장음표시 사용
551쪽
uel per me licet rideas,tecu etia risurum,quam ut inquit Lib. seres r. Horatius ridete dicere uera Niluetit. Rideas,inqua,noso derideas.Nῶ Cr propius ad uerim te accedet meu superi tio ridicula,q tua cudetractione derisio. Nec nihil bella, nec incocinna, nec ineptas, coparatio erit. Sise que-
ddmodu tres silij saturni si uetustiti credimus omnia inter se diuiseere: ut Iupiter coetu, Neptunus maria, Pluton inferos sortiretur: itet tria pronomina inter se germana, er inter caeteras uoces primaria,tu omne personarum
na mersi coplectutur Ego simile Ioui, cuius prima est dignitas:Tu simile Neptuno,cuius secuta:Sui Amila Pluto-ni,cuius tertia tu ola derivativa per totide casus singula sibi uedicat.Na quid est,quod no meu,alit Tuti,aut Suum dici queat s er licet sui no cotineat tertia omnino personam,time illius veluti fons est,pers ipsum ea tota nuncupatur,ditius nimiru ac lacupletius utroq; alioru,quoniam plures uoces posidet tertia persona, g reliquae. Et hine quos Plutoni comparandu,qui Dis a diuitijs, Cr eadem . causa Graece Pluton appellatur. Et eo quide magis, quod scut Pluton do ctum lucis sentit,eiusq; impertu omne ex alieno pendet orbe, quod hinc illuc animae descendulsine quibus no existeret illius regna: ita Sui, er delictu nominatiui habet, cr nisi regime eius aliunde pendeat, nequitsu istere, Cr quod ad re maxime acit queudmoda Plutone praeside,bene males factorum iudicia exercetur: silein usu dictionis huius, ne males loquetes praecipue iudicatur:ut qui ex hoc iudicio absoluti discesserint, ij optimo iure liqua ad Eb ueat, cus Vergiliano Anchisa dicat: Aeneida. Quin suos patimur manes:exinde per amplum Mitimur ElUum, Cr pauci uri arua tenemus.
Qv re si pronomen istud nnto Deo copararipotest, cura eius
552쪽
DE RE cIΡRO c. s VI ET SV Vs eius tradlatio perexigua,pers exilis exiyimetur Libuit iocuri Iones,du nostram materii munus uidelicet in te meu no esse tantopere cotemnendi ostendere volutam. Sed id ipsa tractatio planu 'ciet,mes non modo potuisse illum Labγrintho comparare,sed forcisis erit intus ML notauril,id est,dseruisonem habenti. De cuius natura. Cr ustu cum alij veteres grimatici nonnulla,ttini Priscianus cui inter caeteros stre tribuitur palma pinulta precipit, cir haud scio an ulla de re diligetius,ut mirer ste latium loquendi consuetudine defluxisse de uia.Nos bullis modi erroris causas ut aberrantes reducamus in uiam quoad sculαs stret iligentius tradere conabimur.
In quo distent S ui,' suus inter nos,
ipsa intersit Neq; memit ad signanda disserentia illud
aspiraresolare,qua pro hoc poniturista nescio an omnes id scriptores observarint.Certe nec ora editiones seruatu habent, cr quae habent, vix tibi, Cr si tibis haberent non rimen in totu linguae Latianae restonderet. Praeterea hoc
553쪽
66 LAURENTII VALLA hoc ipsini copositu priae Gudaes fione accomodari,nosolu tertiae,ut προσεδεμ ημὶρ ἐια τοιρ,apud nos si verbust e uerbo absurdistinu, Attedite nobis sibi ue nobis μbi ipsis:cu tuinde signiscet Nobu ipsis. Postremo apud Homersi, si qui sunt ali , excetio in locis reperiri I,Q, ε hoc est,sui,sibi eup Eius,et,eu,eosue pro Istius ,
illu,illo:cuius autoritate imitatu nostru inuenio nemine.
