De Hesiodia scuti Herculis descriptione Commentatio philologica

61쪽

tuor habeamus imagines paulo maioris ambitus, deorum chorum, portum, Martem in pugnantibus praesentem eodemque modo Minervam unam deinde quae unius sola figura hominis onsisteret, e seum haec non potest aliter cogitari nisi ut medium inter illas Iocum teneat. Draconis autem imago eum ipsa dicatur medium in scuto locum tenere, apparet ab illarum serie alienam esse eam. Iam cum aliud in tota descriptione nihil inveniatur eui illa coniuncta cogitari possit, nihil restare videtur nisi ut eam statuamus eo consilio conscriptam esse ut praeterea nihil stuto inesse diceretur; quod quidem duabus rebus mihi haud mediocriter adiuvari videtur. Ipsa enim descriptio ita omparata est, ut post eam statim narratio continuetur; nam verba illa quibus exponitur de eis qui cum Hercule pugnaturi sint, λινες ἀντιβω πολεμον ιος υ φεροιεν , tum demum aptissime dici apparet, ubi statim ad pugnam narrandam pergitur adest enim hoe ipso tempore qui eum Hercule pugnaturus sit. Deinde vero inter lipeorum signa is quentissimum fuisse draeonem scimus in quem tamen ubi hoc modo repraesentatum videmus, praeter eum nihil aliud in scuto insculptum habemus. Hos autem draeones saepe videmus ita e scuto lingua porreeta prostantes ut faeile intellegamus quod dicantur

terrorem adspicientibus movere.

Haec omnia quae liveusque protuli si recte disputata sunt, coniunctam aeripimus totam hane scuti Herculis descriptionem ex integris quinque inter se diversis et a diversis poetis prosectis deseriptionibus, quarum singulae rursus diverso modo mutatae et auctae essent, donee postremo ollectis forsitan omnibus undique exemplaribus in quibus diversi aliquid inveniretur ab uno quodam eonsareinatore exstrueretur haec congeries quam nune egimus id quod non multum ante Pindari aetatem laetum esse iam supra monui. Quod negotium possitne eidem illi Cercopi Milesio tribui, qui hae ipsa aetate in ceteris quae Hesiodi nomine ferrentur poematis colligendis operam posvit δ' pro ceri diei nequit. Illarum igitur deseriptionum duae sunt breviores et propterea sine dubio etiam antiquiores, raeonis descriptio I 44 145. 49. 50 quam proeli dubio usitata clipeorum imagine commotus poeta scripsit et Gorgonis quam pugna ireumdaret 'si 47. 148 imago Homeri imita-

62쪽

tione orta. Huius vidimus similem imaginem imitatione ab alio

quodam eonfectam esse, cuius vestigia v. 236-238 superessent ei autem postea duarum urbium deseriptionem ab Homero petitam additam esse quae rursus unam scuti deseriptionem efficerenti A

cedunt duae paulo copiosiores, altera ad Homeri Od. XI. sti imitationem expressa, altera quinque illas imagines Omplectens quat tuo quamque versibus descriptas, Martem 191. IM.1m. 19M. Minervam Isr- 200 deorum chorum 201-20 med. , o med.

sine dubio ita in scuto distributas esse voluit poeta, ut Perseum in medio positum ceterae circumdarent, in quibus Mars Palladi, portus deorum choro responderet *'. Gorgonis autem au draconis descriptio fuerit antiquior non pro certo diiudicare ausim. Verum hoc paucis demonstrare studebo, quod mihi verborum coniunctionem ac ratius intuenti statuendum esse visum sit eum qui primus hanc Hereulis eum cyen pugnam narrasset, Omnino scuti descriptionem nullam conscripsisse, sed simplieiter scutum inter

ter arma eonnumerasse. Totam enim hane armaturae descriptionem versu 122 incipientem einrictius iam et Rankius p. 346 cognoverunt verbolanus fere cum similibus nonnullis Homericis convenire, ut de consulto facta imitatione dubitari nequeat. Sunt autem quas hie significavi quattuor maxime Homeri descriptiones,

duae brevissimae Paridis Il. III. 330 sq. et Patrocli XVI. 130 sqO armaturae, paulo brevior Achillis XlX. 36s sq0 postremo distans ab illis et maiore ambitu et singularum quoque rerum diversitate Agamemnonis XI. 74. duarum duas illas priores potissii 23 In hac postrema descriptione certa etiam indiel inveniuntur elus aetatis, ut haec omnia tribuenda esse vidimus, primum verba δίφρωέπεμβεβαώς vs Iso, ubi in veterior poesi genetivus requireretur, δίφρου ἐπιβοσόμενοι II. XXIII. 3τs, ουδος ἔπεμμβαώς Il. IX. M. et in ipso carmine nostro V. 334. Mupoo ἐπεμβεβαως; contra πύργοις ἐπεμβης Aesob. Sept. 315. Ad eandem vero Retntem correpta vocis χρυσείην prima syllaba

