장음표시 사용
641쪽
tulimus ; sed postea legem, ut nimis rigidam,
ita mitigatam, ut saltem partcm aliquam mulieribus capere liceret, idque Dionem sic accepisse quasi cautum a Voconio legis auctore, ut alias fieri solet. Illud tamen parum adhuc constat , quantam partem postea mulieribus percipere permissiim. Quintilianus d. declam. ait, lege Voconia cauttim, ut ne mulieri plus quam semissem relinquere liceret : sed hoc, ut in scholasticis exercitationibus sere fit, a Quintiliano confictum esse existimo cum Cujacio. Ipse
autem Cui acius putat, lege cautum, ut nrquiseen i mulierum baredem faceret ultra quadrantem , accommodans eo locum Dionis, quem
accipit de as. millibus seuertium: quippe quae suerit quarta pars bonorum ejus , qui census dicebatur , nempe , qui centum millia sestertium possidebat: quod Asconius prodidit ind. lib. i. in Verr. Nam vetus ratio postea valde mutata fuit, auctisque civium opibus, testertii in locum assium surrogati videntura. si quidem initio, ut ex Livio de Dionys. Halicarn. conia
stat , maximus census erat centum millium aeris seu assium e quam summam aequant 2 s.
mille sestertii, quippe quorum snguli quatuor
alsibus postea aestimati sunt. Bach ovius censet, locum Dionis rectius accipi de et s. mille asii bus, qui census initio quartae classis fuit,& quarta census maximi pars. Interpres Dionis vertit centum millia nummum , sed ille haud dubie nummum pro asi e accepit, qua in vis perperam: sestertium enim nummum, non assem , dicimus. Ut ut sit, illud constat, licet fidei commissum aliquod contra legem Voconiam aut similem relictum fuisset, ac proinde haeres nulla necessitate obstringeretur ad illud praestandum I veteres tamcn existimasse, contra officium boni viri haeredem sacere, fidemque violare , qui voluntati tes toris non parere, ut pei spicuum est ex eo, quod de Sext. Peduceo commemoravimus ex lib. a. de snib. cap. 1 8. & quod Cicero eodem loco resert de
Sextilio rogato omnem haereditatem rcflitue re filiae testatoris : Tenuit, inquit, Sextilius permagnum Mνeditatem , unde si secutus esset eorum sententiam , qui honesta eF recta emolumentis Om
nibias er commodia anteponerem, ne nummum quia
dem attigisset. Notatur & a Val. Maximo avaritia Corneliae, quod fidei commissa praedia fi- lio Q. Pompeio publica quassione prostrato
non reddet et , lib. q. c. 2. in fln. Ex libris nostris mani stum est, legem Voconiam post ca plane in desuetudinem abiisse , & jam tum sua
aetate oblitteratam fuisse testatur Gellius lib. io. c. I. Eo vero jure , quod post secutum est, nec licitum taredi suille vitatur, haeredita inu incapaci restituere argumento est, quod favore fisci constitutum fuit, ut si haeres hujusmodi fidei commisso tacite fidem suam acco nun dasset, haereditas ei auferretur & vindicaretur fisco, I. i. L 3. de jur. AD. Ad ficum quoque pertinuisse fidei cominissum deportato relictum , constat ex I. r. de legat. Denique VI p. tit. et s. g. fideicomm Usa s. clim generali, ter definivisset, fidei commissum non aliis da
ri posse , quam quibus legari potest , solos
mox excipit Latinos Junianos. ViNN. Multa hic Vinnius : quae dici potuissent accuratici. Nos more nostro pauca. Frustra in Paulli l
co lib. 4. Sent. tit. 8. f. Σχ. castigatur ἰώρτνμα με μονικόν. Paullus enim docet, stelas. nas ultra consanguineas successiones non ab
mitti ad legitimas haereditates. Addit rationem : idque jure civili Voconiana ratione sollVoconiana rogatione) videtur ctum. Lea Voconia ea de re nihil sanxerat ' At ex ratione huius legis stricte veteres interpretabanturius mulierum ab intectato succedendi. Idque mansit, etiam postquam lex Voconia civ tDtis opulentia fuerat oblitterata. Vid. DoLSchultingit Annot. ad Paul. ibid. p. 4ir. Deinde quod ad locum Dionis attinet eum accγratissime exposuit. V.C. Jac. Per ironius. Ade lege Vocon. p. I 44. ubi do Cuit, in textu P nis intelligi drachmas, ad quas Fler i ς Graeci rationem inibant pecuniae pom Vide Jo. Fr. Gro nov. de pectin. vet. lll. 1M XXV. ergo millia drachmarum sunt G.lγstertium. HEIN. Gratia personarum motus Igitur Augusias non confirmavit fideicommissa certa & perῖ tua lege e sed clim unum atque alterum fidei commissum sum confirmasset ob causas, ' hic memorantur , consules demum auctorit Diem suam interponere iussit , id est , eoasulibus cognitionem de fidei commissis singulis negotiis mandavit. Ait , gratia personarum. Ipse Augustus relictum a te fideicommissum L. Lentuli gratia , qui rogaverat, praestitit, infde eodie. is pr. Potuit & eorum gratia moveri, quibus fidei comissum relictum dicebatur, pu ta personae sanguine aliave necessitudine defuncto coniunctae , aut singulari condit tota aliisve raris animi dotibus praeditae. Per tinus salutem Antiquissimum genus iurisiurandi, aut potius vehementioris asseverationis etiam sanctis viris usurpatur , Genes
In asiduam jurisdinionem Ut jam non am- έplius cognitio de fidelaommi sis speciatim in singulis negotiis aut quotan uis Magistratibus
642쪽
Dg F1 DEI ΟΜΜI MARI mandaretur , sed ut perpetuo vi de potestate macistratus sui de fidei commissis omnibus jus
dicerent, quamquam extra ordinem , ut thi licet ipsi magistratus cognoscerent, non more judiciorum usitato formulam & judicem
darent , Ulp. tit. 21. 6. Io. unde fideicommissi persecutio extraordinaria dicitur,l. I TR. f. a. de verb. An. Justinianus quidem, ut monuimus fv. g. 3. de legat. in eo quoque fidei commissa exaequavit legatis, ut iisdem ordinariis actionibus , quae pro obtinendis legatis olim competebant, quasque ipse postmodum
pro legatis omnibus concessit , ι. I. C. comm.
de legat. liceret persequi & fidei committi, ι. 2. C. eod. Verum hoc ad fidei commilia rerum singularum dumtaxat sicut & univerta exaequatio pertinet; erratque perspicue Mynsingerus, dum id transfert ad fidei commissa haereditatis.
