Laurentii Vallae Elegantiarum Latinae linguae libri sex. Eiusdem De reciprocatione sui, & suus, libellus. Ad ueterum denuò codicum fidem ab Ioanne Rænerio emendata omnia

발행: 1551년

분량: 617페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

ys LAURENTII VALLAE In illud,Que vasti causa tua peristi. Ais hoc,quod Seruius praecipit

cum exceden telligi fit causa matrem si cuta. Veram qnid miriἱ de sertem, nomin illa,cum A.Gellius, π quide antiquior, nomodo nulli

via rς Aςς' exitum in hac quaestione potest reperire ed etia no opti' h pabiit me entit.Iα enim inquit: Cur igitur Teretius, Poenitet nostri,1io nostru nihil hercla mihi uenit in mente,ni si autoritas quaedam vetustitis, no nimis anxie,nes superstiatiose loquetis. Paulo p)st: S ed procul dubio q rectistae loqui uolet,nostru potius diaeeritiquam nostri.E t idcirco

bus scriptura istimJncer ima corruperunt. Nam cum ita in Catilinario scriptam esset, Saepe maiores nostru miserti plebis R om. Crc.Nostrum aboleuertit, Cr Nostri scripserui. Ex quo in plures libros mendae istius soboles manduit.Tu AuleGelli de genitivo Nostri loqueris,no denominatiuo Nostri pluralis numeri.Vtrum rectius sit ad ex bini Sallustij ut mihi,σcaeteris placeo in nominatiuo casu,nihil ad rem ficit,nes ad exemptu Tereiij. Et qui ut tu uis Sallustijscriptura corruperunt,non in genitivum met erunt sonum ill .sed in nominatiuum, per quem casum no audeas tu dicere corrupte nos loqui, imo quantu ego seratio incorruptius. Est enim una,eadems vox Nostri,ab eo,quod est ego genitivi casus, et nominatiui ab eo,quod est Noster.Nes uero ego repugno Aut

Gell. diceti mutatam scripturi esse a Nostrum in Nostri:

nominatiuu tamen,no genitium.Nam neq aliquis recto, in genitiun murisset,nes ratione mutasset. Quin potius fleor, σhoc libctias, quod unicuillud exemplum,quod

102쪽

ELEGANTIAR VM LIB. II. ue ipse ex Plauto protulit ortasse medosum est laete:Duorum labori hominu par se libes, mei te rogandi, Cr tui mihi respodendi. Ait aure A ul.GA. N ei enim hoc in loco Plaut. non ab eo dixit, quod est Mevi,sed ab eo quod est Ego. Iris si dicere uesis Patre mei,pro patre meu quod Graeci modo τον πα-ρομ dici in inusitatequidesta recte profecto,eas ratione dicas,qua Plautus dixit Labori mei,pro labori meo. Nolo equide tam confidenter ut facit Gellius scripturam mendosum dicere, cr affirmare quod inexploratu habetur. ceo aute quod danai fortas sis immeritos,qui nec corruperui criptura: melius sic dici putauerunt. Quaero eur ueris ilius sit aliquos scriptura illa inratisse saltumj n qua nihil absurdi erat, qua hane Plauti,qui cotra gramaticora seges qualis est Servius Priscianusin Donatus,qui huc poeta in schola lectitaban cere uidebaturs ita diceret, Duorsi labori hominu parsissem libens,mst te rogandi, er tuo mihi respondedis Nulla η' gramaticae ratio videtur posse hoc tueri , qn potius cu per 'indiuidua exponimus singillatim qi dixeramus per uniuers ,eode casu utamur ic,Duobus hominibus labore detraxi necesse est ut dicamus, Mihi scilicet, ex tibi no autem Meu,σtuu. Tamen ut ego sentio in genitivo permisu est uti Alfert hic acci fatione duoru hominu,mei er tui lae me et tui,quale hoc loco

'sed dicedu potius p Inomina deriuatiua,qa possis, siue actio significatur,non pagis. Quod ego mutatu esse nolo dicere ab ipso Aulo Gest .sed a giamaticae prorsi ribus,quoru nihil est uperciliosuperbius, nihils improbius, cr ad emed dos libros,uel corrupendos potires,mogis audax. P raeterea Plautus licentia uerboru potest dici

