장음표시 사용
31쪽
, momAu, qui que in pruri potesquam maluerit, etiamsi
operanti minus probabitas miriatur.
Benedict. Accedit Gregorius Sayrus Benedictinus, quem Pliseus lib. de illustribus Angliae Scriptoribus, insignis eruditionis via appellat. Lib. 7. Clauis Regiae cap. q. num. q. editionis tertiae Venetae, anni I 6Io. pag. I6. postquam explicuit sententiam Medinae affirmantis licitum esse in praxi opinionem probabilem sequi, relicta probabiliore, varias ad eam confirmandam rationes profert, ac tandem ita concludit: Has igitur ob causas rationes haec Medina opinio mihi verior o re tae rationi conformior per visa es: or quam tuta constentia et in
- . Patrocinantur eidem sententiae doctissimi ex variis S. Fran-Familiis Theologi. Quos ini r non aspellabo Iosephum, ' Anglas, qui superita cum Episcopis sententiam dixit. Ini-Ρelbami, tium duco a Pelbario de Themessiuar, viro inscra Scripturavi habet maddingus in Bibliotheca.Tomo I. . Aurei secrae Theologiae Rosarij , verbo visio , g. 13. ait: Sed nonne excusatur a peccato is, qui sequitur opinionem Doct mm, quae postmodum aflparet false. Resonitursecundum Panam mitan. in cap. Capussanus de feriis , o in i vesica Summa , o tu mon. quod excusetur, nec tenetur homo semper in diuersiare opinionum eligere tutiorem ; quia opinio es tuta cum habet Doctor pro se stis acceptam, se hoc se ut ad Autem, cum tali voluntate quod non adhaereret ei, s non crederet esse veram. v j2. - Ιςnricus Villatupensis, Hispanice Villabolos, cuius exiti. y miam eruditionem mire commendat 'Maddingus in Biblio-- theca ordinis Minorum, mouet hanc quaestionem in Summa Theologiae moralis,tract. I. dub. Io. Vtrum licea equi opinionem minus probabilem, relicta probabiliori. Vbi verbnegantem Caietani sententiam retulit, de affirmante sic pronun-' . t edina, Lessus, Va qued , , alf contra rium docent:si-Met licitum esse, relicta opinione magis probabili, minus probab lem sequi iam sententiam altera probabiliorem esse exis o. Cuius assertionis suae rationes obiter proponit, id contraria argumenta dissoluit.
32쪽
Idem asserit Laurentius Portet Lusitanus, quem Mauctores plurimi honorifice appellant,& Bibliotheca ordinis Mi- norum virum pium ac prudentem vocat. Sic enim habet in Dubiis Regularibus, verbo opinio eligenda, num. 3. editionis Vltimae Lugdun. anni Is o. pag 669. Licitum estsequi, se operari secundum opinionem minus tutam , sorobabilem, o quam puto probabilem , licet credam oppositam esse iuriorem o probabiliorem. m in sententiam & Auctores multos citat, & qua' tuor arfiumenta producit. Fusius hanc quaestionem tractat Ioannes Poncius sevius Ioamum prolixum extat elogium apud Vaddingum) in Cursu Theologico, disp. r. . q. 3. de constentia probabiti, conclus. 2. Po- es, inquit, quis facere quod apparet probabiliter licitum , licet Is probabile appareat quod non sit licitum. Addit hanc esse lon, communiorem sententiam, eamque probat tribus argumentis , & duplici aduersariorum obiectioni respondet. Petrus quoque Marchantius, vir magni apud Belgas nominis, atque, utValerius Andreas ait in Bibliotheca Belgica, gulari eruditione eloquentia praeditus , uberrimc de hac quaestione disputat in libro cui titulus est, Tribunal Sacramentale, tactat. s. titui. s. q. 6. Sic autem mentem suam eX-
ponit concl. 2. Inter opiniones plures , quae sint probabiles , etiamsi aliqua probabilior appareat , licet quamcumque ex istis s- qui es eligere. &quaest. 7. conclus. I. Inter opiniones vere probabiles per se, non tenetur homo sequi tutiorem. Obiter idem affirmat Matthias HauZeur tomo 2. Epitomis operum S. Augustini, ad lib. I. de Bapt. contra Donatistas cap. s. Quaerit enim, sense sit certum peccatum praeponere certis incerta, cum liceat aliquando uti tentia tantum probabili , relicta certa. Respondet, in mediis ad flutem necessariis nunquam licere uti incertis , retiaris certis: in praeceptis autem
licere uti sententia probabili. 'Subscribunt eidem sententiat doctissimi ciuique Capucini. Eligius BasEligius Basseus mum Ur lectionis , ut agmonet Valerius Andreas in in Floribus Theologiae practicae, titulo conseientiae , editionis D cenae, anni 161 7. pag. 79. ait: Consi rora
33쪽
Franciscus Lon*us a Coriolano. Ludovicus Caspensis.