ta. 3 2. de orig. jur. tradit, Claudium duos Praetores crealia , qui fidei commit sis jus dicerent , ex quibus unum D. Titius detraxerit. Sueton. in Claud. e. 13. Iurisdictionem, inquit, de eicommisis quotannis Ur taurum in urbe -- g ratibur delegari solitam in perpetuum , atque etiam per provincias potesatibus demandavit. Quod etiam Ulp. d. loe. confirmat scribens,
cognitionem de fideicommilsis in provinciis
fuisse praesidium provinciarum : item I. s. C. in reb. eνed. Plaetoris fidei commissarii mentio sit in I. quaesitum. 78. g. pen. de legat. 3. t. pen. in M. quib. ad lib. proclam. i. si cui 91. in pr. e eond. ty dem. I. 2. C. qui pol. in pign. Neque
tamen solius piaetoris in urbe jurat dictio de fideicommissis propria tunc esse e Cepit, sed ita
Partita est, ut praetor ad certam silmmam cognosceret , de maiore contules ius dicerent. Fab. lib. 3. c. s. Non debes , inquit , apud pra- νον em petere si eicommissum , sed apud consules, major enιm pratoria cognitione summa est. Atque ita accipiendum quod Ulp. d. tit. 1 f. scribit, Cognitionem de fidei commi Isis Romae esse Consulum , aut praetoris , qui fidei commista-Tius vocatur. VINN. Immo ipsos Imperatores
extra ordinem aliquando de fidei commissis cognovisse comperio. Exemplum est iu I. 26. f. de prob. HEIN. TEXTU s.
De fidei commisso haeredis scripti.
2. In pr mis igitur Menaeum est , opus esse, ut
aliquis recto jure resfamerito haeres instituatur, e usque Mei cominitatur, aer eam bareditatem aliι re
siluat alior ut inutile est ιViamensum , in quo uc-Is HAEREDITATI EUs. 6osmo bares instruitur. Cum igitur aliquis scripserim. Lucius Titius haeres esto , potes adjicere , Ro-o te , Luci Titi , ut cum primum poteris aereditatem meam adire , eam Caio Seio reddas , restituas. Potest autem quisque σ de parte restituenda haerede=n rogare , tiberum est , veι sub conditione relinquere Meicommissum , veι ex
testamento fideicommissum vult relinquere, nam sine institutione haeredis testamentum consistere non potest , 6. 3 . sv. de legat. Caeterum potest & ab intestato fidei commissum codicillis relinqui , g. ro. ins eod. Recto jure,
id est, directo iure , Schol. Thoph. ὀρθῶς, aectio ειας , sic rectum Iudicium , pro directo,
ι. I 8. f. MIt. commod. recta vindicatio pro directa. I. F. b. a. de acq. rer. dom. COMMENTARI Usiar leuis , eui , is quo sideicommissum haereditatis
rectὸ relinquat et Ex certo die aut in diem eur fideicommissum recte detur , hareditas non item
OBliqua acquirendae haereditatis ratio lindem illis rebus constat, quibus directam constare diximus Iup. f. ult. per quas pers videlicet delatione fideicommissi , & delati su iaceptione. Deferre seu relinquere fideicommissum haereditatis possunt , qui & testamentum facete , I. 1. de legat. I. i. r. in pr. seqq. fg. de legat. 3. I. 6. f. I. de jur. end. Relinqui iis potest , qui qualem qualem testamenti factionem habent, id est , vel passivam, ut loquun
gat. I. Neque ulla nunc est in hac parte differentia inter haeredum institationes aut legata& fidei commissa , sive univeri alia sive specia- Iia. Ab iis relinqui potest , ad quos haereditas nostra perventura est , sive directo sive oblique , sue ex testis mento, sive ab intestato, sue iure civili , sive iure honorario , s. praterea- Io. I . eod. In modo relinquendi nihil interest , utrum testamento relinquatur , an codicillis : at testamento a solo haerede iussi tuto relinqui potest , codicillis etiam a legitimo.
Suscepto utri utque iactum & voluntatem desiderat & haeredis fidei commissum restituentis, &fidei commissaria restitutum accipientis : de quibus omnibus , aut maxima eorum parte,
amplius in progressu. Recto jure ιυfamento barei instituatur Cum quis
643쪽
quis testamento fidescommissum vult relinque re , necesse omnino est , quod hic traditur, ut testator directo aliquem testamento haeredem instituat, eumque roget, ut haereditatem alii restituat: quippe cum sine institutione haeredis testamentum consistere non possit , g.
ante Is.sup. de legat. 3. Utrum autem haeres institutus eodem testamento rogetur , an codicillis , nihil refert , f. I. ex 2. ins de eod.
Vel ex certo die γ Fideicommisso haereditatis
hoc eum legatis & fideicommissis rerum singularum commune est , ut non tantum pure aut sub conditione , quomodo etiam directootest haeres institui, verum etiam ex certo
ie , aut in diem relinqui possit I sicut legata Et singulae res per fideicommissum, ι. I. π pag. sit. de eond. σ dem. quamvis directo haereditas ita dari non possit. Nimirum diem haeredis institutioni adjectum pro supervacuo haberi Placeat , ne testator post tempus aut medio tempore, atque ita pro parte intestatus decedat , quod juris civilis subtilitas non patitur, s. haeres. s. sv. de bar. inst. I. I. de reg. jur. At in restitutione haereditatis hoc jus non ontenditur, cum is qui restituit, nihilominus haeres maneat, f. seq.T a x τ υ s.
Effectus restitutionis haereditatis.
3. Restituta autem haereditate , is quidem qui sitiait : nihilominus kares permanet : is vero, qui reeipit baereditatem , aliquando baredis , ali quando legatarii loco babetur. restitutae haereditatis repelli,&conventus alios repellere possit, teg. I. f. . ad Senatusco H-
Aliquando haeν edis , aliquando legatarii Ioeo Loco haeredis habebatur , si restituta esset haereditas ex Senatusconsulto Trebelliano , Ioco legatarii, si ex Pegasiano restitutio fieret, ut mox declarabit , & ulpianus ostendit fit. 2 s.
g. Iz. Nam quod Giphanius scripsit , fidei commissarium legatarii loco habitum , si pars
tantum haereditatis ei restituta esset, falsum esse apparet ex j. ergo. 6. ins eod. TEXTU s.
De Senatusconsulto Trebelliano.
. Et Neronis quidem temporibus , Trebestia Maximo, in Annaeo Seneca Co . Senatusconsulatim factum es, quo cautum est , ut si baereditas ex Hdeicommissi ea a restituta sit , omnes rectiones, quae jure civili haeredi σ in baredem eo eterent, ei ex in eum darentur , cui ex fideicommisso restia tuta esset haereditas. Post quod Senatusconsultum prAEtor utiles actiones ex in eum , qui recepit bare-ἀitatem quasi haeredi, tr in haeredem dare coepi1.
