장음표시 사용
181쪽
Ido PROVINCIA LusITANIAE. Dei para Virgine, quam velut praesentena alloque- batur,ingenti animi se usu sermocinabatur.
IN Algarbiensi domo noveni laborarunt, sacer dotes quini, Coadiutores quaterni, Societatis munia obeundo uniuersae ciuitati quam maximo usui fuere. Ex his unum in proximorum salutem strenue incumbentem pestilentia intercepit, tricesimum iam & secundum in Societate annum agentem: in quo sane viro summa humilitas &animi demisso cum pace & tranquillitate certa-
bat. Vocabaturis Ferdinandus Martinus, nume- trabaturque inter Coadiutores spirituales formatos. Alter Coadiutor etiam temporalis formatus, nomine Dominicus Zaballo, cuius singularis modestia apud omnes obtinuerat, ut Sanctus vulgo appellaretur; multis ante diebus praefinitum lui
obitus diem praedixerat, qui in sabbatum incidit, Virgini Dei par sacrum, quam ille semper summa pietate animique submissione sancte ac religiosὰ coluerat. Caeterum pestilentiae incendium, quo ambo absumpti sunt, quinque integros menses in
miseram ciuitatem deflagrauit.quo quidem. tempore Praepositus domus ciuitatis primores adit, nostrorumque operam , ad eos iuvandos, qui in urbe vel extra urbem decumberet,liberaliter pro- misit: quod non sine magna es uitatis approbatio- ne, & Societatis commendatione exceptum sitit.
prouisumque ne quis in locum reparandae saluti destinatum deferretur, quin prius animi vulnera consessario aperiret. Nec minor iis qui in urbe re- manebat a nostris nauata est opera. in quo etiam jIllustrissimi Domini Fehdinandi Mascareniae Al.- .
garbiensis Episcopi ptieelara euiluit industria,
182쪽
vel ut aegrotantes consolaretur, Vel pauperum egestatem suis sumptibus subleuaret. C terum sopita erat pestilentiae vis, cis in unus de integro labor diuitatem occupauit. nam qui procul ab urbe grassantis mali metu per ardentissimum anni tempus in tuguriis delituerant, in nouos inciderant morbos; quod non minus quam pestis ipsa negotium Episcopo & nostris facessivit. Ille namque tribus comitatus administris totam urbem lustrabat, quorum duo bellaria, tertius vero loculos nummis plenos deserebat,quos pauperibus erogaret. Fama est sex aureorum millia in pauperum sumptus ab ipso elargita. Hoc eode tempore enoue nostris morbis conflictati sunt septem. quibus reliqui duo qui integri supererant nullum ossici j genus omiserunt. Communia ex composito praeterimus, illud tamen minime silendum; fuisse, qui nostrorum suasu septingentos aureos restituit; alterii vero qui ducentos. Excursum non tantum in vicinos pagos, sed in saltus etiam aede uias rupes, ad agrestes diuinarum rerum eo entissimos, quos rei novitas Societatisque existimatio variis ex locis saepenumerd contrahebat. Habitae ad eos conet Ones, consessiones quam plurimae audi tae; quas inter triginta totius vitae fuere.
totidem iteratae. Eorum pono qui in gratiam rediere multitudo fuit incredibilis. Qua una in
re tantus extitit nonnullorum ardor, tanta in
Deum pietas, ut quamuis laesi, eos tamen a quibus offensi fuerant, in petenda Venia praeoccuparent.
FY Angrensi Collegio uberes etiam collecti sunt
seuehus.Aliquot qui multos annos secus quam decuit, vixerunt, ad bonam frugem ope auailio-
183쪽
que nostrorum se retulerunt, retroactamque vitam confessione detexerunt. Quidam taedio vitae
sibi arborem suspendio delegerat; clim ceruices conderet in nodum , &aliquandiu pependisset, ab alio secundum Deum expeditus ad sacerdotem nostrum adductus diuino beneficio conseruatur. Cohors militum quae est in praesidiis in haevrbe, vires nostras non desiderauit. curatumque strenue, ut egenorum, quoru innumerabilis multitudo extitit hoc anno, seruaretur inopia. Episcopus obiens dioecesim, qaς multis insulis continetur,Vnum atque alterum e nostris sacerdotibus
secum duxit, qui populos ad perfectae vitae studium sacris sermonibus inflammarent,& si quando res ferret aures confitentibus daret. Gymnas numerus definitur auditoribus ducentis, in iis quoque erudiendis fructus laborum respondit. Vir quidam nostrorum suasu necem fratris Deo condonauit, & interfectori, in quem ut grauius aliquid statueretur octauum iam annum iudicem po tutabat a rege. Multa etiam dici possent da hoc Collegio, sed quia communia cum aliis, omittuntur.
