Conspectus reipublicae literariae siue Via ad historiam literariam iuventuti studiosae aperta a Christophoro Augusto Heumanno, d

51쪽

Beis. Inserta ber Omb. omnis cliten Dibliotbec . T. I. p. δ'. sqq. Ibidem a me exhibentur duae epistolae p. δυ- ΛΨ- 87 Diff. de titulo Ioannis apostoli: 'O μιλτης ον ηγαπαο Ιησοῦς. Exstat iii deii nu lichen 2snmercriingena Bartholomaeo editis T. H. p. aθ. sqq. . 88 Obseruationes aliquot eriticae. Exhibentur infamb. oermissichten abibliotbec T. I. p. roa s . 89 Sylloges Dissertationum mearum Tomi I. Pars II.

9o Emendationes nouem loeorum Aeneidis. Exstant lither eamdi vermisichten abibliothec T. L p. N.Aq.9i Dissi de nummis CONOB inseriptis. Versionem eius Gallicam a inueterhio factum exhibet Durnal litteruiave Allem ne TVLp.I .sqq. Meam Vero elaborationem. Latinam exhibui in Sstlloges meae T. L. P. III.

52쪽

Ioa Emendationes Virgilii. Ibidem p. δ7δ. A. et rosm. et T. III. p. LIV. Io3 Disp. de pselidothaumaturgis Pharaonis. IT44. Recusa Ienae ιT4s.

Io4 Meditatio eritica super loco exagitatissimo Oinbarti in Vita Caroli M. cap. u. Inserta est Miscellaneis nouis LVsiensibus T. III. p. /a . sqq. Ios Symbola critica ad Iustinum Martyrem. Ibidem p. na. sqq.

Eo8 Programma Paschale, exhibens descriptionem et eoῆ siderationem priscae controuersiae inter Romam et Asiam de vero Paschate. 1743.

Insertae sunt

53쪽

Bremensibus Θmbohs literariis T. I. p. s. seqq. Plures meae Livii emendationes a Drackenbori hia exhibentur in sua Dura ed. e. g. ad hb. II. S. q. et q=. 2.

Iio Programma de Theologia curayeriam. I74s. I ii Notitia Iudicis librorum expurgavdorum a Prasiche

II 3 Menda librariorum quatuor in N. T. Obseruata. Ibidem p. G7. A-

II S. Sylloges Dissertationum mearum Tomi I. Pars III. Gottingae ITA S.

54쪽

Iao Defensio Loti a crimine oblatarum ad mlprum filia. m. Ibidem p. . Iai Speeimen Germanisinorum T3omae a Rempis. Ibitidem p sa a Programma Paschale de testimonio resurrectionis christi angelico. ITq6.

55쪽

De natura et partibus Historiae literariae.

μ' De scriptoribus Historiae literariae uniue salis. P. Io

C A Ρ V T III. De arte scribendi. p. 29 CAPUT IV.

De ortu et progressu studiorum literariorum usque ad hanc nostram aetatem. P. 65

CAPUT RDe latis disciplinarum, siue de earum origine

et incrementis.

Do notitia librorum.

CAPUT

De' notitia auctorum.

56쪽

. NATURA ET PARTIBVS

HISTORIAE LITE RARIAE.

ΣυνοφλHiseriae literariae desinitio, L Eius vitia, II. Husdem utilitas, III. IV. Eius obuor, V. Eius parares, VI. Eius portitiones, VII. VIII.

Historia literaria est Histiria M lit

rarum et literatorum, sime Narratio de ortu et progressu. studiorum literariorum ad nostram usque aetatem.

a Eodem modo Hysoria eluilis est historia imperio . rum et imperantium, ac Hisoria ecclesiastea est hiastoria theologiae t siue religionis) et theologorum. Potest etiam definiri Hisoria literaria speculum o

57쪽

VIA AD HISTORIAM

Haec historia ob b monumentorum penuriam est admodum impersecta, et propter

his literati, eum praeteriti, tum praesentis: vel etiam iter per orbem literatum vnitiersum. Hoc in itinere, quod obimus in nauseo nostro, Oculos 33Ostros subeunt tot viri doctillimi omnis generis , tot eantique Maecenates, tot gymnasia literaria, tot insignes bibliothecae. Incidimus etiam in morosophos, atheos scilicet , scepticos , enthusiastas , religionis Christianae in ipso Christianorum grege insectatores, alehymistas, similisque furfuris male sapientes. Reinducimur quoque in orbem iam exstinct- , modo in Aegypto versantes vel Chaldaea, modo Athenis, modo in barbara, quae cultissima nunc est, Germania, teris risque aliis. Saepe vero et noctu iter faciendum est,

deum videlicet deest lux historiae. Haec monumentorum penuria est duplex. Alii enim libri, quos scribi oportebat, non fuerunt conscripti: alii, qui exstiterunt, periere. Olim quippe historiae

literariae nemo erat incuriosior literatis ipsis, ac vix quicquam eius prodebatur literis. Vnde de veterum

scholis, d.viris doctis, de bibliotheeis, de caeteris

historiae literariae partibus, quantum est, quod nescimus i Ne aetatem quidem omnium compertam habemus. Palaephatus, Curtius, Petronius, Aphthoniusiquorum libros habemus et libenter legimus, quo quiaque tempore vixerit, philologi certant, et adhuc sub iudie e lis est. Quod autem ad eos libros attinet, qui scripti quidem fuere de historia literaria, sed interiseiderunt, praeclari stimum de illis naufragiis testem habemus Ionsium in opere sita enim inseribendum erat, descriptoribus historiae literariae. omnium ver locupletissimus testis est dex Salomo, Ecςlef. XII, la.. inqlib