COMMENTARIUS. t cur in Catalago consulum non recen ea vivae Trebellius er Seneca Eua incommoda hute Senatusconsutio ea a dederint Cur eum Senatusconsulta sint pars iuris riviIir, senatus eum , cui restituta est haereditas , ba- redem non fecerit , eive ex an eum non dede rit actiones directas COMMENTARI Us.
REgula est iuris antiqui , aut semel bares
extitit, non potest desinere haeres esse, I. ei qui . 88. in . de bar. inst. I. T. q. sed quod. Io. in sin. de minor. Quae regula ex eo sumpta est, uod placet , oblationem & actionem a perona eius , cui aut advertus quem semel quaesta est , avelli non posse : de quo diligentius, Deo volente , praecipiemus ins sub g. r. de actio-ib. Hoc igitur jure constituto , consequens est, nec eum , qui rogatus defuncti haereditatem , alii restituit , haeredem esse desinere, ac proinde ipsum nihilominus tamquam haeredem & experiri actionibus haereditariis &convenire posse. Caeterum Trebelliano Senatusconsulto effectum est, ut restituta haereditate , is qui restituit , nudum tantum nomen haeredis retineat, atque ut agens exceptione 4 2uid juris , si debitor haeredi , aut haeres creditori solverit post factam restitutionem
TRebelli. Maximo ex Annaeo Seneca coss.
Hoc idem testatur & Ulp. I. a. ad Treb. Caeterum hi consules non reperiuntur in Fastis, seu indice consulum : quare credendum iest, eos non fuisse ordinarios sive initio anni creatos , sed suffectos in locum demortuorum aut remotorum I quippe , ut Dio lib. 43. tr 8. refert, anni consulum ab his duobus, qui primis duobus mensibus creati essen , nomen acceperunt; qui reliquis creabantur mensibus in Senatusconsultis & auctoritatibus scribebantur , quod confirmat hic locus : cui similis est in g. θε. nam neque Pegasi & Pusionis
Fasti meminerunt: & in I. eiam verὸ 26. g. f venturn. 7. de fideici Iiberi. ubi mentio fit Senatusconsulti Rubriam , quod factum dicitur
644쪽
DA FIDEI coΜΜIssARIIs HAEREDITATI RUS. 6or temporibus D. Traiani Rubrio Gallo & -- Actiones , qua jure eivili Senatus loquitur lio Hispone Cossi qui & ipsi in catalago con- de transferendis iis actionibus, quae jure civilisulum non recensentur , ut suffectos eos fuisse haeredi & in haeredem competunt : transeunt oporteat. Igitur cum multi consules Romae tamen ex senatus sententia & actiones honora- sub Impp. herent per suffectionem , nemo ex riae, veluti actio ex constituto , ex Jurejuran- suffectis in Fastos referebantur , sed soli duo, do , & similes t immo & causam naturalium qui anni initio magistratum auspicati essent. obligationum transire placet. ι. quamvis qo. Quamobrem excusandus est Ausonius , qui in I. si ejus. 64. in pr. eod. gratiar. aE . ad Gratianum negat, Senecam con- Ei in in eum Quemadmodum Senatus haesulem fuisse. ViNN. Immo vix excusandus, redibus subventum voluit in eo , quod acti quia suffectus Cos. etiam consui est. Consula- nes , quae in haeredem competebant, dari votus Senecae & Trebelli incidit in ultimos men- luit in fidei commissum , ut posset haeres , si ases anni ab U. C. DCCCXIV. Quaerit Mar- creditoribus haereditariis conveniretur , uti cilius ad s. s. Ins. b. t. cur SC. hoc dicatur exceptione restitutae haereditatis ; ita & subve- Trebellianum , ac non potius Annaeanum, nil fidei commissariis in eo , quod actiones, quum tamen L. Annaeus Seneca fuerit Cos. quae haeredi competebant fideicommissario da- maior. Respondet , videri hoc SC. omnino ri voluit, cui soli ob hoc agendi efficaciter initio nomen Annaeani tulisse , sed transsatum facultas competit 3 haeres autem agens per expostea ad nomen Trebelliani , quia Senecae, ceptionem a creditoribus haereditariis repelli perduellionis rei memoria damnata fuerit. potest , d. i. r. f. q. plane non ultra actiones Sed nec apud Tacitum, cui Marcilius testimo- ex Senatusconsulto transeunt, quam pro canium de nunciat , hoc reperio , nec semper a parte haereditatis , quae rogatu testatoris rcstiis SCtis a majore consule nomen inditum , sed tuta est , g. s. ins eod. ab eo, qui tum ad Senatum retulerat. Sic SC. Praeteν ωtiles actiones Licet Senatusconsulta Ianno V. C. t. Juliano Rufo & Gavio Or- pars sint juris civilis, ac proinde per Senatus-phito Coss. factum, non a Cos. maiore Iulia- consultum haeres effici possit, ut efficitur Senum, sed ab Orphito Orphitia cum dictum est. natusconsultis Tertylliano & Orficiano , eum Aliud Nerone & Pisone Cos. anno gio. Piso- tamen , cui ex fidei commisso restituta est haenianum vocatur ι. g. m. ad SC. Silan. Omitti- reditas, senatus haeredem non fecit, proptermus exempla alia. HEi N. . ea quod iam alius iure civili per aditionem Si haereditas ex Meicommissi causa restituta fio haeres factus locum obtinet , quem stricta i*ris In omni legato & fidei commisso inest saec ratio non patitur desinere haeredem esse : quae conditio , si haeres , a quo relicta sunt, haeres eadem porro ratio efficit ut nec directa actio extiterit: quod in fidei commissis ex relli tuen- nes ad n dei commissarium tansire queant, sed
di verbo satis intelligitur. Qua de caula si hae- ut semel haeredi quaesitae sunt , ita perpetuo
res aut adire haereditatem noluerit, aut ante- apud eum maneant , neque a persona eiusquam adeat mortuus sit, aliave ratione dese- possint separari. Cum igitur actiones direcerit , hic eveniet, ut destituto testamento diae non possint & apud haeredem manere fidei commissum quoque pereat, uti caetera, & simul pari jure fideicommissario aut in quae in testamento scripta sunt, non adita hae- fideicommissarium dari , praetor ex auctori-
reditate irrita fiunt , I. s. de test. tui. t. eam late senatus utiles ei & in eum tamquam hae- ριιam. i4. C. de Mete. I. II. f. quid ergo. I. i. redi & in haeredem actiones dedit , ut hiea. ita tamen. 27. g. quotiens. 6. ad Sen. Trebeli. Cum scriptum est : convenit I. Aiti amilias 18. autem haeredes , qui rogati erant haereditatem f. ult. ad leg. Fale. Ur ι. pratia. in M. hoc titixestituere, aut metu litium , aut praeteX tu me- Neque iniuria fit creditoribus haereditariis, tus haereditatem adire plerumque recusarent: quod actiones eorum directae mutentur in cumque esset aequissimum , eos onera subire, utiles : nam nova utilis : quae succedit, eluia in quos jus fructusque transferretur, potius dem cum vetere potestatis est , eumdemque quam cuiquam fidem tuam esse periculosam 3 effectum habet, i. propen. de neg. sest. In sum Senatusconsulto Trebelliano dubitatio haere- ma Senatusconsulto Trebelliano hoc effectum dum cum metu incommodi lublata est, cau- est, ut actiones , quae haeredi & in haeredemtumque , ut quae actiones in haeredem compe- iure civilr competunt, post restitutionem hae-tunt , darentur in eum , cui ex fidei commisso reditatis in perlona haeredis inutiles sint, u xestitueretur haereditas, quo magis in reliquum que agens exceptione repelli , conventus, confirmarentur supremae defunctorum volun- alios repellere possit. Contra vero in persona vaces, I. I. S. 2. N I. eod. fidei commissarii sint essicaces , ut is solus N
645쪽
agat efficaciter & conveniatur. Sed quid si debitor post restitutionem haereditatis haeredi solverit 3 Aut quid si haeres post restitutionem factam lolverit creditori Poterit solutum per condictionem indebiti repeti , t. si ejus. 64.
