Georgii Magneti ... Ad dogma, quod de vini nutritione inter primarios nostri temporis accademiarum viros philosophos, & medicos, Hieronymum Mercurialem, & Augustinum Buccium controuertitur. Demonstratio ..

61쪽

partes solidas siccas vocabat, secundo de parta animaI-

cap. a.dc primo de li: u.animal. cap. I. sed cum penes pili res gradus unaquaeque prima elemen. qualitatum in copolitione mixti concurrere possit,indu fit, ut plures etialecundarum quanta tum gradus emerganti. at q. ista gra duum latitudo duplici tei mino definitur,uel absoluiescilacci, vel rei pccti ae q. Metheo. cap. .absolute tale, ut sol, duniri & molle dicuntur , quando nullam prorsus mollitiem ii olidum sit. vel nullam duritiem si molle sit, habent. respective autem tale dicitur quod medium intechsc repetatur. ac ad alterum i psorum comparatione facta, contrarii rationem habet.ut caro, neruus, vena,& cintis res puctu ossis, dc marmoris molle M languinIS vcro, d pinguedinis comparatione, ibi idae dicuntur. nominantu cporro frequenter secundς qualitates primarum nomine i durum, solidumq. siccum. molle autem, & liqVidu, humidum, ea ratione, quod ab ipsis prae dominantibus tantia filiat. Et hinc colligere licet, quod cun3 nullum cox- a, ii . pu S mi tum omnimode absq. humiditate aliqua, &sicciti tale ellepoisit, ut & iii pranum .i .ex Philosopho pro binruatur. Omne tale solidum, durum, molle, vel hiau dum

dici poterit. non ab ea solum quam ad esse corporis habet siccitatem,& humiditatem ; sed ab ea quam humidi, vel sicci maiorem tenet proportionem; ac inter talia plurimum de viroq. in sese con tinem, ς reipectaue dicun. Nunc reliquum eit de vino tantam agamus. qued du - Vini pluribus cum dicatur,de eo res intelligi debet, qui succuri

'R liquorue maturarum vitarum est, sua apte decoctione detiδ ν puratus. ex eo ergo quod fructuum succus est,corpus esenδ tu δ se constat mixtum. ex eo vero,quod liquor, succutite natura humidum apr ominio esse. ut etiam ex Philosopho ab initionum . . probabatur. quare non mirari po- Pro tui Summi viri Hieronymi Fracauorei sentemiam, qua Valle.- vinum, liue ut medicamentum, siue ut alimentum sic taxtiola , esse decernebarai .n. sui natura, et substatia humidum est, et Coi ut ex locis Philosophi ibi citatis,et tex. ,2.6. Methe O. et bindid- Gai conti .reg, acu t. tex. IO. quas infra nunti descript

62쪽

Estes qityan immo, hoc ipsoashrente Fracast. ibid. cap. comm. I io qui fieri potest, ut vel etiam relatione ad corpus Schola

nostrum veria siccum dici possiti maxime Vero ut ali naen aduer-tum 3 secus autem,ut medicamcntum quoddam. Neq. .n. sus Fravi contendit quod utiq. S miror: 3 praeter rationem ea casso est fini, ut&alloriam facillia itina diuisio in medicamen- reum rosas, & aliment. les squam communis probatisorum medicorum schola semper docuit. vel Gal. etiam aut ho-re lib. sanitatis tuendae quando pueris ideo noxium quia humectet, senibus vero e conicii valde proficuum probabat At de sim p. faciat. inter medicam etata calefacientia,&exiccantia recensebatur.&pari facundia cum doctrina priecepsor hoster Franci scias Valleriola suorum commutilum ἱocorum medicinalium lim. 2 cap. 7. diget Sit; sed verissiam . Quindoctu idem,cum in eo alimenti, & medicamenti natura discrepat: quod illud a natura in totum euincatur; hoc uero h contra hance uincit. primo de facul. smpl. med.Gal.cap I manifestum sit,alimentum sui materiti vi& philosophus a. degenerat.& corrup.te X. io .medicamentum autem lu: forma, & qualitate talia esse , dcopcrari. unde sat, ut cum viiii materia humiditas sit, vel

