장음표시 사용
661쪽
positas ab eo petere , L qui ex ea a 29. de bon.
Iesus testatorii Directa libertas ipso jure statim ab adita haereditate competit , I. Io. C. detes. man. I. testamento 23. σι. 2 s. D. de man. es. l. quaero. 32. f. ult. de test. tui. Itaque is,
qui directo testamento liber esse jubetur , teia 1 tatoris libertus fit, ut hic ait Justinianus: quam ob causam libertus Orcinus appellatur , quasi Orci libertus, ante ejus, qui ad Orcum demissus est'. Aeberonticu/ a Cui acto , παρωνιαν is a Theophilo
vocatur eadem forma, qua Orcini senatores, quorum in Augusto cap. 3 s. meminit Suetonius , a Plutarcho in M. Antonio. παρων ται dicuntur.
Orciniorum crebra in libris nostris mentio est , I. 3. f. de legit. tui. I. 8. de har. inst. I.
dominus 22. de pecul. IV. I. I. asia1 2. g. pereantrarium. Io. de dot. pr I. a. de flatu lib. I. 4.
F. hi qui. I x. de Hete. lib. I. Io. C. de testam. man. I. g. C. de jur. ex fact. ign. Orcini etiam liberti efficiuntur, qui latitante haerede vel legatario rogato mannumittere , ad libertatem perducuntur , quippe ob necem domini detectam praemium libertatis consequuntur, I. eum quasi. 3Ο. f. quaerendum. ri. i. st is 4s. de eis. Iibera. ι. s. qui Me man. Igitur Orcini cum eum patronum habeant, qui esse desit, non male dicuntur liberti nullius esse , I. 4. in pride bon. liberi. Legimus tamen , Orcinos ad familiam testatoris pertinere de Iegat. tur. libertos familiae fieri , ι. si socius 43. de manum. rs. liberos ,& cognatos jus patronatus in orcino habere , ι. un. b. sed etsi T. C. de latin. IV. toll. Qua de causa suspicari licet , quamvis familia plenum ius patronatus in orcino non habuerit, quaedam tamen jura, a ut in liberto habuisse. Porro haec disserentia etiam post constitutionem Justiniani, quae directo & per fideicommissum data exaequata
sunt , I. a. C. comm. de iegat. retinenda est:
quippe quam voluntas testatoris facit, & quae tolli sine injuria ejus , qui a testatore rogatus est manumittere , non potest; cui alioqui eri-Peretur ius patronatus , quod defunctus eum
habere voluit : in quo consentiunt omnes in terpretes Paucis recentiorum exceptis. 'uo faceret testamentum in quo moreretur Hoc item traditur in I. Servius. I s. de man. res. Neque obscuram rationem habet. Nam
cum alieno servo inutiliter libertas directo ab initio detur , ex postfacto ea datio convalencere non potest propter regulam Catonianam;
R quamvis servo proprio data sit, si tamen is
servus tempore mortis in aliena potestate est, 3 vindicare libertatem nequit. Proinde quod apud Marcianum I. verum s 8. de man. test. le
gimus, eum , qui liber esse iussus est , alienatum a testatore , fi ante aditam eius haereditatem rursus haereditarius factus sit , haereditate adita ad libertatem pervenire, sc omnino ac cipiendum est , si superstite testatore in potestatem redierit : nam jacente haereditate , qui mortis tempore testatoris non fuit , haereditarius fieri nequit. Plane, si servis testatoris, qui apud hostes sunt, libertas directo data sit, placet hos libertatem consequi , quandocumque ab hostibus reversi sint , licet neque testamenti , neque mortis tempore testatoris fuerint, i. si servi. 3 o. de man. testam. Velut ex suo tes amento A'Mἐσως protinus ex testamento : ctim testator servum suum se modi
tuo simpliciter liberum esse jubet, nec ab alio libertatem dari mandata T E x T V s .
3. Verba autem Meleommissorum Me maxi- inusia babentur : Peto , rogo , volo , mando, fidei tuae committo : quae perinde singula Arima sunt, atque fl omnia in unum congesia essent. NOTAE.3. Pero , rogo, tri. Haec verba dicunt recaria & precativa , opponunturque civilius, directis & imperativis; vid. Ulp. tis. is. Paul. 6. sent. I. Hodie autem de verbis Iaborandum non est , postquam Justinian. verbum omne significans legitimum sensum teritoris, legare aut fideicommittere volentis , utile atque validum esse iussit , ι. 2. C. comm. de leg.