in ρν. eod. quippe clim per restitutionem inutilis plane atque inefficax per Senatusconsul tum in persona haeredis obligatio fiat, & vinculum quoque aequitatis tollatur, ita ut nudatant a civilis obligatio remaneat. Enimveros haeres aut debitor solverit , ctim scirent, se tutos esse exceptione , cessabit condictio , t. F non sortem. 26. f. 3. de cond. ind. quoniam donare voluisse praesumuntur, I. cujus. VI. de reg. jur. T a x T U S.
s. Sed quia baeredet fripti , quum aut totam
hereditatem , aut pane totam plerumque restituere rogabatur , adire bareditatem ob nullum vel minimum lucrum recusabantur , atque ob id extingue
bantur Meleommissa , postea Vespasiani Angusti
temporibus , Pegaso ty Pusione Coss. Senatuι censuit , ut ei, qui rogatus esset haereditatem restitue
re , perinde liceret quartam partem retinere , atque ex lege Falcidia ex legatis retinere conceditur.
Ex singuli/ quoque rebus , qua per fideicommissum
NIinquuntur , eadem retentio permisa es. Post quod Senat confultum ipse haeres onera haereditaria sustinebat : ille autem , qui ex fideicommissio recipiebat partem haereditatis , legatarii partiarii Ioeo erat , id est , eujus legatarii , cui pars bonorum te gabatur; quae species legati partitio vocabatur, quia cum haerede legatarius partiebatur haereditatem. Unde quae solebant stipulationes inter haeredem in partiarium legatarium interponi , eadem interponebantur inter eum, qui ex fideicommisso recipit ba- reditatem ex haeredem , id est , ut lucrum eT damnum bareditarium pro rata parte inter eos commune esset. NOTAE.
s. Partiebatur baereditatem Id est , res haereditatis : neque enim legatarius, partiarius e Dficiebatur succetar juris , ut laeve actiones haereditariae ei, inve eum dabantur COMMENTARIUS x L ae incommoda Pegasiano Senatuscon Ito eausam dederint me Senatusconsulto vim legis Falcidia producis tum ad Meicommissa haereditatis. 3 Dberi-n legis ty Senatusconsutii circa res,
An boe demum Senatusconsulto Falcidia produ-ta ad Meicommissa Engularia. r Trebelliani ty Pega ni di ferentia. 6 Legatarius partiarius , tX stipulationes partii pro parte.
TAmetsi Senatusconsulto Trebelliano eauis
tum crat, ut omnia onera haereditaria in
eum , cui ex fidei commisso restituta esset haereditas , transferrentur , id tamen nondum susficiebat ad invitandum haeredem ad adeundam haereditatem. Quamvis enim nullum damnum i post hoc Senatui consultum haeredi adeunti 2 restituenti immineret, tamen, ut est ingeniussi humanum , recusabant adhuc plerumque ha-redes scripti adire haereditatem alieni emol menti causa , unde ipsi nullum , aut exiguum lucrum percepturi erant: atque ita fiebat adhuc , ut fidei commissiim haereditatis saepe intercideret. Huic igitur incommodo occussum est Senatusconsulto Pegasiano , cautumque, ut et , qui rogatus esset haereditatem restituere , perinde liceret quartam partem retinere, atque ex lege Falcidia legatis conceditur. Perinde , tye. atque ex lege Faleidia in quia ilex Fale idia in legatis, illud ipsum valet a tusconsultum Pegasianum in restituenda in ditate. Quin potius hoc senatusconsultam legis producta est ad fidei commissa liat etiatis. Justinianus orat. ad Senat. Pegasanumh-ctum esse ait κρις τὸ γων Atqae
hinc est , quod veteres etiam quartam Fala Senatusconsulti quam nunc vulgo Trebelliasicam Vocant, non quartam Pegasiani , It quartam Falcidiae , aut commodum Falcidiae perpetuo appellarint, ut videre est in I. cus-
redi. l. q. 3. de vulg. in pup. t. t. f. HL BJur. eod. I. I 8. I. in ratione. Io. g. tamet f. 7 ι. T. f. I. I. Titia. 86. I. aeceptis. 93. ει tu Falc. I. a. I. 3. l. mulier. 21. 6. 2. I. si patrρη .s s. g. a. i. deducta. s s. g. 3. hoc tis. ad Sena tusco . Treb. I. r. I. Io. I. i I. C. ad leg. Fast. Ulp. tit. 2 s. g. m. sv. quib. mod. test. ins. g. I,
Est autem adhuc aliquod discrimen circa res, lquas in hasce quartas imputari placet. Nam in Falcidiam , quae ex legatis deducitur, ea tantum imputantur , quae jure haereditario hδ' res capit : in quadrantem vero Pegasanum etiam ea , quae haeres fiduciarius capit jure legati vel fidei commissi , aut implendae condi
tionis causa, l. quod aurem 4. I. id autem. 7 . I. in quartam. y I. ad leg. Fale. Quae differentia
inde nata videtur, quod lex Falcidia ulti a do drantem legari vetat; ut proinde apud lix e dem quarta pars non quarumlibet rerum, ses
646쪽
DA FIDEI coΜΜIssARIIS HAEREDITATIBUS.hrreditatis manere debeat : non prohibet autem Senatus ultra dodrantem haeredis fidei committi : tunc etiam , quod Falcidia voluntati testatoris subservit, quem veri sinule non sit legatis patrimonium tuum exhaurire voluisse, sed potius, opinioni ejus non respondere calculum facultatum : ac Senatui consultum manifeste testatoris voluntati advertatur , quae haec est , ut restituta haereditate , apud haeredem nihil praeter nudum nomen haeredis remaneat. Plane nec pars ea praelegati, quae a cohaerede accipitur haeredi fiduciario in quartam imputabatur, I. I 8. f. uti. boe tit. I. Mitia. 86. d. I. in quartam. 9 I. ad IN. Fale. I. Uium.
