Litteræ annuæ Societatis Iesu anni 1601

221쪽

1ro PROVINCIA ARAGONsNs Is strari coeptum. Femina hones issama in partu difficillimo omnem salutis spem abiecerat; B. natij

reliquias venerata, collegit vires, & omnium admiratione foetum emisit mortuum, incolumis ciue

permansit. Alia miracula publico testimonio firmata seorsim continuo mittentur. Supplicationem in stitutam inhonorem diui RVmundi recens in Sanctorum numerum adscripti celebra- rut nostri, ara ornatissima exc lata cuiusq; generis carminibus convcstita. Vnus etiam e nostris in coenobio D Dominici concionem habuit s. Ray-

mundi dc Dominicanae familiae laudes cum laudeprbsecutus. Vir pietate insignis nostrique studiosissimus in ara maxima nostri templi magnificum consstruxit tabulatum simulacris auro fulgetibus distinctum. quingentis aureis supra duo millia aestimatur: die natiuitati Dei parae sacro a Caesaraugustano Archiepiscopo solemni ritu consecratum est. Sacra mysteria Iacensis Episcopus pere-ui G& Oscensis Praesul concionem habuit.

Collabum Bilbilitanum.

R itsi Li numerati Soch sexdecim. c nouem sace dotibus tres iuuentutem humanioribus liferis informant Accessit hoc anno quartus magister:indies enim copiosa alumnorum seges incre menta sumit. Euolauit ad Superos P. Ferdinandus Iopeg, Bilbilitanus, professi is quatuor votorum. quintum supra sexasesimum attigerat annum;

septem & quadraginta iii societate transegerat;

professionem triginta ante mortem annis emiserat.toto vitae cui si, magna nobis virtutum documenta reliquit, quem summa tranquillitate confecit. Obita vicina opida, magno animorum

lucrό, & Societatis existimatione. Familiae duae

222쪽

rnovi NCIA ARAGONFN sis. 22 vobilissinnae odio inueterato dissidentes cunctos ni usopidi ciues,intestina seditione, in suas traxerant partes. vicesimum iam annu odiis & contentionibus certabant. nostrorum consilio & op ra res in concordiam reuocata est. Dict ionii in

principes expiata conscientia sese amicissime sub Omnium oculis mutuis amplexibus prosecuti pariter in eadem mensa consederunt. Haec res omnium sermonibus celebrata opinionem societatis mirificὰ auxit. In nostias scholas noua ars Grammaticae a Rege Philippo vulgari iussὰ introduci

est, magna omnium approbatione & auditorum incremento Diama datum hoc anno de historia Iudith, maximo honestissimorum ciuium cou- cursu & apparatu ornatiss in o. Eminet in Sodalibus paribentis pietas: cuius scilicet illud argumeto est, ludit eorum complures ad varias sacrorum hominum disciplinas se applicuerint, multi nostram Societate cogitent. Nostrorum ministeria in hac urbe Deo grata elle probauit euentus sanὰ singularis. Petrus a Santangelo nobilis inprimis vir & Iuris utriusque Doctor haereditatem opi

lentissimam nostro Collegio legauit, nihil singulare Societati praescribens, nihilque exigens quod

oneri estet;solum onix Eprecatus,vt pro illius aniama ea suffiagia fierent, quae nostra nobis caritas praescriberet.addidit se a nostris desiderare, ne i stituendae iuuentutis Bilbilitanae prouinciam desererent, neque legata persoluendi cu ram abiicerent: quibus omnino persolutis, reliqua erut Collegio triginta aureorum millia ue totaque haereditas octo & triginta aureorum millia superabat. dum inter viu's degit copiosissimas erogauerat

eleemosynas, nostrisque quam plures & oῖulentas saepe testamenta secreta condiderat, sempe r : qcietatem dixerat h*r dem. dunasondςret, de

223쪽

: 212 νROVINCIA ARAGONENSIS. inore habebat sublatis .in caelum manibus ocu- . lisque, scribae quo utebatur dictitare, Tanta per fundor hoc facto laetitia, ut a solo Deo mihi hanc mentem immissam fuisse aperte vi deam. Quoties' testamentum iterauit, toties onera & conditi

nes detraxit, illud stipe ingeminans, Hoc facio, quia singulari haeredes prosequor amore. Resignato testamento quarto post obitum die, ut ipse iusserat, res admirationem peperit & gaudium toti ciuitati quod in communem utilitatem cederet, eiusque cognati ditissimi & nobilissimi antiquam retinent in Societatem beneuolentiam. Per omnes Hispaniae prouincias tria sacra singulis sacerdotibus indixit P. N. Generalis, dignusq; es 4nsignis benefactoris appellatione, & Societatis amantissimi, quique nos arctissimis devinxerid ossiciis. Praestituta die, qua haereditatem adire Oportebat, celebri apparatu illi rite in nostro tem- lplo pasentavimus. magnificum ereximuS tumu- llum, collucentibus undique facibus, epitaphii,