COMMENTARI Us. x Verba imperativa interdum vim habere pret
REcensentur hic a Iustiniano verba fidelia
commissorum maxime usitata , & quae vulgaria dicuntur in ι. Iibertate. is. de Meteia lib. nam increscente progressu temporis favore fidei commissorum longe plura recepta sunt, placuitque , fideicommissum etiam aliis verbis relictum valere: veluti his , cupio des , oprodes, eredo te daturum 3 exigo, desidero tit dea, πο- to haereditatem meam Titii esse , scio, non dubito, te baereditatem meam restituturum Titio , I. etiam II s. I. . eo. O8. de legat. I. I. unum. s T. g. ult. de legat. 2. I. Pa bilo. I s. de Iegat. . Pau-
662쪽
DE SiNGULIs REAus PER FInsi coΜM. RELIcΤls. ozedeleommitti posse, Roga , peto, mando , deprecor, cupio , injuras , desidero quoque , π impero. Quod Paulus impero quoque inter verba fidei commissi numerat, id non videtur convenire differentiae , quam Ulp. sit. 2 . tr 2 s. facit inter legata & fidei commissa a legatum definiens, quod imperative relinquitur, fideicommissum , quod precative: perinde enim hoc est, ac si diceret, Iegatum esse, quodcumque verbis imperativis , quae alias directa & civilia vocantur, relinquitur a fideicommissum, quod verbis precativis sive precariis. Sed sciendum est , verba imperativa sepe vim habere preca- cariorum , quod ex obiecto & voluntate testatoris aestimandum est. Etenim fi fic dicat s L. ς Titio baredi meo impero , ut servum meum Stichum manumittat , procul dubio hic per fidei-eommissum libertas data intelligitur. Idemque est , si dixerit. Iubeo , aut barra damnas est.
manumittere. Similiter si imperaverit haeredi, ut haereditatem aut rem aliquam restituat, va- labit hoe jure fideicommissi, tamquam verbo precario relictum. Et cur minus eo verbo relictum valeat, quam si dicat, Iubeo; quod etsi directum est, Ulp. d. tit. 24. f. I. C. commade ιegati vim tamen precarii habere constat, quoties quid restitui iubetur , I. Lucius. 88. f. quisquiε. Io. de leg. 2. ι. AureIisu. 28. S. Nis. de ιib. ια. aut minus etiam quam volo : quod cum imperativum si , tamen in fidei commissis est usitatissimum. Quod si ita dixerit , Impero tibi hares, in L. titio emtum des 3 hoc iam non fideicommissum erit, sed legatum. Nihil enim interest , impero , quis dicat, an boeredem meum dare jubeo, aut bares damnas esto dare, Ulp.
d. tit. 2 . , 3. Verba relinquo er commendo ne
gat Paulus d. loe. ullam fiὸei commissi actionem parere. De verbo commendo constat, ι. II. g. 2. de legat. 3. I. I 2. C. de Adela. libera. At ex
verbo relinquo videtur fuisse petitio fidei commissi L Lueius. 8. 6. Aliam. 8. ad Sen. Treb. Sed de eo nunc laborandum non est, postquam Justinianus , omne verbum significans testatoris legitimum sensum, legare vel fideicommittere volentis , utile atque validum esse jussit, L 2. eomm. de leg. Saepe enim, quod notandum est , ex coniectura voluntatis fidei commissum inducitur, cum verba fideicommissi non sunt,
aut sunt fideicommissi inutilis, si sola spectantur exempla in I. ex facto. II. in pr. t. si quinas. ad Treb. I. eum proponebatur. 64. I. peto. 6s. in pr. de iegat. 2. ι. II. g. si quis ita. q. ι. Mir. f. 3. de legat. 3. Consulantur Matheac. viri legat. lib. I. e. 3. Chisset. lib. a. de juν. Mete. et 8 r xo. Mantic. lib. I. ex 8. de eo . tili. ωοI. D. Tulden. comm. in tit. pro. c. I.
Dig. Lib. 29. Titi. 7. C. Lib. 6. Tu. 36. Ratio ordinis. Codissiti unde dicti eorum definitio , ct disso.
VI mi alie i poterie disputatio de co-
dieillis non recte subjectit tractatio ni de successione ex testamento :quippe cum si codicilli tantum facti sint, succedunt ab intestato. verum Justiniano, Ni apparet, propositum hic maxime fuit agere de codicillis a testato factis , qui pars sunt testamenti, eiusque ius sequuntur. Sed & c dicilli ab intestato facti speciem quamdam testamenti exhibent , ι. M intestato. Ic. hoc tit.