mtemgam, ves alim quisumque in consiliis dandis , o res n- onibus, potes iuxta probabilem aliquorum Doctorum opinionem resondere, praetermisse probabiliore via tutiore. Idem sentit Franciscus Longus a Coriolano , vir ut ait Waddingus in Bibliotheca ordinis Minorum in aeqAedo ου
ac religiosis. In tractatu de Casibus reseruatis, pari. I. sect.2. art. 2. num. 2. ita loquitur: Resistorie dicimus, Confessarium
quemcumque absoluere posse poenitentem siquentem opinioncm probabilem, resicta seu opinione probabiliori. Ludovicus quoque Caspensis, non ignobilis Theologus, in Cursu Theologico, tom. I. tract. de conscientia, disp. 3.sect. 2. pag. 377. hanc assertionem ponit: Licisum es operari iuxta sntentiam probabilem, quae re ipse probabilis si iudicio operantis , relicta tutiori or probabiliori sementia, etiam i in ope
Consentit Gesualdus siue ut habetur in Bibliotheca Or-
ianui. Minorum , Iesualdus) Panormitanus, tomo I. Operum morat. tract. 24. cap. s. editionis Venetae, anni 1649. pag. 216. Si diuersituae opinionum occurreret, veI circa restitutionem, vel circa alia, o poenitens nollit salse facere, eo quod habeat opinionem probabilem aliquorum Doctorum dicentium non esse obligatum, licet Co Usrius e contra teneret contrariam opinionem , quamus probabiliorem e nihilominus in hoc case Cons Marius potes o debet talem poenitentem ab luere. Accuratius ac fusius quaestionem hanc examinat Iacobus Raggius Genuensis, centuria I. de Regimine Regularium, pyrte 3. dub. 46. editionis secundae Genuensis , anni 16ys. pag. IS9. Secunda sntentia, inquit, est mativa, admirens posse etiam in praxi adhaerere opinioni probabili, probabiliori Micta. Ita Medina es alij, ut ita dicam, in niti. QDm opinionem ait esse s quendam , eamque quatuor argumentis probata
Ord. Red. Suppeditat nobis eiusdem sententiae defensorem ordo a Trinitatis Redemptionis Ca
s '. . ptiuorum, Leandrum de Sancto Sacramento, parte s. quae mento. stion. morat. tract. I. disp. q. q. Io. Ex duabus, inquit, vi-
34쪽
nionibus probabilibus, licitum est in praxi sequi quamhibet, etiam
isiam, quae minus tuta videtur.