ipso teste ut supra dixi s et non nisi nutritoria sui etiam facultate,quam a materia habet,hunaidum sit dicendum, si ut alimentum accipiatur .E contra vero, quia in activis calidum est, . Metheor.cap. IO.quod & concedit Fra castorius, caliditatem verti siccitas sitbsequatur: quin medicamen losa facultate,quam ab activis habet, siccum dici debeat.Non. n.in conuenit diuersa operandi ratione,agendiue modo diuersas prodire facultates. Quoniam vero eis apr dominio humidum sit, non expers tamen qualitatu est terrae: Philosophus A. Metheo tex.qO.&Gal. te X. supra citato I 0.inde si,ut pro diuerso sua tum qualitatum gradu ,& proportione, diuersae etiam vini species seu facultates oriantur hilosophus,& Gal. ibid.&tex. 33. N alia plus minusue calefaciant,exiccent,rcfrigeret ,humectetq. de quibus quoad medicamentosas Hypp.& Cal. 3. re dic ut . & Cal. I a. Method .med. quo vero ad alimcn-

63쪽

2. & lib. cibis boni, maliue succi cap. I I.& s. de iani t. tuendae, vel etiam sic resterente Gai. ibid. 3.alinteu.tacul-

cap. Αο. sed lisc de uino,dixisse sufficiat. 23 i istic praemissis,& examinatis, tres has deduco con- Autho clusiones, Primam, non tautum vinum suae subitantis ris pro innutriti iubitantiam conueritone,vel sua ctiam humidibatio tale nutrire: ita ut in nutrito esse remaneat: sed etiam de aquς aquam hoc modo nutrire .Secundam non totum haec, vo& vini num inquam,& aquam reo quod diximus modo nutri- nutrio te,scd Sc neccessariissima esse ad nutritionem,ita ut in natione. trito remanere debeant: non secus, ac cibi soliditas,&crassiticS.Tertiam inter liqtiores,&humiditates nutritioni,aliorumq; ciborum concoctioni necessarios,vel aptos, cunctis vinum prς cellere, non solum sua, quam prs stet nutritionis facultatem, sed qua aliorum etiam alimentorum concocti oncm adiuuat, per fectioremq. nutriti nem reddit. Prima,& secunda con Ilusio ex eo proba lis- sinas tu ni, quoniam alimenta, seu nutrimcnta eiusdem naturς cu eo qd nutriri debet,csse oportet, at corpora rara quae nutriri debent. m de natura quattuor clemento, uslicet pari inm quaedam de unius natura, quam alterius magis lint: ergo & nutrimenta de quattuor clementot a, natura esse oportcbit. vel E conuerso dic,cCrpora quae nutriuntur ex conii milibus suς naturae alimentis debent nutriri: ar corpora nostra quae nutriuntur, sunt de natura ..& substantia quor tam elcmeniorum,ergo,& de qua tuor elementorum natura,& substantia alimenta esse dc bent,

Propositiones ana omnibus,ita concessae sunt, ut positiones uerius,& axiomata dici debeant: ni si forsan . quis in subtilissimum doctissimi olim praeceptoris benemerentissimi nostri Iacobi Martini Scoti,sua de semplici,&prima. rerum generatione aduersus Aristo t. paradox mainciderit,ubi a cap. Io. ad 2. valueriam raram reru naturalium ex A. elementis naturam negando peruertit.