die illi dicti sunt parvi codices , id est, ta-
hellae ex codicibus, aut ligno. Itaque quemadmodum testamentum codex appellatur , Ju-πen. μα Io. Codiee sive Haeredes vetat esse μοι, quia testamentum in codicibus tantum scribebatur , sive tabulis grandioribus; ita voluntas
suprema minus solemnis aut plena , codicilli, Tom. L .& aliquando numero unitatis codicillus, i. si
ram. propterea quod scribi solita erat in codicillis , id est , tabulis brevioribus & tenuioribus , ita factis, ut facile , quo cuique commodum esset, circumferri atque in sinu gestari Iossent. Est igitur codicillus a coisice : quamquam obtinuit, ut etiam nuncupata imperfecta voluntas codicillus dicatur, ι. I 3. C. de sacrosanct. Eceles. I. uIt. C. de bon. Iibera. I. uti. f. iat. C. de eodie. quemadmodum
haeredi nuncupato dari dicitur bonorum possessio secundum tabulas , licet tabulae nullae sint, t. a. C. de bon. p . see. rab. Codicilli igitur sunt supremae voluntatis testatio minus solemnis r eesumque , ut & testamenti , duo sunt genera; scripti, in quibus voluntas scri-
663쪽
bitur , & non scripti, in quibus nuncupatur. Primum hic commemorat justinianus , a quibus , & quam ob causam usus codicillorum introductus comprobatusque sit : deinde modum ordinationis , &quae res codicillis relinqui possint , ostendit. VINN. Non opus est ambagibus circa vocis codicillus, originem. Codicilli veteribus sunt Epistolae, vel scripturae ad alios missae. Vid. Cic. ad Fam. IV. I a. VI. I 8. ad Attie. lib. o. Ep. 8. ad tauint. Fratr. lib. I r. Eps. ro. Imprimis ita vocatae litterae
ad praesentes missae. Sen. Epist. ss. Quia ergo eogicilli plerumque perscribebantur in sorma epistolae , ι. s6. Τ. de fideic. Iiberi. I. 37. f. a.
vel transfleg. Brisson. de Formul. ιib. g. p. 6 36. hinc denomen retinuerunt. HEIN. TEXTUS.
Ante Augusti tempora eonstat, eodieIIIorum iusis usu non fuisse : sed primus Lucius Lentulus, ex cujus persona etiam fideicommissa esse coeperunt,
eodicilios introduxit. Nam eum decederet in Afri- ea , scripsit codicillos testamento eonfrmatos, quibus ab Augusto p etiit per fideicommissum , ut faceret aliquid. Et cum D. AVUtis voluntatem ejus implessem, deinceps reliqui hi ι avfῖον itatem sequuti,sdeicommissa praestabant : in filia Lensuli legata, quae jure non debibat , se Ivit. Dic tuν atitem Auis gustui convocasse sapientes viros , interque eos Trebatium quoque , esus tune auctoritas maxima
erat, τ quaesisse , an posset recipi boe , ne absonans a juris ratione eodici IIorum usus esset : σTrebatium suasisse Augusto , quod diceret, utili
simum tν necessarium boe civibus esse, propter magnas ly longar peregrinationes , qua apud veterea
fuissent 3 ubi, si quis testamentum facere non posset , tamen codicilior posset. Post quae tempora, eum σ Labeo eodieiIIos 1 e et , Iam nemini dubium erat , quin eodicilli iure optimo admitteren-
cod e Ilorum Ius Codicilli sunt supremae
voluntatis testatio minus solemnis, non in hoc comparata , ut testamentum sit, I. I. I. I 3. I. I. b. t. Et possunt quoque confici ab intestato , f. seq. Impersecta igitur est definitio Graecorum Theoli. hJe. Harm. lib. s. tis. I. g. 3. in Basil. lib. 3 o. tIt. I. ελλίπους εν δια2ηκε γνώμης νωσίς , aut χόροωσις τῆς λαθυιηs, testamenti suppletio aut eorrectio.
Iure optimo admitterent Eorumque recep-IT. XXV. ta duo genera , scripti , in quibus voluntas scribitur , & non scripti , in quibus nuncupatur , ι. I 3. C. de SS. Ecelas. I. ult. f. uti. C. hoe fit. quamquam obstat nominis ratio, vid. Hoto m. de nostra in comm. COMMENTARIυ S.
LEntuini , ex cujus persena etiam Mete. Quod ait, a persona Lentuli & fidei commisso. tum & codicillorum usum cripisse, non se accipiendum est , quasi primus hic Lentu- Ius fidei haeredis aliquid commisserit, aut primus fecerit codicillos : sed quod ille primus
occasonem praebuerit, ut fideicommissa, qua antea nullo juris vinculo continebantur, rata esse coeperint , iisque haeredes obligari; tum ut etiam codicilli , quibus antea nihil emc citer dari poterat , recepti sint, & fideicommissa quoque codicillis relicta peti potuerint. Quis ille Lentulus fuerit, non constat , & parum refert. VINN. Immo constat, inteIliginieL. Lentulum , quem cum M. Valerio Meffata consulem fuisse anno V. C. DCCLI. ex marmore apud Reinesum Inscript. CDF ro. 3. p. s s T. ciscimus. Et Pighius falso tribuit Cossi praenomen , quod ex marmoris istim fragmento Reinesius restituit. HEIN. Testamento eonfirmatos Testamento scilicet, quod antea Romae aut Italia secerat , chmineo scripssset , sed ab haeredibus suis petere, ut si quid postea codicillis relicturus esitit, id
