장음표시 사용
531쪽
LAURENTII VALLA Eritu tribus modis detegitur,et tribus poenis ubi dii Aut
enim casuniatur,aut praeuaricatur,aut tergiuersatur. callinitia si fisa crimina int edere: P raeuaricari si vera crimina abscondere: Tergiversari,in universm ab accusatione desistere.Et post iteru: P raeuaricatore eκ esbe ostedimus,q colludit ciι reo, eT tristitiue munere accusandi defungitur,eo s apprias quide probationes disimularet, fisas uero excusationes admitteret. QRod nos quide veru fatemur esse,leges antiquitus de praeuaricatoru poma fuisse, it Cic. Philipp.lib.ii. Vereor Patres conscripti,ne
qs turpifimu est praevaricatore mihi opposuisbe videar
ceteru vi praetereu,quod cic.idem in Partitionibus ait, praeuaricatione definiri nuc ab accusatore,nuc a reo corruptela esse iudici reperio nonmmqua praevaricatorem ex parte rei quoqhnes psidia tutu,ac malitia ed imprudentia etia,Cr negligetia peccante. Quint.in v I i. Ut in praeuaricationu criminibus, ut absoluatur reus, aut innocentia ipsius fit, aut interueniete aliqua potestite, aut ut, aut corrupto iudicio,aut disticultate probation.s,aut praevaricatisne,nocetc uisbe costeris,nulla potestas obsistit, nussu uis corruptu iudiciu no qucreris,nulla probidi difficultas fisit. anidsup est,nisi ut praeuaricatio uerit s Hic
γ nidia accusatoris accipit, libi vero aliter. Sed de una causa loqsuperuacua est. Ego in universim nes oratoris puto esse unqua praeuaricarisnes lite intelligo, t qua pars utras ide vesit.Ideoq; Praevaricatorem appellamus,quicunq; a praescripto Uicij sui deflexerit,atq; aberrauerit. Cap.i,. Plin lib.XVrit Arator nisi incurvus,praevaricatur. Plin. .ro. li.1. Iunior ad corneliu Tacitu: Alioqiii praeuaricatio est transire diceda.praeuaricatio elietii breviter, σ cursima, tingere,quaesunt inculaida,infleda,repetenda. Et Ada pulla
532쪽
ELEGANTIARUM LIB. VI. -M praeuaricatu uisse dicinaeu. TergiversariueronSol qua tu ego intelligo ab accusatione desistere.Illi videntur ex hoc trahere significatione,quia et terga vertia, a pugna
desistat.Verutame no protinus,qui terga vertui sepugna desistat,ut Parthi. Itas qui vertetes terga, adhuc tamen pugnat nec rationibus volui se victos agnoscere,tergiversantur.Cic.de O .lib.i i ta Ais in his tame tribus gre ribus,quoquo modo possunt,no incallide tergiversantur.
P rudentia introducut scientia suppeditante uoluptater, depellente dolores, fortitudine quos aliquo modo expediret,quutradsit ratione negligedae mortu . perpetiedis doloris.E ui teperantium inducunt,no sicilime illi quide, sed rime quoquo modo pribunt. Dicut enim volapritis magnitudine doloris detractione fieri.Nuquid qui hoc dicut aut desi tutab accusatiociaut accusasse se iudicit Ide pro Roscio comoedo: Attiae quaeso Piso Finj uultu , er huc atq; illuc tergiuerjante,testimonia cotra se dicere cogo.