v MERAvIT Antolana sedes superioribus annis sacerdotes decem,Fratres quatuor. Ex sacerdotibus alter quatuor votorum professus, caeteri Goadiutores lpirituales formati. ex Fratribus unus tantum Coadiutor formatus. Obiit Patet
Georgius Dias, qui Praepositum in hac sede agebat,clarissimum virtutum omnium exemplar; cui ob amorem, archidiaconus cum clero, una simul nobiscum iusta persoluit. Transata praeterea in
nostrum templum sunt Patris Arij Boteliij & Fr
184쪽
PRovINCIA LUSITANIAE. I 83trisAntonij de Caruallio ossa; qui ambo in missione quadam quinquaginta ab nac ciuitate leucis
extincti fuerat. Et quamuis nostri tam in AEthiopum, quam in Luntanorum salutem , strenuam semper operam impendant; praecipuus tamen illorum labor diu noctuque desudauit, in subita quadam contagione quς Maio proximo superiori multos mortales absumpsit: in qua animorum corporisque salus quantum in nobis fuit procurata. In Loandam insulam quae proxima ciuitati est, multoties in hebdomada nostri itant, sacra
faciunt, pueros erudiunt, multorumque consessiones excipiunt. Feminae nonnullae repertae a nostris peculiariter institutit, quae verbera & stigmata sibi ignominiose inusta pati maluerunt, quam i vel minimam turpitudinis notam subire. Tem-i plum tam in longitudinem quam in latitudinem
excreuit. Additum odarum& turris ad aera campana sustinenda, ad recipiendum sacrarij instrumentum ex Brasiliensi materia receptacula nonnulla affabre constructa. His adde aulaea sexdecim, ex damasceno una simul gausapino serico distincta; calices aureos binos, quorum alter maioris operis ac preth asseruando in sacra hebdomada Christi Corpori inseruit;binas ampullas argenteas cum patina eiusdem operis. Quidam moriens nobis testamento legauit trecentos & quinquaginta supra mille aureos. Missiones quatuor factae.In duo Lusitanorii castella, quae ab hac urbe
distant leucas sexaginta; binae altera: in insulas de pagos circum uicinos, in his quae minus distabat,
templa quatuor ex lignea materia, in vicis qua- tuor erecta. Omnibus in locis sacrum rite peragebatur; crimina expiabantur; paruuli lustrati fonte abluebantur ue explicabatur catechismus
185쪽
18 PROVINCIA TOLET ANA.rabantur , libentiusque ac promptius propositis praemiis addiscebant. & haec est nostrorum hominum ubicunque morentur, vel iter faciant, consuetudo.
UMERAT Toletana prouincia Esocietate s o 8. quorum sacerdotes Iso. litterarum studiosi 113. reru domesticarii curatores 2Os. domo Prosessa Toletana T. sacerdotes 26.In Collegio Madritano q. sacerdotes 21. In Complutensi τ . sacerdotes 17. qui Philosophiae Theologiaeqtie dant operam 18. In Residentia Iesu de Monte sacerdos unus, & qui rem domesticam & rusticam curant Adiutores undecim. In Residentia Naualcarneria quinque, sacerdotes duo : hae duae Residentiae ad Complutense Collegium pertinent.In Murciano.6 o. sacerdotes 23. senolastici 18. In domo Prob tionis Villaregiensi s 3. sacerdotes Is'. nouith et s. Coadiutores reliqui. In Collegio Oropeiano o.
sacerdotes I . scholastici 17. In Placentino x s. sacerdotes H. scholasticis. In Huetensi sacerdotes 7. Auditores II. In Ocaniensi i6. sacerdotes 9. In Collegio Toletano s.sacerdotes 3 . In Belmontano 32.Lacerdotes Io. scholastici 11 In Conchensi Ioaeacerdotes . In Carauacensi . sacerdotes In Securitano 16. sacerdotes 8. In Talabricensi a.
sacerdotes 7. In Residetia Almagris G. sacerdotes omnes. Admissi sunt in Societatem 18. obiere II. Vt de tota prouincia uniuerse dicam, data est sedula & constans opera nostris ministeriis mdeliter obeundis:quare aeque carceres,neque no sodO-
186쪽
sodochia, neque puerorum scholae tam externae,' quam nostrae, neque morituri nostrum studium implorauerunt usquam frustra: imo& oblatum ultro cum fructu & admiratione susceperunt. Auditae consessiones, cocione* habitae, extincta dis sdia, excitata multa pietatis ossicia: aliaque omnia, quae nostrae vocationis propria sunt, cum aliorum approbatione & fructu administrata. Ηis ergo rebus, quae toti prouinciae, atque aded Societati communes sunt, commemorandis s
persedeo: tantum illa dicam, quae singulis Coli giis propria sunt atque praecipua.