bona fide prastarent. Exemplum testamenti, quo futuri codicilli confirmantur , habemus arud Marcellum I. ult. de fidele. libere. Mibus ab Augusto petiit Indicio hoc est, Augustum testamento Lentuli haeredem institutum suisse saltem ex aliqua patie : & frequens erat illis temporibus , ut viri primarii Principem ex portione aliqua haeredem scribe
Deinrepes re/iqui An reliqui testamento Lentuli Augusto cohaeredes dati, ut vult melam-bee. Theophilus secutus An potius alii aliorum codicillis rogati, ut sere amant subditi exemplum Prineipis sequi quod magis placet. Et silia Lentuli legata , qua jure non debebat Non quia relicta incapacibus τοῖς μου μδίοἰσ-, sed quia relicta codicillis, qui tunc temporis adhuc firmitudinem nullam iuris habebant. Non est igitur haec ratio , quod legata eodicillis dari non poterant, in quo faulitur Hesembecius i sed quod nihil eorum, quae eodicillis, licet testamento confirmatis , scri inta erant , valeret. Et praecedentia argu me,
lagata hic Positum pro Matremm a. Plane Pos
664쪽
DA CODI cILLIS.tea receptum suit, ut etiam legata codicillis
testamento confirmatis dare liceret, I. a. f. 2.εοe tit. I. 8. f. tiis. eod. Apparet autem ex hoc
loco, filiam quoque Lentuli ex parte haeredema parte scriptam fuisse,cum tamen eo tempore vigeret adhuc lex Voconia 3 quod argumento est, filias partem aliquam haereditatis paternae per legem capere potuisse , atque ex ea parte etiam directo haeredes institui et qua de rescripsimus fusius supra ad s. t. de Mete. bar. Nulla igitur causa est, cur cum Hotomanno pro Asia restituamius stlia. Convocasse sapienteι viros Augustus, ut erat Princeps prudentissimus , non temere aut in consulto irreventem in Rempubl. novum codicillorum usum confirmandum sibi putavit; ita prius explorare voluit judicium di sententiam virorum sapientum, censerentne illi, ponse hunc usum recipi salva ratione iuris constituti, tum an in eo tam evidens & iusta civium utilitas versaretur, aut auctores sibi essent eius mortis comprobandia exemplo tuo docens, nihil novi iuris siue consilio prudentum ac manifesta civium utilitate constituendum esse,
iuxta illud quod praeclare ab Ulpiano dictum
est , in rebus noυἱι eonstituendis evidens esse militas debea , I. a. de eonst. princ.
Ubi si quis testamentum facere non posset Proditer civium Romanorum , qui ad testimonium necessarii erant, penuriam. De facto enim loquitur non de iure, uti Jurisconsultus in I. 8.f. t. hoc tit. nam testamenti factio loco alligata non est, DD. comm . in I. I. C. de SS. Eceles Catterum & illud palam est , eum qui testamentum facere non potest, nec codicillos Posse , ι. divi. s. g. 3. d. I. g. f. a. hoe tit. Cum in Labeo Qui eodem tempore maximae auctoritatis fuit , & a Trebatio institutus est , auctore Pomponio in I. a. f. post bune. T. de orig. jar. ViNq. Conserendi hic omnino Taci. lib. Annal. eap. 7s. & Gell. lib. i 3. cap. I 2. Nos quoque de diverso Antistii Labeonis & Ateii Capitonis ingenio & prudenti Augusti consilio Labeonem sibi conciliandi
T. Non tantum autem testamento facto potest λι eodieillos facere, sed in intestatus quis dece- Aeni fdeicommittere eodieiliis pctest. Sed exm ante testamentum factum tedictu facti erant, Pa Pinianus ais , non aιιιer virea babere , quam si
oeciali voluntate postea eonfirmentur. Sed disi Severus ty Antoninus rescripserunt, ex ἰis eodiculis , qui te ramentum praecedunt , posse fideicommissum peti , si appareat , eum , qui testame tum fecit , a voluntate , quam in eodicillis expresserat , non recessisse.
. Sed σ intestatus Codicilli ab intestato facti vicem testamenti exhibent, suisque ipsi
viribus nituntur. Proinde quicumque intestati successor erit, etiam postea natus , codicillis relicta praestabit, I. 3. ι. 8. pr. π g. I. l. s. eod. nisi voluntas in hoc parata sit, ut testamentum esset, I. I. I. I . f. I. eod. ι. I . C. de test. non adjecta scit . clausula codicillari, ι. propen . qui testssac. i. 4r. 6. I . deviast. πρωρ. I. ult. 6. I. C. b. t. Testamento autem facto codicilli vires ex testamento capiunt, & jus eius sequuntur, i. 3. f. iat. d. I. I s. eod. l. I. C. eod. Papinianus ait ) L. s. eod. & haec Papiniani sententia receptii sima erat Plinii temporibus, ut constat ex lib. a. eps. I s. COMME NTARIUS, I Voluntatem in boe paratam , ut testamentum H, ne juee quidem eodicillorum valere , nisi adjecta sit elausula eodieularis. x Testamento μῖο , eodicillos quoscumque σquocumque tempore factor jus testamenti sequi. 3 D erentia inteν eodieitus constematas is non
consi maior 3 eaeterum bodie sublata. 4 Matenus ex bis , qua testamento cauta , mutare quid liceat s Sententia extremorum verborum hujus f.