Habemus & ex ordine S. Hieronymi nobilem utrius- Ο d. S. que sententiae patronum Hieronymum Garciam , qui in H eron. Summa morali Hispanice scripta, & Caesar- augustae edita Hieronν- ann. 16 4. ita loquitur tractatu I. difficult. s. dub. 2. num. s. . u'muis optimum consilium sit , ut quando duae sunt opiniones Aunque es aequaliter probabiles , sequamur tutiorem , se a fortiori quando concurrit probabilis cum probabiliore nihilominus tamen possumus oue quanavalia tuta constentia agere secundum opinionem probabilem , Iro- οφ I do
babiliore relicta. Tam communis es scura es ista conclusio , et b
o, se silea lactores. mass)gura. a sortiori quando concurren prouable con mas prouable. Pero con todo essb pucde uno murbieti tuta conscientia obrusinun la opinion prouabie, dexando lamas prouable. Es ella conitu-son ran commuta I segura, que sbio Machado art. 3. num. 6. trae en su fauor s. autores m
Plures eidem sententiae adstipulatores ex Clericis Regula- Clericiribus accedunt, Raphael Auersa a S. Seuerino Clericorum Regularcs. Regularium Minorum Praepositus Generalis, quem Miraeus Raphael non immerito appellat Philosephum es Theologum eximium acriter illam defendit, & plures pro ea auctores citat in I. q. 28. sect . 18. . Idem fecit Antoninus Diana tom. I. tract. 13. resol. I. quae sic inscribitur : i sit licitum, relicta opinione probabiliori , o magis tuta, sequi opinionem probabilem , minas tutam. Nam pro assirmativa sententia praeter auctores 17. a Sanche citatos, alios quindecim adiungit,& triplici ratione eam confirmat. Zacharias Palualigus Theatinus, tomo Decisionum mo- Zacharia ratium, decis s. cuius hic titulus,'psit eligi opinio minus P lv li' probatilis , relicta probabiliori , pro sententia affirmante citat auctores quadraginta quinque, eamque his verbis amplectitur : Hanc sntentiam certis imam puto ,' existimo in materia morali posse demonstrari. Tum ad eam probandam rationes duas profert, ac tandem respondet quinque argumentis, quae pro contraria proposuerat.
35쪽
Andreas Lansraimcbris. Ioannes
32 Adhaeret eidem sententiae Marcus Vidat eiusdem Instituti Clericus Regularis, in opere, cui titulus est, Arca Vitalis, titulo de opinione probabili, inquisit. s. num. AS. pag. ciuisquitur, inquit, o Agit opinionem minus probarilem O minas tutam , prudenter o litate operatur, etiamsi opposita
probabilior es tutior. Tum assii mat hanc conclusionem veram tradere Doctores communiter, citatque I 8. addens, o aldi plures. Eam vero probat tribus argumentis, quae & variis confirmationibus munit: tandem quatuor aduersariorum obiectiones
dissoluit. Andreas quoque Lanfranchus tom. Opuscul. morat. opuscul. I. cap. q. numero I 6. haec habet : Licet in agendo sequi opinionem minus tutam , quae si probabitis, relicta probabiliore. m assertionem probat quinque argumentis, & grauissimorum Doctorum auctoritate.
Prolixe admodum de hac re disputat Ioannes Angelus Bossius, ex Clericis Regularibus Bernabitis, tomo Mors. Varior. pari. I. tir. I. g. II. ubi hanc sententiam multiplici ratione , se auctoritate confirmat. Tum in Appendice ad tit. I. Candidi Philalethi argumenta dissoluit, ac de ista opinione ita pronuntiat, num. 2377. Sententia asserens in quaestione de Ia honestate, vel turpitudine actionis, vel omissionu, licitum Isse in praxi sequi opinionem probabilem, etiam mini tutam, relicta probabiliore es tutiore, hodie videtur cursura in tit. num. I I. I 37. notaui moraliter certa, cum nitatur validissimas fundamentas, o fortioribus, quam opposita. Et paulis post : Non βο- tam hodierni temporu Scriptores Theologi, Summi , Canoni , o Iuris periit, ct omnes publici Prose res Theologiae moralis praestam sententiam docent in publicis c cademias, o priuatis Scholis dis Ed es apud omnes Confessarios Saecular , o Regulares , AE aeque a siumque doctos, s smul probos, in toto orbe Chrisiano nihil magis daecantatum, quam licitum esse in operando j qui quamcumque opinionem probabilem , dummodo fit probabilis , etiam minus tutam, ubi non agitur de malore ficti, vel de dam- ηο insequendo, se desti honemate operationis. Quae duobus verbis expressit Homobonus de Bonis, eiusdem
36쪽
dem ordinis Clericus Regularis, & in Metropolitana Ec
clesia Bononiensi Poenitentiarius, in Commentariis de ex mine Ecclesiastico, tract. 12. cap. 4. q. II. resolui. 6. Resolutum es, inquit, in foro conscientia probabilem opinionem, relicta etiam probabustori, nos amplecti posse. Stephanus Spinoia Congregationis Sommaschae , non minus doctrina, quam generis claritate nobilis , super hac quaestione aliisque finitimis, eruditissimum opusculum edidit Genuae, anno 1648. hac inscriptione, De libera o prudenti agibilium eussione in moratum. Qu' in opere iam inde ab initio, siue in ipsa Praefatione, asserit, opinionem hanc recentiorum omnium calculo , o uniuersis pene populorum usu confirma- iam esse: Et disp. 3. sech. q. eam sic exprimit: Et licite , or sine peccato possumm in praxim deducere opinionem , quam putamus mihus probabilcm s es concurrat cum probabiliori. Qiram assertionem probat multiplici authoritate de ratione. Tum sech. s. 7.. Candidi Philalethi argumentis accuratissime respondet. Adstipulantur eidem sententiae doctissimi viri ex variis Congregationibus Oratorij. Petrus Morinus Congregationis Oratorij D. N. Iesu Christi Presbyter, lib. 8. de poenit. cap. 4. postquam num. 17. & I8. ex s. Augustino, S. Τhoma,& Clemente III. docuit, in dubiis tutiorem partem esse eligendam: num. I9. ad hanc de opinione probabili quaestionem delabitur, & cum Suare quibusdam in rebus necessarium esse opinionem probabiliorem minus probabili praeferre, in aliis vero minime, asserit his verbis : Francisim
ter mihi Cidetur circum ibere casm , iν Pibras necesse es opinionem certam praferre probabili , o probabiliorem minas probabili. Mihi enim videtur certum , o euidens , aliquando probabilia certis praeferri pust. GD π igitur indiciis , Cr argumeniis haec di-Insemus. mando silicet, inquit Suarcet , ex iustitia vel choritate tenemur vitare damnum, quod in re i a subes, et et periculum eius, &c.
Franciscus Merolla Congregationis Oratorij Neapolita-
Stephanira Spinota. Patres Congrega tionis Oratori .
37쪽
ni Presbyter , tom. I. Theologiae Moralis, disp. 3. cap. q.
num 24. Tertia sententia, inquit, quae videtur mihi verissima, docet licitum esse operari iuxta aliorum opinionem probabilem es minus tutam, resina propria tutiore, o quam probabiliorem esse bipersuadet. Citat pro ea auctores viginti quinquo, additque, o alij. eandem probat tribus argumentis : S praecipuae aduersariorum obiectioni respondet. Petrus Paulus Guaetetinus Congregationis Oratorii Ciuitatis Castelli, in Tractatu Morali, lib. 2. cap. 26. num. I . Secundo dico, quod sequi opinionem minus probabilem, etiamsi minus tuta si, non es illicitum. Quod unica quidem ratione, sed grauissima auctorum triginta authoritate probat. Potest his adiungi Iosephus de Ianuario Neapolitanus, Congregationis Piorum operariorum, in Resolutionibus variis, editis Neapoli I 649. resolui. 6I num F. pag. 268. Se
qui probabilem opinionem , in it, relicta probabiliori , tutissimum es in constentia. Citat auctores septem , additque , o aly apud sos.
