장음표시 사용
41쪽
de eminet Alexander Pesantius Romanus, qui in Commentariis Theologicis Paulo V. nuncupatis, ad I. 2. quaest. I 0.art. s. dl1put. 2. num . . ita loquitur : Diso, quoties opinio quae ara Hiq d non esse te catum, es comminis via Doctores, vel quamuis non sis tam communis, quam contraria, Is es aliquorum
femorum , neque babetur pro improbabili, forest quisis doctas i iam sequi. Et pauid, Pote raeterea aliis consilium dare sicundum eandem opinionem.
Ludovitas Ludovicus Carbo publicus in Gymnasio Perusino Theo- Iogiae I'roteilior, magnae vir integritatis ac decisinae, teste POL leuino, M operabus multis,qu.esumma cum laude in lucem emi, ut ait Antoninus Rosatus in epistola ad Cinthium Aldrobrandinum Cardinalem : in Summa, tom. I. pari. I. cap. I . editionis Venetae, anni 16os. pag. III. controuersiam hanc data opera examinat, ac de ea tic pronuntiar: Lice equi opinionem minus probabilem, relicta
inod triplici ratione confirmit Breuissimὸ illud ipsum affirmat Laelius Zecchus clarissi mus1 heologus, in Summa Moralis Theologiae, Clementi VIII.
dicata, anno II98. sic enim habet tom. I. de Regulis humanorum actuum, cap. q. num. T. Mando omnes opinones ha-ent graues auctores, sprobabios rationes , potes licite auis eωgere quamcumaue mult.
Resta. Postremi sententiam dicent Belgae Theologi in ovibus bliotheca Belgica , non minus vitae probitate, quam doctrina emicuit, , Scholam Theologicam Lovaniensem P e r. Re ius,oms continuis vigintifex , docendo scribendisve Musis uit. Co-
42쪽
piosissime quaestionem hanc pertractat in I. 2. M. I9. art. 6. Idub. 6. Quid autem sentiat, hc exponit: Dico quarto, quando ex utraque parte sent otiniones probabiles, quarum una es probabilior, altera minus probabilis , possum in actionibus moralibus sequi minus probabilem , modo vere o as lute probabilis st: non tantum quando minus probabilis tutior es, vel quando ab operante habetur uti probabilior; sed etiam quando est minui tuta , habetur ab operante tanquam minus probabilis. Mens est eadem Guillelmi Merceri , quem Aubertus Guillelmus Miratus in Bibliotheca asserit Theologiam Louanij docuisse, primo in Abbatia nobili S. Gerarudis annis octo , postea Regiis ausiciis in Scholis publicis totos viginti se ocro annos; S Valerius Andreas multis planeque admirandis virtutibus praeditum fuisse testatur. Sic enim habet in Commentariis ad 3. partem S. Thomae, Louanij editis anno I 63o. pag. 382. Si fornitens adhaereat opinioni proba li, o contrariam probabiliorem 'Confissor i dicet, debet Confisor eum absoluere. Ratio es, quia cum paenitens operetur ex opinione probabili, es lene disserui. Eidem quaestioni similiter relpondet David a Mauden , Dauid , cuius eruditionem , dc praeclarissimum opus .in Decalogum mirifice commendat Michael Ophouius Episcopus Busco- ducensis, in iis litteris, quae praefiguntur alteri eiusdem auctoris volumini inscripto, Speculum aureum vitae moralis. Sic autem loquitur discursu E. in Decalog. pag. Io I. col. 2- Con
fissurius potes o texetur sequi opinionem 3robabilem paenitentis ,rebritasea probabibori. Franciscus Silvius, qui, teste Valerio Andrea, Duace
nam Theologiam Pro or Regius atque ordinarius triginta es amplius annos cum docendo, tum Aribendo miri re istus uiti diligenter de hac quaestione disputat in I. 2. ad q. 19. art. F. quaest. 9. mentem autem suam sic exponit, conclus. 3. Mando sint duae opiniones vere probabiles, licitum es , relicta probabiliori, s i minus probabilem : sue haec quae minus probabilis
es , si tutior , ue non. Ita tiunt LMedina, Bannesius, &c. Atque hanc assertionem suam triplici ratione confirmat. Amplectitur eandem sententiam Gaugericus Hispanus,
43쪽
Aonatione Belga, professione Theologus Duacenus, in Additionibus ad Summulam Caietani, verbo opinionis usin r Mndo , inquit , duarum opinionum contrariarum utraque tanquam probabilis a Doctoribus admittitur , non necessu o Hygi debet tutior se probabilior; sed potest alterutri earum qui quest conformare e dummodo sebi persuadeat eam quam amplectitur esse probabilem , eique assentiatur tanquam se cienter fundata,
quamuis forte contrariam propter urgentiores rationes exis et esse veriorem. Ita Medina loco supra citato. Neque hoc contrarium
es Aristinis , videlicet quod in dubiis eligenda sit pars tutior ;quia quando utraque pars es probabitas , sui cienter fundata Aut his ponimuου neutra censetur esse dubia, sed habet oraque certitudinem moralem.
