장음표시 사용
161쪽
t s L A URENTII VALLA Enabile est. Nunc autem de indeclinabilibus agimus, qualia cr haec sunt: Alioqui, Alias, Nihilominus, Super, er Supra,diuersias aliquantulam a Ciceronis usu.De qua differentia in commentarijsime in huius orationes, eri lius declamationes componenda disseretur.
De Perinde,Proinde, S ubinde,Identidem, Itidem,& Item. CAP. , L.
PErinde, flagitii postse Ac si,uel Atq;li,quum signifi
catio eius sit I ta ut,Fac perinde, ac si tua res esset: id est,ita quasi.csi negatione vero etiam Quam' ut Sueton. Cap. de vita Domitiani, Nulla tame re perinde motus,quam restonso,casu, Ascletarionis mathematici. Quod si nost- quatur nec Ac si nec negatis,accipietur pro aeque: iit Pli ist.1.1l. r. ηilis Iunior, Funus Virgin Romaximi, cr clarisimi viri, Cr perinde stlics. Pro ita, id est, multam: ut idem Cap.:3- Suetonius de viti Galbae, Quare aductus eius no perinde gratus fuit. Froinde ide est quod Ideo,uel potius Ideos: Lucret. lib. - ρmper enim dependet a superiore sententia. Ridi, quo- PQ νψ ψm0ς- rum est Lucretius, accipiut Proinde in eum signiscatio bu eapiunt nem-dedimus perinde: ubi Proinde duasollabas ha-
animates, Ut bere facit. Subinde reperitur pro, Inde,uel Deinde, Stisunt dis imi- tim:ut Tit.Liu lib.i ii. Subinde acceptus a Publio Numiles extri ς' spurius Oppius. Et Horat.adcel.epist.V II r.li.I.
lim 'EYticia si dicet recte,primum gaudere subinde membrorum Praeceptam auriculis hoc instillare memento. circum textu Etiam pro Idetidem,sive Frequeter cum quodi interita xa coorςςt, si tur 'cies crebro ad comitem resticium, an me se Px0 Π ς's ii pUit,dicis, subinde resticio. Cloe.aute diceret Idet, stant, uariat-dem, Subissic utι ηο solet, ne aequales quidem eius, que figura. Varro, Sallustius,caesar:licet illi utantur Noufiuno pro ultimo, multis aIJ,quod cice.non facit. Itide, σ I tem,
162쪽
vLEGANTIARUM LIB. II. ris significit id, uod similiter. laee omnia ab Inde coposita Pris unus, multis alij pronutiari volui accentu in ante- Prisclibi penultimas stabu,qualia sunt ut eide placet) copositi a Quando, Aliquado, S iquado,Nequado,Nunquando.Est enim hoc illima Eripsium copositum ideoq; per π, in tertia sitera scribendu est,no perm,pro eo quod est Num aliquido. Est aute huius monoollabae significatio prae eadequae An ubintelligiis viis negatione. Vt,Nu ego testoli uisquasi dica Ego te non stoliaui. At quoties per negatione interrogamus,subintelligitur a matio:ut,rso ego testoliduisquasi dicat,Ego te loliaui. Alfirmativa auterestosio haec propriae 'Etia. Vt uidistime hodies uidi
NVncsolet usurpari sine significatione teporis: ut de Lib. iDiuinatione Cicero: Quae quide multo plura eveni renis ad quiete integri iremus:nue onusti cibo, m vino, co Ua,et perturbari cernimM. Et de Oratore:Etsiis hu
iusmodi genere nihil est et nisi 'fum,dis imitationes
latum,maior ars aliqua e fiet requirendumve ego quid dicam'E t in eodem Namsi ita diceres, G cxtera.Ninc u ro fateris, σ caetera.
De Bene,Male, Peius,Pessime. C A P. LII.
EEne,nonunquiaccipitur pro Valde ut cice. Habctis De Ora li. sermonMenelangum. Quintil. Qua multa diperte, Lib.ir. capsummiss clamoribus,quae neq; ad iudice,nes ad declamationem pertinet decaciuerunt,bene sudates, benes comi-αti perfra reduci GHuic simile quiddam habet Mulci
163쪽
reo LAURENTII VALLA Eut comici sequeter ututur. Male mihi timeo:pro eo quod est Valde timeo.Cicero in Bruto: Addebat etia. s ad repertinere credebat,scriptores illos male mictatos .id 6t, valde,Cr quasi bene mulctatos,sed in malu illoru: ideoq; no bene dixit mulctatos,sed male. Neq; id solu i possitiuo adverbiosed in superlativo quoq; ut Psime mulctatos.
