장음표시 사용
11쪽
S. Leo. Albertus M igniu. Petrus P ludanus.
dendam probabilitatu quaestionem, optimum esse meritb assi
mat S. Antoninus in Summa I. pari. tit. 3. cap. Io- g. Io. sub finem. Sie enim loquitur sanctissimus Papa , epistola ad Rusticum Narbonensem Episcopum, ante caput l. In iis , quae ves dubia fuerant , aut ob ura , id nouerimus sequendum, quod nec praeceptis Euangelicis contrarium, nec decretis sanctorum Patrum inuenitur aduersum. Q aibus ex verbis Petrus Corneto clarissimus Theologus, & vere dignus Ecclesia Dei Doctor, a Paulo V. nuncupatus, ita argumentatur in I. 2. tract. 8. di . l3. dub. 6. libet opinio simpliciter probabilis, etsi mina tuta, ac minus probabilis sit, nec praceptis Euangelicis contraria, lnec decret/s san Istrum Patrum inuenitur aduersa s ergo licitum est eam sequi . Possem ex pluribus sanctorum Patrum testi- lmoniis simillima argumenta contexere : sed cum prose stantum-apertos sententiarum illarum defensores producere statuerim , veniendum est ad Theologos, ante quorum aetasem non est ista controuersia clare ac perspicue disceptata.
Plurimum fauet utrique opinioni, quod ex Alberto Magno Ratisponensi Episcopo S. Antoninus ibidem recitat his verbis: Ex resonsis, quae videntur data ab Liberto Magno, habetur quod Frater simplex , vel quilibet homo cum state potest s-
qui in consiliis quamcumque opinionem voluerit, dummodo alicuius Doctoris magni opinionem sequatur:
Non absimilis est ea Petri Paludant Patriarchae Hierosol mitani sententia, quae a S. Antonino.probatur eodem loci,&apud ipsum Paludanum in A. dist. I7. q. 2. art. I. habetur in haec verba: Si Confisr dubitaret , virum istud, dae quo abus qui confiteturὶ non paeniteret, esset mortale : O iste Abi diceret , quod de consilio peritorum istud faceret , de quibus ex vita or
sientia probabile est , quod non consilerent , nisi bene, potesse il
lorum iudicio conformare. lAccedit ipse Antoninus Archiepiscopus Florentinus, qui lpriorem sententiam manifeste docet eodem loco: Eligere tutiorem , inquit, est, non praecepti : alias vorteret multos ingredi rellionem, in qua tutius vivitur, quam in saeculo s non ergo de
12쪽
de nece tute vortet tutiorem eligere, quando etiam alia vias
res eligi tuta. Quae Sancti Doctoris verba futili & ludicra
cauillatione eludere IZendrochius nititur, pag. Io 7. cum ait: χuod Sanctas i ntoninus inter vias tutis non necessari, sequendam tutiorem asscris , nihil ad rem pertinet : verum es enim id in tutu , non in probabitibus , id es dubiis r cum enim dubitatur an liceat, mel non ticeat, nulla modo tuta essententia
quae id a Ormat licere, cum id ipsum sis de quo dubitatur. Tuta, o licita via idem prorses es, nec tutum esse potes de quo dubita'
tur, an At licitum. Viaet ergo ntonini ratio in rebus tutis ocertissime licitis, quale coniugium ac religios vitas de quibus i cet haec si tutior, tam certum tamen es coniugium esse Acitum, quam rebgissem vitam. At hoc ad ea transferre de quibus dubitatur, an licita, id es iurasnt, manifesa est se s commvnu, o Ontonini sensus deprauatio. Ego vero contendo, vel hoc uno exemplo manifeste do. monstrari posse, quanta sit in corrumpendis, deprauandioque Sanctorum Patrum testimoniis endrochi, temeritas& audacia. Constat enim ex reliqua S. Antonini disputatione , de iis maximo sermonem esse , de quibus quaeritur rVtrum sint peccata , nec ne et vel utrum sint licita , an
non. Mox enim istud sibi proponit: Dicitur Eccles ui 3. qui amat periculum in eo peribit: hinc es quod B. Thomas oraly duunt, quod iste qui alit id de quo es dubium ; vir m sit
mortale, an non, peccat mortaliter; quia periculo se exponit mortalis. Cum ergo in aliqua materia morati sunt varia se contriuria