His adiungi debet Richardus Hallus , natione quidem Anglus, sed diuturna commoratione Belga, ut constat ex Ioanne Pitseo , qui & multiplicem eius eruditionem Commendat. Trach. de conscientia, lib. 2. cap. 9. ait: Magnorum visc-rum auctoritate fulti, tuimus satis esse s qui opinionem alicuius probabilem, ut ad eas latebras non confugiamus, quibus quidam inusigundam probabiliorem esse contendunt.
Concluditur sententiat iras , quamuis a doctissimis quibusque Societatis Iesu Theologis defendantur, non esse tamen eorum proprias: immo Societati Iesu propemodum singuiare fuisse easdem visiones, tum variis modis tem
perare, tum etiam penitus oppugnare. TA M copiosa utriusque sententiae defensorum multitudo, quae altero tanto maior euadet, cum auctores omnes ab i stis indicatos nactus fuero, adeo certum me ac securum victoriae fecit: ut non dubitem palam, aperte profiteri ,
44쪽
Iteri, celeberrimos Societatis nostrae Scriptores istis opinio, nibus adhaesisse. Sic docuit Franciscus SuareΣ ,.quem N:Paulus V. Pontifex Maximus Doctorem eximium, S Alphonius Castelbrancus Conimbricensis Episcopus communeUetaetatu uae Magninum appellauit. Nam tract. 3. in I. 2. disput. 12.seeh. 6. quod uniuerse statuebat Medina, licere uti opinisne probabili, retim etiam probabiliori , fatetur in iis opinionibus
esse verum, quae versantur circa ιus strium,siticet an hocst prohibitum , vel praeceptum , nec ne. Sic etiam VasqueZ in I. 2. disput. 62. cap q. num. I A. Valentia in I. a. disp. 2. quaest. Iq. puncto . Tannerus disp. 2. de Actibus humanis, q. q. diab. . Granado in I. 2. trach. I 2. disp. q. scch. 3. num. 23 Lessius lib. 2. de Iustitia 6 Iure, cap. 29. num. 68. Becanus in Summa, parte t. cap. q. q. '. n. II. Turrianus in z. t. disp. I 3.dub. . num. 2I. Salas in I. 2. trach. 8. disp. unica, sedi. 6 Coninckiom. 2. de Sacrament. disput. 3 .inum. 8 . Oui edo in I. 2.trach. 3. Controu. 3. puncto 2. Arriaga in I. 2. disp. 24. sech. I. Palavicinus in I. 2. disp. 9. q. q. art. q. HenriqueZ lib. I q. cap. 3. num. 3. SancheZ lib. I. in Decalog. cap. 9. num. 14. Azor lib. 2. Instit. morat. cap. i6. q. 3. Layman trach. I. cap. I. g. 2. num. 7. Filii ucius trach. 2 o. in Decalog. c. q. num. 128.
Reginaldus in Praxi fori poenit. lib. I 3. cap. Io. seel. 2. GOr- donus lib. I. q. 9. num. 33. a Castro Palao parte I. disput. 2.puncto L. Baldellus lib. 4. disp i 2. num. I. Brefferus lib. 3. de conscientia, cap. 8. atrique complures.
niuis tam multi Societatis nostrae Scripto es sententias illas amplexi sint, nego tamen eas esse ipserum piri xias. Quis ςnim tam inique sentiat, ut illis singulariter adscribendum putet, quod ab aliis Ordinum omnium aenationum Theologis , & doctrinae fama clarissimisis x numero propemodum infinitis, incredibili planeque admirando consensu propugnatum viderit. Accedit, quod plerique ex Auctoribusa me productis posteriorem sententiam, quae dc priorem continet, non modo defendunt , sed etiam in omnibus Europae Scholis& Academiis doceri profitentur. Nam ex Gallia Ysambertus exclamat: Ita communiter Doctores. L
Conina. Ouiedo. Arriaga. Palavicinus Henriqueet.