Atq; adeo in coparativo ed frequetius cu uerbo odi : utiae in Philip. Quo nenigne ueterani peius oderui. Peius, Epist. 1.lib. . quasi magis, Cy ualidius.Idem ad Maria: Oderum multos .epi, petiis hunc,quam istin ipsum clodium: Illum enim oppugnaveram,hunc destnderam. Nec tantum per comparati- uincam hoc uerbo,verum et iuper positiua m. Ut Teret.
A ςς I -Adelphis:-Illud rus nulla alia causa tam male odi, nisi quiaPrope est. tam male,pro eo quod est, Tam valde.P er Epi Phaed δd aliud autem uerbum,ut Ovidius Heroidum: Hipῖψ'I' Pelia adulterio turpH adulter obest.
De super, Supra,Intra, Insea, Subter, CAP. LIII. .
SVper, Cr supra,licet in eode loco sedere positiit, tamein hoc plerus disrut, quod illud contigua m est, hoc interiecto spatio. Vt, Sedeo super lapide,magis qui supra
lapidem. R ur Is, Aquila uola uel,nubes pcdct supra nos potius,qua super nos.No tame sic empe ut apud Quint. Nec ulla est supra terras adeo rubiosa bellua, cui no imago sua sancta sit.Et Liuiu lib. x L iii I. Vbi circa muros subter terra p dies quindecim pugnatu est. Intra, Cr insta etiadi runt:quia Intra ad numerum, Cr spatiu restr
tur ut,Intra viginti dies: er, Intra muros no aut insta uiginti dies:uet,insta muros. Insta ad dignitate,et adlocurrit, Infra dignitate mea est: Gr, Instu tectum, id est, subter tectum. Denis Intra habet relatiuu Extra: Insta uero Supra. Subter quos relatium habet super: ideos tactum rei
164쪽
ELEGANTIARUM LIB. II reistre significat. Vt, Hic urinator mirificenarit, dimrus subter aquam.
Sicut,habet nominquam uenustite magna, atq; utilitatem in diss)onedo,quoties antecedetem annehit cἄρ- qtiente fiententia:ut apud Quintil. Sunt er alia ingeniri Lib.r. proce. quide quae adiuuit,vox, latus patiestabori valetudo,c multi,decor: uae si modica obtigerui, postlint ratione , ampliari. S ed nonunqua iri desunt,ut bona etia ingenij, studias corrupant cui cr haec ipsa sine doctore perito, studio pertinaci Iegendi cribed dicedi, multa, Cy cotinua exercitxtione per se nihil profunt. Plin.lcv i 1.Ferat CU Is crassum auu cra' in parthis interepti nuquam risi sic, ob id αγελοι- vocatum ,sicut nec fesse multos. Seruius grumaticus hac dictione et bene,et requerer utitur. P os sumis eode modo,quo Sicut,usurpare duo alia, micadmodu, π Quomodo,aut si qd aliud est eiusmodi naturae. Habet cr alia natur; sicut,ut no imodo res similes copi
rias ut ide Quint. Sed haec eloquedi praeceptasicut cognitionisunt necessaris,ita no satis ad vim dicedi ualent, nisi illis quaedi acilitas,quae apudGraecos εἴ p nominatur,accestierit. Quod licet dicere etia per V Cr quidestequcutius:ut ide,Quod ut optimu, ita longe dissicilisu sed in hoc genere sermonis bona sibi parte uedicat illud ta. De quo hoc etia addi. s nonnunquiaccipitur pro Iris , scd hac diffretia,ut nunqui ipsum antecedat in eadem sentelia ultera dictio.Cicero in Tuscul.Iti nobili ima ciuitas Graeciae,et olim potet ima sepulcru ciuis sui ignora Jet, nisi ab homine Arpina didicisset. Postumus p Itis sic dicere,Itaque civitas,uel ciuitas itaqeode modo quo Sic,
165쪽
r s et AVRENTII VALLAE nemini dubius, in ὀd,resolui per Quia: Cr Quo,per VCCr hoc in loco a Cicerone significari causam ejicientem,cui competunt Quod, Cr Quia non finalem,cui co petunt Quo, Cr Vt: quod liquide probatur, quum in ea-Omsententia de utras causast mentio. Quale est, Non castigo te, quod odio habet,sed quo meliorem esticium. In primo membro est causa ejiciens. secudo causa sinu lis. Μ utemus iteru cui sic:castigo te, no quod odio habeased quod amem. Rursus,No castigo te, quo uolupα-tem ex columelia tua contraham, sed quo meliorem reddam. V bi est Quod Phic posse poni inita: Cr tibi Quo, irhic Vt,uel duplex,uel simplex,um dictum est.