Plurimi ex omnibus Orbis Christiani nationibus elarissimi
Do tires easdemsententias tenent. Hispani. VLTos utriusque opinionis celeberrimos defensores Μαtrinu, 1V1 una nobis suppeditat Hispania. Martinus Asplicueta VARV Nauarrus, qui meritb doctissimi se piis imm a Bellarmino appellatur, de poenit. dist. s. num. 38. ita loquitur: Resondes secunia, negando per tutiorem partem eligendam esse s quoniam satis est eligere tutam, ut erudite o militer declarat Antoninus, ' facit glossa recepta, quae secunda est, quam dicit singularem Alexander. .driamquam verum es eum peccare mortaliter, qui facit aliquid dubitans an sit peccatum mortale, nec ne, iuxta lagud, qui amat periculum peribit in eo. Sed aliud es dubita re, an tale quid
38쪽
faciendom sit, aliud credere ratione probabili, se authoritate alicuius istu is Doctoris admonente, ut pulchre in loco praecitato de-ciarauit i ntoninus, o nos latiusis magis ad viuum dissutabiamus sper Elis verbis, tene cerram, o relinque incertum s o restatius pos haec tradidimus in inanuali Confessorum.
Primus locus, quem ex suis operibus Nauarrus hic citat, sumitur ex distin h. 7. de poenit. num. 3. ubi sic habet: Sexto infertur, per hunc textum minime probari uneri nos , sed tantum consilio regulariter ad eligendum in rebus agendis tutiorem partem , nisi aliud ad id nos urgeat praeceptam. Infertur autem in hunc modum : Nam omnia iura , quae habent in rebus agendis partem eligendam esse tutiorem, Agni cant ut parum illam eligamus , quae anima utilitati es Graior at supra dicium es con lium tantum esse, etiam in diritualibus, ut certiora miniis certis praeeligamus it ergo consilium tantum, o non praeceptum fuerit tutiorem partem eligere. Locus alter petitur ex Manuali, cap. 27.
num. 288. ubi quae de meliori opinione deligenda pluribus disseruerat, ita restringit: αuamuis in foro contentis regulariter praedicta obseruanda sint, in foro tamen consilentia ad esseritam non peccandi, si cit etigere pro vera opinionem eius, quem merito censemus idonea ad id lentia , or constentupraditum. Tvetur illud ipsum Petrus Nauarra , cuius summa est
apud doctos auctoritas, lib. 3. de Restitutione, cap. I. num. 237.editionisToletanae anni IS97. p. I o. Iuxta communiorem,
inquit, Theologorum tentiam si cit ad curitatem confitentiae opinioni probabilis conformare, etiamsi fit minus probabilis. Ioannes Medina celeberrimus in Academia Complutensi Theologiae Professor, Codice de rebus restituendis, quaest.22. de rebus per ludum acquisitis, editionis Ingol stadiensis,an. II 81. p. 148. quaerit: αuid agendumst in case, quo Doctores varia opinantur s atque ubi affirmauit, durante dubio hominem teneri ad Egud, quod tutius esse cognouerit, subdit: Poterit tomen, dubio deposito, iki opinioni adhaerere, quam viderit, aut au
dierit a Doctoribus fide dignis approbari , quibus se iure poterit
conformare ; es quia non video authoritarem, aut rationem conuenientem ad tenendum, esse de salutis nec laute praefatum lucram
39쪽
Montesiis Aus. Ioannes Sanches.
rasimendum , opinioni liberanti potius, quam condemnanti arbitror adhaerendum.
Subscribit eidem opinioninudovicus Montesinus, quem Basilius Pontius i. Io. de Matri m. c. I s. num. I. appellati/ gnem c agisbum Complutensem, non minus moribus, quam doctrinis. Nam in Commentariis ad I. 2. disp. 29. q. F.g. 3. quaerit : Vtrum licitum sit operari iuxta opinionem mini,s probabilem, o minus tutam. Quam quaestionem ita decidit num. I72. Dicendum nobis es primo, vir literatus licite operatur, ρquendo opinionem miniss probabilem , o minus tutam. Iam haec tentia es communis in Scholis, o late probat i edina, &c. Quod ubi pluribus argumentis effecit, & aduersariorum obiectiones dissoluit, alteram conclusionem ponit num. I77.