omnique carminum genere ornatum. P. Prouin

cialis sacra mysteria olemni ritu peregit illiusque pietas & singulare facinus habita concione celebratuua est, mina Episcopi aliorumque primo- 'rum, qui aderant gratulatione. Ad haec aucta est res familiaris Collegh nouo praedio. templum . ornatius reddi cum, es domestica habitatio novo' aedificio paulo accommodatior.

Collegium Turiasonense.

' sacerdotes octo, scholares 'o, reliqui Coadiutores. quanto fuit nostiorum numerus exilior, tanto alacrius cultui animorum insudatum est.

Obita omnia Societatis ministeria in animorum

224쪽

pRovi NCIA ARAGONENSI s. 223 salute procuranda. pauperum indigentiae in val

tudinariis ,& carceribus iubilentum. Vnus qui obstinato antimo tetenim is facinoribus diu ii haeserat,& aliis tribus venenum parabat; nostri facerdoti hortatione rite consessus omnem animi prauitatem abiecit. Alter quadrienniolere multis peccatorii illecebris irretitus,& ab Ecclesiae communione seiunetus vixerat proximo mortis periculo rei ritus nostium accersiri iubet confessarium; illius opera Ecclesiae communioni restitutus sese sacrorum praesidio diligenter communiit, & magna salsitis spe morti occubuit. E duobus turpi amore coniunctis capitis periculum euasit nus, uterque diuino cultui addictus. Excursiosacta in vicinum opidum magnam peperit incolis utilitateris, Societati existimationem. Iuventus

in tres classes distributa pietatis & doctrinae prouentum facit. Sodales utriusque Sodaliti sacella pictis tabulis& imaginibus ad venustarem & pi

tatem ornarunt. Excitata quoquod urias nae pie tas in B. P.N.Ignatium, multisque aucta mixaculis , quae publico te' monio recensita mittentur. Pietas multos in nostrum compellit templum, ubi

coram eius estigie statas preces & vota persoluunt, eiusque opem implorant.

E e E N s i T a Soch triginta; sacerdotes quindecim, ex iis duo Theologiae professores, nostris scholaribus sex , ingentique praeterea extemnorum inrbae operam dan; . Christiani homini, officia hoc anno explicari coepta, magno auditorum concursu & plausu. Academiae Doctores AReligiosarum familiarum plerique ad nostras menstruas theses ventitaui, & nostros crebrd adi suas

225쪽

2r PROVINCIA AR AGONENsIs. suas inuitat magna amoris significatione. Actum solemnem celebremque reddidit nobilium &li

teratorum frequentia, celebriorem Proregis, Episcoporum & Canonicorum praesentia. Placuit omnibus doctrinae & moderationis datum specimen. Concepta de nostrorum eruditione opinio multos ad nos mittit salutaris consilij auidos. conciones frequenter habitae exceptaeque consciasiones, aliaque societatis ossicia utiliter exhibita. Damnati ad triremes catechismo instruisti. Saepe cautum a Prorege & Magistratu, ut nostris uberior probandae caritatis materia suppeteret, ne alij, praeter Societatis homines,ad subituros iudicio mortem accederent In maximo urbis templo nus e Societate Quadragesimς tempore conciones habuit. multorii odia composita fuere. Caria

urbis. loca catechismo personant semel in hebdomada, bis nostrum templum se sponte diverberantium sagris; ter in Aduentu Domini & sacro ieiunio: semperq; omnium statuum ingens conuenit multitudo, quibus ad alendam pietatem, Manimi ardorem excitandum pium aliquod exemplum antea proponitur. E duobus Sodalitiis uno continentur Scholastici, & Academiae Docto es.souetur in eo pietas & litteraria res. tres alumni Societati dederunt nomina bonae indolis &spei adolescentes. Altera Congregatio cuiuscunque ordinis complectitur homines: quorum singulare misericordiae studium ciuitati uniuersae admirationi est,& Barcinonensem Praesulem ac xenodo-elth Praesectum excitauit, ut quingentorum aureorum liberam administrationem ipsis traderet, quos in v tilia ministeria, dc aegrorum indui entiam nos conatum destinatos habebat. Sacelium ab eisdem exaedificari coeptum ad exercenda pae,atis ossicia,quod,sexcentorum aureorum summa