opiniones, illi qui a aeret opinioni latioris viae, videtvrs exponere periculo mortalis; cum possit uti opinio esse falsa, or contrariam . Audis quaestionem esse de contrariis ominionibus, quarum altera assirmat, altera negat, aliquides: peccatum mortale. Quid ver b S. Antoninus super ea pronuntiat Sed ad hoc resondetur, quod utique uis, qui agit Arienter id, de quo dubitatus mortale,permanente dubitatione mortaliter peccat; etiamsisiud in se non essit moriale, sumendo 'si se aciniati dubitηm
13쪽
Mdsi dubitet leuiter quis, o per modum simpuli, cui dubitat
formidat habens opinionem de aliquo ; quia ita inhaeret ipse tentiae, quod tamen formidat de 'posito : c agendo contra tale δε- sium non peccat. Cuius responsionis suae rationem hanc profert: quod talis non operatur in dubio mortalis , scundum opinionem probabilem. Vox hic nulla, quae non ostendat, sermonem esse de eo, qui veretur quidem ne quod agit sit peccatum ; putat tamen secundum opinionem probabilem
Huc etiam spectat quod habet Nicolaus Tudescus Abbas Archiepiscopus Panormitanus in caput Capellanus de feriis, num. 6. Notandum, inquit, ex hac gloso cistelD-cta, quod non peccat non seruans ius praecepit , ubi sunt variae
opiniones, licet postea appareat contrariam opinionem fuisse veram,or aliam, quae tenebatur, nonsubtiliter inuestigatam. Hinc enim sequitur, cum variae sunt Doctorum opiniones circa ius praecepti, tamdiu hominem posse ne peccato non seruare praeceptum, eam sententiam amplectendo, quae negat esse praeceptum, quandiu nec ipsa falsa, nec contraria appareat vera: quod perinde est ac si diceret, quandiu est vere probabilis. Quamobrem illa Panormitant verba ad hanc sententiam confirmandam a Sylvestro, aliisque nonnullis postea appellandis adhibentur. E iis vero Episcopis, quos ab annis centum controuersiam istam in Theologicis commentariis suis agitasse constat ex iis , qui diligenter & accurate utriusque partis . defensores percensent 1 nullus est omnino, qui utramque sententiam non amplectatur. Primus est , non aetate quidem , sed dignitate, Δί eruditionis fama , Didacus Alua- res clarissimus ex Sancti Dominici familia Theologus, Archiepiscopus Tranensis : copiose quaestionem hanc pertractat in commentariis ad I. r. summo studio sub finem vitae expolitis, Tranim ipso Archiepiscopali Palatio editis, Mino 1617. sic enim disputationem8 o. inscribit: Virum
ex duabus opinionibus probabilibus, positi homo siqui opinionem probabilim pro libito suo , reum opinione quam iudicat probabi-
14쪽
liorem. Atque ubi priorem Caietani sententiam exposuit, haec numero A. subiungit: Secundasententia est praecedenti opposta aguntium, quὸd quilibet te qui opinionem, quam iudicat probabilem. Tenet hanc sententiam inagister Medina, alν δε- ctissimi Thomsae s quam probant his argumentis, &e. Tumnum. s. illi subscribit in haec Verba : Prima conclusio , quando opiniones versantur circa res , potes squi opinio practice probabilis , relicta probabiliori. Hanc sententiam probant argumenta facta pro sententia Gogistri Gudinae, &c. Deinde aduersariorum obiectionibus fuse, ac luculenter respondet. Eidem sententiae obiter quidem , sed aperte patrocinatur Iosephus Angles , ex insigni apud Franciscanos sacrae Theologiae Professore , Bosanus in Sardinia Episcopus. iNam in Floribus Theologicarum quaestionum quod opus csem ab aliis eruditissimis viris, tum maxime ab Henrico Sedulio in commentariis ad vitam S. Francisci plurimum laudatur; sic habet quaestione de confessione, dissic. 