24. C. fam. erc. forte quod verisimile non sit, testatorem , qui portionem cohaeredis hactenus imminuit, voluisse , ut alteri id in quartam partem ejus partis , quam restituere iussus est, imputaretur. Variant tamen in hac re in
ι Ex singulis quoque rebus γ Hinc plerique colligunt , ante Senatusconsultum Pegasianum non licuisse haeredi quartam partem de singulis rebus per fidei commissum relictis retinere, atque hoc demum Senatusconsulto legem Falcidiam productam etiam ad fidei commissa particularia : quod quamobrem mihi non probatur , & cur hoc ius aliquius Senatusconsulto existimem , exposui sup . tit. prox. in pr. Illa
etiam ratio nunc me movet , quod utrumque Secatusconsultum circa idem subiectum versetur. Nam etsi non idem Senatusconsulto Pe- gaesiano cautum est , quod antea cautum erat Senatusconsulto Τrebelliano, de eodem tamen MLroque cautum esse constat, videlicet de haerede rogato restituere haereditatem , non de eo , qui oneratus si fidei commissis particula-xibus. Verba Trebelliani reseruntur in l. r. g. a. hae tit. Igitur quartae de singulis rebus Pec fidei commissum relictis detractio Pegasiario Senatusconsulto accepta serri non debet,
sed iuri antiquiori Se ipli legi Falcidiae ex interpretatione prudentum. Neque obstant ver-Da huius textus: quippe quibus hoc solum signi ficari existimo cum Bachovio , ut Maae res Ee haereditatem partemve haereditatis restituerei usus est , de insuper ab eo particularia fidei
commissa relicta sunt , non tantum quartam deducere possit ex fidei commisso haereditatis, ccci pro rata etiam ex particularibus relictis; Mema imodum eodem modo pro rata quoque Etraheretur ex legatis , si quae testator simul xc liquisset , ι. . b. a. boe tit . ad Senatusconsul.
Treb. Quis sit huius disputationis fructus , intellige ex iis , quae n. 3. add. Vac de succus
I e haeres onera Dbstinebat Trebellianum stransferebat onera in fidei commissarium ; retentionem autem nullam permittebat. Pegasanum retentionem quartae partis concedebat;
nera vero nulla transferebat , quasi sufficere haeredibus deberet, quod quarta pars ipsorum lucro cederet: ob cuius commodi perceptionem onera & iudiciorum molestias subirent, nomina haereditaria persequerentur , sicut Juris erat ex lege antiqua II. labb. I. ea qua. c.
C. fam. ere. Igitur restituta ex Senatusconsulto Pegasiano haereditate , id est, quarta ex auctoritate hujus Senatusconsulti contra voluntatem testatoris retenta , ipse haeres solus atque in lolidum onera haereditaria substinebat, ecnsante videlicet Senatusconsulto Trebelliano; utpote cui locus non erat; nisi secundum voluntatem defuncti haeres restituisset f. seq. stigatarii partiarii loco erat Universitatem
alicui legari posse, id est , partem dimidiam,
tertiam , aut quartam bonorum aut haereditatis , docuimus sup . de ἰegat. in pr. Neque tamen hunc legatarium, quem partiarium appellabant, fuisse succetarem juris , ullasve actiones haereditarias ei inve eum datas, sed partem bonorum sibi legatam sine ullo incommodo obtinuisse : id quod verum esse hic locus clare ostendit : nam si actiones in hujusmodi legatarium transiissent , quemadmodum ex Senatusconsulto Trebelliano transeunt in eum, qui recepit haereditatem, non magis opus suinsset interpositione stipulationum partis & pro parte , quarum hic si mentio inter haeredem& legatarium partiarium , quam inter haeredem Sc eum , cui ex Trebelliano restituitur haereditas. Partitio vocabatur Is , cui pars bonorum legata erat, legatarius partiarius dicebatur, atque haec legati species, partitio , Ulpian. tit. 2 . f. at . Ur tit. x s. g. II. Meminit &Cic. r. de iegib. Rationem appellationis hanc esse ait Justinianus , quoniam cum haerede legatarius partiebatur haereditatem , id est , res naereditarias leu universa bona : quomodo & haereditas vendi dicitur : neque enim legatarius
partiarius efficiebatur succetar juris , ut jam dictum est. Unde quae solebant sipulationes , Ure. Inter
haeredem & legatarium partiarium solebant interponi stipulationes de lucro & damno communicando , quae proprie dicebantur partis
N pro parte , g. seq. quippe haeres , sive quid deberet haereditas solvebat, sive quid debere-Hhhli tur,
647쪽
6ici LIB. II. Τtur , idem exigebat: sed antequam haereditatem , idem exigebat: sed antequam haereditatem acti ret, stipulabatur a legatario partiario, Si quid a me solutum sit , ejus te partem redditurum spondes & vicissim alter ab haerede, Spstita exegeris, ejus partem mihi daturum spondes Qtiae stipulationes postea inter haeredem quoque , R eum , cui deducta quarta ex Senatusconsulto Pegasiano restituebatur haereditas, interponi coeperunt , ut remedio harum stipulationum lucrum & damnum pro rata parte communicaretur: nam solus haeres hoc casu actiones & exercebat Se excipiebat, vid. Paul 6. sent. I. UIp. tit. 23. S. I 3. Theoph. Me. TEXTUS ἀ
Quibus casibus locus SC. Trebell.