124 conspirauo et in singulis verbis et in rerum ordine perspicitur. Ct. V. ira κνημῖδας - περὶ κνημησιν θοκεν verba in omnibus Homericis Iocis v. 26. δεύτερον υ θώρηκα περὶ συνθεσσιν ἔδυνε - II. III. 332. Xr. 19. XIX. 3 i. v. 128 ensis, eodem loco similibusquo vectis apud o- me um positus; quisbus peractis noster de suo addit pharetram et areum ira 38n eommotus ut puto eo, quod pud merum ubi Hercules Omlnatur, ea est elus propria Rrmarura, l. V. Mo. d. VIII. 224. r. sol. Ie

63쪽

Numi respexisse Osuum ex eis verbis quies in galea deseribitur eqIligi videtur,4 136 κρατής επ' ἰνδι- ηυνέζ ευτοκεον εα ηε, quae apud Homerum tantum in brevioribus illis descriptionibus I guntur il ut 336. XVI. 137. Duabus vero maxime rebus uesiodi deseriptio ab hisce Homeri is differt. Primum uim in eis clipeus non deseribitur, sed breviter tantum uosmneinoratu . LVI. 335.

Deinde irium quae postremo loco nominantur reum apud Hesiodum habemus mutatum ordinem, enm apud Homerum pus ensem primum sequatur clipeus, deinde galea, postremo hasta iam diems propterea hane ordinem immutasse estodum et in sine posuisseelipeum, mod eum copiosius descriptum fuisset quod ut faeeret, Agamemnoneae armaturae istis simillimae exemplo commotum esse, in qua non solvi copiosiorem haberemus scuti descriptionem, sed 3psa imaginem ei insculptam unta breviorum uesiodi descriptionum alteram sumptam esse constaret, Il. l. λαν δ' ἔχετ' ἀμφιβροτον πολυδαιδαλον ασπιδα θοροιν καλvν ῆν περ με κυκλοι Me χάλκεοι σαν' εν δέ οἱ ομφαλοὶ ησαν ἐεικοσι κασσσεροιο. 4εηκοῖ - δε ιεσοψιν η μέλανος κνάνοιο. δ' H ιεν Γοργω βλοσυρωπις ἐπιφανοποδμνον δερκομέ, i, περ ὁ δεῖμος τε φοβος τε , Verum tamen hane quam dixi ordinis commutationem cognosia licet non esse consilio ipsius poetae factam sed a posteriore quadam manu inscite admissam id quod orsissime persilicitur si ea verba accuratius consideramus quibus a descriptione ad narrationem rursus uaninux s. 3i

64쪽

Postrema ei ita verba do scuto nou recte dieitutur, de quo vibrando nemo anquam sui contra de hasta apte usurparentur, de quoreapso in Homeries illis descriptionibus similiter adhibita legimus,ll. XVI. 14l. , .

et XLL 38 Similite, in prioribus versibus offendimus, primum

vulcani ommemoratione, quem potius initio descriptioni nominatum esse expectaremus deinde nimia illa admirationis significatione in descriptione satis brevi postremo verbis αρσὰμενος παλάμησι. Quae eum si a leguntur de Vulcani Cretifiei dicta sint, videmus tamen eorum similia rursus in Homericis descriptionibus de hasta

παλαμηφιν αρήρει. Voluit igitur sine dubi verisis uos ενος πα- in hins eum significatri qui arriperet aliquid ua n manibus apte eonveniret v stibas omnibus mihi argui videtur, versum illum 135 quo de hasta agitur, ab initio revera in fine armaturae lectum tulis antevs. 32 hoe modo. εἴλετο δ ομβοιμον χος ἀκαυώνον αἴθοπι χαλκωαρσαρι ος Austrσι - , μεν ιο αλκυιος υἱος

- tellegimus etiam illud quod . la ομβρη μος seriberet poeta ubi amst Homerem egitur λκιμος III l 338 sequebatur scilieri in Oe vers 120. Haee pro emo eontendere ausim; illud paulo dubi nitus aduere, ab initi etiam lipeum no nasum fuisse alitegalemn luit uomerieus ordo omni ex part restituis sit Hie enim vim inis brevibribus Ius descriptionibus Homerieis non disces sisse nostrivis viderimus, suspicamur eum inisethris quoque ad eiusAExemplis se AEdnsdrmasse itaque ipsius scuti breviorem alitum mnimemorationem, haud longiorem deseriptionem protulisse qu0ὸ nsi inur eo, quod ipsa verbli illa suibus in eis scilium ab Homero nommvri vidimus σάκος ι θει τε σε, ηαρ- τε, 'supersunt apud no rum s BIs, ubi inutilite ec erus Oncedem post eoptosinit

rem deseriptionem frae ressam. Ea auten verba eum apud IIo mctum addita tergulur ensis, commemoratio. vidisdum est nuntiniso tra quoque defieripitoli vestigia inveniantur similem ab inl-tio fuisse coniunctionem Settieet ea quae apud nostrum de ensedisuvinxi. v. am sequiis ipbaretrae et Meus commemoralis ab Homero aliena quam vix mihi persuaserim ab ipso mota hie esse