226쪽

dies. Sacerdotes duo Manresam prosem ad instaurandam B.P.N memoriam,qui ea in urbe suae vitae sanctissimae tirocinium exegit. Viget apud nonnullos priscar illius aetatis memoria,& parentis nostri faeta testes oculati commemorant non sine animi sensu & dulci recordatione. Nostrorum aduentu & concionibus tota ciuitas una cum opidis vicinis ad Christianae pietatis ossicia mirifice concitata est , omnes sacra consessione Deo reconciliati,& diuino pane resecti unus qui . supererat postea Barcinonem pedibus contendit, ut id praestaret. Exarsi communis in P. N. pietas grandaevis paruulisque paene insita; numinique fuisse gratissimam, miraculorum euentus confirmat.Coemit uniuersa ciuitas septingentis fere aureis diuersorium,in quo B.Ignatius degerat, dum Manresae viveret, & una cum vicino templo Societati donauit,ut inibi filij parentis memoriam colerent, & tradita poenitentiae & caritatis exempla ad viuum expressa in posterum conseruarent. Pervulgata quoque Barcinone lanatij fama miraculorum praeconio : & Praesas concionibus, qui de eius laudibus multa frequenter miscet. Enngies Christi ab Ignatio per lpeciem visi, cum Romam appropinquaret, egregie depicta est in nostro templo, operique conficiendo trecentos

ccepimus aureos.

Domus Probationis Tarraconensis.

CoNτrNvIT Probationis Domus socios quadragintaquinque, eteranos nouem,tirones reliquos. Eorum nonnulli tertium tirocinhannum explent. P. B. N. piis commentationibus

sera omnes imbuti omni virtutum studio magna y P ammi

227쪽

antini contentione incubuere. Diebus Dominicis finitimos circumeunt pagos, & fidei rudimenta docent; eorumque exemplo, & monitis plerique vitae noxas eluunt. Archiepiscopus Societatis Minantissimus nostras crebro inuisit des;in lenni Circumcisionis die apud nos concionem habuit. Non defuere nostri externorum cultui &utilitati in omnibus Societatis ministeriis diligenter obeundis. Vnus solemnis ieiunij tempore

in hac urbe concionatus uberes tulit animorum

fructus. Publica facinora, omnibusque inuisa Emedio sublata, odia composita, seditiones impeditae, quae multorum caedem & ruinam minabantur. Nonnulli in opida vicina, expeditione suscepta, onusti spoliis domum remi orarunt. ad 'niuersae vitae confessionem excitati plerique. aliena bona dominis restituta. Unius opidi primath viri mutuo reconciliati ingenti omnium admiratione & bono. Humiles quoque pagos nostri adeunt omnium salutis auidi. In opidulo scptem incolarum aedibus definito una die centum capita prima luce conuenerant, ut conscientiam nostris aperirent,& Euchaa imam sumerent. Vnus adduci non potuit precibus & hortationibus, ut animum expiaret, verum non multo post obstinati animi poenas luit. detectae sunt neces & rapinae, quas occulte patrarat, capitisque poenas subiit. Alier qui diu nonnulla crimina turpi rubore suppresserat, concionibus de sacra consessione auditis, sacerdotem adit integre expiaturus. versim ad pedes confessarij prouoluto defuit animi robur. Ea nocte graui & repentino corripitur morbo, eXtre- meque laboranti caelestis porrigitur panis. Cumque se in extremum vitae discrimen adductum videret, vocem accepit d caelo lapsam: Haec pateris

qudd integrὰ animum non expiaueris; si euadere curis,

228쪽

cupis,integre confitere. Confessarium illico ac cersiri iubet, & corporis animique saluti restitutus meliorem ins ituit.vitae rationem, ne tant. beneficio ingratus videretur.

Coilegium Gerundense.

C oeli fuerunt hoc anno Gerundae vigintife- ptem, sacerdotes septem ; unus Philosophiae pro tar, tres humaniores tradunt disciplinas. Ereliquis Fratribus unus item Grammaticae institutor,alij nouem rei litterariae incumbunt: ceteri Coadiutores. Nostrorum scholara plerisque ciuium oppugnatae. Ciuitas namque sua gymnasia

acriter contendit in antiqua celebritate conseruare. sed tamen auditorum frequentia, & doctrinae 'irtutisque opinione nostrae celebriores redditae. Nobilior ciuitatis pars ad nos conssuit vicini pagi filios instituendos mittunt. Drama datum noua his locis res & insolita omnibus vehementiter placuit.Instauratio studiorum nouis declamationibus coram Episcopo aliisque primariis viris celebrata est.Alio dramate noua S. Raymundi Penaforth celebritas aucta est, eiusdemque solemnis pompa altari eleganter constructo variisque