Ita Cr sua natura interdu deserit hoc pronomen,Cr in lacu au aliud succedere patitur. Quod nobis adeo denega, tum est,ut sicuti M ei er Deus, Tui er Tuus iri Sui CrSulis nequeat alteru pro altero poni,quu no Latina sit, sed barbara oratio,Ego amo amiciι me uel tui,Ηic amat filiu Di pro, Meum, Titu,suu. CT,Hic me credit omnia facere more meo,odio tuo,inuidia sua p, Mei, Tui, sui, quae apud Graecos non est disterentia. Siquidem ut alibi probauimus Sui,ut Mei,Tu Nostri,Cr Vestri,pasiue semper accipitur: Suus uero,ut Meus, Tuliue. Nostrum, Vestra,Noster. Vester,posti me,ueIactiuerquod Priscianum ignorasse ob Graeca forsicin imitationem quam nuru,rim uerim est. Quum ergo tot sint quibus a Graeca nostra dissentit oratio,no quid illi dixerint est intuendu, ne in eundem in quem nonnulli sicut ostendam errorem incidamussed quid nostri,quorum autoritate imitamur.
Non esse tria genera constructionis praedictorum pronominum , sed reciprocationem
HAec praelatus, ad re ipsum uenio, cuius P risciae tria
genera facit. Vnu,quod vocat Reciprocli,quu pronomen in seipsum reflectitur ut,Cato amat se. Alterum, quod uocat Transitione,quu per derivatium eius loquimur:ut,cato amat suu filium,sive catonem amat suus m
554쪽
DE RE cI PRO c. s VI ET SV Vs. ης lius.Tertium quod uocat Transiitionem,qua accedit alterim membrum: vel in primitiuo,sic cato precatur me,ut sui miserear: Velin derivativosic cato precatur me, ut sui iij miseerear. sed optimu fuerit eius ad liter a subjcere uerba, eas aliquito longius repetita quoniam non in unius tant m quaestionis usum repetentur rite haec sunt: PHbefiua uero modis costratitur tribus cum verba ist
uel extrinsecus tras erutur. A' posse ore in pospessene: tit, Doceo meu filium,doces tuu discipulu, docet ille sua auditore. ae possesione vero in possessore ut, Paret mihi meus filius, paret tibi tuus cliens, paret illisumseruus. Extrinsecus:ut,doces iv,uel ille mea filiu: doceo ego,uel ille tuu*iu:doceo ego,uel tu seu,uel illia liv. Sed melius hoc pertransitione ut, R ogat illeme, ut docet suus Ilum. cum enim Suu sit relatius; exigit, ut prius cogno'
scatur nona possessori fuit qua restratur. Et scienda, s omnia posset tua,possessoris quide personisecundu primitiuu significat. Posi io uero ipsa tertiae est Monae, ut
Meus, Tuus,suus,quomodo Cr nota quibus iunguiuar ut
meus pater,Tuus silius,excepto vocativo, qβlus in primae reme posse iubinuenitur,quusecudae copulatur nomeMut,mi pater,o mea Tullia .s noster Chremes. Omniaminesqb ira in genitivos primitivoru, no solum nominibis sed etia uerbis tractuuis sociadi,possunt resoluitat, Amicum meu moneo,pro amicu mei: Cr Euadrium filia Turnus interficit,pro Euadriflium et unius filivsab Aenea uictus est,proDauni filius. Hoc aute interest inter posse; tuu pronome,ut N eas.Tuus,suus, Cr primitivum N ei, Titi, sui,s voce polli tui genus,et casurim numerus ipsius pubes.ostenditur,et ubi tilia qde uerba pos