8. Eando paenitentis opinio cs probabilis , etsi facerdotis opinio probabilior i , sacerdos isti absolutionem neque delet denegare, neque potest. Bartholomaeus Ledesma qui ut ait Alphonsus Fernan- Barthol des in Notitia scriptorum Praedicatoriae familiae, &Theologiam dociant maxima auditorum admiratione, dc Guaxaguentem Episcopatum, ad quem postea euectus est,sGe administrauit) similem assertionem ponit in tractatu de poenitentiae sacramento, dissiculi. 14. edition. Salmanticensis anni is 8s. pag. 73 I. additque : Haec conclusio es contra Adrianum quaest. s. de coUU ob. 7. ubi dicit, quod quis tenetur squi tu- . tiorem opinionem, o contrariam etiam probabilem omittere nihilominus nosra concluso es verisi a. Quae omnia illis assentitur Thomas Zerola Episcopus Thom Minorensis, cuius libros Clemens VIII. libenter peruo Zerola. nebat, quemadmodum ipse testatiar in epistola dedicatoria ad Cinthium Cardinalem Aldobrandinum. Nam in Praxi poenitentiae cap. 22. q. 3. editionis Venetae, ann. 1199. sol Ico. pag. I. ait: Dico sicunris opinio poenitentis es probabilis,
15쪽
Martinus Bonacis. Augustinus Bamosa. Ν
mora, potes o debet affluere paenitentem, o eum relisquere in
sua opinione. Prolixiorem ea de re disputationem habet Ioannes Mal-derus, ex celeberrimo Lovaniensis Theologiae Professore, Episcopus Autuerpiensis, cuius praecesientem dominam, summasque virtutes magnifice praedicat Valerius A ndreas in Bubliotheca Belgica. Ex iis autem quae super hac quaestione plurima disserit in I. z. q. 19. disput. 86. assertionem hanc colligit: Licet aliquando sequi opinionem minus probabilem, relicta probabiliori, etiamsi probabilior fuerit tutior. Et pluribus interpositis : Confissarius tenetur ab luere paenitentem habentem opinionem probabilem , scundum quam ab eo opere proponit non ab nere, quod secundum probabiliorem tenet esse usitatum.' quitur o sud ex dictis. Cum enim non habeatlaenitens propositum peccaodi , immerito ei negaretur ab istis r se ita tenent
Non minus accurate quaestionem hanc examinat Martinus Bonacina, de quo Leo Allatius in Apibus Vrbanis haec habet: Epi pus cum se Roma in Germaniam conferret, pisobiit: vir laude dignin , ui cum bonarum litterarum studiis pietatem coniunxerat. Tom. disput. q. q. puncto '. disputat, utrum peccet, quisquitur opinionem probabilem , relicta tutiore, via probabiliore. . Sic autem mentem super ea re suam exponit: Possumin ab que peccato squi opinionem probabilem , relicta probabiliore, o tutiore. Quod ubi ratione M auctoritate probauit, contraria argumenta diluit. Augustinus Barbosa Vgentius Episcopus de quo LeoAllatius in Apibus Vrbanis: Barbos omnes fere recentiores me miserunt , doctis imum utam es in canonicis quaepionibus deciadendis, ac rebus Ecclesiasticis mersi imum dicunt, &c.ὶ approbat eandem sententiam, & pro ea auctores multos citat tom. I. collectan. in lib. 2. decret. pag. 4o8. inquit,
opinionem probabilem in foro consilentiae squi posse, relicta proba
Τandem Ioannes Caramuel Episcopus Misiae, in Theologia Morali fundamentali Alexandro VII. nuncupata,
16쪽
num. 3o2. ait: In sinuntia hodie est omnium, posse hominem tuta confitentia Aut opinionem minus probabilem. Item : Tenet eommunis sententia esse licitum relicta opinione probabiliore magis tuta sequi minus probabilem es minus tutam. Potuissem his Episcopis doctissimos Cardinales duos ad r iselaui
iungere, Franciscum Toletum , & Ioannem de Lugo, qui Toletus. utrique opinioni manifeste suffragantur , alter quidem lib. 3. Instit. Sacerdot. cap. 2. alter verb disput. 23. de poenit. g. 2. Sed cum ambo in Societ. Iesu perdiu vixerint, timui ne Aduersarius eos Iesultarum potius, quam Cardin lium nomine censendos esse contenderet.
Triorem sententiam meteres Theologi Tarisienses solemni
decreto approbant: utramque omnes omnino voctores
Sorbonici, qui hoc saeculo de Theologris rebus commen' tarios ediderunt, ex professo examinant, atque defen- . . . .