45쪽
42dovicus Montesinus, Petrus Nauarra,& Gregorius Martianea: Haec sententia est communis in Scholis , haec es communior Theologorum sententia, haec essententia communis. Ex Italia Ma tinus Bonacina Episcopus, Iacobus Raggius, Se Angelus Bosius : ita communiter Theologi , iique, et tua dicam, infiniti, ita omnes publici Professores Theologia. Denique ex Germania Ioannes Caramuel Episcopus: In sententia hodie es omnium. Fatebitur forsan aliquis iententiam hanc in omnibus orbis Christiani Academiis dominari, sed in eas a Societatis nostrae Theologis introductam esse lamentabitur. QDd etsi a quibusdam iracunde, & atrociter expostulari soleat; caret tamen omni probabilitatis specie ac colore : immb apertae falsitatis conuinci nullo negotio potest. Nam, Ut omittam antiquiores Episcopos& Doctores, qui primam opinionem manifeste tuentur, isti non mediocriter fauent : demonstratum est superius Franciscum victoriam, Bartholomaeum Medinam, Ludovicum Lopez, Bartholomaeum Ledeisam, aliosque doctissimos Thomistas, multo ante eam perspicue S acriter defendisse, quam ab ullo nostrorum esset propugnata. Quamobrem Gabriel Vasqueet, qui inter primos Societatis Iesu Scriptores, eam sub finem superioris saeculi amplexus est, ait in I. 2. disp. 62. Cap. 4. num. I 4. in Scholis
r. ante communem fuisse. Q dabeo vere affirmari non dubitabit, quisquis recordabitur Michaelem Salonium & Petrum Nauarram ante Vasquem scripsisse, hanc esse communem Theologorum nuntiam. Vnde ic Salonius, eo loco, quem cap. 6. pr si, contra aduersae opinionis defensores hoc argumentum ad hominem , ut appellant, deduxit: Eligenda es opinis , ut volunt, probabilior: se quod liceat amplecti probabilem
demissa probisilliori in es pinio probabilior, cum habeat plureso grauissimos auctores, or firmiora fundamenta, quam Uri ta, ut ex progressu Mim Hsutationis consat; ergo, &c. Fracta est, opinor, procax & inuerecunda Montestij calumnia : placet tamen ad eam magis ac magis obterendam paucis demonstrare , adeo Societatis nostrae proprium non
tuisse, tueriis duabis opinionibus probabiti ου luitum esse minus
46쪽
iatam, o minus probabitim amplectis ut ipsi propemodum sngulare fuerit, communem illam sententiam, quam in Τheologorum Scholis dominantem reperit, tum pluribus adhibitis temperamentis mollire, tum etiam penitiis oppugnare. Ac primum quidem ostendi perfacile potest; si recorderis antequam libris editis quaestionem istam Scriptores nostri attingerent, Theologos communiter docuisse cum Bartholomaeo Medina in I. 2. ad quaest. art. T. concl. 3. & q. hanc sententiam: In omnibus negotiis , etiam magni momenti , o in maximam istiniam terim atque adeo & in materiis Sacrame-rum, locum habere. Quamobrem cum anno II9Σ. scribebat Salonius, plures auctores pro hac sententia quam pro opposita stare, de illa loquebatur, quatenus ipsos quoque Iudices comprehendit. Sic enim habet in ea conclusione, quam verbis paulo ante citatis confirmat : mando sent duae opinio nes ex parte iuris, altera tamen probabilior, potes Iudex in iudicando, se quiuis Adelis insis priuatis actionibus, dimissi probabiliori, eligere probabilim. Hinc est etiam quδd Petrus L desina, qui eodem tempore florebat, cum eo loco, quem superius cap. s. descripsi, opinionem illam Iudicibus singular,
ter accommodat, ait: Hanc sententiam tenet ira anser Medi
Thomae. Constat igitur hunc fuisse communem Theologo rum senstim ante annum Is 2. videndum est modd quam singulari planeque admirando consensu Suareet, Vasqueet, Sanehez, aliaque Societatis nostrae Theologi, qui paulo pbst de his rebus scribere coeperunt, sententiam illam variis modis
temperare, & plures eius partes oppugnare conati sunt. Primo, Distam esse contenderunt in materia SacramentoruSuareet enim tom. 3. in tertiam partem, edito anno Is94. -- ferte id docet disp. 16. sect. a. quod & repetit tract. 3. in I. 2. disp. I 2. sect. 6. cum ait in opinionibus de Sac mentu locum
habere quod dixerat: Saepe e c issilia vel charitate tenui timinem praeferre opinionem cerram probabili, o probabiliorem minus probabili. Idem affirmat Vasqueet in Commentariis ad I. a. editis anno iis Sic enim habet disp. 6 .. p. 3. num. I.