Dico secunia, etiam illiteratus es indoctus licite potest sequi opi
nionem minus probabilem,mminus tutam.
Plures pro ea sententia auctores citat Ioannes Sanches Abulenss, disput. 42. de Sacramentis, num. I 2. Licitum esses, sectari opinionem minus probabilem, relicta probabiliori, docent cin rcado, &c. Prius idem fecerat Nicolaus Garcias tract. de Benes pari. II. cap. F. num. 36I. Potes, sequi opinio probabilis, relicta probabiliori , ut tenent i misia, Bardolom. Medina, &c. cs' recentiores communiter.
De eadem quaestione ita pronuntiat Hiero mus de laRua, Theologiae in Schola Toletana olim Professor, tom. 1. Theologicarum controuersiarum, sexta controuers. dub. 6. pag. I 82. editionis Matritensis, anni I 62o. Dico quiniis, piae aliquum bene operari contra vinionem probabiliorem contra opinionem tutiorem, Auenao tamen opinionem probabilem ,
Concinnit Petrus de Ochaginia Salmantinae Ecclesiae Theologus, in Tractatu de Sacramentis, de Baptismo, quae stione II. num. II. Licet operans , in it, in aliis rebus stifuriosae consilentiae, or obligationi, sequendo opinionem probabilem, etiamsi sit minus tuta , quia rigorasim es intolerabile esset semper verari secundum opinionem probabiliorem , O tutiorem r
40쪽
37 . A non ramen in re tanti momenti, qualis est Fapti us , Idem sentit Ioannes AEgidius Trullanch, S. Theologiae in Academia Valentina Doctor, in opere morali Venetiis
edito ann. I 643. tom. 2. lib. 8. cap. I. dub. 6. num. I. Suppono,
in it, loquendo generaliter o in communi, 4n moralibis licitum esse cuilibet, sequi opinionem probabilem o minus tutam, relicta probabiliore or tutiore. m in rem auctores decem, & rationes duas producit. Simillimam assertionem ponit Iosephus Rocatat Valentinae M ipse Academiae Doctor Theologus, in praxi Theologiae moralis, 3. pari. trach. de conscientia, lib. 3. cap. 6. num. 49, pag. 3I9. uando sunt duae opiniones inaequaliterprobabiles, licite quis aget , formando dictamen iuxta opinionem minus probabilem, relicta probabiliori: Ita communiter Doctores, &c. Quod triplici ratione probat. Sic etiam Ioannes Guttierez lib. I. canon. quaest. cap. I 3. num 23. mando , inquit, aliqua puncto , sent diuersa sententiae aucZorum , ambaeque probabiles, poterit uno quiriquesuam
conscientiam conformare, cum qua voluerit earum.
Docet quoque Ioannes de Soloretano, lib. 3. de Indiarum iure, cap. 2. num. 38. Securos esse , qui opiniones dumtaxat probabiles amplectuntur , etiamsi aliae tutiores, o probabiliores exivunt, praesertim ubi non de facto, sed de iure dubio, o elis interpretatione , aut intelligentia tractatur, de quσ videnissent, quae lute or erudue tradunt Theologi recenniores pos D. Thomaem,
is 2. 2. quaest. 63. art. . o quodlib. 8 .art. MD. Antonin. I. para. tit. 3. cap. I o. circa nem, &c.
Disertissimὸ eandem sententiam tuetur Ioannes Machado celeberrimus in utroque orbe Doctor, cum in Limensi primum Academia, deinde in Salmanticensi, summa ingenij& doctrinae laude floruerit. Nam in opere Hispanice edito,qubd inscribitur Perfectus Confusurim, sic habet discursu practico, art. 3. Dico communiorem esse or magis receptam a Doctoribuου sententiam , licere es tutum esse in conscientia, sequi minus probabilem opinionem, relicta probabiliore , flues sa propria, siue aliorum s G quamuis minus robabios opinio, quam seque-