103쪽

LAVRENTII VALLAE .

bet mometi ex uno autore,et eo podi1,abyrre unu exemptu in tanto numero omnis generis autorus qui adeo relum

gerunt dare activa significatione bis tribus genititiis pri-

initiuoru,ut eos mutauerint in altera uoce,genitivis aliarum dictionu,cu quibus coniuncti erat,natura repugnante,minime mutatn:ut Cic. in Gabiniu, Cr Pisonem: Dico mea unius opera Remp. esse liberutam. Idem ad Att. Solius enim meum peccatu corrigi non potest. Ide pro Muraena,E x tuo ipsius animo coniecturi ceperis. No dixit,

ac ne dicere quide potuisset, Mei unius opera, Mei solius peccatu, Titi ipssius animus.Et in pluruli Quint. Deinde quum satis vires eoru explorauerint, suae ipsorsi fiduci e permittut.no dixit, sui ipsoru fiduciae. Q n id multis cum et tu apud Recctiores de christianis loquor hoc sit observat im-:ut in Psal.cκO.σLκ in .secundu Hebraicaverintem quoru alter ita incipit: Domine clamaui ad te, festina mihi,exaudi vocem mea clamantis ad te. Alter sic: Audi Deus uocem meum loquentis,a timore inimici seruauitam mea. Et in L κκ secundu aliae Graeco trustitione:

Domine memorabor iustitiae tuae solius. Est autemselius no foeminini generis,sed masculini,ut exGraeco apparet: restriurs ad dominu,non ad iustitia.Ite in lib. Reg m. sustulit siliu meum de latere meo ancillae tuae dormientis. Et in Euangelio LucriE t tuam ipsius anima pertransibit gladius. Nec desunt quidam imperite docii, qui conaturit Iud exponere, Tuam ipsius animi,aliud esse quam Tui si tui dicere liceret. Iomines ignaros non solis T heologiae,sed etia literarum. Interrogent Graecos,eν reperiet penes eos,unde nossumpsimus,Tui esse,non Tua:quii illino habeant in his tribus pronominibuε, qua nos,elegantia. Ideo, apud eos est, Pater nostra, vel nostri,qui es in

coelis,

104쪽

ELEG ANTIAR VM LIB. II. rogeoelis, anctificetur nome tui:Adueniat regna tui:Fiat voltius tui sicut in coelo,et in terru.Pane nostri, uel nostru, da nobis hodie, et dimitte nobis debita nostri, vel nostra, sicut cr nos dimittimus debitoribus nitri, uel nostrum.

Quae nos,ne barbare loqueremur, mutauimus in pnomina deriuatiua.Ex quo apparet no modo illud Auli Gess. maiores nostri,p genitiuu cotra grammatica,verti etiam

cet hac ratione no uteremur. N ec iis qui contrariti exemptu reperire cotingit,nisi unu in ephiola quada ciceron. Epist. s .lib.i ad curione e dicetis:Eam aute unius tui studio me abe-

gratia, σβuore, uel amore alioru erga teriit pud Ho- Epist.u. rat.ud Vinniu, N e studio nostri pecces. Tame malim dicere id βctu uitio librariora. Ac nesemper culpa re clam in librarios falso,dubo argumentu cur Cr prius, Cr nsic merito in illos impetu facii. In proximustitim epistola legitur bis, orino P .Lentulo,pro eo quod ei tribuno plebis.Et in praecedete lib. ad Lent. qui est illius operis primus,bis etiam idem uitium est in ii. Cr X i. epistola. Et quum omnia,ut reor maxima enim parte vidi exempla, ria,quae in Icilia sunt,medosa,er deprauari hoc uitio essent,nullus dime tantu flagitia animadverterat. Idissicut nunc illud emodavimus,in hoc quos emedare, Cr in pristinisγηceritate restituere aiideamus M,Eam re tuo

unius studio me aspequi posbe confido. Nec alia causa factu

est,ut apud Tere. dixeritDutius, Mespraesidis,atq; hosti In And-a'stis no praesidio mei,atsholi itis. Que imitari petrarcha scen et,

fisciuisset,no titula operisuo iudidisset, De sui,Cr alioruignoritia sed de sua.Aliud nans e ignoratia sui,aliud g a ignor

105쪽

1οἱ LAURENTII VALLAE ignoratia sua. si tamen sensit de ignorantia,qui de se habuit,recte dixit.Et uulgo dicimus, Scio tuas diuitias,et te paupere quereris.no,Tui diuitias . hice liberos meos,qdicor orbus. no, Mei liberos.cernat sua praedia, qui mihi in unda inuident.non, Suipraedia. Vbi non modo genus disimile est antecedenti, et relativo, sed etiam numerus.