58쪽

LITERARIA Μ. CAP. La

propter varia praeiudicia multis mixta O f huliS. III. . Caeterum quia non contemnendi ex ea fructus d) capi possunt, merito damus op ram , ut cam, Vtcunque lizet, ex probatae fidei auctoribus eruamus, et simul a fabulis repuNIT

Vt enim omittam, literatis esse turpit dici , literariam adeoque domesticam 6 ign A et rare

inquiens : Farienia libros multos nissius est finis. Bone Deust ubi sunt innumeri illi libri Hebraice seripti Videtur exitium iis' attulisse captiuitas Babyloniea. Vid. de his Salomonis verbis Eeimmani Praef. ad M'.

ID. ante dii. cuius tamen interpretationi Gelerianam' praefero.

o Exstat Gotho My richerou Historia societatum es

rei Merariae mundi primi siue antediliiviani. Multas ea exhibet fabulas , quas tamen auctor non Omnes suo dignatus est sitffragio. Scilicet cupiditas explenis . di hiatus historiae literariae effecit, ut alii veris iust riis assuerent pannos fabularum, alii hosce pannos eupide amplexarentur pro Purpura. - .. 99 Vid. Diss mea de fruetibus ex historia philosophiea. eapiendis, quae exstat in Actis Philosophorum P. I.

o Historiam literariam aerius a literatis excolendam esse, quam historiam ciuilem, ex vero iudicat praeclareque docet Moshemius in Praef. ad missi Hist. cone. Dordr. I. 36. P. H . R. in

59쪽

VIA AD HISTORIAM

rare historiam, in eaque errores sy committere 3 ex ea I notitiam haurimus bonorum. malorumue librorum ; a) methodum addiscimus, expeditiore breuioreque Via perueniendi ad eruditionem ; 3b quae in studiis sequenda vel fugienda, cognoscimus, et Prudentiam addiscimus ae) literatam ; ' 4 vitas virorum ingenio doctrinaque illustrium oculis animoque lustrantes, non solum praeiudicium

Horum satis amplam segetem exhibet Reimmannus

1 ist. lit. T. I. p. I3I. - - I42. In primis dulce est, ex historia literaria discere origines rerum literariarum.

Quam putide, quaeso, ille peccabat, qui in praefatione libri sui Catechetici docebat, iam tempore prophetae Iesaiae Catechismos e typographeis prodiisse, im Drueste heraus gestommens

g Exempli caussa unam hane obseruationem assero Historiam intuentes literariam discimus, Omnes nouas veritates, firmissimo licet fundamento nixas, ha- huisse aduersarios grauissimos, at postremo feliciter triumphasse de hostibus suis ; ac doctores illos melius feeisse, qui tacuerint, iis, qui diu multumque respondendo sibi multum molestiae arcessierunt i simulque prodiderunt posteritati, se succubuisse prauis affectibus, nec satis magno animo fuisse praeditos. Vtriusque rei exemplum in Harveo habemus et Puis fendorsio. Ηie, ut Senecae verbis e lib. II. de ira cap. 32. Vtar, illa magnus et nobilis es, qui more magnae ferae latratus minutorum canum jecurus exaudit. Est enim veritas lux quaedam. Quae eam circumuolant aviculae et inuolant, ipsi nihil nocent, sibi vero domnum, aliis risum, pariunt.

60쪽

LITERARIAM. CAP. I. dicium auctoritatis et antiquitatis sensim

eXuimus, Verum etiam Cognoscentes, quanti viri ope literarum euaserint, ad aem lationem ci incitamur: Denique e literaria historia cognoscimus vias diuinae prouidemtiae, cultura literarum felicitatem generis

humani, progressumque seo verae religionis

adiuuantis. .

b) obsereatu haud indignum , superioribus sae- eulis , quibus Digebat studium historiae literariae, philosophos caeca fide suum Aristotelem, Ictos suum Bar. tolum, theologos suum Thomam, ouiuin ritu esse secutos; hodie, pereulta historia literaria , non soluin philosophos, sed etiam iureeonsultos, historicos, medicos, phi. Iologos, lino et theologos, factos esse eesecticos et ex solido eruditos. ' Est ergo historia literaria lux veritatis et mater libertatis ingeniorum. Vid. Poecile mea T. III. P. 97. ι) Hodierna docet experientia , Studiosos illos, qui negligunt historiam literariam, segnius tractare lite-xas, ac tantum duntaxat e disciplinis haurire, quantum ipsis videtur opus esse ad consequendam spartam sibi suaeque Marthae alendae suffecturam; at, qui tincti sunt historia literaria , vebementius aeeendi ad exercenda literarum studia. Singulare vero huius aemulationis exemplum est LUD O VIL VS, Elector Palatinus, quem Astingius Hist. eccles Palat. p. 244. seribit haec aliquando' verba edidisse : mortes GEO RGII, Principis AEnhaLrini ,scripta lego, ario asscio' et tanta eum admiratione

insignia eius aeona suspicio, ut, si a Deo mihi integra

optio daretur, non Romanum Imperium magis, quam simile docendi et scribendi donum, eligerem. Ac sane ee Salomonem maiorem et clariorem 'fecit sua sapientia et eruditio, quam opulentia et potentia sua. iis Vide, quod infra obseruo cap. IV. f. XI. not. e.