s. Ergo , siquidem non plus , quὰm dodrantem reditatis, scriptus haeres rogatus sit restituere,
tune ex Trebelliano Senatusconstitio restitui batti hie reditas , T in utrumque actiones haereditaria pro parte rata dabantur: in haeredem quid m jure cisili; in eνm vera , qui rec piebat baereditatena, ex Senatusconsulto Trebelliano tamquam in baredem. At si plus, quam dodrantem , vel etiam tostam bareditatem restituere rogatus esset, Ioeus erat
Pegasiano SenatusconfuIto: in haeres qui semel ad erat baereditatem , si modo sua voluntate adierat , sive retinuerat quartam partem , sive reti nere coluerat , ipse universa onera sustinebat. Sed quarta quidem retenta , quasi partis tr pro parte
Iliptilationes interponebantur , tanquam inter pami a tum legatariνm tr baredem: si verὸ totam ba- reditatem restitueret, empta ex vendita haereditatis stipulationes interponebantur. Sed si recusabat scriptus harer adire bareditatem, ob id , quod diceret eam sibi suspectam esse, quo damnosam,
cavebatue Pegasiano Senatusconsulto, ut deside- radi te eo , cui restituere rogatur eset, jussu pra- raris ad ret, σ restitueret baereditatem e perindeque ei in in eum , qui rec*eνeε baereditatem, actiones darentur , ac iuris es ex Trebelitano Se
tas datur, er actiones haereditaria ei ex in eum ransferua1ur, qui recipit haereditatem e utroque Senatuscinsulto in bac specie ccncurrente. COMMENTARIVS αι An hares , qui ultro totum quod rogatum est, restituiι , solus Onera subeat ex Pegasiano a Stilulationet emptae ετ vendita haereditatii.
3 Caput Senatusconsulti de eoactione recusaviiι
On plus quam dodrantem Senatusconsulti Pegasani duo principia capita suere , quorum uno cavebatur de haerederogato totam haereditatem aux plus quina dodrantem restituere: alter de eo haerede fiduciario, qui adire haereditatem recusabat. Nihil autem hoc Senatusconsulto cautum de haerede, qui ex voluntate defuncti quartam aut amplius habens ultra haereditatem adiit. Itaque hoc casu restitutio fiebat ex Senatusconsulto Trebelliano , & pro rata actiones transserebantur in fideicommissarium sne ope stipulationum. UIp. t t. et s. g. is qui I 2. Pro parte rata γ V. c. Haeres, rogat , quar ea parte retenta reliquam haereditatem restituere , fidem praestitit. Existit creditor hareditarius , cui centum debentur: cui in 7s. utilis ex Τrebelliano adversus fideicommisarium inici datur in reliqua 1 s. directam ha bet iure eivili adversus haeredem Si modo sua voluntate Nam si a praetore coactus adierat, transferebantur actiones stades in fidei commissarium , ut cautum erat Sed 'tusconsulio Trebelliano : de quo mox ploxὸ Ipse universa onera sustinebar Rit, haered rogatum totam haereditatem aut super dciis a tem restituere , si modo sua sponte taria 'tem adiisset, etiamsi eam secundum volvva
tem defuncti restituisset; id est, s ne deducito
ne quartae universa onera haereditaria sustinuise set , atque ita nec hoc casu actiones in eum, erui recipiebat haereditatem , post Senatuscon saltum Pegasianum fuisse transsatas; quod quam absurdum videtur. Utique enim Prop Iter commodum , quod haeres ex eo Senatusconsulto consequebatur, ut contra volunta
tem destincti quartam partem retinere posset, vicissim Senatui visum est, ipsum solum on ra haereditaria sustinere 3 quo casu etiam se cessario cessat Senatusconsultum TrebelliDnum. At ut haeres eo etiam casu, quo ultro voluntati defuncti patet, totumque quod το- fatus est restituere restituit, onera haereditaria olus subeat, nulla ratio esse videtur: quippe cum hic non minus restitutio fieri possit ex Senatusconsulto Trebelliano, atque actione
ex eo transferri, quam cum haeres ex voluntate testatoris quartam integram habet, & reliquum restituit; quo casu actiones pro rua in fideicomissarium dari , in pr. hujus f. di tum est. Finge haeredem rogatum dextantem restituere , eumque plenam fidem defuncto Praestaret malle , quam contra ejus voluntatem
648쪽
DE Fin Elco ΜΜIssARIII HAEREDITATI A Us. 6 Ialiquid retinere potestate Senatusconsulti Pegasiani. Cur hoc casu non aeque fieri possit restitutio ex Senatusconsulto Trebelliano , &actiones pro dextante transferri in fideicommissarium, quam cum ubi dodrantem restituere iussus est , & restituit, transferuntur pro dodrante Divelfi iuris non alia fuisse videtur ratio , quam quod eum haeres salvum habet 3 uadrantem ex iudicio defuncti , Senatuscondito Pegasiano uti non potest , etiamsi maxime velit: nam ad hunc casum Senatusconsultum illud non pertinet, sed intacta hactenus prioris Senatusconsulti mansit auctoritas. At vero cum plus quam dodrantem rogatus est restituere , tum uti potest posteriore Senatusconsulto , quod in hune casum prospexit, NPrioris vim ac potestatem quodammodo sus tulit. Quamobrem si is , qui beneficio Pega- fiant iuvari poterat, eo usus non sit, reminsisse illud, atque in hoc haeredi fidei comminsario gratificari voluisse censetur, ut tam one ribus haereditariis obstrictus maneat, quam si detracta quarta reliquum dumtaxat restituerit. Facit eo quod scribit Paulus 4. sent. 3. s. ult. qui totam haereditatem restituit, cum quartam retinere ex Pegasiano debuisset, repetere eam non posse : Caeterum , ut arbitror, aut summi iuris ratio hoc esse iebat, aut quod magis Puto, pertinuit ad eum casum, quo haeres, qui Pegasiano uti poterat, totam haereditatem sim liciter restituit. Quod si enim nominatim te-atus fuisset , velle se haereditatem restituere ex Senatusconsulto Trebelliano actionum transferendarum causa, non video cur hoc admitti non debuerit. Immo restitutionem ita ex Trebelliano solitam fieri expresse tradit Paul. d lib. Er tis. g. r. & Modestin. l. qui
otam Φ, . boetit. quo tamen loco consultius
putat , suspectam ut haeres dicat haereditatem, Coactusque a praetore restituat; quo & ipso casu ex Τrebelliano restitutio fieri intelligitur,& actiones transferuntur: atque hoc etiam Cu- iacius observasse videtur, qui in not. ad Paul. scribie, eum qui totam haereditatem restituere rogatus est , si Falcidiam omittat fidei explendae gratia , vel ex Senatusconsulto Pegasiano restituere debere, inter postis emptae & venditae haereditatis stipulationibus, vel quod expeditius est , ex Senatu leonsulto Trebelliano aut vi praetoris ex Pegasiano, coactus nullis interpositis stipulationibus, ctuasi partis pro parte De quibus dictum 1 g. praee. Nam ad exemplum partis & pro parte stipulationum , quae de lucro & damno communicando interponi solebant inter haeredem & legatarium partiarium , hac quoque