De iacio ut,& Committo ut. CAP. XXXVIII.
Cicero dese- T Nvitus mi,ut c.Flaminium de Senatu ejcere. Et alibi nectute: I ide cis. Faciedu puto, ut paucis ratione nostri confiiij Ad Η ς ii 3- demus. Et Quint. Quod si nemo iamratur poetas maxi-
' 'μ' uocarent. Discrimen habet hic loquedi modus ab altero. Alibi nis sit aliud propter aliud,ut quu quis invigilat diligentius Aciendae mercaturae,cur id Ariat interrogatus, ut liberi mei honestius uiuat,rsiodebit. Aliud est ergo, quod ipse ficit:aliud propter quod hoc ipsum mit.N o itiin exempla a me modo recitatis. Quid cato stcit,ut Fla-rmini:ι ejceret de Senatu Nepe id ipsum quod Mit. Quid . sciret poetae,ut in inuocet Nepe nil aliud, nisi s muse inuocat. Ide est igitur in genere huiusmodi principia Lib. 3. Ossic. σ Missue opera, Cr ridictus. Ide 'cit Cic. quoda hη loco,i uerbo. Comitto: Quisecuda natura uiuere uolet,nu- qua comittet Italienu appetat: Cr qae alteri detraxerit,
vivere voletinunquam alienu appetet,ut insuperioribus, Invitus
166쪽
ELEGANTIARUM LIB. II. Iis Invitus c. Flaminium scitatu eieci: cr, paucis ratio πο-
stri consilij est reddenda:Cr ita in caeteris.
Vo , er Onu,quiddi peculiare in oratione exhibent ut in Bruto Cic. Augebat etia molestia, quod magna sapienti: ,ciuius bonora penuria iam in ciuitx- sem. te esct Idem ad Pluvcsi: Quo in periculo nonnihil me co-μtitur,quum recordor haec metuitidisse. Quid est,quod augeat ciceroni molestia aut quid eucosolatur uel quod
magna penuria sapientum esset,uel quu recordaretur suae providetis Nepe hoc ipsum,quod magna penuria sapientium eset, er quod illud susi consilium recordaretur. Ideest igitur id, in quo molestia, consolationemque capit, erpropter quod ipsum molestiam,ac consolationem capit.
Qua de causa, Ut,Tamen, ct similia abiiciuntur.
quandoque ab oratione. C A P. XL.