Quamquam quod plurimum inter se differant prima. α simplex rerum generatio animaduertcre debebat, a quibus

64쪽

quibus tamen vicissim cuncta sua deducit argumenta.no. Pro Α- n. umqua primam docuit Philosophus rerum generati in ris . ad-nem nec admissit,sed species omnes uniuerso coaeterna S ucr sus quod ipsemet agnoscit praeceptor) statuit . At bene sim Iacob. Plicem rerum generationem , quς circa substantiarum Maribortum. dc interitum versatur edocuit . quis enim nega- nu Sc

bit rerum indiuidua substantias esse,&hax in dies Ori tuntiri interireq. Atqui si quaeras quomodo principium specie & primum individuum , ut primus homo coepe Tint esse. respondet utiq. Philosophus nusquam sic incς-pisse, sed ab aeterno sic esse & fuisse. fidei veto nostrς veritas singulas species productas fuisse ex creatis prius ele mentis docet, I .genes.qd& Hypp. lib.de carnib'nu. a.docere vita quemadmodum, oc Arist. utique ii incoepisse agnouisset), acciperet . at in eo tantum discrepat cumvcr ita re nostra, quod prima hanc productionem, & ge-ucrationem non agnoscit in uniuerso. nos vero per creationem principiorum incoepisse, Veram credimus. cm. Ierum veritati contentit Philosophus.Non ergo a prima quae tempore sit generatione, ad simplicem concludere Possunt argumenta,qualia pi sceptor deducit. v t inspicienti apparet, tum inseribit. Deptam a simplicium,& concretorum corporum gcneratione. k cap. 3.cum habet prima igitur apertissimis Arist. testimontis connincam nullam

esse generationem silmplicem, qualem l le primam fingit.Nec generationem aliquando incoepisse, aut si primcipium habuerit,fieri non posse, ut eo modo inc perit. Vnde videre licet quomodo primam cum simplici generatione confundat, praeter contra Arist. mentem.

Quare necesse est totam disputationem evanescere, si nec ipse probabiliorcm modum sciat propoluisse. Neque vero sequitur argum euium suum, si nunquam coeperunt prima indiuidua specierum rergo non alia sunt rerum principia quam semina. quia dicimus, quod sunt principia indiuiduorum proxima. & principia prox, ma specierum . illorii sunt semina .harii vero sunt aliae immediari scilicet clxima quattvoc elameta,mediata autem

65쪽

Gutem materia,& forma, quς utiq.s cipia similiter sunt, sed remotiora . Nam quod necsimi.

na prima principia sint,vi cap. I 3. ponere Videtur. ex comanifesto apparet, quia generaritur,&corrumpuntur, dili et herogeneas in se habent partes. Ergo in isti principia

resoluuia inr . inqtrae ergo ξ at diceSsorsan, in principia . aut partes sui indiuium quod ergo erit principium lcmcnindiuidui,an indiuiditum seminas 3'& quod cu nq. sta tueris eadem patieris incommoda,cum generari, & corrumpi utrunq. pari modo videatur. Ergo vel priora alia prine i- pia nancisci oportet, vel iri quaestionem de prioritate otii,& galinς incidendum est At si que priora alia principia ponenda sunt, ea evidentiora, probabiliora q. quam calidum frigidum humidum & siccum, principia omnium Philosoph. Hypp. lib.de natura hum. Plat .in Timeo

theo. probatisSima.)sunt propone uda. Neque. n. id si Dficit, unum primum principium dixisse inuisibilem quandam speciem,& insormem sinum omnium capacem. qd cap. i 3.dicere videtur. & alioqui non aliud quam mat ri S prima,& qualitatum primarum nanurς explicatio est. de qua Hypp. lib.de carnib.nti. a Philosophus primo Me. tho. cap. Τ.& agene .ct corrup. cap. a.) nam si Hypp. Philosopho,& Plat.in Timeo non cosentit de nominibus principioru na,quq alioqui ea delia,& ipse ponit quid ergo susillius speciei nomine intelli gendum velit,dicere oportet. an quid compositum,vel simplex. si substantiam, vel a incidens . si materiam. aut so a. ves quid aliud. species. n. vel formς, vel compositi nomenPhilosopho est. Prς tereap ly capacem omnium, & quorum inicit igere oportet 3 aliorum ne principiorum, vel quorum e quomodo ista appellabimus demus laudem DEO, nominemus . t an caliditatem,frigiditatem, humiditatem, & siccitarem si hae, profecto Arist. sunt.si haec non velis,unde ergo frigiditas,& caliditas, quae in mixtis, plusquam par sit , aliquando habentur di ergo vel probabiliorem doctrinam propone- re, vel propositam accipere oportet.Sed hac de re num