emblematum, epigrammatum & aliorum carminum scriptionibus illustrior reddita. Vnus enostris concionem habuit de eiusdem Sancti laudibus apud Patres Dominicanae familiar, magna eorum grati animi significatione. Quanto fructu

nostr1 in hac urbe laborent, multa testari possent cum aliis Collegiis communia. unum accipe singulare.Impudicus homo puellam honestissimam in agro pererrantem precibus, minis ac vi cxpu-snare conatus est. ipsa inuicto animo hominis inspudentiam vicit:vt stangeret audaciam fugani P P 1 vrr

229쪽

ard PRovINCIA ARAGONENSI s. arripuit, per loca septa undiq; & vestita vepribus

irruens. periculum euasit plena vulneribus, gaudioq; triumphans,qubd pudicitiae florem illi uminter spinarum aculeos conseruasset. Annua celebritas Corporis Christi octo diebus continuis peracta, vario symphoniacoru concetu & insigni apparatu. Habitae vespertinae conciones diebus singulis magno populi concursu, ipseque Gerun- densis Episcopus semel sub noctem sacra mysteria condere voluit, & circumsuta turbae benedictionem impertire. Initia Christianae fidei quatuor in

locis explicantur. Ad valetudinaria & carceWs frequens est nostrorum accessus. Excursiones fa- quatimr per dioecesim uniuersam, fructu copiosissimo Duae una cum Episcopo dioecesim obeunte , qui nostris aderat cum catechismus incomtitis tradebatur, quod e vicinis opidis ingentem nominum turbam allexit. Sedatae inimicitiae publicae, quae detrimenta grauissima frturire videbantur. Multis persuasum, ut inique possessa restituerent; aliis ut praeteritae vitae perta si meli rem inirent. Floret in Sodalibus pietas. Vnus, men-ss initio sortitus curam pacem a suo patrono implorandi, dum Janctorum nomina singulis sortirentur ; ut precibus & factis expleret ossicium,adfinitimum pagum contendit, in quo in ueteratae

iam inualuerant seditiones, nec multorum conatibus restingui potuerant; ipse solus diuino beneficio rem totam facillimo negotio transegit. Voluntaria diverberatio per singulas hebdomadas bis habita, ter in Quadragesima; eamque mirificὸ adolescentes ad pietatis ossicia stimulasse experientia docuit. B. P. N. Ignatij miracula totam prouinciam peruagata Gerundam usque penetrarunt. Partus dissicillimus in extremum vitet discrimen seminam adduxerat, de litterae B una iij ma-

230쪽

pROVINCIA ARAGONENSIS. 229nu subscriptae e mortis periculo repente liberarunt.Adolescens sacro unctus oleo iam moribundus eadem conualuit medicina, omnibus qui aderant stupore defixis. Quibus permotus nobilis Raphael Agullana unus E fundatoribus huius Collegh, ut pietatem in parentem morti proximus ostenderet, qua filios , dum viveret, fuerat prosecutus;mille & quingentos legauit aureos, ut

in nostro templo nouum exaedificaretur sacellum, M B. P. N. venerationi consecraretur.

Cologium Balearicum.

C s N s A Maiorica: hoc anno capita nostrorum vigintis eptem , sacerdotes quindecim ; quorum duo humanioribus litteris iuuentutem in-sormant; unus Philosophiae cursum iniit; alteriam fere peregit: quintus Christianae vitae ossicia explicat. Ex Fratribus unus Grammaticae rudimenta docet, alij duo Philosophiam discunt; reliqui

sunt Coadiutores. Horum Didacus Rui Zius Castellanus & sexagenarius extremum clausit diem. Annos trigintasex in Societate vixerat, eximia praeferens obedientiae documenta. Hoc habuit singulare , ut quoties loci & temporis copia fuisset, in genua procumbens sere semper oraret. Instauratio studiorum insigni apparatu, dc dialogo appositissimo reddita celebrior. Publica colla. ta praemia iis, qui strenui fuerant in studiorum eursu. Adfuit Episcopus & uniuersa ciuitas, nostrorumque consilia, in alenda pietate & doctrina, & stimulandis iuuenum animis mirifice laudant. Vnus Rhetoricae alumnus in altera tibia adeo grauem contraxerat morbum, ut integram

secari medici iusserint. adsuit unus e nostris, prehensaque adolescentis manu, eius animum piis