Quanqui quod ualidisimu est inges destretusignificationis est inter primitiua .pnomina,et deriuativa. Sed Uti omnia fieri cogit,quod non licet primitivis genitiuis dare significatione activa. cuius rei er illud maximu argine-tiun,Cr apertifimu est,quod sub cia, nulli adhuc grimaticoru intellectu:quod dicimus, Mea, tua ua,nostra, e tiestra interest, σ restri:no aute Mei,tui, ui,nostri, Cruestri.Est alite illiid Mea,tua,non ex parte anteriore cui

quida uolui sed ex parte posteriore,no aliter g quum diacimus,Hoc interest illius:quasi, Hoc est osciuilluM. I ta, Hoc interest mei,si liceret mei aliter accipere,qpasiue Nuc dicimus Med in uoce post iussed rime ut sit primitiuu,σsub tintiusi, er no adiectiun:deniq; ici ac si diceremus Mis. Regi aut a parte posteriore,ais ideo hoc uerbum habere ante se non natiuu, sicut Sues est,sed in neutro genere,quid dubitet, qitu omnia plena fini ex torti' cic.pro Planc. Si quid mea minus interest,id te orte magis delectat. Et pro eode: Non solsi quid cuis debia, sed quid cuius, intersiit. Et pro S lla: Vestra enim qui cunt

summa diligetia,et integritate vixistis,maxime interest. E tae lege Manil. Illud primu parui restri. Vbi eui dicere po*cinus, Illud mea parui restri. Sed hoc nihil ad prinsens tepus. Haec omnia resoluutur in verbu substintiuuam, hoc modo: Si qd minus meu est. Quid cuiusq; est. Vestruest hoc maxime Illud parui minuti sint an reat no dif

106쪽

ALEGAN TIARUM LIB. II. roi Dre natura iterbi substitiui,crhoru duorum impersona ilium uerboru,nisi quod illud naturaliterpost se nominatiuu postulat,baec genitivusta actionssue post sionis, more uerbi ub tintiui. Sed hoc in caeteras nonanibus, ac pronominibus nihil dubitationis habet, quorum genitivi active,pasiue,posse; iue,et si se est alius modus,accipiu-tur. Mei aute,Tui, Suhdiuersam natura habet, Quid igitur Iaciendu erat thaec potue accipiuntur,no adiue, nec

mtiui,no genitiuuspost iiii,3 ide erat,qui est primituir sed ablatiuus,q natura ejigenitivosimillinus,et i genere foem.uel tanqua medio triu generu,vel suauitatis gratia:

ne dursi videretur meo,tuo uo,nostro,et uestro. Ideos

hiablativi iungisibi patiatur adiectiva illa, tanqua actionem,pos Isionenis significatia in genitivo, ut supra demostrauimus c, Meu solius interest, Tua unius restri, sua ipsius interestino Dei folius,Tvi unius, Sui ipsius,nisi in alia loquedinura,de quo mox sub cii. Vnde maxime palam si nunq hos genitivos sumi nisi potueri: Habeo cura mei solius,no Meu solius:Habeo cura tui unius, no Tua unius:Unusquilis cura gerit fui ipsius, no sua ipsius. cur ita id pasto hicsignidicaturriubifupius uel actio vel possio. cuius rei unu exeplum suffecerit exTeret. He,tot mei solius solstiti sunt cavsa,ut me unu expleat et In Heantho.