dunt. NI 1i r L ad priorem sententiam confirmandam illustrius proferri potest , solemni illo Facultatis Theologicae Parisiensis decreto, quod extat apud Dionysium Carthusianum in A. Sent. dist. 2s. q. 3. sic incipit: Mia nupermota est controuersia inter aliquos Doctores super decisone huius quaestionis, Utrum in aliquo Monasterio farminarum , liceat reci- Parisienso. pere aliquam foeminam visa numerum per arum, qua de bonis Vonasteris commode ne penuria possunt entari, or de pers-' na recipienda oblatu gratis stiritualibus exigere temporalia , insan- itta que a mbu Maninis in Facultate Theologiae Parisiis congre' gatis quaesitum est, ut in ea re confitium dare , o seper ei imquUionis determinarione quid finiimus , dicere vestemus. Ad quam quaestionem ita respondenta In primis dicimus quod
17쪽
attento tenore Constitutionss solicae sp ὐ recordationis Papa Bonifac, VIII. non licet recipere ab am foeminam in aliquo
'Monasterio non mendicantium , vltra numerum personarum qua
de bonis Monasteris ne penuria sustentari possunt. Et isiud dicimuου non licere , ubi non habetur de hoc confietudo communis es diu, quam Papa scire se tolerare verisimiliter creditur, o per Dam post praestae consitutioni esse derogatum. Tum quibus dam interpositis istud subiungunt : Picimm ulterius , quod ubi t onasterium ita tenue, quod farmina, quae recipi 'tis , ηορο tri bonis Vsim Monastery sistentari sine penuria , oblatis gratis siritualibin, ct receptione per a libere facta ad siritualia; persena in sic recepta habeat bona temporalia , de quibuου iuxta confietudinem regionis potes dissonere , o ea Mona perio con femre , tunc pote is ab ea aliquid petistam pro nec itate sei victu , ne fraude, ut habeat Monaperium unde si prouidere possit: ohoc non inredigendo de aritione coactiua , ita quad eliciatur non dederiti sed quod in omnibus Fruetur ribitin modus es recta ino habeat locum τει est confietudo communis. Addunt nihilominus : Tutius tamen est, qood nihil petatur vel
exigatur, nec in huiuslaodi Monasteriis ultra numerum earum,
. q*ae ne penuria sestentari possunt, aliqua femina recipiatur , os aliqua petit recipi, dicatur ei, quod onaserium non potest eam recipere, quia nan habet unde iram valeat Asentare. Audis Theologicam Facultatem ita dirimere motam controuersiam inter aliquos Doctores, quorum videlicet alij affirmabant, negabant alij istud licere: ut dicat primδ, licere, ac sine peccato fieri posse ι secundo', tutius esse si non fiat. duabus opinionibus probabilibus , quarum altera affirmat, altera negat aliquid esse peccatum, licere minus tutam amplecti., quae & istam complectitur, non obiter Sc stris ina , sed explicatam pluribus S diligenter examinatam defendunt Doctores Sorbonici plane omnes, qui
p. sphu, ThςQ Ogicis rebus scripserunt. Philippus
cimi. Gamachaeus clarissimum Sorbonae lumen , in I. a. quae- bδu . stionc I'. Cap. t. pag. II3. ita loquitur et, Prima in αρυ:
18쪽
Non tinemur in foro conflantias qui probabiliorem partem ; sed siis es si ab ute sequamur probabilem , quae peritis o do is
placeat, donec Ecclesia contrarium flatuerit, aut prima ista opinioὸ Scholis Theologorum omnino explos fuerit. Quam in rem citat Nauarrum&Medinam. Τum alteram conclusionem po- nit in haec verba : Secunda propositio : Sacerdos sue proprim, siue delegatus, potes contra Fam i in opinionem ab luere pinnitentes , quos videt esse in opposita sententia , licet minus certa ac tuta, dummodo ea strobatilis , habeatque aliquos authores Catholicos a eritos. Pro qua conclusione allegat Nauarrum &Dominicum Solo. , - . Andreas Duuallius vir singulari pietate & doctrina, tractatu de humanis actibus, quaest. . art. 12. pag. III. haec habet: Secunda conclusio e Non tenemur in foro confitentiae sequi
probabiliorem partem ; sed stis es s abstule sequamur prἡbabilem, quae peritis o doctis placeat, licet quibusellam similiter doctis
dissiceat. od tamen fib sae reiniectione intelligendum es, δε- nec silicet Ecclesia contrarium non statuerit, aut prima ista opinio e Scholis explos non fuerit. Quam assertionem suam & authoritate, & ratione probat, tum praecipuae aduersariorum obiectioni respondet. Nicolaus Ysambertus , qui summa ingenij & doctrinae N eo: u,
laude in Sorbona floruit, hanc ipsam quaestionem uberius& Y-bere. accuratius tractat in I. 2. dist. a. 4. pag. I 3s. Sis sa propositio, inquit, quando circa honestatem vel obligationem operis ali- cuim, sunt utrinque opiniones probabiles, quarum tamen altera
est probabilior, potes voluntas in operando sequi probabilem, relicta probabiliori. Postquam autem hanc assertionem probauit auctoritate quamplurimorum , inquit, S. Thomae interpretum , quaerit art. s. circa medium : . n haec propositio tam habeat lo- cum in homine i iterato ac rudi, qui nescit rationes discutere, quam in homine litterato , qui id nouit: id es, an tam rudis illit ratin homo psit operari ex Antentia minus probabili , relicta probabiliori, quam homo litteratus. Tum quaestionem ita soluit: Aesonitur a mariue , o ratio est, quod non liceat alicui operari ex struentia probabili , relicta probabiliori, quia es Gam,
19쪽
o nouis viri que partis rationes penetrare, o conferre ad inuicem : Sed quia ad bene operandum moraliter is est habere moralem certitudinem de honestite actus, or quod nusium extet praeceptum squendi opinionem probabiliorem , relicta ea, quae solum probabilis es, ut fusius supra docuimiu. LIφής' Doctoribus Sorbonicis adiungi debet Ludovicus Bail Parisiensis, & ipse Academiae Doctor Theologus, qui etsi quaestionem hane ex profeta non tractet, manifeste tamen sententiam istam amplectitur libro de Triplici Examine pari. I
q. I . pag. 2o7. tertiae editionis. mamuis inquit, multivnia vcrsister doceant scuritatem sntentia minus probabilis prae probabibori , limitanda tamen videtur haec domina in materia pro storum , es extra materiam secramentorum. Et quae. 12. pag. I92. ait: Ex communiori sntentia poenitens non potes cogi a
Confessario ad amplectendam suam opinionem probabilem, immact probabiliorem , s ea quam sequitur sit vere probabilis.