47쪽
Nunc de opinione probabili , considerata obligatione qua quis ex
charitate debet indigenti prouidere remedium salutis per Sacromenta , dicendum es. In hoc autem casu existimo, neminem satisfacere huic obliturioni charitatis , s squatur opinionem proba-- dem , immo etiam probabiliorem minus tutam, cam potes tutam
eligere se Mui. Idem sentiunt Sanchez lib. r. in Decalog.
cap. 9. num. 34. Granado in I. 2. tract. 2. disp. q. sech. 4. num. 36. Salas in I. Σ. tract. 8. disp. unica, sect. Io. Becanus in Summa, parte 2. cap. 4. quaest. 9. num. Io. Filllucius trach. LI. in Decalog. cap. . num. I 38. Layman tract. I .cap y g. F. Reginaldus in Praxi fori poenit. lib. I 3. cap. Io. sech I. num. 99. Gordonus lib. '. quaest. 9. num. o. Ouiedo in I. 2. tract. I. Controu. 3. puncto . Amicus in I. 2. disp. II. sect. 3. num. 9. Arriaga in I. 2. tract. de humanis actibus, disp. 24. scet. . Palavicinus in I. 2. disp. 9. quaest. q. art. 2. num. F. Bresserus lib. 3. de conscientia, cap. 9. Emanuel Mastarentias trach. x. de Sacram . disp. 1. cap. s. Busenbaum lib. I. trach. I. cap. 2. b. 2. num. 6. aliique permulti Secundo, alteram eiusdem sententiae partem, quae Iudi ces spectat, acerrime oppugnarunt. SuareZ locis proxime citatis firmissima fundamenta ponit, ex quibus manifeste colligitur, quod disp. I 3. de Charit. sect. num. 3. docet in haec verba :i In sententiis ferendis i sequenda es per Iudici probabibor pars. Idem affirmant Vasqueet in I. 2. disp. 6 . cap. 2.num. I. Valentia iΠΣ. Σ. disp. s. quaest. 7. puncto . Sanchea
lib. I. in Decalog cap. 9. num. 47. Tannerus in z. 2. disp. 4. quavi. q. dub. 6. num. I 28. Becanus in Summa, parte Σ.trach. Lia cap. q. quaest. 9. num. I . Coninck de Sacrament. disp. 34. dub. Io. num. 9 I. Grana in I. 2. controu. I 2. disp. . seli. . num. 39. Salas in I. E. trach. 8. disp. unica, seel. I 2. numatis. Filii ucius tract. EI. in Decalog. cap. q. num. Iqq. L man tractat. I. cap. s. g. 3. num. I 6. Reginaldus in Pra&i fori Poenit. lib. I 3. cap. Io. sech. E. num. 99. Gordo nus lib. In quaest. 9. num. 34. Castro Palao tom. I. disp. I 2. Puncto Io. num. L. Amicus in I. 2. disp. II. feci . . num. 8 I.
v idoli lib. 4. disp. 11. num. 8. Bregetus lib. 3. de conscien-
48쪽
tia. cap. 14. Fragosus de Regimine Christianae Reipub. parte a. lib. q. disp. Io. num. I98. Martinus Pereet de poenit. disp. 13. sect. 4. Palavicinus in I. 2. disp. 9. quaest. q. art. 6 aliique plurimi. Tertio, candem opinionem respectu Medicorum falsam
esse docuerunt. Nam de illis quoque Suarer agit, cum tract. 3. in I. 2 disp. I 2. sect. 6. statuit, plerumque ex iustitia, vel ex. charitate teneri hominem preferre opinionem certam probalati, o probabiliorem minus probabiti. VatqueZ vero in I. 2. disp. 6 . cap. q. num. 23. ait: hac re seruare debet ei Iudiciri regetuam, quam diximus a Mini o Sacramentorum seruandam esse, ut non sequatur opinionem probabilem duntaxat cum aliquo periculo in re, relicto eo, quod omnino certxm es,'sine periculo; alioquin eum non satisfacturum praecepto, quo debet'ubuenire proximo. Consentiunt Granado in I. 2. tract. 12. disp. q. scct. q. num. I. Salas in I. 2. tract. 8. disp. unica, sect. I . concl. 2. Sanchezlib. I. in Decalog. cap. 9. num. I. Layman tract. I. cap. I. g. 3. num. Is . Fili luctus tomo 2. tract. 2I. cap. q. num. IFI. Becanus in Summa, parie 2. tract. I. cap. q. quaest. 9. num. I 4.