65쪽

inseriam sunt enim hae diversissima interri armaturae genera neque rei uni eidemque homini tribuenda, quae ab Homero severe distinguuntur cf. Il. XIII. 12). Horum autem gratia sine dubio verba quibus de ense exponitur, eum antea Homer similiora essent, sic immutata sunt ut ea nunc legimus. ubi verba ρῆς λκτῆρα non commode e v. 29 hue translata sunt . Quamobrem mihi quidem hae omnia a primo poeta si exhibita esse videntur I 2 αμ pira αρ' μοισιν βάλετο ξιφος αργυροηλον 31 χαλκεοπι Ἀττα επειτα σ ἱκος μεγα τε στιβαρόν τε.Ias κοατον ἐπ' ἰφθίμ p κυνέην εντυκτον ελὶ κεδαιδαλεην, ἀδαμαντος, ni κροταφοις αραρυῖανῆτ' ιρυτο κάρη Ηρακλῆος θειοιο. s. . NI εἱλετο ν μβριμο εγχος ἀκαχμενον αιθοπι χαλκῆ 32 αρσάμενος παλαμνοῦσι etc. Supersunt in descriptione nostra ire versus de quibus nihildum dixi, illos signifieo quibus de totius scuti materia Monitur MI41-143 f. παν με γαρ κυκλω τιτανον λευκω τ' ἐλέφαντι ηλεκτρω β' πολαμπες ην χρυσῆ τε φαε Si

in quibus miramur praeter celera de nimia materiarum varietate, quae cum sequentibus deseriptionibus non commode conciliari possunt, sive de ipsis figuris eas aeeipias sive de superficie scuti .Nam quomodo figurae Ogitarentur gypso aut elephanis saetae inelipeo, vix diseres deinde in maiore Ia deseriptione . Is Mipsae materiae nominantur, in quibus amen solum habemus aurum et argentum; cum in brevioribus ipsa brevitas obstet quominus tantam varietatem nobis cogitemus. Ad superficiem sis , pertinerent, intellegendi essent ireuli in quos ea divideretur singulis illis metallis saeti sed . 43 τ . id est irculi, simpliciter dicuntur κυανω saetae esse. Voluerunt sane nonnulli πτυχες vocabulo Iaminas signisicari quae inter singulos irentos onspicerentur 'h; hac autem notione voeabulum illud nusquain invenitur, quam merum os obo exprimere elekerus monuerat. Verba igitur illa eum explicari nequeant, eorrupta sunt habenda euius rei duo praeterea mihi adesse videntur Iuculentissima vestigia, primum

l2M Lehratus adeo κυανέας νυχας dracono illos esse putavit, qui

66쪽

Vocis λαμ πόμενον molestissima repetitio eum praeeesserit πολαμπές deinde quod tu materiis illis habuimus τιτανον quod quidem se liastae hoc Ioeo leunt esse gypsum, eum apud alios nihil significet nisi calcem Lueian somn. s ete. Videtur igitur mihi ut di- eam quod sentiam, in voce τιταν latere κυανοῆ, versus autem 143 additicius esse, quem olim iam Heynius spurium habuerat, παν μὲν γὰο κυκλω κυανῶ λευκω ' λώφαντι ηλεκτρω γ πολαμπες ην χρυσέ τε φαεινῆ. quos quidem versus sine dubio de ireulis aceipiemus, e que eum singulis illis scuti nostri deseriptionibus omparantes ab eo lubentissime prolaetos esse putabimus, qui Gorgonis imaginem deseripserit Seripti enim sunt ad eiusdem illius deseriptionis, unde illa imago sumpta est, imitationem, scuti scilicet Agamemnonis Il. XI. 32. ην πέο μεν κυκλοι δέκα χαλκεοι σμγ. ἐν δέ οι ιι αλοὶ ἐσαν ἐεικοσι κασσιτέοοιο λευκοὶ, εν ὁ μέσοισιν ην μέλανος κυανοιο. Eidem autem homini etiam qui praecedunt versus M sq. et 8 31 tribuendi sunt, qui omnino genuinum descriptionis ordium voarbitrio mutaverit.