E rat aute Funius accusatorique,si omnino ab accusatione
desisteret,no insequeretur iure patrocinij cic. sed uictu,
nolle tame dare manus,obiurgat.Liu.li.i L ab Urbe codita: Mouebit haec confiile ed tergiversari res cogebat. id est,no agnos cere ueritate,er ea quibuscunq; rationib' poterat disimulare,et quinhibterfugere. Tertia aute uerbum ab eode Murtiano desinit de calumnia loquor meretur Cr ipsum aliquam emendatione: quod non modό apud Cic.pro cavillatione accipitur,non illa quidem movente risum, sed ea qua cic. ipse non utitur:utde Olficilib. i. Existunt etiam sepe iniuriae calumnia quadam, ernimis callida, τ malitiosa iuris interpretatione. Ex quo illud, s ummu ius summa iniuria sed etiam apud Quintilianis nonnunquam : ut ibi: Quamuis exiguo diuisus
533쪽
4M LAURENTII VA AEstatis ope non stret,n3 succurret,ut hac salte seculi videnndat non ubi , non reliqui,no abscest,neque pede ut aiunt uno a parere discesi. Alios s coplures, quorum Crcatus est,risu quos probate, per que utras pars iurat de calumnia vitanda. Nimira de cauillatione eo magis, quod ealumniari pro cauillari dicta',quae uox quatuor prιmas literas habebat easde eam culuntari. Postrem) probatur hoc ex illo Digestorum loco, cuius titulus est: S i mulier
uentris nomine calumniae causa in pos lane fuisbe dicatur. calumnia scilicet,ibi intelligitur dolus mulus.
In eosdem,de Ferri,Portari, Agi. CAP. LI
FErri proprie dicimus, catim inquit, qηae quis corpore suo baiulat:Portari ea,quae quis iumeto secu ducit. Agi ea,que animalia sunt. In hoc ipse calo astentior, nisis, Portare est uo etia corpore,interduetiam magis quam ferre. Quis enim neget iura eta portaresqsiae qua homines Ast . sed , tur, Cr ipsi porrire dictitur.Terent.Aia Mi ho- Α' ino,quid isthue obsecro est' Quo portas puerum Horati Epist. I3.h.1. 'Ne fortesub ala Fasciculum portes librorum,ut rusticus agnum. Et ab hoc coposita: Deporriuit Verres amica de prouincia. Depomuit Popeius beneficio Ciceronis tertiuiriu- pharm. Multi imperatores victore exercitum reportauerat quasi reduxerui. Agere aute non uno modo dicitur, Epig. r. sed de uno ramen ηo tacebo Martia.li. i. Epigrammatia: Semperagio causas, Ur res agis Attalesemper. Est,non est,quod agas, Attalesemper agita Si res, Cy cause desunt,agn Attale mulus.
Attale ne quod agas desit agia animam. Epist.13.ls. s. casius ad ciceronem: Hortensius, quum has literas scrisam. epist. U, imam agebat.id est,expirabat.
534쪽
In eosdem, te Conuitium,' Maledictum. CAP. m.
Conuitiu apud Vlpianu iniurii esse Labeo ait, quassi maledictu iniuriano sit. Addit He Labeo: couiti
dicitur vel a cocitatione,uel acouem,hoc est,a collatione vocu. Qvu enim in unu complures voces construtur, quasi conuoctu est. Sed gradditura praetore aduersus bonos mores, no omne in unu collatam vociferatione praetorem
notare, sita eum quae bonis moribus improbatur,quaeq; ad infinis,er inuidia alicuius spectat.Et iteru: Conuitiu autem no tanta praesenti,veram absenti quos fieri posse Labeo scribit. P roinde si quis ad domu tuum uenerit te absente,conuitisi esse actu dicitur. Item si ad stitione,vel tuberna ventu fit, probari oportere fecisse conuitia notantu is videtur,qui vociferatus est,uerrem is quos,qui concitavit ad uociferatione alios,uel submisi qui vociferarentur.Et paulo post:Ex ijs apparet no omne maledictu conuitia esse, sed id solum, quod cum uociferatione dictu est. Eis laeunus, pie pistres dixerint,conuitium est, quod in coetu dici u est. Quod alite in coetu nec vociferatione dicitur,c uitisi proprie no dicitur,sed infamandi gratia dicitur. Ex ipse nominis et mologia argumentum significationis Labeo init. Sed quu falsa sit eomologia, salse erit et definitio. us falsa sit definitio, salsa erit et et mologia.
