces, Lupos, Leopardos, ae serpentes vivere, qui mditam, fiaedamque pati setvitutem sub illis Barbaris, qui Christianam Religionem insensissimo odio prosequuntur, qui pestilentem ac seeletosiam hominem Mahumetem Christo Sauvatori nostro, in cujus nomine flectit ut omne genu coelestium, terrestrium , di infernorum, praeserunt qui denique Chri nos non habent pro hominibus, sed pro iumentis , quorum siquis audeat adversiis iniquas illorum mutire leges, ditis suppliciis actutum exanimaturr H jus itaque bat, rete Gentis Imperatorum seriem texuille sumetat, & adgesta Christianorum I misperatorum, qui in Occidente rem Christianamhontra Turcas promovetunt, describenda Pr grediamur.
M. Imperium Oecidentis Radu*bri hujus
nominis lI. anno MDLXXul. a Patre suo M. x-ιliano II. accepit, illudque pacifice admini. stravit. Unum dumtaxat bellum cumrathe,Turcarum Imperatore, per annm quatuoris
decim gessit, hoc est, ab anno MDXCII. usquaad annum MDCVI. in quo ancipiti Marte aemutuis cladibus hinc inde pugnatum est , paxque tandem per annos triginta proph Gomo ram in Hungaria sancita est. Sed, cim, in Hunia Pria.& Transylvania passim suborirentur seditiones ac tumultus, Radilphus Imperator, tranquillitatis ae pacis amans, Hungaricum Re gnum, & Austriae Ducatum cessit fratri suoas thia, obiitqiae ex moerore Pragae anno aetatis suae
L Ix. Imperii XXXV. eum dimidio est iter. dis . Ianuarii anni MDCXII. In ejus iocum suffectus est Matthias. eius frater, qui Imperator fuit Francofurti renunciatus anno MDCXII. Princeps bellicosias quidem, sed patum felix. Ipso quippe imperante, Lutherana Haeresis per Regnum Bohemiae praecipia ditan incendium in.
gens exoravit, totamque Germaniam exagitavit gravissimis turbis, quae in causa fuerum, cur Matthias Imperator sedem Imperii Viennam Austriae transtularit, copiasque collegerit ad compescendam B emotum rebellionem, cuius praecipuus author & instigator fuit Comes Turis .rensis, qui, , occiss Magistrati bim expulsis Caiatholicis, de in sta verba iurare coactis civibus, hemiam omnem, finitimasque Provincisa Moraviam, Silesam. Lusatiam ad defectionem sellicitavit.& ad arma concivit annoMDCXVIILVetam, inter has turbas nictrote consectus Asar trus h vivis excessit. XIII. Kalendas mensis Aprilis anni MDCXIxaetatis sitae LXII. Impetu anno lexto cum mensibus novem. Post Muthis Impemtoris obitum , Ferri πώ h ius nominis II. ejus patruelis, Austria Archi ducis ex Boara filius, iamque electus Bohemiae atque Hungariae Rex, Et ctorum lustragiis Francosutia proclamatus est Imperator anno MDCXIX. Rebelles Boh nitae eodem anno tibi Regem praefecerunt Fri. dotrum Palatinum , Regis Angliae generum , qui, stimulante conjuge sua Et Getha, Regis Λngliae filia quae Regni cupida vehementer angebatur, quod Rege marito careret, s piusque querebatur, io impares natalibus suis nactam este nuptias stia vitante, inquam, betbia conjuge sui. Fridemur italatinus, electua in Confestu tumultuario Rex Bohemiae, stauraconiugis suae conflata molem gerena , Prailam
10쪽
stilinanter accurrit, ibique sibi ae uxori cor nam utriusque Regni Hangariae ac Bohemiae imponendam curavit. Huj:is tam avide, tam
incaute appetitae Regiae dignitatis Fridericia piutinus, una cum ambitiosi Ese betha conis juge sua, brevi gravi simias poenas dedit; anno siquidem sequenti, seu millesimo i excentesimo vigesimo Hrdinan s II. Imperator, virtutibus eurus, Citholicae Religionis acerrimus propugnator. clivis electio syes Catholicorum erex
rat, eoninuit, sub ipsius Urbis Pragae moenia die VIII. Novembris memorabili praelio, hinti eos ae perduelles Bohemos prostravit, atque insignem retulit victoriam , qua dedita Praga, Buhemia subitigata, reducta Mora via, Silesia reprella , Hae telis dumtta , Iriderisus vero, Comes Palatinus, hac suorum lirage tantum timoris hausit, ut in fugam conjectus proscriptus, de tuo Palatinatu exutus, ad Batavos se recepetit, ubi privatus deindE, S prope victitam precario , una cum conjuge S libetis telia quam vitam traduxit, teroque intellexit, dissi
dior uin nratrem elle ambitionem, ex qua tot Inter mortales veniunt bella, tot lues, tot sectae,
tot Ouinionum discrimina. Nec solum Ferditiandus II. Imperator haereticos ac perduelles
hemos, aliosque finitimos popul is in ordinem redegit, sed etiam anno MDCXXVI. ad Lu- tbram commillo praelio vicit feliciter, ductore Catholicorum Germaniae Plincipum copiarum Iillio, haereticoti quos Daniae Rex christianus hujus nominis Iv. instigaverat ac stivebat. His peractis, in Italiam anno MDCXXi X. descendit Ferdinanos Impeiator validissimo eum exercitu contra Lx ouum XIlI. Galliatiim Regem, α Mantuam , quam Dux Nivementis Gallus post mortem Ducis Hincentii occupave rat, oppugnavit , ac cepit. Dolenduna tamen quod haec civitas cui testatue ad an num MDCXXX. opulentissima, eademque
munitistima, cuius nulla unquam extabat memoria, quod in manus hostium aliquando inci disset, haereticorum, qui in exercuit Imperato tis eram, crudelissi inae direptioni ac turpissimae libidini fuerit exposita, tamque locis sacris, quam prophanis depraedatione ac gi allatione exhaustis, penitus exinanita. Aliud, sed atroiacius bellum anno sequenti . seu MDCXXX. Frisnandus Imperator sulcepit cum Gusta νο , Sueciae Rege, qui Lutheranam hae telim, quam eum lacte buxerat, Iath propagare percupiens. post pulsos levi manu ex Pometania & Megasopoli Caesareos milites, ad interiura Germaniae, per laevas interjacentium strages, magnis it: ne.