SA epe 4dmirari soleo, quod nunquam tibi graue ρη Cican Cato,cture esse senserim. Quid miraris scipio te no sensis Μοψ'se,quod sentire no postes Quippe quod ηuquam fuit.Nirarιs,quod nunquam senseris me fuisse Iustu , qui nunqua ui s Miradu potius foret, sit sensifes me luscu, aut grauiter tolerunte senectute. Verum sic locutus est Scipio cincatone, quasi diceret. Miror senectute tibi, ut sientio, non esse graue Et alibi ide Cicero Declarat aute studiu bell, Libr. Ome. cc gloriae, s stituas quos videmut ornatu fere militari. G ς magnani No s nidemus, sed ut uidemus, s funt statuae ornatu stre '- - militiri,declaratur studitu bellicae gloriae. Et alibi : Nota itime siti fama delectat, it a praesertim, quam sestero amicitis nostrae memoria sempiteream fore, pro eo,quod est, Quam quod amicitia nostra ut Ibero sempiterna erit. Et alibi: Na etia colenitis, sensistis tam chara populo Philipa.k s. Romano
167쪽
uo LAURENTII VALLAE Romano Auli Hirtij uitam uisse pro eo quod est, Quod,
Ad Heren. in ut sensistis,dim eburauim Hirti pop. Rom. fuit.Et alibi: Px0 zm- Eteosti uio ius hoc negotiu suscepimus, ψ te no sine causa nesse cognoscere rhetorica intelligamus, pro eo quod est, Vt intestigo,non sine causa uti cognoscere rhetorica . Canis. Quirissi in ii . Sicut Polγcrutem quuBusirim laudaret, Cr Cirtemnestram, quanqsiam is, quod disimile non est, coposuisse oratione,que est habita cotra Socrate,dicitin . No est hoc, Quod coposuisse dicitur oratione contra Socrate, simile illi, Quod laudauit Brisirim Cr cIγtemnestri,sed hoc ipsum,s coposuit oratione, ut dicitur. N sdu ortius opus peri sit etas, terra manibus subegit, crdi cultate labore perdomui, T inuito solo nonihil tamefoecmidicitis expresi, ubintellige qID:sjk, Qti avis solum es et bruitu, tame nonnihil exprsi secunditatis. Et, In bis pristine 'rtunae reliqui s ita eris, Gr afflictis,dimec haberet quosda quoru animos ne sipplicio quidesuo sati re posset, id est, quiuis reliquis pristinae fortunae miseerasset,er assiictae, rime haberet quosda, cre. Illud hoc loco non omittamus,quaerentes ubi est quavis dicet,etssi, quan-qvam milias,et dime,unde incipiedasit costrui oratio Vtrinq; prohiberis S ed nimira a verbo cui adhaerebat rime,ipso rime excussorquod idcirco in ligatura, er quasi
iunctura orationis incerta est,quia oratio unde no debuerat,inceperat. Ut,Etsi vereor iudices, Cr caetera. Quod
ibhd ' si a principali uerbo coepisset asperuacuu fuisset isserere reme. Niic igitur quu recte inchoatur, illi dictione ut superfluam,quasi unctam licio suo debemus abi cere.
Vncirit,licet ide significet gi solum, umestre so et aliter i oratio is serie distoni,nec recipere post bet is
168쪽
ELEGANTIARUM LIB. II. ut illud,sed etiam ut solum,ut tantam,ut modo Aciut.cicero pro Deiotaro: Quod ipsum etsi non iniquu est in tuo duntaxat periculo.Et de Oratore:Ita loquamur,ut ei tradamus eu durixat,qtiae nos usus docuit. Quintilianus i unde Cap. 3
cmo:Ergo quu iudex i priuatis, ut praeco i publicis dicere de ea iusserit,leniter cosurgedu,tu componenda toga, vel si necesse erit de integro insciedd,dutaxat i iudicijs: apud principe enm,CT magistratus,ac tribunalia, no licebit. Paulo post:Narratio magis prolatam manu, amictu E .lib.&ca. recidente,gesta distinctum, vocem sermoni proximum, er tamen acriorem,sonu simplice requentisime postulabit in his dutarat,qualia haec unt. Cuius tame, π Paulus praeter morehae didioe funt usi. Alter enim alis':Fabros lignarios dicimus non eos duntaxat, qui signa dolant, sed omnes,qui aediscant. Alter sic: Quu tutor non rebus dum lxxat,sed etiam moribus praeponatur,in primis mercedes praeceptoribus,no quas minimas poterit,sed pro Acultate patrimony,pro 'cultate natalium costituet. Semel quoq;
bonu praestitit, ed omnibus interfuit bellis, quae gessis.
De Quandoquidem,Quando,Quatinus,
Vandoquide, er Quando,idem significant: er φ
gniscant Quonii.cicero,et Vergilius frequetius superiore utatur, Quintilianus posteriore. Cicero igitur de Oratore:Qnae sunt i hominu uita,quadoqde i ea versatur orator, is ea est ei subiecta materia,oia quaesita,auditi Iem,disturari,irumta,cognita est edebςt VcVilisi; Abhhia te Quandoquidem Ausonios coniungi foedere Teucris. sine Quide Hic tibi Aborent quido haec te cura remor Aeneid.t. det.σe. Miraris cur Priscian.irta Vergili u Qvido, Prisc.lib.is.