107쪽

io LAURENTII VALLA E. consortio suo sustinent:u Fili,noli domo recedere reste-ctu mei patras. Quod non tam placuisl e P ristiano reor,gper imprudelium esse lapsis,quwm dicit, Mei Prisciani

Priscat.f. cir eges, Tui Prisciant egeo.Et alibi,Ego V ergilius,tu Verca fuem, gilius,ille Vergilius: mei Vergili , tui Vergil , illius Prist tib u- Vergil. Haec enim oratio declarat meu P riscianu, Vergiliuii aut tuum:no me Priscianum ergilii Leinueternon aliter quam si dicas,Eges mei patras,Egeo tui do rvini. Quod princi ὀ non est prinAtiuorrum , ab eo quod est Ego Cr tu:sed deriuatorum,ab eo quod est Meus, σTuus. Neque discrimen facit,quod hic appellatiuum nomen est,ibipropria m. Vergilius. Eςl0g γ- Si qua tui coodonis habet te cura enito. Et alibi:

h F AEneae mihi cura tui. Lucanus: Aeneaes mei. Quae a Meus,tum,no ab Ego, Tu,uenitit. Itaque sic emc-Lib.f. demus Priscian.qui cum de lingua Latina coponit, antriquitate omne corrigens,nomen su Latine proloqui nesciuit: Mei qui sum Priscianim eges. Tui egeo,1 Prisci

nus es uel, Me Pristiano eges: Te Prisciano egeo. Narra illud Apost.ad Corint. Salutatio mea manu Paulile Graeco est ptu: o ασπασμoris Πιωλου. Tertiam uero eaeptum,quod ide protulit, illius Prisciani egetarecte dicitur. No habet enim caetera pronomιna ancipitem naturam,ut illa tris,de quibus diximus. Adeos veru est,

hos ipsos genitivos restitere consortiusubstitiui,ut ne in posse tuoru quide orma istud pati uelint. Vidimus licere dicere, Meam unius opera, Tua sollim studiu no tamen dicemus,Meu Laureti studiu, Surum Prisciani praedium: sed Meu studiam,quisum Laurretius:P raediusuum, qui est Priscianus. Neque tamen ob id excludo, A genitivos hospasiue accipiamus eo modo quo excplum poncmus. Na

108쪽

ELEGANTIARUM LIB. II. Nu uisuperius docui aliquando duos genitiuos, alter u actiue,alterupasiue possitu,videmus uni iungi:ut, Quid de P.Licinij crini iuris et ciuilis,et potisci studio loquars In Cat. M. Ita sit in pronomine,ut idem autor ad Attic. Mihi uit et x0xς Iuudti nostrae gratulatio tua iucunda, Cr timoris cosolatio grata .E t iterum: V ehementers tua fui memoria deleribitur. Quod si igitur haec pronomina, iue in genit.paρ siue siue mutata in vocem postque tuoru active no admittut genitivos submittiuorum,nunquιd admutui omnium adiectivorum Non opinor sed proprie solarum participiora in participialissimq; gerundiorum, er frequent ime illorum trium ut quidam uolunt pronominu,V niM,Solius, ipsius,et si qua alia,quae rara unt,de quibus mox dicam.Per genitivu cuparticipio:cicero ad Lentiit. Quo-cuns tempore mihi potestas praesentis tui fuerit. Per Ioe . mimnum,sed cum gerundio. Ouidius Heroidum: bdia: ' 'sit modo placandae copia parua tui. Epist.s.lias. Per uocem mutata in posset iuuἰut ad cicerone catomi' epist.samil. benter facio,ut tuam uirtute,innocetium,diligentiam cognita in maximis rebus domi togati,armati foris puriindustria udivinistrare gaudeam. Cic. de Oratore:L. Cras.

suis quasi colligedisui causa se in Tusculamini contulisse.

S ed hoc gerundiu 6t.Et ea excpla,quae supra attuli:quorum unusui sustulit de latere meo ancillae tuae dormientis:ud quod pronome malo referri illud dormientis: quod

est adiectiuu,quam illud ancillae, quod est substititiuu:iti ut si abfuisset participiti,uix tolerabile uerit Iuturu quale Boethi , Solantur moesti nuc mea lata senis. Quintilianus etia solat omittere.pnomeriit, Accepi ateor istu,qui folutus quos nosequebatur,queno gaudium redeptionis, non lautia praelati,no hortantii erexit patris amplexus.