Codie illi & ab intestato eonfici possitnt &
facto testamento. Ab intestato facti suis ipsi viribus nituntur , & vicem testamenti exhibent. Proinde quicumque intestati successor erit, sive legitimus sive honorarius , etiam postea natus, eodicillis relicta praestabit, ι. 3.ι. 8. in pr. σ 6. I. I. ab intestato I s. hoe tit. Hoc unum exigimus, ut codicilli valeant, ne voluntas desuncti in hoc instituta sit, ut testamentum esset; quod eo pertinet, ut sciamus, eam voluntatem , quae in codicillis valere potuit , si defunctus codicillos sacere instituisset, non valere iure codicillorum ut voluntatem intestati, si in hoc parata si, ut testamen turri esset. Neque enim ad validitatem actus civilis sufficit forma, si agentis deest intentio, ut bene D. Tuld. hic o. 2. Itaque si quis , verbi causa, codicillis scripserit, hanc voluntatem
665쪽
suum ess testamentum , aut caverit, quae sunt
testamenti propria , nihil a legitimo peti poterit, I. i. t. Ulud I I. f. I. b. t. t. propen. quires. fac. I. non eodicillum r4. c. de test. nisi adjicerit, velle se eam voluntatem , si iure testamenti non pol sit, valere saltem vice codiciliorum ; quae cautio vulgo clausula codicillaris dicitur: aut valere quacumque ratione poterit, sive, ut nunc sere , omni meliori modo , d. I. propen. qui test. De. ι. cohaeredi r. S. 3. de vulg. is pup. I. 3. in I . de test. mil. I. ia r 3. de inois test. I. Luci m 8 g. g. vlt. deIegat. 2. I. MIt. S. I. c. b. t. de cujus clausulae
vi ac potestate , & an clausula eodie illaris a testatore omissa , quibusdam casibus subintelligi debeat, denique an praesumendum sit, ex stylo & consuetudine notarii eam clausulam adscriptam esse, an ex voluntate & scientia
testatoris I vid. Mant. de conject . iat. HI. Iib. I. it. s. U' Isia add. Gail. σου. xi . Chi fiet. Iib. 3. de jur. meis. Schneid. bie , cap. de claus eo- die. & eruditissimum Jo. Declierum Iib. I. disser. 8. num. 27. σ seqq. Christin. ωοι. . dec. 3 2. Ant. Fab. Cod. suo. b. 3. fere per tot. Testa k mento autem condito codicilli , quocumque tempore facti fuerint, ad testamentum perti. nent, viresque ex eo capiunt, etiamsi in eo confirmati non sint, I. 3. 6. ult. dict. I. ab i testato is . bse tit. denique infirmato testamento & codicilli concidunt, ι. i. C. eod. dict. I.
3 3. f. tile. Illud inret est inter odicillos testamento nominatim confirmatos & non confirmatos, quod illis relicta etiam directo jure
valent, veluti legata, & libertates directo datae, i. ι bertate1 43. de man. testam. perindeque omnia habeantur , ae si in testamento scripta essent, excepta caula haereditatis , I. t. f. h. hac tit. quo loco palam est, Julianum agere de codicillis confirmatis. At quae codicillis non confirmatis relicta sunt, sive verbis directis sive precariis ; debentur iure fideicommins , argum. diey. I. a. q. ult. I. Ilud II. f. I. hocstit. L Scaevola 7s. ad Senat. Treb. Illud enim dicere nolim , ea sola , quae verbis precariis codicillis non confirmatis relicta sunt, valere;
neque cum Ant. Fabr. Is . eos. I s. potentius
esse jus codie illorum, qui ante testamentum facti sunt, quam eorum qui postea scripti, quasi in illis , post rescriptum Imperatorum Severi & Antonini, etiam quae directo relieta sunt, iuret fidei commissi valeant, in his nihil nisi precariis vobis utiliter relinquatur. Quod perquam mihi absurdum videtur. Sed
non est, quod de his amplius laboremus: cum enim consulta nunc sit legatorum & fideicommissorum natura, ι. t. c. comm. de Iezat. dux T. XXV. bitandum non est , quin legata edidici ills euia
non confirmatis data directo nune vale2nt. Ante testamentum Meminit tantum codici, Iorum D ctorum ante testamentum , quoniam quin codicilli post testamentum conlitum scripti etiam fine confirmatione valerent, nollvidetur fuisse dubitatum , cum quod quisque
ostremum cavet, id ratum esse velle latis coa-et. Fuit quidem ustatum, ut etiam iuturi codicilli testamento confirmarentur, ut δ' paret ex l. quadam I. U' I. seq. 6. vlt. I. Plautiana r8. de fideicomm . libert. ι. s. l. vlt. c.ιοι.