Quis enim Labeoni credat eouit tu a cocitatione, aut a couetu dictu,aut collatioe vocis,quasi conuoctu, quustalia propria mugis silue etγmologia,siue exposliis per com-ssitione a con, Cr Vitiusvel a Couitis,quasi vitaiau, Crvituperationis causa actu Habet aute conuitiu,utino brevem,ut uitiused longa,ut uito. Licet Conuito aliud significet,quam conuitiu, si modo significat idem, itia inuito,
535쪽
s 'L AVR E N T II1 VALLAE 'nificatione magis diste quam c ouitia actuosue illud sit vito ue Vitiu. ipsa qu. 3 con,praepositis in bona,et
mala re accipi solet,ut conficio,pro perficio, CT pro eo, quod est eo auctando trucido. Inde cinctores Durum. conuitia igitur,a Vitia,uelpotius a Uito descedit,ut vitupero: es no omnino repugne scribi per c, ut quibus da placet,no per t.Et hoc qdede et mologia, quaesi pro Labeone,v ianos,no pro me meret, tamen definitioni repugnare audere, nusqui reperiens apud summos viros hae disrentia custoditu inter conuitia, σmaledictum.
Inter quae si qua est haec erit,quod cotistiu est mirdincontu meliosum .Quintil.lib.v i i. sicaute praeparabit actione primu iudicu aios,ut noluisse poli' obi cere, quamno potuisse credatur.E os satis est,omni se ante actae vitae abstinere covitis,quam leuium,auistiuolis,aut mani-
Iiste βψ reu incessere,quia fides caeteris detrahitur, σqui nihil ob cit,onufilbe credi potest multatin tanquassuperuacuarqui uana cogeritic tetur vanum in ante actis argumentu.Ex his verbis plane datur intelligi, nee uoci- stratione utis feri conuitissi,nec aliud essee quam maled, Elu. Cic.pro Coclio: Maledictgaute nihil bubct propositi, praeter columelia quae si petulatim iussitur,conuitiu: sinscelius,urbanitas nominatur. Illud aure verba Inuidiam, quo Labeo, Die V tan' utitur,quid mirus'Accursus no intelligit qui in Inhitutionibis, ubi dicitur, Appellatione aute Ligni omnis materia significatur,ex qua aedificia funisic interpretatur,ut caemeta, CT lapides immemor a iurisco ultis exponi muteriam pro ligno ad aedificia utili: quanqua et cato,et Uurro,et co mella, Cr Plin.quide agricultura scripsere,aliis unam etiam arbore, particularis illius materia appellant,cir breuiter omne lunt .
536쪽
In eosdem,quae sint Versicoloria. CΛP. I.
VErsicoloria apud Iurisc. cantur,quae natuum eolorem mutaverutrui vestes si albae sint,aut nigrae,subnig v prules ex lana no tinctasolent 4be colorias in
alium colore tinctae sint,uersicolores noranantur. caetemrum vix in hunc ensiam reperimus. Nucis.collum colam De finib. I sbi,pauoniis,m eius calidam versicolorem uocat,er nonnulli aquam maris:vel quod uersa ex mutat colore ubinde,uel potius quod sit discolor ut apud Plin. lib. κκκvi. Cuces. Subit mente non fuisse tum autoritate maculoso marmori, quam fecere e TMjo cγcladu infularum una, Cr e Lesbo:liuidius hoc paulo versicolores qde maculas habes E t in eodeθPrimum ut asistror uersicolores istis meu- E .hb ctriis c HOrsi lapicidiuae ostenderat, qua extrueret muros. E t in eodem: Veluti quu calculi sunt,quos quidam abacu Capti, los appelli aliquos etia pluribus modis uersicolores. Et
in x v. Inges postea turba prunoru, versicolor gra an Cap.r3. dicans.Hordearia appellatain comitatu frugis eius. Et in C/p- - XXV. Versicolorib'viperarumculis.Et in xxviii. Nili CV 'tim animal pauidius existimatur,et ideo versicoloris esse , demutatiois. Per ql apparet collu colubae,pauomos, creauda aquas no ideo versicolore dici, quod versat col rem ed sdiuersum colore habeat. Alioqui satis habuisbee Plis dicere,Et ideo versicolor est,nee adlugere demutitionis. Neq; vero vestesab Hesignificatione comuni exci pledae suist,putatis Ola ipse versicolores ita dema dici, si Iura tinm, cinctae fuerint:ut apud Quis. Du in his,de quibuet erit qiustio neminerimus ηo athletara toros sed misitsi lacertos esse,nec versicolore illum,qua Demetrius Phalereus dicebatur utcbene adfore em puluere acere. in . bes Apud ritu vero Liuiassecundo Punico bello,interdi- Maad ' .