555쪽
ηys LAURENTII VALLA Assiuis cotuum ad possessores restruturrui,Tuussum filiis,σ Meus pater es,et svus est illius servus Et aliquatb poster : Nos vero primitivis quide Lisi,misci a seues p reciprocatione:ut, sui potitur, Sibi indulget: uespretrisitione utimur ii,Hortat me iΞe,ut sui potiar, Rogat te ire,uisibi indulgeas.Possesiuis vero quu i ea poses tuorumi trusitio:ut, s viseriit mi eretur,et suo Seruo prodest,ta Suam feriisi diligit. Nec aliter ine potestsupradictu poJesum tertiae personae costrui cu alijs extrinsecvi nonis,nisi per trasitione quomodo σprimitivum eius id est,nisi prius a posFessore eius prosicscat in ulla uerbi persona: Cr sic ab ida rursus ad posse ione
tertiae,sicut Cy ad servi, Rogat me ille,ut suusseruus ministret mihi uel tibi: Precatur me ut sui patris imperear. Petit te ut suo prosissilio: Obsecrat cicero Varronem ut suu erudiat gnatu,Et notanda s quu a tertia in tertia sit 'trusitis personam,in dubiκ venit possis ad g pertincutearu ut,Rogat iste illunesto noceat silio, ambiguu cui' filio uo istius,an illius i an rogatis,an eius qui rogatum:
fuerit hac diu oe,quu et ulla genera,et aliae stecies esse posint,ut posterius apparebit,nes haec ipsa satis itere sedistium sint. Quae enim species hec erit Cato tapit me amicusibi,uel suu: Optat te coli ase, π a suis: Ait domutua se autore extructa uestia pecunia: R elinqui Reip. testimoniu meae in se uolutatis: Rex est domi suae latusfua gloria: S ita queq; delectini: Terra per festa: et alia plura:ut yrtasse sicut expeditius ta satius gerit haec ota appellare Reciprocatione :qd propemoda Priscianus ipse confite
556쪽
DE RE cI PRO c. s VI ET SV Vs. 4ς confitetur,quu loge post inquitmo aliter rime hoc fit nis prius a tertia persona uerba aliquod ut diximus princi catur ad alia extrinsecvi Voni, Cr sic ab ira p retrausitione ad ea reciprocetur aliud uerbur ut Rogat me ille, illud se uenii: Petit re,ut bides:Hortatur milites imperator,ut se largo potiatur. Quapropter hoc tanqtiam generali uocabulo si modo ausim dicere solo utipos M.
Vnde dicta sit Reciprocatio. CAP. m.
Vod ex eo dictu est,quὸd sicutreciprocatur stiristus,qusi recipitur,et unda uissim dilues litus, erE uripus ad pristinu sibinde cursu redies reciprocus est: sex haec pronomina alteru primi iuri alter si deriuatium ad id unde prodierat,reuocatur. QuodGraeciιδοπαθ Cr ιδιοπάθων uocB. Pristianu sinterpretaturisvi passum, 'TSui pagi F,tum dure,tu minusas M.quia sui ut diximus tantummodo pasiue accipitur. Satis autem erat R eciprocum,er Reciprocationem dixisse.