sed id fieri solitum majoris securitatis gratia: nam ad validitatem codicillorum specialiae hanc confirmationem non fuisse necessarimi patet e 1 1. 3. f. ult. Me 1it. nisi ad hoc , in logata & libertates datae directo valerent. Illia ι quaeritur, quatenus codicilIis posterioribus e his, quae testamento cauta sunt, mutare qui aut tollere liceat. Haereditatem codieillis adimi non posse, transalitium non est. Quam ob causam nec conditio haeredi iustituto codicillis adjici potest , f. s. . At potest hares teri
mento scriptas codicillis rogari, ut hrredria tem restituat, I. a. C. hoe iit. Possunt δἰ icti- commissa testamento relicta codicillis animi quin immo & legata , utique hactenus, Mit gatarius ex testamento agens repelli possiti ceptione doli mali , arg. l. 4. f. naim ist
existiniabat, codicillos ante tabulas testam: 'ti factos non aliter valere, quam fit testam a to, quod postea nebim est, vel eodicilli coa firmarentur , aut prior voluntas quocumq*ς judicio retineretur , ι. s. hoc tit. motus tacta
di bile est , hac ratione , quod qui post co i
cillos a se factos testamentum faeit, mutet cλο sam successionis , transiens a causa intestati λψCausam testati. Quo facto videtur eodicillo istos revocare una cum voluntate habeati ta redem ab intestato. Divi Severus in Aaron in in eontra ch II sententiam Papiniani, qui exigebat, ut st luntas codicillis expressa saltem novo aliquo judicio retenta probaretur. Imperatores erg'ne illud quidem in proposto exigunt, sed ς'
tentam voluntatem interpretantur , quae m. tata non ostenditur : ut jam mutatae volusu
iis probatio incumbat haeredi, cum ex sentest' tia Papiniani retentae voluntatis probatio eri geretur ab eo , qui ex codicillis qui 2 peterς atque ut nunc praesumptio sit pro codisi
666쪽
TuH. eap. iat. He, ae si scriptum esset, nisi appareat, eum , qui testamentum feeit, a voluntare, quam in eodieillis expreserat, recessisse. Satis enim apparet non recessisse ex eo ipso,
quod non apparet recessisse. Alioqui diei non potest , quid novi circa ius codicillorum re Dcri pio Severi & Antonini introductum sit,cum ipsi Papiniano suffecerit, voluntatem codicillis declaratam quocumque iudicio retentam probari, ut bene disputat Anton. Faber Is . conject. t s. Similis loquendi sormula in eodem
sensu etiam apud veteres oecurrit, ut in I. dotem 3Ο. de jur. dor. I. generaliteν x sed es8. de Meleomm. ιiberi. I. g. g. 2. de novat. --que enim semper aeque accurate auctores juris loquuntur. Estque haec communis usque recepta sententia, codicillos , nisi testamento postea facto revocari probentur , tacith co firmatos intelligi. Gloss. N Bart. in I. s. Metis. Manti c. lib. r. de eo in. ult. volunt. t. 8.Myns. Selineid. wesemb. bie. Totoque iudi-eio fallitur Hotomannus, qui scribit , hoc jure nos uti, ut nisi retenta voluntas probetur,
2. Cossicillia autem haered ras neque dar; neque Mimi potest , ne confundantur jua testamentorum in codicillorum : in ideo me exbaredatio scribi. Directo autem haereditas eodicillis neque dari, neque adimi potest : nam per fideicommissum bareditas eodicillis jure relinquitur. Nec conditionem Baredi instiruto eodiciliis adjicere , mque subsi- -νe directo quiι p. s. N o T AEα2. Haeredit.ra meque dari L. Io. eod. I. t. C. a. t. 67. ad SC. Treb. neque confirmari, La. g. ist. Me tit. I. pen. f. I. C. de nec . sem. . r. quamu is caetera codicillis testamento confirmaris etiam directo dari possint , ι. 3. de
res. 3ut. ι. 3. de man. test. l. d. f. a. boc tit. Non obstant L 7 . de MP. inst. I. Io. de cons.
insi- Nam illic non proponuntur species haereditatis codicillis datae aut confirmatae , sed datae testamento, quod codici Ilis declaratur. Neque adimi Quae testamento data aut lege
debita , I- . C. de bis qtie uI insigo. Hoc a τem superiori conloquens est ex doctrina contrariorum , ι. pen. g. I. de eona. inst. I. 2. C. b.
rationem affert Papin. ι. Io. C. eod.
Per fideicommissum Seu verbis precariis , r. a. C. b. t. quo casu. haeres scriptus aut legitimus quartam partem sibi retinere potest ex SC. sup . de meie. bar. Nec conditionem adjicere Neque detrahere: qui adjicit, in desectum conditionis de ademptione haereditatis cogitat: qui detrahit, de pure danda, quae prius in defectum conditionis data non erat, ι. 6. hoe tit. ι. pen. b. ultis de cond. instit. COMMENTARI Us. x m edἰtatem eadkillis dari am adimi non posse, nec fl restamento con mali flat; qua θα-Jua juris ratio a Regulam bane intelligi de haereditate dijecto danda, non per Meleommissum. Et quid inter hae intersit Consequens esse superiori regulae, instituto baredi eodicillis neque eonditionem recte adjici, ut que de trabi , neque directo subsilui.