EST Omnium ciuium atque ordinum singularisi ' in Societate beneuolentia,& Illuitiissimi Cari dinalisToletani hoc anno loge illustrior: qui ipso Circumcisionis die templum nostrum adiit,& ad ea subsidia frumentaria, quae huic domui quotannis assignarat, eo die ad mille argenteos ultro donauit. In Societatis ministeria diligenter incumbitur: quam ad rem multum attulit momenti Exercitiorum usus; in quae se omnes penu per otium abdiderunt, non sine magno eius commentationis atque operae pretio. Data opera esst strenue atque constanter inuisendis aegrotis, qui in valetudinariis varie laborant. data item scholis puerorum atque puellarum, quarum in urbe magnus numerus. Sentem e nost is in diuersa loca, quae maxime illoru opera indigebant, digressi:
ubi Societatis ministeria seu tuose posita. Multi
. a peccatorum sordibus ad vitae puritatem extracti .in iis quidam cum multorum offensione quindecim iam annis turpissimis amoribus indulgebat, impudenter aeque atque intemperanter: ne-
187쪽
186 pii UINCIA TOLET ANA.que audebat, ut ille de seipso fatebatur, nostrorum interesse concionibus, ne cogeretur a sedimittere muliercula, cuius pene in potestate tunc erat. Amicorum tamen suasu inuitus pene eo deductus est. concussit tamen diuina bonitas illius animum ita vehementer , ut superiorem vitam execratus ad meliorem frugem redierit, cum illorum admiratione atque laetitia, quibus antea dolori atque offensioni fuerat. Accidit tape in his missionibus, ut multi nostrorum opinione permoti,& consessionis concionisque cupidi ad alia loca,ubi commorabantur nostri, proficiscerentur, ea frequentia & numero, ut effusa turba interdum viam sere compleuerit ; cumque aliquando casu ad alia loca prosectos esse comperissent, tres ipsos dies ibidem expectarent, donec ed redirent. Ex quo facile percipi potest quanto nostrorum studio capti fuerint, quantumque momenti attulerit illis hominibus nostrorum industria.Vix quidam ex P atribus adopidum appulerat, quum nunti tur subito pauperem quemdam hominem propὰ iam esse, ut animam agat, neque esse qui eius consessionem excipiat. Accurrit Pater quam potest ocissime; confitentem audit ita oportune, ut idem qui vitae, consessionis quoq; sinis fuerit. Ad Congregatione Virginis Annuntiatae, quae Sodalium& numero & splendore floret, accessit hoc anno alia item Sodalitas, quae a Iesu perdito nomen a cepit , id est, quum triduo mansit in Ierusalem, ignorante atque dolente matre. Cuius hoc munus est, iis maxime pauperibus subuenire aegrotantibus, quos pudor, Vetat vel mendicato vivere, vel ad communia nos dochia valetudinis gratia c5- fui ere. His igitur domi suae & medicinam ct rant,& medicum, reliquos item cibos non solum oportune, sed etiam abundanter, donec a morbo omnino
188쪽
omnino confirmentur. Habent autem domi nostrae singulis mensibus suos ipsi conuentus, ubi designantur quae cuique munera praes an da Diquaerendae eleemosynae,inuisendi aegroti, qui opter honestatem atque pudorem non audent aliis morbum suum & necessitatem aperire. Accidit autem non rard dum noctu tempore interdum maxime aduerso ciuitatem lustrant, quis illos qui tempestate perfrigida sub d o pernoctant, ad commodum aliquod nospitium deducant, ut incidant in mulierculas, quae urgente inopia vulgandae pudicitiae stultum aeque ac miserum consilium inierant , easque ab ea necessitate clementer & pica turpitudine deterreant. Sumpserunt praeterea illam sibi curam, vi stolidam turbam & ignobilem secem, quae aut propter inertiam, aut praua consuetudinem diebus festis interesse rei diuinae non, solet, ad illud obeundum praeceptu vel moneant, vel cogant. Quam ad rem paratum habent sacerdotem, qui in religioso aliquo& honesto illius fori loco,in quo maxima es stius plebeculae sordidae proluvies, sacrum faciat. Conueniunt autem
in templum nostrum ipso infra octauas Epipha niae Dominico die, qui illi nomini atque mysterio sacer est. ubi tum ipsa diei iubileique in illud
tempus dati religio, tum praeterea illustris ex omni parte celebritas magnos aduocat iii templum nostrum hominum concursus. Custodia Toleti est magno vinctorum numero frequentissima, tum ob alias caussas, tum eo vel maxime quδd ad triremes damnati ex tota serme Castella Gallectaque hic asseruantur. quo sit ut saepe ad trecentos, ad quadringentos nonnunquam hic detineantur. Eorum necessitatibus, quas esse grauissimas propter tantam multitudinem necesse est , instituta
est etiam alia Sodalitas, quae ita, corrogata undi
189쪽
que stipe corporibus prouidet, ut quaerendae animorum salutis, quam neccsse e sh varie in ea calamitate iactari , curam vel maximam assumat.