ribus progrediebatur. Ei alicubi obstitit quidem Nilius, Dux Caesarei exercitus, qui Germaniam& tem Catholi eam pro viribus tutabatur, caesis etiam ad Magde burgum hostibus, de Vibe illa ob ejus pertinaciam, funditus eversa. Sed ΠΙ- ώs fortissimo Duce, primum ad Lipsiam ii Eprofligato, postia ad Lycum amnem, ita caeib. ut brevi post obierit ; patiam victoriam magno
at dore prosecutus Gustavus, Rex Sueciae, Et foris diam , aliasque urbes cepit, di in Franconiam movens, Herbipolim, Bambergam, Norim tram, to amque provinciam iubegit. Dem, Franco itum ad M*num , multas in Palatina. tu supeliori urbes, denique , transmisti, Rhen ,
Moguntiam M alia Oppida invasit, fulminis aut
torrentis ilistar, obvia quaeque diruen , quassans, abrumpens, consumens. Tot cladibus attritos Germaniae Catholicos, ae indigne serentes bonorum suorum direptionem, expilati nem Ecclesiarum ac Mon: steriori na, pulsionem ac caedem Sacerdotum de Regularium, violatio nem Montalium, omnis sceleris, omnis sacrilegii, omnis flagitii perpetrationem , benignis tandem oeulis adspexit Deus, S: inclytam de impio hoste dedit ris victoriam. Nam, dum
Gustavus Sueciae Rex, insati stas Laas renovans excursiones, Alsatiam, Bavariam, Palatinatum, Sueviam, est phaliam, aliasque Provincias per
se ae suos vastaret, Caesareum exercitum contra ipsum anno MDCXXXII. movit inus inius, Fcislandiae Dux, qui demortuo TTHO. iei militaris peritissimo de plurium palmarum Duci,
fuerat suffectus, in nostes tota virium mole tria ruens, eos, data pugna ad Luzanam , non princul a Lipsa, die i6. Novembris devicit, &stib illiu , pugnae initium Gustarus, Rex Sueciae,
strenuissime dimicans, duobus vulneribus lethalibus consolsus interiit. Ea Gusavi Regis
morte, ruentibus in Germania Suecorum viribus, secundior Ferrinando Imperatori coepi earridere fortuna, de ad ipsum pleraeque Ut sredierunt, Spira, Normatia, Frankendalia . Ulma, Meminga, Francosordia; Mogumia,&aliae plures, quae se Imperatoris Dominio lub-.jecerunt, cujus potentia Vehementer aucta est
ex sexdete inter ipsum dc loannem Grauium
Electorem ac Ducem Saxumae icto Pragae die XXX. Maji anni MDCXXXV. qui mox alma, quae prosuecis sumpserat, in eos convertit gravi se lima ipsorum detrimento, factiis Generalis exeris ei tuum Caesareorum Imperator, sub Generalissi mo Rege Hungariae. Obiit Ferdinandus i I. Im-seratot anno MDCXXXVI. aetatis suae LXI. Im petii XIX. Vietiliae Austriae, paucis diebus post sui imi editum a Conventu Ratisponensi, in quo Ferrinandum suum, quem jam anno MDCXX lv. Bohemiae atque Hungariae Regem declaraverat, Regem Romanorum cellorem Imperii eligendum euravit. Ferdinando itaque Imperatori huius nominis II. successit ejus
filius, dictus Ferdisiandus III. qui bellum jam inchoatum cum Suecis alternante fortuna de mutuis hine inde eaedibus prosecutus est usque ad annum Mocxcvin, quo in Urbem, Monaserium dictam, convenientabus omnium totius fere Europae Plincipum satis, pax firmata est, totique Germaniae restituta tranquillitas. Pacifich inde Imperium administravit Perdituιndus III. claruitque multis virtutibus, praesertim eximia pietate, qua se sem et Catholicae Religionis propugnatorem exhia iiii.Excessit ex hac vita Viennae in Austria antio MDCLVII.aetatis suae XLIX. Imperii XL Ferri randa Imperatori successit Leviatas tenatius. ejus filius, quem genuit ex prima coniuge sua Maiarianna, Philippi III. Hispaniarum Regis filia.
Fuit tamen post obitum Hrdinandi III. Interteiagnum quindecim mentium, dc Leopesduioatias cieatus est tumtaxat Franc urti anno MDCLVlII. Imperator, jam electus Rex Bohe miae ali. MDCLIV. Rex Hungariae an. MDCLV.&Rex Romanorum eodem anno. Enituit in Leo.
ριIda Imperatore singulatis in Deum pietas, β: in debellandis Turcis lumma animi furimido. in