UUt caetera omnia codicilIis veI ab Intentato factis, vel a testato, licet testamento non confirmatis , relinqui possint , maxime novo jure post exaequationem legatorum di fidei commissorum ; haereditas tamen codicillis dari non potest, nec si testamento confirmati sint, I. quod peν inaniar Io. hoe tit. I. 2C. eod. I. Scaevola 76. ad SC. Treb. & militis ita
hoc privilegium agnoscimus , quod codicillis haeredem facere pol sit, I. militis 3 s. de testis mil. Datur enim haereditas per institutionem haeredis aut substitutionem directam, quod solius testamenti proprium est : neque in ullum
alium actum sive inter vivos sive ultimae voluntatis aut donationis mortis causa conserti potest, ι. 7. c. hoe tit. I. licit ty. C. de pact. liacum donationis 34. C. de transact. I. s. C. de pact. conv. tam sup. dot. ι. 4. C. de inut. Rip. Non
obstant speciei propositae in I. asse γ . de ham.
inst. I. Io. de eond. ivst. illic enim non proponitur haereditas data aut confirmata coiuic illis, sed data testamento , quod eodicillis declaratur, aut purificatur , ut loquitur Baldus. Hoc autem posito, hareditatem codicillis dari non posse , conseo uens est ex doctrina contrariorum , nec codicillis posse adimi , scilicet his, qui vel in testamento scripti sunt, vel ex lege sunt haeredes , I. pen. s. I. de cond. ias. I. MC. boe tit. l. 4. C. de bis quib. μt indign. & ideo liberi eodicillis frustra ex haeredantur , fac. Luon codicillum i 4. c. de Iess. Ne
667쪽
Ne eonfundatur jur testamentorum Et ne alioqui: quod absurdum re praeposterum est , per
codicillos , qui ex testamento vim sumunt, ipsum testamentum, quod vires per institutionem haeredum accipit, confirmari videretur , ut Papinianus disputat in a. I. quod permanus Io. boetit. Nimirum si haereditas codicillis vel dari vel adimi posset, sequeretur, &confirmari testamentum & revocari per codicillos posse : denique idem posse , idem esse codicillos , quod testamentum. Cur ergo haec distinguerentur Cur diversum nomen inderetur iis rebus quas vis ac potestas una socia iaset collectio est Constantini in I. T. C. boe tit. Directo autem bareditas , σc. nam per Mei commissum Quod toties traditum est, haereditarem codicillis nee dari nee adimi posse , sic accipitur, ut directo non pol sit dari, puta haerede codicillis instituto aut substituto , dict. I. T. C. h. tit. nec directo codicillis adimi, puta quae aut testamento dat est , aut lege debita , l. q. C. de his quib. ut in ign. Caeterum per fidei commil- sum seu verbis precariis etiam codicillis haere ditas jure relinquitur , t. C. hoe tit. daturque &adimitur. Dari intelligitur et , cui haereditas restitui rogatur I adimi ei, qui rogatur restituere. Nam licet is ipso jure adhuc haeres maneat , manet tamen nomine tantum , effectu autem is haeres fit , cui haereditas restituitur. Multum vero interest , utrum dicamus codicillis directo haereditatem relinqui posse an perfidei commissum dumtaxat: nam directo reliqua semper tota capitur ab instituto a relicta per fidei commissum non capitur a fideicommissario , nisi imminuta detractione quartae Falcidiae , si is , qui rogatus est restituere, jure suo uti velit, qui pro ea parte etiam effectu tum
haeres manet. Porro cum confirmatio quoque in speciem directae dationis cadat, nepat Jurit consultus in I. a. f. tili. boetit. haereditatem
testamento inutiliter datam posse codicillis quasi haereditatem confirmari; sed tantum ex fidei commisso peti lalva ratione legis Falcidiae. Unde Justinianus secundum veteres leges sic definit, haereditatem codicillis neque dari
neque confirmari posse, I. pen. g. I. C. de nec. se . Her. inst.
Nec eonditionem at cere Haeredi pure instituto conditio codicillis adjici non potest , L. Divi. s. in pr. hoc tit. quia icilicet conditione adjecta testator in desectum conditionis de ademptione haereditatis cogitalle intelligitur,t. quidam 27. f. ult. de eoud. inst. Quod si codicillis adjicere conditionem institutioni non licet, multo minus licebit detrahere , cum hoc casu Pure haereditas detur , quae prius in dusectum
conditionis data non erat. I I T. XXV.