Reginaldus in Praxi fori poenit. lib. I 3. sect. I. num. 99. GOr-dOnus lib. I. quaest. 9. num. 3o. 34. Bresserus lib. 3. de conscientia, cap. I 2. num. I 2I. Busenbaum lib. I. tract. I. cap. 2.
sub finem, & alij multi. arto, eandem sententiam, qua parte Magistros ac Praeceptores spectat, refutarunt. Tenetur praeceptor, inquit SuareZ in I. 2. tract. 3. disp. I 2. sect. 6. nitam. 9.seniorem se veriorem
doctrinam docere: in quo potes per gradus peccare iuxta materiae qualitatem. Quod ex gcnerali principio iam saepius indicato, ita Becanus deducit in Summa, parte 2. cap. q. quaest. 9.
49쪽
De duobus Ordinis S. Dominici Theologis, quorum alter fauet, alter bellum indicit communi Lectrinae. CV M haec dissertatio typis ederetur, iamque postremum
caput sub praelo esset: commode in manus meas venerunt Dominicanorum libri duo: alter obsoletus,& prae nimia vetustate paene detritus; recentissimus alter, & nondum compactus. V terque in hanc controuersiam multa disserit, ex quibus pauca delibo. Primus est , Constitorium timoratae constentiae , ante annos ducentos conscriptum a Ioanne Nider, quem Antonius Senensis in Bibliotheca, verum seculum obseruantiae regularis, o scientiarum omniumpromptuarium uberrimum Toto capite II. probat auctoritare antiquorum, ac praecipue S. Thomae, Willelmi Altissiodorensis, Virici, Monaldi, Humberti, , Willelmi glossatoris Raymondi: uod non semper oportet tutiorem opinionem eligere de neces italesluiis, se cit iu- tam eligere. Tum aliud caput, sic inscribit: Capitulum I 2. ρ bat irim auctoritatibus magis modernorum Doctorum. Et iam inde ab ipso initio ait: Gofidi de Fontibus dicit: quodsi quis consens non habet confitentiam de aliquo actu , quem Confessor opinatur esse peccatum, puta de vitaliciis, o de multitudine bene- ciorum , se milibu it quando confitentis talis opimo non procedit ex proremia, ex probabili ratione, debet eum Confessor generariter in forma Ecclesia ab luere. Simillima profert testimonia Bernardi Claromontensis, Petri Paludisi, & Ioannis de Er-
50쪽
Non est mei instituti explorare quam firma sint ea argumenta , quibus tota parte secunda probare nititur, ex duabus opinionibus contrariis probabiliorem ac tutiorem in praxi sequendam este. Duo tantum obiter moneo. Primum est, eum pari. 2. art. 26. inter contrariae opinionis patronos appellare duos aut tres recentiores Theologos, quos nec vidi, nec ab
Auctoribus superius productis citatos legi. Quamobrem facile adducor ut credam, eos cum Dominico Soto quem dc ipsis Mercorus adiungit, loqui tantum de Iudicibus, vel de factis ad aliena iura pertinentibus. Secundum est, eum partς 3. art. T. in communem sententiam relabi, ac docere, saepius licitum esse sequi in praxi opinionem minus tutam, & minus probabilem : rauando videlicet, inquit, minus probabilis ex
motivo intrinseco , per motivum extrinsecum redditur certa moraliter. Sit exemplum s pensatis rationibm intrinsecis, an fit licitum
in die feso vin seruile per horam s pars ne uua mihi videturin, o a'rmativa minus probabilis: stpesica
personae religios, doctae, o Dei timorem habentes, faciant laborare sitos famulos per horum in die fiso extra cassim neces itatis sex hoc exemplo, tanquam medio extrinseco . possum sequi sententiam , quae mihi minas probabilis apparet ex motivo intrinseco. Addit paulo pbst : Et quia plura sunt huiusmodi motiua extrinseca,
quae operatioues nostrius moraliter possunt certificare, ut auctoritas Doctorum, exempla maiorum, praesemptiones, tituluου posse ioniis, consuetudo, tolerantia Vprobatiua se periorum in lege humana, regula ab inconuenienti vitando, vel pro maiori bono in his, quae
mal unt, quia prohibita, o milia; ideo Aiὸs poterii acciri recasus, ut possit admitti in praxi u opinionis minus probabilis, quae fauet liberiati , relicta probabiliori opposita, quae fauet praecepto. Ex quibus patet cum a communi sententia nihil admodum discrepare. Quod clarius ostendit capite sequenti , cum pluribus probat secum Vasque, Suare, Sanctio, de Lugo, Laymanno, & Escobario plane consentire.