169쪽
LAURENTII VALLAE pro Aliquando exposuerit: Aeneid.io, Astera queis nutura loci dimittere quando Suasit equos.quod accipiodsi est pro Quonia: ut alibi:
Amei - se,quando ultima cernunt, . Extrema iam morte purant defindere telis.
ise N ςRP I' latriaim:Quando igitur orator est uir bonus iiqiit citra uirtute intelligi non potest uirtus etio quo di impetws ex natura sumit,tame perficieda doctria est) mores DEEiam ι. σηte omηia oratori studijs erutexcoledi.Eiusdesignifica- si verum ele'est QVatinus apud secula duntaxat Quintiliani. Is itigantiam Val ait: sed quatinus luctus nostri in ius uocitur,et steti didrulae codice Da- tandu est,Cr orbitati sue mater irascitur,superemus, qua Mahe: hEnd. ςηφ re no possumus.E t eius discipulas Pliniu Iunior:Et non hye suam tis negatur nobis diu uiuere, relinquamus aliquid, in evexercuis quo uixisse testemur. Quatenus autesignificat inqua set limam. tim,sicut E atenus in tantum.Cicer. in Laelio: V idendu est Epist.7 lib, I, quatenus amicitia tribuendum est. Seculis aute Quintillant,quod dixi,a Liuio, Vergilio,Horatio exordior:quo Satyr F ub δε riau ultimus in Sermonibus sic ait: Surrentina vor,qui miscet rce Falerna Vina,columbino limam bene colligit ovo, , Quatinus ima petit uoluens aliena vitellus.
De Igitur,Ergo,Quare,Quamobrem,
I Gitur,atq; Ergo brevioribus adhibetur coclusionibus: Quare, Quamobre, Quapropter,maioribM : nisi ita dicas, Nescio quare sic loquaris,Intelligo quaobre sic β- cias. Illud alit primu,qs protuli, a eud signi'adu coniunctione partiu orationis adhiberisolet, er stre post ali- quam re interiectam,quasi in hunc sinfum, Ut autem continuem:aut utpergiadsequetia, Ac ne sim logus in exe-
170쪽
ELEGANTIA R VM LIB. II. usplo,ut necesse foret,asseram breve ex poeta sumptum.
Et certamen erat Corγdon cum Thγr demugnis: Ver eclος Posthabui tamen illoram mea seria Iudo: Asterius igitur contendere versibus ambo Coepere. Ergo,etsi rarius,tamenoriliqua, er hoc modo usurpatur.
A Drst exponat pro ualde:nt Teret.-Adolescete adeo In Eunnch. nobile. Signisicut etia Intetntum,nonnunqui sequen- act I s Πρι' te Vt, nonnunqua nonsequente: ut apud Quintilianum: cuncta si uidetur iura percurrite,nisquiadeo pro nobis solicita laxest,ut qd' praewt extorqueat. Dedit caeco talionis actionedio munus recusantis hispellit:iniuriaris, cindis agere permisit, ed non cogit inustofladeὸ pene levius est ultione perire,quam potestite.Genus struitutis est coacta libertus.Hie eade sentetia tueriis dixero : Adeo ut pene leuius sit ultione perire,qua potestite. Na sepe hoc
modo legimus adeo posita c um uno verbo, non curn duobus,quale fuerat exemplum superius:ut apud eundem,Aequior protinus restondedus,omnia parari no postiunt, adeo ut paulo minus promptis etia noceat scripsissee,si alia ex diuerso,quam opinati fueris occurrerit.Licuisbet hoc etia sic dicere, Adeo paulo minus propiis etiam nocet scripsissee. Idem e cit usq; ade),σvsq; eo,ut apud eundem: Hinc rumor, Cruana de se persuasio,usq; adeo ut illo discipuloru tumultu in latis parum a preceptore laudentur, ipsi de isto mulcsentiunt. Sine ut, Cr per indicatiuu apud Cicerone:Ne siquando ei dicedis erit de iustitia,deside, De ora, litat
mutuetur a Platone,qui quu haec exprimeda verbis arbitraretur,nouam quandam finxit in libris ciuitate, usq; eoida,quae de iustitu diceda putrbat,i vitae cos retudis, et ak s ciuita