537쪽
ct fuisse matronis,ne uersicoloribus vestiretur. intia qualiter accipitau sit,Val. Max.lib. ix gnificat, dices: Qua foeminae tollere cupiebat,quia in bis nec veste vas loris uti,nec auri plus Iemucia habere, nec iuncto uebi' culo propius urbem mille passus,nsisacrifel gratia uehi. permittebatur. Ide Liuius alibi ait: corpus ulteri magni- tudine eximiu,uersicolori uestripictus, CT auro caelatis refulges armis.Prostctb de uarij coloris ueste locutus est. Ε t iteru:Tunice auratis militibus uersicolores,argentis a Aeneid. o. Ilateae candidae.NΞillud Vergilij,-Versicoloribus armis, exponit seruius depictis,per quod bellicosus ostenditur.
, te,ut V .ai amplius est,quam Apud te. Nam A A pud te est,qualitercus a te tenetur: P enes te est,spest.lib.I. quodamodo pUidetur.E tante huc Festus popeius:Apud cr P enes in hoc disterunt, quod alteru personam culoco significat:alterais personi,cr dominiam, ac potestitem quod trahitur a penitus. P ersona cum loco Festus accepit pro personi σIoci rut,apud Platone'.σ, apud βra me id est,in Platone,et infra:quoru utriusq; definitione I)bo, illudq; addo, Penes du tantum ut personam restrtur, non modo dominiu adesesignificare,uerum etii laudem,
ec vituperationem. De laude,ut Cic.in Brut. cuius penes
quos Idus adhuc fuit,no fuit ratiois,ac scietis. De vitupe
saepe reprehesi odij alij culpa uideatur penes patre,q tam facile irascitur Allud quos qrcrebro usurpam',Fides penes autores 'ret in laude,et in vituperatione simul acciapit,quasi Idus veritatis,aut vituperatio Asitatis penes autore sit,ad que spectat me rei,cuius autor est,facere. Ad - . me certe illi vel laus,uel uituperatio no stectat, oc no
538쪽
ELEGANTIARUM LIB. VI. staffirmosed ad altera autore relego. Quod de laude, CT vituperatione dico,ide accipio de commodo incomο- :ut Liuius,Vt penes eos de picula belli,penes quos praemia essent.Nonnunqui etii locoseruit,sicut apud Cicer. lib. I ii I .ad Heren. Ita petulans es atq; acer,ut ne ad 9-larium quide ut mihi uidetur sed penes scenJ,er is eiusmodi locis exercitatus sis. Penes scena,M,Ut apud scena.
In eosdem de Patres, Maiores,posteri,
PAtrefungi Paulus,usq; ad tritavos .pprio uocabulo nucupitur apud Romanos. Usteriores,qui no habet Deciale nome, Maiores appellitur. Ite Liberi vh ad tr nepoterustra hos, Posteriores uocitur. Sed cu venia Pauli nes usus i hoc,ηes ratio cobentit. Oes enim g te nos sucrut,utis q liberos reliquerut,atque id in nitru civit te, Maiores dicumr:qui uero post nos,Posteriores Cic ro un Sallustiu:Ego meis maioribus virtute mea praeluxi, ut si prius noti noluerint,a me accipiat taliu memoriae suae. Tu tuis viri,qua turpiter gesisti, magna offudisti tenebras,ut elidi fuerint egregij ciues,certe venerint in obliuione.Nuquid Cicero ait se praeuix be istis titu,qsupra tritauu fuerat, Sallustiu vero tenebras offudisses Aupotius ut 1sq; i cicerone,dis Sallustio recet fimus erat, ita illi maxime hora utrunq; vel praeluxisbe,vel tencbras offudisse An si quis claris maioribus ortus quereretur,no multo magis is dicarur,qui patre,aure, proausi, abalium, atauu,tririuu,claros,caeteros aute obscuros habui quam qui im econtrario Hoc ne ipse quidem Paulus negaret. Insiper Patres non opinor iisq; ad tritavos,pribe deduci. Quam enim dicimus Putrum memoria aliquid fictι
esse,de proxima aetate semper intelligimusino de illa etiati sexdit.