Neque substituere directo Nam qui directo
substituit , in desectum prioris haeredis alium haeredem instituit. Est enim species institutionis substitutio , l. r. de vulg. in pup. plane interdum directis verbis facta in codicillis subiati tutio ad fidei commissum trahitur benigna interpretatione , t. ScaevoIa 76. ad Treb. In universum autem si constet, aliquem , qui testamentum non habebat, codicillos , non testamentum facere voluisse , in ea scriptura directa institutionis verba ex voluntate defuncti , quamvis clausula codicillaris adiecta non si, in vim fideicommissi valere placet, perindeque haberi , ac si legitimus haeres rogatus esset scripto in codicillis haereditatem restituere , I. I 3. g. r. hoe tit. & ibi Bart. Bald. de alii, & in I. I. de vulg. LX pupili. eoque jure
3. CodieitIos autem etiam plures facere potest: in nullam solemi itarem ordinarionis desiderant.
I Cur eum plura testamenta renitis bominis esse non possint, plures possint esse eodicilli a Codicillos non esse omnino sine aliqua solemnit
te ordinationis e quod tamen non pertineat aseon maior testamento. Utrum mulier in eoiaeιIIis recte testis adbibeatur.
Notantur hic & aliae disserentiae inter testamentum , di codicillos. Plura testamenta unius hominis esse non positat , quamvis pluribus codicibus seu exemplis unum idemque testamentum fieri pol sit,'peninup. de te ord. Nam cum unumquodque testamentum universam suce essionem contineat, si novissimam testatoris voluntatem servari placet , prius semper per posterius rumpatur necesse est, 2.Dp. quib. mod. test. ins Codicillos autem plures non modo pluribus exemplis quis facere potest, sed etiam diversos & diversarum rerum, I. s. I. I. b. t. nec quicquam per posteriores de prioribus detrahitur , nisi sint contrarii , I. 3. C eod. Nullam solemnitatem ordinationis Existimo, hoc e veteris alicujus Jurisconsulat commentariis sumptum , qui ante Theodosium vixit , Scforte ex Marciano d. s. s. g. I. hoe. tit. Nam Theodosius quinque testes in codicillis requi-'rit, atque ut uno eodemque tempore , hoc est, uno ataionis contextu , coram Iis negotium
668쪽
absoIvatur, & si in scriptis fiant, etiam tentium subscriptionem desiderat; ι. νItimi. f. uis. C.bpe tit. Quae sane declarant, codicillos nunc non omnino esse sit . e solemnibus & subtilitate ordinationis, fac. I. tilio C. da mete. 6. MD.
. deis. har. de jejuna Ua quorumdam distin-αο est inter solemnitatem ordination is & probationis. Nam solemnitas omnis , etiam in testamento non alia de causa requiritur , quam ut certo de voluntate defuncti constare possit. Enim vero in codicillis testamento confirmatis non puto necesse esse ea adhiberi , quae a Theodotio praecipiuntur. Quippe quod his codicillis relictum est, perinde habetur , ac si ipso testamento relictum esset, i. a. f. 2. boc tit.
ut proinde ad horum relictorum vim solemnitas testamenti sufficere debeat , argum. i. asse
Tais haered. inst. I. Io. de cond. inst. atque etiam
secundum iptam eonstitutionem Theodosi. laesitum est , an etiam mulier in codicillis tesiis adhiberi possit vulgo placet posse , pro terea quod non uti in testamento , ita in codicillis expresse prohibita est testimonium dice
- Myn sing. Scheid. bie. Caeterum mihi non fieverisimile , ullos actus solemnes adhibitis mulieribus apud veteres expediri potuisse : &Theodo fius non qualitate & sexu , sed numerorantum testes codicillarios a testamentariis distinguit. Revise ad ea , quae scripsi ad s. tesser. c.sv. de testa . sed. Apud nos codieilli , item ut testametua passim confici solent coram duobus testibus & Tabulatio , Ja1que de nomen C ILLIS. 6ῖ itestamentorum ae eodicillorum sere eonfusum.
ViNN. Defendit Vinnii sententiam satis opero e V. C. Minoid. in in . eap. s. Sed res clara videtur. In testamentis condendis testibus opus erat talibus , quibuscum olim fuerat testamenti factio in commitiis calatis, quia is actus iure vetustissimo lex erat populi suffragiis perlata , jure novo solemnis mancipatio haereditatis. Omnia ergo hic solemnia. At codicillierant epistolae, ut supra ostendimus. Quis epistolis testes adhibet rauis in iis solemnitatem requirit Valeba: Miusmodi epistola , etiam non obsignata , dum de ejus fide constaret. L
s. pr. f. de legat. to quia enixae voluntatis preces ac omnem successionis speciem porrectae Videbantur. ι. 77. g. 23. F. eod. Testes ergo adhibebantur ab iis, qui nuncupative fidei committebant. Et ita intelligenda I. 21. C. de ei- comm. Postea etiam in scriptis codicillis intestatorum testium opus erat praesentia per L ria C. Neoc de test. eodieitI. non solemnitatis causa , sed ut testantium successener sine aliqua captione ferventur. Ergo non solemnitatis cautata adhibendi , sed probationis caussa. Nec
aliud voluit Theodosius , dum in omnibus codicillis testes requisivit. I. iat. C. b. t. Atqui Mfoeminarum testimonium fidem facit in his, ubi solemnitatum deest scrupulosa observatio. Leto. 6. 6. F. qui test. Dc. pus t. 38. f. de tess. Quare a testamentis ad codicillos eollectio non