in causa interponebantur inter haeredem S fidei commissarium, ut inter illum pro quadrante & hunc pro dodrante commoda di incommoda communicarentur, VI p. rit. et s. g. I 3. Paul. d. lib. σ tit. in pr. Theoph. He. Empta ex vendita bareditatis Cum tota hae- a reditas rogatu defuncti sponte restituebatur, emptae & venditae haereditatis stipulationes interponebantur. Quales illae stipulationes fuerint , nusquam di terte traditum est, nisi qua- dantenus apud Ulp. I. in illa so. g. I. de verb. oblis. ubi haec ex parte emptoris prosertur: Auanta pecunia ad te pervenerit, dolove malo tuo fac um est , eritve , quominus perveniat, subaudiendum , tantam dari spondes Ex quo cum Hotomanno suspicari licet, hanc fere contrariae stipulationis formulam fuisse: Auantam peetiniam bareditatis ea a praestitero Jolvero, tantam dari spondes Etenim inter emptorem &venditorem haereditatis id agi constat, quod Ulp. scribit , ι. 2. de har. vel act. vendis ut neque amplius, neque minus juris emptor habeat , quam apud haeredem futurum esset, en sectu scilicet: neque enim vi istarum stipulationum actiones haereditariae in emptorem transferri potuerunt. At enim vero, ut o rimulto ante probavimus , potuit hoc casu de ex Trebelliano nominatim restitutio sie fieri, ut actiones transferrentur sine interventu hujusmodi stipulationum. Si recusabat haeres scriptus Alterum hoc . principale caput Senatusconsulti Pegasiani 'fuit, ut si haeres recusaret adire haereditatem, iussu praetoris adire de restituere cogeretur, I. . i. s. f. 2. I. r4. f. pere . ex passim boe tis. i. si quis II. si quis om. ea. tes. Ulp. tit. 2 s. f. t .
At inquies , eum adire facti sit, ad quod nec servus a domino praecise compelli potest , t. I. C. de bae . inst. quomodo ad id compelletur haeres Compelli praecise posse, non existimo, sed contumaciam haeredis pro aditione habendam , I. pen. g. I. C. boe tit.
Auasi damnosam Sufficit autem hoc ab haerede allegari: neque enim inquiritur, solvendo sit haereditas, nec ne. Sed neque praescribitur haeredi, cur metuat haereditatem adire,
vel cur nolite eum variae sint hominum voluntates,quorumdam negotia timentium, quorumdam vexationem , quorumdam aeris alieni cumulum , tametsi locuples videatur haereditas, quorumdam offensas vel invidiam, quorumdam gratificari volentium his, quibus limreditas relicta est , sine onere tamen suo, d. ι.
βυο easu nullis stipulationibus est opus Juia su praetoris adita dc restituta haereditate , ei de
649쪽
in cum, qui recepit haereditatem , actiones dantur perinde , atque si ex Trebelliano Se natusconsulto restituta suisset, idque ut ita fiat, Pegasiano Senatuscon licto cautum esse scribit Ulp. d. tit. σ S. Quamobrem nullis hic stipulationibus opus erit. Ut autem restituenti hoc casu prospectum , ne ullum damnum sentiat, ita vicissim omne commodum amittit , quod si cogi se pallas non esset, vel beneficio riga sani , vel ex voluntate defuncti, percipere potuisset, d. i. q. d. i. I . f. qui compulsus 4.
Utroque Senatusconsulto eoncurrente Nam quod haeres invitus cogebatur adire a praetore,
id erat ex Senatusconsulto Pegasiano : quod actiones transferrentur in eum , qui recipie-' hat haereditatem , ex Trebelliano. TEx TUS.
Pegasiani in Trebellianum transfusio.
. Sed quia I ipulationer ex Senatusconsulto Pegasiano descendentes σ ipsi antiquitati displicuerunt, ix quibusdam casibus captiotas eas bo-mo excelsi ingenii Papinianus appellat; ex nebis in legibus mirgis simplicitas, quam diffletilias ρω-cet ; ideo σmnibus nobis suggestis tam similitudinibus , quam diffrentiir utriusque Senatusconstitit, placuit expulso Senatusconsulto Pegasiano , quod
postea supervenit , omnem auctoritatem nebellia no Senatusconsulto praestare, ut ex eo Meleommissaria baeeditates restituantur : flve habeat haeres ex voluntate testatoris quartam , flve plus, fve minus, Me nihil penitus : ut tunc , quando vel nihil , vel minus quarta apud eum remanet, liceat ei mel quartam , vel quos ei deest, ex nostra auctoritate retinere , veι repetere solutum , quasi ex Trebelliano SC. pro rata portione actionibusram in haeredem , quam in fideicommissarium competentibus. Si vero totam hareditatem sponte restituerit , omneι hareditaria amones Melc-- musario, Ur adversus etim competant. Sed etiam
id , quod priste uum Pegasiani Senat eo ultis erat , ut quando recusaret hares scriptus sibi da-sam bareditatem adire, necessitar ei imponeretur rotam haereditatem vel nti fideicommissaria restituere , Ur omnes ad eum , in contra eum transeferre amones. Et hoc transposuimus ad Senatus consultum Trebellianum , ut ex hoe solo necessitas
haeredi imponatur , ' ipse nolente adire , fideicommisarius es deret restitui sibi haereditatem , nullo
nec damno nec commodo apud baredem remanente. N o T AE .
I. Vel repetere solutum Solutum scilicet er-
rore facti , non iurIs , t. s. c. ad I . Falc. v. gr. Qui io o. in bonis habebat, too. legavit. Ηκ- res integra legata solvit. Si errore facti, credens eam esse quantitatem patrimonii deiuncti , ut exolutis legatis adhuc abunde sibi ad quartam Falcidiae lupersit , repetitionem habet : s errans in jure, non habet. Id est , si non ignorabat quantitatem substantiae : putabat
autem se quartae retentionem non habere.
Idemque juris est in restitutione fidei commilia,
ut hic. Pro rata portione P L. I. c. b. t. Onera tamen legatorum ad solum fidei commissarium spectant , I. I. g. ultim. D. eod. N ibi Accurs. DD. in I. h. π MD. C. eod. Nisi minus dodrante restituere haeres rogatus sit e tunc enim pro eo, quod ultra quartam habet , etiam legatorum onera ad eum pertinent, I. r. f. pen. eod. Glosi.& DD. tibi sust. Toram bareditatem sponte ὶ Dum fidum obsequium defuncti precibus praebere desiderat, L s. ad SC. Treb. & pleniore officio fidei praestandae iungi, ι. s.f. I s. de Gn. im. vir. COMMENTARIUS. 1 Cur stipulationes ex Senatusconsulto Pega Mdescendentes captiosae visae 2 An hares, qui non confuit inventarium,amittas quartam Senatusconsulti T an te flatιν ἀed monem bium quarta vetare possit 3 Duplex deductio jux a c. Raynutius. s.