539쪽
.sἀ LAURENTII VALLA Escxu.Dixi de Maioribus, Cr Patribus:videamus de P sterioribus,sive posteris.Ide cicero elide locu sic prosequituri. Quare noli nabi antiquos meos obiectare. Satius enim est,me meis rebus gestis florereri maiora opinione niti: Er ita uiuere,ut egosim posteris meis nobilitatis initia,Cr uirtutis exeptu. Ita,opinor,no pertinebat adfliu, no ad nepote,non ad pronepote,non ad abnepote,non adtrinepote Tulliana nobilitas, cr uirtutis imitatiosed a filio trinepons laceptura,sa ab eo posteritas Tulliana initiu acceptura era quin potius luc esbet acceptura occa, In Caraal. Ide alibi:Nec vero dubitat agricola quis sit senex quaeretι cui erat,restodere,dijs immortalibus,q me non accipere modo haec a maiorib' uoluerat,sed etii posteris Sueto.in Ca- prodere. Taceo se Caius Caligula volebatsolas posteros v&ςU αε- fllas esse,nec iura cocessu poseris ad nepotes pervenire. Sed ne causari queat,no positu ex tum posteriora, sed posterorule, Quintil.hi x M. Malait enim vir sapientisimus,qIsiperest ex vitasibi perire,quam qs pr. terisset: Cr quido ab hominibus sui teporis puru intelligebatur,posterioru=est iudicijs referuauit. Nescio tame an potius legendusit Posterors,ut intelligamus, hoc quam illud nome esse usitatius, er no modo ad eos,qui ex nobis geniti sunt,sed ad uniuersos,qui post nos erut,ptinere. In In illud,EX divide opinionis errore incidit S eritius,qui in octauo Ae--η' ι bii: neidos ait: Minores no dicitae,nisi quoties graditu descit
L in bo nome,ut pater lius, nepos,pronepos,abnepos,atnepos. res Seruaue- Ubii ig rud' demerui,merito ii dicum' Minores : sicut te diem,ας--dicta'. Mulares post patris,aui, paui,amuis uocabu-Iu. De Maiorib' satis modi utauimus. Alterius nominis ro eade uno exeplo satis Fbabitur,eos quia c*m seruio
expositore Vergilij agimus Vergiliano ex primo Aen.
540쪽
ELEGANTIARUM LIB. VI. 4 3Hunc latum Tarijss diem, Troia s proficiis Es uelis,nostros ab huius me nille minores.
quis no videt Didone locutam de parentibus,qui tuc erat,
rus flijs,nattis natorum, er qui perentur ab illis, fron autem deflijs alnepotum, ex deinceps,qui illius dici
meminille non poterunt , nisi id a parentibus accepisbent
V Ictus uerbo Ulpianus inquit cotinentur quae esui,potui,cultuis corporis,quis ad uiuendu homini necessariasunt. Vestem quos uictus habere uicem Labeo ait. cetera quibus vlaedi,curidis corporis nostri gratia utimur,ea appellatione significatur. Ne hoc quide aut ratio aut usus probavit. Victus a vivendo venit. A t vivere sine vestitit,cultus corporis licet,ut in Aethiopiasne esu,potus no licet. ideos semper distincta haec duo reperimus, semper addi alteru de Vestitu loquor quia alteruem, quod est Victus, hoc etiam significatu non complectitur: alioqui non diceretur Uictus, ex vestitas. Significat etiaV ictus genus vitae, quantum ad mores, ut quibus cru quHtituat,Cr a quibus instituatur, ex quibus moribus. At neq; de Penu Iurisconsultis asentior, inulta quae ad vidum nopertinent,penui cedere volentibus. Potior apud me breuis illa ciceronis demitio ualebit in libris de Natura Deor. Lib.1. Est enim omne,quo vescuntur homines, prelis.
In eosdem de Pignus, Hypotheca. CAP. LVII.
INter Pignus, πΗ potheca tantum nominissonus disestri. Haec Martianus. Ulpianus vero: Proprie pignus dicimus,quod ad creditore trisit:bγpothecialitriclini notransit post is ad creditorem. Ego mugis cu Nartiano sentio: Iustinianus cu Ulpiano in Institutionib.dices,Napignoris appellatioue eiproprie rem contineri dicimus,