Quomodo soloecismus admittatur In Sui,& Suus. CAP. II M. ,
ET b c quide quomodo sit utendum,exsuperioribtu liquet. Quonu aute modo aliqui abutantur, Priscianisostedit,inquies: Terti e uero personae possiusi sine uoce ultera significante possessore suum,no potest adiungi alij personaep se. Sidica Serum sum mirisirat mihi uel tibi,
soloecismu facio. Propemodum i e praeceptor hoc pronomine abusus est.Ego dixi Ipsius, ut referatur ad possessi tu potius, qua suus, quod reseri videtur ad uoce alte ra,qs ille nos ηtit. De quo latius postea . Sed cur de pri-imitivisoloecismo otrusit exepti s quaeres multumsciebat
557쪽
LAURENTII VALLAE est A curae Restu. Tu suilli cum eo. An quod temporibus eius in hoc nunquam,aut uix unqua peccabatur Quippe cum hac quos tempestite minus in sui peccetur quam ius uus.s icut enim dativo et ablativo postposim praepositione Cu,prout exeptis docui, cr nonnunqua*rsitan geniatiuo,ut Feci amoresvi,uulgus utitur: ita nostitur accusativo,ublativo . re enim e vulgo sic ἰοquitur Vidi se: Pergo ad se: Indigeo se: Redeo ad se: Ucth sficia null': ut si recte ratiocinamur,minor fit eius pars i qua peccat,
utpote n3 plane p duos casus at vero in Su sp omnes.per . nominatiuu, quale luit Prisciani exemptu. er inopposito ut,Hoc est opus usi,per obliquos: ut, Egosum amicus
patris sui: Tu non places filio suo:Legisti librufusi pone , hoe ad pedes suos:Libris suis stuor: In hortis suis coenauimus pro eius, siue ipstus ue illius:quae dici no Latine, si qua ratio est,reddi i, potest: In primitivo quide s quilinter huc modu loquendi quem reformidant,er illam quo utuntur,nihil intersit palim est eos semp enimAlsitasse
ipsa conuincit ud contone peccare,ut nuper quendat,terurg Graecaru ignaram,que quod negaret propter I quendi eo uetudine dicendii esse Aristoteles,in sum perra .eotatu/,non ne Aristotelicus omnes dicut Quus istere' spodisset,etiam:ergo,inquam, et uestro testimonio dici debet Aristoteles,ηo Aristotiles, ut feri posit Aristot licus In derivativo aute quod conseques est, quum hoc sit eiusdem naturae,quod illi tanqui genitor uel domino,uei duci no licet ad huic uel silis,uel feruo,vel militi no licere .
prima causa cur sui,& Suus abutamur pro Eius, uel Ipsa uriuel Illius. CA P, V.
V Erum hic qui iam,nesi hac mea ratione contentus, ncque Prisciano satis mei habens, aget nobisit
558쪽
DE RE cI PROCIs sv I ET s V Vs. αο autoritatibus,opponetq; Vergilianum illud: ' Tum breuiter Bursen nutricem usuri S labet, Aeneidin. Nans fiam putria antiqua cinis ater habebat. Quod haud dubie illis mile est,seruus sum mnistrat mihi ue,seruusuu vidi, Cr caetera quae protuli paulo ante per omnes casus exepti. Vbi etsi abest ad quod restratur Suus,id tamen subauditur: nemo enim dicit suus,nisi de eo,cuius habiti sit metionit si rogati, Vbi est Titus Respondeas,Nescio,seruus suus est hic,uel seruu suu uidi. In quo si soloecismus emer inversu Vergilianosit necese est. Sin in hoc no erit, alio ait Pristian.in illo esbe. Quid
igitur ad hoe dicemus Si vergiliu duramus,tantsi vira,er poetaruem Latinora longe principe,quis ferat σ non eius autoritate qualibet ratione potiorem existimet Sin P riscianudum omnis huius rei aras ibverteretur,nullis aut superuacuum maximoru autoruluisse dicamus observationem oportet. Ego etsi uideo Prisciamι si modo animaduertit hoc disimul be, tamen ipse no disimulabo aut iam non disimulaui potius: quippe qui superioribus ex lusimile esse costssus sum. sed uel poeticam licentia
excusandam reor,uel operta imperstctionem,Etenim credere libetVergilium,cum talem quedam versum faceret,
Nanq; fiam patria liquerat tellure sepulta, impeditu prima hiaba uerbi toga, mutasbe forma dic edi ais ita in soloeci mu si dictu is est ncidisse. An no illud huis exsuperiore lib.etsi no per simile, dime no distante Frsus est Viuite felices,quibus est fortuna peracta iam G. Aeneid.3. Pro Vestra,positu est Sua Quod si quis dicat positu esse
pro propria,rectes hoc dici:ut id recte diceretur,viusere felices, qbus est fortuna pacta tu propria. hic nihil dicit,cum suu etii pro proprio acceptu natura tertiae per-
559쪽
sonae no mutet,nemos sic Iriuatur : Est mihi,aut est tibi . .' ' sum scribendi mos:quum tamen dicamus,Est nubi,aut est tibi proprius scribedimos: Na in illo huius eiusdem po Aenei . versu Qvisq; suos patimur manes no refertur id suos,ud prima personi,qa sic resoluenda est oratio:Nos patimur manes sed qui s nostru suos.Eiu modi pasta reperiutur emplarvi, Quuin bibliotheca nos ad suu quis studiulibros euolueremus.No est aute huic V ergiliano, de quo Epist. Penel. distucimus, Ouidianuidue stimile: Restice Laertre,ut faia vi c sua lumina condas: Ubi nonnihil rationis est, quod virus verbum eidem suppositoseruit.Haec igitur V ergilii autoritaι ersi qua sunt eiusmodi apud alios loca, quorunomnulla posterius attingam prima extitit causa ut iam causas enumerare incipium uulgaris erroris.