66쪽

rogo.qualem tibi Artitotelem implo Iat.Neque enim. Lub tacite a prςceptoris doctrina publica reccedere fas, inibi putabam, &ψam meam q. citra iniuriam .pisi aliqua saltem propq tua ratione. ve I nunc ex Hypp. . Plar. Philosopho Gas , ppanibu quot ot melius. lentient k-bus sic nos supposuisse susticiat ,& probasse, quod pau- losypra num . dictu iri est. Nee obesse ea hic agitan ta quastio debet elemςnta actune, vel potentia, &quali ' rate ne, & forma ian tota eorum substatia ad naturalium et corporum mi tionem conueniant . quam Philos*phuy i. coeli tex. 3 i. innuere,& 2,degenerat.& corrup. tex. 3 & Gal. inquam a Philosoplao diuersim Ode. . de pla Q t. Ηypp & xlat. cap. soluere u idem tir, quando nφ qμ idem quocumq. ea modo ad mixtionem venire dicen: tur, codem, dc nutritionem ingredi oportere conceden i, ibo id nara est . xrupositione sςrgo bς vers cym finRVeris' i ,

sima etiam conciusio sequiuia z. Tunc lic, nutrimenta de , , t ,

' υδε lubiiqntia ignis,aetas,& terrae. Tum prosequor, nil A: . tri menta de naturi,& substatia aquς participare debent, ergo aquam nutrire oportet.ex quo probatum 'enit, non 'P Dium aquam nut jῖς, sed ad nutritioncm uccessariissima Ve ei te & inde vitium putrire,ex eo qnod aqueum sit,nega dum non esse sede maxime ration eaoco aquae nutrire posse. dc ex ccillentius,si quid maius prς aqua ad nutritio' ncm in se habeat, pro ut habere verissimum est. quod in- PrqQ fra docebimus. Nec ratio nostra haec a corporis nutrien Lup di na desumpta ea de vel similis,ei est,qua ab eadem Buc- ijQ-' si ius deduccbat. quin nimmo tota plane diuersa. quando ex eo ipse vinum nutrire quamquam aqueum. in sustino bat, quod humores in corpore quidam roscidi dicti,nu' triendi eisen r.et sic non solidarum partium nutritioni se cui cibos inseruire dicebat. sed roscidarum tantam hu- nuditatum nutritioni. usui esse contendebat. At nos coni cru

67쪽

contra ad unam, i eadem eorporis, seu partium sua ramnutritionem cibum,& potum spectare ponimus,quq humiditatis,& siccitatis particeps esse debeat,& humidatis

quidem ratione potum, siccitatis vero cibum necessariuesse oportere 3 ita ut non duplicis nutritionis gratia, sed unius tantum conueniant ambo, ut speculatui patet de supra nitin. 7 & 9. docuimus. quod si logice contender tur, ut si vanum qua aqueum nutrit,ergo vinum nutrire non dicetur quo vinum saliena,sed quo aqueum t Concedo,atqui iam contra id est quod negabatur vinum n trire, quia aqueum esset. Verum nec minus argument tio valeret, sed hse pert ransea mus. Tertia autem conclusio,quod prae riteris liquoribus, Vinum diluimiditatibus,tum in nutriendo,rum in concoquendo Qxi O prae collat vinum, ex his manifestum fieri potest. quas hia-