109쪽

. Dist penes.

LAURENTII VALLA E. Et in eodem lib. Rus, eruulos, penates,et omnia utiliora properati istinatione paretis addixi. O infit Sustut esset No lautia sui praelati.er meus:ut esset,No meus hortantis amplexus.Et iterum Mea,ut esset quos Festinatione mea parentis. Poetae etiistequenter. Ouid .Heroidum: Denis quisquis erat castru iugulatus Achiuis, Frigidius glacie pectus amantis erat. Id est,meum amuntis. Idem: Illa meis oculi stecies abeuntis inhaeret, Quum praemeret portus clusis itura meos. Aufus es amplecti,collos in usus amantis, Oscula per longas ivngere pressa moras. Id est,ima abeutta,er meo amatis.Ide in eode opere,fed inusicitius:

Elfesti, er nostros uidisti flentis ocellos. Nostros dixit pro meos, Cr Flentu pro flentiu. Est euim illud flentis genitiuus ingui no accusatiuus pluraI. quod

accelus probat,cum taIes accusativi habeat ultima longa quae hic no est.Hoc dixi,quia quida hunc Iocu exponunt per accusatiuu. Illa diuersitas η eroru, Meos ue Nostros amitis,uix ali ,quam poctae perrassa est. Postrembhec pronomina ue in primitivoru genitiuu,siue in poses tua uoce,ut dixi,maxime gavdent illis tribus,Vnius, Sosius,Ipsius quoru multa exeplκ iam protuli.Nec ab re fuerit icut Vnius,im Duoru, Triu,Qnatuor posse dici. Ite Omniv,Cuiuss,Pluriu, Cr si qua sunt adhuc rut V prum duoru,vel Vestri trire,uel Vestri omnia opera desidero,pro Vesru cicide Orat.li. i i I. Sed volunditi uestrae omniu parui.cvivss,aptiuscis pnomine Dinue suus coiugitur:ut,Velle nosbe,quae sitsua cuiusssentetia:non Sui cuiusq;.Brut ad cic. Q rei vestris paucoru restodeat

laudibus..p vestris.veru ii huic quaestioime Voramus.

110쪽

ELEGANTI ARVM LIB. II. in

EAd stre haec tria pronominu geminari etia IOIenn priora quidem per nurum Alcme, Tete:tertium sene Dura. Vergilius in nono. . Meme,ad in q stci,in me collertiteDru S Rutuli. Et in x i L-Meme duce strrum corripite ὁ Rutuli. In eodem: V erte omnes tete in Dies. Sed hoc uideri potest esse sine nura N o enim est ita acre,eπ ardens,ut apud Quint. Tete hoc loco mulier interrogo in nomi in Declam. Utiao plane senip figuratu est:ut Cic.in Anton. Tuti cesillas incendisti. sest ut dixi nunqua figuratu est:ut ide, H is uiristri inrisanguine aster uscelerata gratulantibus manu porriges,in temptu Iouis cotulitfest. id est, st.

O stras,Vebras, Er cuias,no tantam patria natis-ηeius innuulsed etia partes,σ qu fecta:vt,Ve' strates philosophi non sunt iri populares, σβuorabiles, ut nostrates,qui ab Epicurischola prodierui.E cuiates philosophi uos estis Stoici ne,an Academici, an Peripa tetici,an nostrates E picurei cic.P ut res ne unqu4m Wςςi sp, ib. dere pribe,ut mihi uerba deesbent,no solam isti uestratu epistiat. oratoria ed haec etiam leuia nostrative ' i

Is te, er lae si audire Priscianu uolt ivi hoc defruti Priscaib.r . quod iste spatio propinquiore, Ille autelogiore intelligituriculus autoritas plurimos in errore induxit,qui pro Istud,dicunt Illud:ueluti si ad hominem longe positusiribas,si quid noui in illa urbe est,mihi notiιβciis: P eo, qa'

est,In isti urbe. Quod non mediocre peccatu est.Nam de me laquens dicere debeo, Hoc caput, haec manus, haec cis

vitas : de te vero , Istud caput, im manas ' ciuitas:de

SEARCH

MENU NAVIGATION