67쪽

Νatus sum Hermanii iis Dei ter Bonnae a d V. Kal. Iul. anni co occcxxXIII patre Re t r. iam Hi si . professore in hac niversitate publico ordinario matre , i Di a gente Bavseh. Decimum aetatis annum agens gymnasium, quod in hac urbe Ludovi eo Seliopen moderante sdret, adii, in quo per et annos et ipsius Seliopen et aliorum praeceptorum

egregia usus sum disciplina. Auctumno anni CDΙICCL a maturitatis testimonio munitus inter huius almae academiae Rhenanae cives receptus sum, ubi eum per aliquod tempus, incertus de eo studio eui me totum darem, rebus philologicis et historicis operam dedissem, postremo ad iuris scientiam me conserre consiliui. Per triennium igitur eum virorum clarissimorum, qui in hac universitate illam disciplinam tradunt, scholis interfuissem, aestate anni CI3I3CCCLIV dissertatione de mancipationis indole et ambitu eon- seripta examinibusque superatis summos in utroque iure honore adeptus sum a viro I. a uerbandi tum temporis decano speetatissimo. quibus peractis Berotinum me eontuli, eis exercitationibus quibus iuris studiosi formari solent ad iudicandi facultatem sibi aequirendam operam navaturus quam ob ausam iure iurando interposito in auscultatorum numerum urbis iudicio Berotinensi adscriptorum receptus sum. Verum tamen eum haud multo tempore praeterlapso me ad haec negotia non satis laetum esse sentirem, simul autem miro antiquarum litterarum artiumque studii desiderio assieerer: viam quam ingressus essem relinquere et ad philologiae studium reverti consilium cepi. Berotino igitur ubi praeterea per menses hibernos anni CIIIICCCLIV Tren delen burgium audiveram de psychologia docentem relicta aestate . IOIDCCCL Bonnam Diyiliaeum Corale

68쪽

reversus et aeademiae eivibus denuo adseriptus a vir ei. ut Zer rectore tum temporis magnifieo, per tres annos et dimidium Seholis intersui virorum elarissimorum Brandisii Brunnii Cornelii Heimso et hii Iahnii Rit se helii Ritteri Sehο- peni ali leni elekeri singulari deinde nil se helii et ele heri benivolentia laetum est ut in seminarium philologicum reciperer, euius per annum et dimidium sui sodalis ordinarius. Quibus omnibus viris optime de me meritis gratias ago quam mari mas cum singulari autem grati animi signiscatione hoe sese non possum non commemorare insignia Ottonis Iahnii erga me benescia euius adhortatione eonsilio disciplina ieere vix possum quantopere sim in studiis meis adiutus et confirmatus.

. . , ,

69쪽

Sententiae eontro erRae.1 Andii iistis μαεοα Romanaequo studium Omnia verae eruditionis fundamemtum est.2 Bomeri Iliadis L ersum Nisi emendandum esse puto: no uisa reni Θαναοῖσιν ἀεικε λοιπὰ ἀμυναι. 3 Beote statuitur schola He4todia. 4 Stessehorus ille qui in acuti Herculis argumento hoo carmen Hesiodo tribuisse fertur, non est Stesichorus L

5 Sophoolis i. s. 4 sq. corrupta verba mihi se ementari posse videntur εἰ τά γ' μὰ φθίνει, φιλοισι τοῖσδ'

ἀλλ' ἁ ξευων βελτιστε, συνθέοιζε καὶ nosβαλλ' ὁποιβουλε φεDωνα παντα συκονάντην eiusdem autem Iabulae versus IID. IIo in unum o-- trahendos puto oo modo τm ἀσπιδ' ιρο χειμερια τα ποάγματα. 7 Aristophαnis Lysistrata et Thesmophoris sa eodem anno actae sunt l. M. I. Lenaeis altera, altera Dionysii magnis.

feruntur Athenienses, naiticis sunt.

9 Cio de sis. I g. 7 scribendum quod et feri posse mtellegimu et saepe evenire videmus eiusdem autem III g. 46 pro quorum omne bonum convenienti atque opportunitate Anitur, ne plura paurioribus nec longi quiora brevioribus anteponent legendum est quoniam -- flnitur ne plura anteponentur.*10 Tae Dial. o. II. i. f. ante uerba ne dividatis saeculumq. intercidisse videtur itaque particula. 11 Dialogus de oratoribus Tacito immerito abiudicatur. 12 Musarum cultus origo non est ad fontium nymphas referenda. 13 Non recte qui de Musarum statuis ad nostram aetatem perlatis disserunt singulo Moommodare student nomina illa novem Musarum; neque enim e consilio ab ipsis

inti octus factae sunt.14 Arohaeologia non est philologia monumentato. 15 Philolvi et historis non sunt diversae infer se doctiplinae.