Pro qua parte actiones transeant aut remaneant
s Explicatur l. s. C. hoc tit. ε Legatorum onera ad solum fideicommissarium
TRansfunditur hoc loeo vis omnis Senatus. consulti Pegasiani in Trebellianum , ut
jam ex solo Senatusconsulto Trebelliano restituatur haereditas. Itaque haeres nunc quasi ex hoc Senatusconsulto quartam , vel quod quartae deest , retinere potest : ex eodem actiones pro rata , ex hoc Senatusconsulto cogitur : restituta tota haereditate sive sponte sive iussu praetoris, actiones omnes in fidei commissarium transeunt, nullusque jam amplius ulus stipulationum , quarum antea meminit. Ex Pegasiano Senatusconsulto descendentes Stipulationes partis & pro parte emptae & venditae haereditatis non sunt Senatusconsulto Pegasiano primum introductae , sed sunt antiquiores. Dicuntur autem hic ex Pegasano descendere, quia eo Senatusconsulto translatae sunt aedrestitutionem haereditatis , locum non habente Trebelliano. Hotomannus hinc colligit, no-
650쪽
DE FIDEI coΜΜISSARIIs HAEREDITATIBUS. minatim Senatusconsulto mentionem harum
stipulationum factam suisse. Capito Captiosae fuerunt stipulationes
emptae & venditae haereditatis , itemque partis & pro parte , quia salvae nihilominus haeredi.& adversus haeredem actiones manebant. Neque enim ob harum stipulationum interpo-stionem cogebantur creditores fidei commissarium convenire , sed haeres lites excipiebat, resolutum creditoribus a fidei commissario repetebat s sicut e diverso fidei commissario cum haerede agendum erat , ut quod a debitoribus exegisset , redderetur. Ob has difficultates &litium anfractus facile eveniebat , ut alter damnum peteretur , vel propter calumniam, vel propter inopiam alterius : quod , cum ex Trebelliano restituitur haereditas , commode potest vitari. Nam quatenus haereditas est , ea in tenus haeres si conveniatur , exceptione restitutae haereditatis se tueri potest:& vicissim si ipse experiatur , eadem exceptione repelli. Captiosas igitur hasce stipulationes Papinianus appellat , non quia callidae aut argutae , sed quia captioni & damno obnoxiae , plenaeque difficultatibus , quia captiosae propter has stipulationes Senatusconsulti Pegasani ambages, auctore Iustiniano , I. a. q. 6. C. devet, jur. enucl. Captiosum enim nostris etiam iis dicitur, quod alicui fraudi aut damno est, t. s. de tranfiat. I. 14. f. aliquando s. vers. nude quidam quod met. ca. l. s. g. si quid Io. qua in fravd. ered. Recte igitur Theophilus reddidit. σατιυμιους id est, damnosas : neque causam video, cur Bach ovio haec ratio appellationis non placeat. In legibus magis simplicitas Laudat in s. ea- rerum. I. ins de legit. Mn. succus legem Ia . cabularum , quod simplicitatem legibus amicam amplexa iit in legitima agnatorum successione. Quod autem legumlatoribus in condendis legibus placere videmus: id etiam in earum Interpretatione nobis sequenduin est , vitandaeque argutiae, subtilitates , scrupulos tales, obi-curitates, distinctiones ac differentiae nimiae. Senatusconsulto Trebelliatio praestare Quod planius erat, & citra captiosos circuituS, 1Ρ-io iure quoad vim & effectum transferebat Id, quod non nisi per stipulationes interpositas longosque & captiosos habitus Pegasianum
tes quartam hanc dicere Trebellianicam. Veteribus autem numquam alio nomine, quam
Falcidiae appellatur , ut ostendi Dp. g. s. ni mirum quia Senatusconsulto Pegasano non tam nova quarta introducta fuit, quam quarta Falcidiae producta ad fideicommissa umversalia. Ex quo porro intelligitur, appellati ne quartae Falcidiae etiam propriae hanc quartam contineri, & proinde politis terminis habilibus , atque in dubio , ubi expresse nulla differentia constituta est inter quartam , quam haeres de singulis rebus detrahit, & quam retinere potest ex fidei commisso haereditatis quid quid de Falcidia iure nos ro cautum est , ex aequo ad utramque quartam pertinere. Veluti quod Justinianus constituit, ut haeres, qui inventarium facere neglexit, beneficium Falcidiae amittat , I. Mit. f. pen. C. de jur. delib. item quod Falcidiae locus non est , si testator
expresse vetuerit haeredem ea uti, Nov. I. cap.
a. Omnino enim verisimile est , Justinianum perpetuum omnium auctorum iuris usum secutum , utramque quartam uno Falcidiae nomine comprehendisse. Atque hoc si animadvertissent interpretes, nemo eorum repertus esset, qui ausus suisset hoc negare. At nunc tanta frequentia in contrarium itum est , ut difficile dictu sit, utra sententia majori numero & rerum judicatarum auctoritate nitatur, vid. Ferrar. in form. IibeII. pro teg. rei sing.
in Top. a Fale. ad TrebelI. Ioco 34. Gail. 2. obfI3 8. n. I 6. Clar. 6. testam . quasi . 6 et . Manti c.
allegatis a Christinaeo , sic sere usu receptum esse , ut etiam detractio quartae Senatusconsulti expresse prohiberi possit, praeter quam in libet is primi gradus, quod etiam apud nos
obtinere resert Grol. 1. manud. 2 o. Intellige
autem per liberos primi gradus, non tantiim filios sed etiam nepotes , &c. quos nemo in
suo ordine antecedit. Ob inventarium vero non confectum haeredem non amittere quartam Senatusconsulti : & ita saepissime judica
ris. s I. n. 3. Jure canonico liberis universali 3 fidei commisso gravatis duplex detractio permissa est, legitimae& Trebellianicae, cap. R ν-nmitis 16. de testam . quod quam qi am legibus civilibus incognitum est, vid. cujac. 8.ο . s. Hoto m. illust . quast. Φ3. usu tamen etiam in foro civili per totum mundum receptum esse, & tanquam Evangelium practicari , tutiantur Bald. N Jas. in aΜtb res qua,