Secunda eiusdem causa. CAP. VI.
ΑLtera,qu)d nonnullta in locis siue hominu,siue temporum culpassibri corrupti sinit:ut apud cic.in Satilustium, Quod si istius viri memoriam uicerit,abam Patres conscript 1id ex oratione ed ex moribus suisem re debetis. Quem locum nisi emendetur non conmo me expositurum.Atqui e exponere posse confidunt,ut in toti sententia c in verbo Suis,quid ratio poscat,non resticiunt. Nec solum communis est huiu=modi menda libroru, sed etiam priuari in uiscvii s codicibus. Nec aliunde actum est,ut s,encleticam quidam praeponant quora funei Ebrurdus er Alexander nisi quod Vergilium mulla le-Aenesium gunx.ut in illo versu, sesam ambobus Teucriss uenire
1 Tque hae quide causae citra nostramyrsitan culpam
Asint. Totide aure quae sequutur nobi3 uto lignatae sunt,
560쪽
DE RE cI PRO c. s VI ET s V Vs. Iossunt,nonnihil ex duabus superioribus alimenti fumentes. Prioriquando non praevidemus quo rostratur hoc pronomen,qundum ambiguitate decepti ut apud Vergilium, En Priamus,sunt hic etiam ira praemia laudi. AeneId. s. Et apud Quinti. Icis accedam in pleribs ciceroni,atq; in ijs ero,quae indubitata fiunt,breuior, in quibusu pavli fortasbe dissentium. Na cum etiam iudiciis meam ostenderosum tame legetibus relinqui quasi id suum de cis cerone dicatur,no delentibus.Et alibi,dum idem utitor cur ciceronis ex Isim cotraxerit,inquit: Quae querant Ioglare,no uis verbis exposui. Suis acciperet pleris pro Ciceronis,quusit accipienda eo modo quo Hud: E xponaaltercationem nostri suo ordine, ac suis verbis. Ide quos in primitiuo coligit,ut apud eundem: Num cr de filio nihil aliud perdiderat taberu,nisi dicimec iam timebat, ne ille,quo fruebatur, mori possexplictibus,lucr miis pene improbe dixerim parcius utebatur, nec sibipermittebat dolor Iugere ueniente. Nam id sibi ad dolore ror . tur,no ad matre. Permulta sunt huius generis exempla, in quibus errandi ambiguitas est causa,ex quada rei sitalitudine nobis labatibus:ut quia illud bree dicitur, Ado- Iescens Vidue a me increpatur, obiurgatur, castigatur, hoc fuis no placeta ideatur Cr hoc bene dici,Adolescen tem Vidue increpo,obiurgo,castigo , qdsuis no placet:
quod inurustitim iudicio auriu probabile est hoc autem secus,eν perinde est ac si dicas, Me increpare adolescentem Vidue obiurgare,castigare uis no placet: nisi quis uelit uerba haec actiua pastue resolui polbe,Cr huius ge- -
neris lacu illum esse ciceronis: Qv laute annus ei primus ab honoruperfunctione aditu omnia consensu adsummi autoritatem dabat, is eius omnemstem, ac omnia vitae