Odoi mido radicali in cuius deperditionis restituendae gratia ς 3 p nutritionem fieri diximus num. I & l3.3 nςcessarias co- ς exi' ditiones secundo de longit.& breuit. viis ascribit Phil liquo i sophus his verbis Intelligendum enim est animal natura hu humidum,calidumq csse . tum paulo post. quocirca hias nu mi dum esse tale conuenit,ut non facile siccescar,&Obies xiinx pinguia putrescere no solent. Tu rursum,non paucum esse humidum oportet;quod enim paucia facile exarescit.& paulo post, proinde non solum oportet humidum esse

multum, sed etiam calidum, ut ne facile congeletur, aut resiccetur,& paucis interiectis,praeterea oportet, ut qd haud facile corruptibile.sit, nequaquam excrementis abundct,hactenus Philosophus.Quare si qliod optime nutrituria est,has omnes cCditiones habere expedit, nulli liquorum alteri melius quam uni soli vino,hςc omnia loesse poterunt.Nam humiditatem caliditatemq .& multam inesse ex vini natura constat,quod autem crassiim viscidum,aut pingue rate,humidum sit,si non actu saltem p rentia , ex multo, qui in est calore coniectari potest, ex quo in humido crassities fieri solet.quarto Metheor.tex.

at & ar.& sic non aqueum simpliciter, quod vino humi dum inest,dicendum esse. quamqua locissupra initio pro Mercuriali

68쪽

quod vin plures sunt species, dcc. & paulo poti, quod uy vinum omne faecem habet, pro Rcis copia, vir iussibet, vel terrs,vel aquae existit, hςc Philosophus.quod & simia

Vl titer Gal. tertio rcg.acut com . tex. I s. sic docebat. Vinum siquidem aquosum Jemisimam in ligno vitis habuit. tras mutationem, levissimam,quOq., & elemeyti terrςi per-, mistionem,quod ux aqua foret,paulum xciWi calidaeque substantis occupauit. atq, in holhm cpniunctiqnem lci uiis ima indiguit confectione. 'ntrariuin, autem ut '

vinosum, tum multiscrpna , ne q. a leui concoctione tal efficit,utpote qd ab aqua l*ngit imo r edat intcsugil v quo itu est, ut insigne consequutugierii sucitidi talem,' οἴ odorem .e x qu ibus Philos .ver i lyud constat,talam vii inam eliser ut non solum sua humidia a te aquae, & aliora

liquorum instar, scd aliis et iam qua; praei aliis liquoriri: bus partes habet, longe meliRs nutri re,aliorum9. alimentorum concoctionem adiui re possit , Adde demum , quod non solum media radi talis, seu γε primigeniae humiditatis rellitutionc; asd suis etiam iptri- φρ tibus, nostrorum spiriturun restitutioia a axime nutrirem aptum esse,nec Mercurialis negare, vel referente Bucci' η audet. nec aliis,vel alteri nulli ex celtata sita inesse reta j titur, ac uino ipsi unde&bene in summo pr*cipitiq V, in rium lapsu sincopc vocata nihil ipso praestantius viribus ' ' reaisumendis, vel Gal. testimonio I 2. Metheod cap h -' ctenus repemina cit . qua et ratione, & senibus nihil eq aptius coseruandis,ut puerisnihil noxium in uis 3 sonidi tuendς cap. 3.disebat Illustriss Reuerendissimis q.E elesis Romanae vitis animaduersum iit,ne ud alioqui do-

69쪽

procoi Schola

sus Ale

de victu Romanorum lib et ea v. habe aquamst,

licet vino longius concoctionem,& nulti i ionem adiuuare; tibi non paruo tum detrimento imponere sinant. qa n .ex apparenti celeriori, ab aquae potu concoctione ad hoc hoc probandum afferet, non concoctoria aquae ut, qvel modica illi inest, te de contra ab accidente Iaragis fieri cotingit. Nam quia ex aqua minor concoctio,& nutritiosiit,ut supra nulli. Ir.ex alietiam com . . rex. 39. Sexta epid. probabatur, ideo celerior videtur; noua citius repotente nutritionis, nec cessitate,quam a vini potuc quod eo ipso longe uberius'Ribministrari alimentum loleat. tardior'. apparet a vini pbtu concoctio,& nutritio cum re uera non lit, sed diuturnior raragiS. praesertim vero uberiori limul alimento ingcsto ea quippe ratione quam Ueram in hoo asset ii quod scilicet indurescat,& solide icat