Osu hoc anno Licentiatus Brasos Regius Capellanus,& nostrae Societatis amans. hic domum hanc Toletanam domesticae supellectili ,&lucu-Ientae bibliothecae haeredem instituit
G o studio concionator noster auditus est, ut multo ante horam templum, ubi futura concio dicebatur, auditorum multitudo compleuerit. QSanto vero fructu, ostendit & ipse Sacramentorum usus, qui sane maximus hoc anno fuit,& multorum mutatio, qui se a scelerata vita ad honestam vivendi rationem receperunt. Vir quidam nobilis sic erat in virum etiam nobilem, qui tunc casu aberat, animo infenso, ut statueret illum prorsus esse tollendum. cssetque negotium omnino transactum, nisi Deus eius cogitationibus clementer occurreret. Dederat negotium illud hominis occidendi temerario cuidam ,& prompto ad quidlibet audedum sicario. sed clim concionatorem nostrum de remittendis iniuriis agentem audiret, sic est repente ab eo, quod malὰ susceperat ante, consilio deterritus; ut quam potuit celerrime, hominem, quem ad caedem multis oneratum promissis paulo ante L miserat, a via simul & a scelere reuocauerit. quam animi sui mutationem mentemquc meliorem, secundu Deum concioni, cui ipse casu interfuerat, acceptam reserebat. Uxori cuidam pessime cum viro conueniebat, quod illa studiosior esset elegantiae, & liberius aliorum oculis seruiret, quam honestam &pudicam decebat. sic tameu, dum concionantem audit,
190쪽
PRoviNCIA TOLET ANA. 189 au sit, coepit superiorem illam de forma & pulchritudine curam horrere: ut quae externo fuco,siquid esset in ore deformitatis, celarat; deinceps ne quod esset ad aliorum libidine & lenocinium, si quid erat naturalis & propriae suauitatis in for- ma, illud carbone aut aliena aliqua foeditate si i scaret. Qui vincti in custodiis publicis tenentur,
quorum copiosus est umerus, nostrorum op ram & promptam de ara luam experti sunt maxime vero ij, quibus capitale supplicium indidi umest. iis enim assident noctu diuque tribus ipsis ante mortem diebus In iis Turces quinque usque
adeo auitae superstitionis amantes, ut eam sibi nulla ratione exuendam esse pr dicarent; nostrorum tamen industria & singulari Dei benignitate, eiurata quam ante tanto studio coluerant im-
pietate, Christiana sacra in ipso prope supplichi loco susceperint: quidquid autem supererat ves, ignominiae vel doloris, ea alacritate subierint, ut non obscura iis qui cum lacrymis eorum conue sonem intuebantur, aeternae salutis documenta reliquerint. Horum quinque tam illustris tamq; admiranda mutatio plurimis aliis eiusdem gentis atque perfidiae hominibus saluti fuit: qui Christiana catechesi de more apud nostros instructi sacrosancto Ecclesiae fonte lustrati sunt. Quatuor praeterea homines illud flagitium admiserant, cui ea poena lege proponebatur, ut agne cremarentur quorum duo habitu se falso monachos esse professi ignominiam maximam quibusdam Religiosorum familiis inusserant: quas tamen ut ab omnisaspicione vindicarent, quacunque traducereni tur, & in ipso ad extremum patibulo se non esse
monachos, quanta poterant Vocis contentione
consessi sunt No dochia hic & multa sunt,& infirmorum numero uniuersitateque frequentia. nostri