recentiores vero fere omnes incredibili
QVi Didacum Aluarem affirmantem audiuerit, posteriorem sententiam a dori mis Thomsis doceri, Petrum vero Ledesmam asserentem, teneri eandem a multis Doctoribuου , ac praecipue a di pulis S, Thoma, non poterit non siispicari nauiter sibiVendrochium imponere, cum ait pag. 76. 77. S. Thomam huic opinioni manifeste aduersari. Ce t quod opponit ex quodlib. g. art. 13. pridem a S. Antonino L pari. tit. 3. c. Io. g. Io. ex S. Doctoris mente ita explicatum est, ut huic sententiae faueat potius , quam repugnet. Nam primo haec S. Thomae verba et inuatao sunt duae. visionei contraria de eodem, oporter Eurum Moeram, O in
20쪽
IT ieram fulsam : aut ergo illa qui facit contra opinionem Magi rum, utpote habendo plures praebendaF, facit contra veram opinionem ; o se cum facit contra legem Dei , non excusatur a peccato , quamuis non facio contra confitentiam : Sic interpretatur S. Antoninus r Haec verba D. Thoma non possunt intestim, nisi de his τbi manifes patet ex Scriptura, vel Ecclesia determinatio-m, quod At contra legem Deli or non de istis intelligis, τbi non apparet: alias bi contradiceret in eodem libro, quod non esseter dendum. Secundo, quod S. Thomas subiungit in haec verba : Si in quandam dubitationem inducitur, se se manente tali dubitatione plures praebendas habet, periculo se committit, o sis procul dubio peccat: sic a S. Antonino exponitur: mod BG-ius Thomas es alν dicunt, quod illi qui agit id , de quo es dubiam , Qtrum sit mortale an non, peccat mortaliter, quia periculose exponit mortalis, Verum tantum est, semiado proprie se fricte dubitationem, videlicet prout rationes sunt aeque ponderantes ad utramque pretem, nec magis declinat quis ad unam quam ad aliam. Tertio, S. Antoninus addit, non ita se rem habere, cum non est dubium proprie dictum, sed opinio probabilis. Vnde colligitur postrema Sancti Thomae verba huic
sententiae suffragari. ut ex contrariis opinionibus , in nusiam dubitationem adducitur, orsis non committit se di sire mini, nec peccat. Quia videlicet, Ut animaduertit S. Antoninus , talys non operatur in dubio si ortatis , sed secandum vini nem probabilem. Nihilo magis huic opinioni aduersatur alterum S. Thomae testimonium, quod ex quodlib. 3. art. Io. endrochius obiicit. In , inquit S. Doctor, qu e pertinent ad Mem o b
nos mores, nusim excusatur, sisequatur erroneam opinionem at cuim Magi id in talibus enim ignorantia non excuset; Hioquin
immunes a peccato fuissent, qui Iecuti sunt opinionem Ars o Nesorij. Et quibusdam interpositis: ergo a tis opinioni alicuius agistri, contra manifestam Scriptura testimonium , contra id quod publice tenetur secundum Ecclesia auctoritatem, non potes ab erroris vitio excusari. Nihil istud sententiae, de . qua agimus ,rs pugnare inta liquido constat, quod, ut iam