alimeri tunia vinc, imagis'. aqua.ut supra diximus.& ideo maloris nutritionis,pre et ris, a Iiis liquorib. fiat. qd de natura diuturniori alimenti lit inccius stili disq. elle visu pria ex conditi biath. humidi radicalis Philoi Ophi probabatum. Et ideo bene verunses parcio fera cibum deberi,

cum Vino,q iam cum aqua,& cum multo cibo magis co- ferre . quam . at non propterea quia aqua magis iuuet co-

coctionem , sed quia diminuit nutritionem alimentorum,& sic expeditior sit, e contra vero quia a vino at Di,& multiplicat alimetorii nutritio, ideo multiplicato

onere facultatis nutritiua distbrinrnutritionis contuma, rio. non . n. concoctrici S debilitate tantum', quam nutrNine isti v flore copia difficilior tardiorue protrahitur concocti b, ut omnibus in confessis est . Nequε vero dum hic in vino crassitiem docuimus ex ea illi nutritoriam facultarem sustinere, ut Buccius connatur, intendimus, nori,sed bene ex ea vinum prae ceteris liquoribu 9 nutrirer eum prae cςt eris, his polleat dotibus,quq ad bonam optimam q. hmvidi radicalis naturam requiruntur. Diximusa'rem ipsum secuddu omnes suas parte s qttam q. aqueas etiam, nutrire,licet quo aqueum minus nutriat . nihilominus, pro ut & aqua,tic ctiam ipsum nutrire aptum esse. c teris

70쪽

stris autetia partibus, magisq. aqua nutrire. & co ta men longe magis, si cibis perinlicetur,e quibus maiorem crassitiem conua here possit ue quae contrahi apta ex eo ei quod sua humiditas cibi siiccitati coniuncta suo calo recrassescat . Metheo. te I. at .& 22 ideoq nutritioni preatus liquotibus longius y pN redda lux . . nec nutritionis bonitate latinum, quam Celeritate etiam nutriendi , omnes alios antecellit ii flores: quod & secundum uniuerias sui partes,& citissime nutriat, ut Gal. com .aphor. I lib. 2. quibus accedit, quod supra alibi di imus hic repetendi dignum. comi q. ex. 59 in o. epido ubi haec habet. s. quidem vinum aqua prae stat, non solum ad conςoctionem quae in veniriculo sit adiuuandam, sed etiam ad co- cocta distribuetida, ad sanguinem creandum ad nutrientium, ad lotium Ocndum, & ad recte valentium corpora di nanda. ex quibus illud: iudicium sit utrum a d. concoctionem nutritionemve aquaiym agis, iuxta magistri A 1exandri doctrinam , an V Q vinum , prout posuimus nosGCnterre, dicendum 'enia P.

Nimc cmo, et ii uniuersis ex his, non solum dogmatis

controuersi veritas: sed etiam Mercurialis, contrariaea

DPinioni Sargum it orta soluti Q manifesta fieri videatur nihilominus tamen 6 per seriem singulis respondeamuF. Quando ergolad primi, Illogismi minorςm propolitioncm probandam, secundo argumento diccba vir: quae iiii triuntur densa, & solida est ,tunqde solido distingui de- simpliciter, 'buolute dicto, vel de eo quod re spe ctuae dicitur de primo modo talia eth ppositio sinu idem verum non est tolidum simpliciter , & abso littedictum nutriri. Vt ex his quS supra nu. 2q.& 26. dicta Sut,

' modo vera quidem eis ipsa pr9

pOimo; At tunc falla erit minor et i cmwllotimii, in Crat: at vinum noti potest concres re in inlidiim,i si derct pectime dicto intelligatur . quando qui lam hoc taleno ex toto sicco sed humido,& sicco fit. α ideo ab humido aptum coactum Q. fieri,ut ibid. & infra etiam docebimus. Fimiliter quando in tertio Fnlogismo probabatur toti H a tantum 3IResp5sio ad

forma

argu meto