장음표시 사용
51쪽
Orationis partes J Verbum. apud Hebraeos αο idest momen. sunt tres J Particula. Sub Vecto comprehenditur Participium: sub Nomine Pronomen lub Particula Adverbiu,Prppositio,Interiectio, dc Coniunctio ; quia hae prinprie apud illos non sunt. l Cur agatur de Verbo frius quam de Nomine.
ncipimus a Verbo, quia Verbum apud illos est simplicius quid, continet radicem, a qua deinde formatur nomen, quod est m os compositum,ut patet ex Thesauris . . Item quia a Verbo deducitur nomen, non e contra.Demum,quia milior est modus docendi, atque discendi. quimur experti.
- , ME JO ergo Periecto,vel Impersecto ut de
more Latinorum loquamur accidunt decem, Radix,Species, Coniugatio, vel iuxta alios, se improprie, Modus, improprie, Tepus,Numerus, Genus, Persona, Asfixum, Littera paragogica.
Omne Verbum debet habere, vel reduci ad sua radicem,qus non potest esse minor tribus litteris licet sit Verbum duplicatum, quae radix est suamdamentum coniuzandi totum Verbum: vi
Huius radicis litterae quocunq. modo combineam
lux ex Alphabeto prima apud illos dicitur
52쪽
a verbo quod veteres Grammatici usurpabant pro Paradigm te . Idem dicetidu in citeris verbis, Vt - , ,
omne n. verbum Persectum, siue Imperfectum c in qtiauis coniugatione in sacris Codd. reperia- n iturinflexum reduci debet ad tres radicales,quae deinde iuxta reolas infra tradedas reduceta erut ad certa specie.
I De Speciebus Verborum. Verbum prima sui diuisione diuiditur i. Persectum, quod continet unicam classem, sed diuerse inodo inflexam cu gutturalibus, vel sine, ut ' i cu guttur.& sine i
53쪽
n ra )ans imperfecta, sei lapides 'nὶ quiescentia.
. m)mN NIN quam ,Vel quinque litteraru m. Cuius rei ratio est ;
. Omne Verb*m continet, tres rad. inter coniugandum rQuod i nullam amittit, vel supplet aliquo modo, erit Persectum . aliqua vel o amittunt prima littera ex radice thematis, & sunt D sectivae Vel qhiescit,& sunt Quiescentia.Vel geminant radicales, defiut Duplicati a. vel componuntur ex duabus speciebus , & sunt C5 posita: Uel multiplicant radioles,seu congeminant, deitae fiunt . tuor vel quinque litterarum.
De Verbo T ra ustiuo, ω Intransitivo.
secunda diuisio . Verbum, cuiuscunque speciei sit, vel est Tran-:stiuum, vel Intransitiuum, seu Neutrum Ne Actiuis enim,& communibus, & Deponentibus, ac passi uis inanis est distinctio , nee ad Hebraicam orationem faciens J vel absolutum. '- Transitiuum,qqod hy9 est illud, ius operatio extra pro- ficiscitur , & ad aliud subiectum, verbi gratia 'p'. visitare est al-lierum visitare t est alterum custodire . Intransitiuum, quod aiy , o vel Absolutum est illud, cuius operatio ad extra no pro-i ficiscitur. sed manet in eodem subiecto, nee distinquitur ab opera te, ut 'it in ambulauit sedit: huius ordinis sunt verba significantia motum , quietem , situm, & huiusmodi. 'Retice,*quidam asserunt,Transitiuum,& Intransitiuum,in una H ea coniueatione reperiri, ac proindς ex Intransitivo fieri posse
ziz 'Transitiuu, ut maducauit maducare fecit,sic avi: eipioiyro, al. n.& Hi plui siuit distinct coniugationes re,d brmatione. eru- ο Ἀψ xx 'tu verbum o, in una est Intransitiuum, in altera fit Transitivum. Verba Transitiva significant actionem,quae extra progreditur ex natura sua,& illam transferunt in alterum , vinci, docuit, scili
54쪽
na Comu GATIONI RV .eet alterum. Transit criam in alterum, & ab illo in tertium, quod dicitur Transitiuum Terrij,ut ici,n ille fecit vel iussitPalterudia scere. Quaeda tamen in scripturis patientia non significantur, sed fietantum mentio unius patientis, v. g. nim Introduxit te D
minus ; pro,venire fecit clusitu te Dominus.Deut.ε. Io. I Verba, quibus iungitur particula articulus casus patientis,erunt Transitiva, ut o nem ris N a creauit cauos. Genes. r. Hre verba carent Participijs passivis, seu habitus, icet sermε-tur in paradigmatibus,non usitatur.)nec.n .dicimus,seu usurpamus m χ status passive, nec hasa caditus, vel casus, nec ambulatus. cultus, ministratus. -
Caiet pronominibus assixis,& passivis,& dictionibus significintibus rem patieγm, ut inis 'py stetit illum. Pro qua re egregia est Arca Noe R.P. D. Marini Brixiensis de litteris hebrateis bene meriti: ad id enim facit Thesaurus ille. Dicuntur Neutra,vel absoluta, quia sunt quaedam ex his, quae ne agunt,nec p tiuntur, vici habitauit,pD adhaesit, &c. De his erit aliqua mentio infra. unde notabis, ad quid nam ita cta sint haec pracepta.
ID Comugati libus earum Nominibus,s Notis.
Musti de numero Coniugationum diuersa tradiderunt, ingenia discentiu subtilitate qu stionum potius confundentes, quam varietate delectantes. Alij sexint ij septem. vel plures,vel pauciores constituunt. Puto septem esse regulares Coniugationes Verbi cuiusq. Quorumdam vero Nouem, licet non omnes usitatae reperiantur in
em Radice, & Verbo. illud R. David Rimchi satis clarum,quod unica vocedeu persona cuiustiis Verbi in sacris Biblijs reperta, omnes septem, vel nouem Chniugationes sormari possunt. Illud etiam satis notum, quod Rabb. naizo octo ordines vocat,& attribuut singulis verb. Harum tres Actiuae , & tres Passiuς sunt, Septima reciproca, seu reciprocae significationis.Quid enim si Niphal est passiva hal, idcirco una est numero Neque latinarum Coniugatio umordo,ves seri s hic obseruanda est, ut satis, & pluries iam diximus. Hoc iacto iundamento
55쪽
idere, Coniugationes apud nos ' -
Κ.Α L, idestileuis,est prima Coniugatio. Dicitur leuis , quia non Quae sequu grauatur aliquo daghest, vel aliqua littera addititia a fronte thetur,Tyro fit malis ad indicandam Coniugationem . Estque Verborum partim mixς me- Transitivorum, & nartitii Neutrorum, Absolutorum seu Intransiti-Σ. 'a uorum ut donni in pn Visitauit, idest,continet utraq. ω Huius Coniugationis Prima vox eadem est,quae & Radix, in aliquibus tamen speciebus variatio in in intellexit, Radix est i a vise est trilittera . Habet in Praeterito tres lamas, seu tres terminationes. Priorem - per camEa, de palach, Vt nes: mo, , Secunda per mac et e , dcca, : non : autem secunda terminatio obseruatur
tantum in tertius personis. Tertiam per c ea, & cholem , ut
NIPHAL passiua praecedentis est illa,quae communiter in Praeci& Benoni habet Nun formativam, seu characteristicam additam , punctatam ch; ree,ut 'pha: sed sequente gutturali segol, ut ' na In Insin. Imp.& Fut.habet daphese in prima ad supplendam hae sormatinam,de praeterea Inf&Imp. habent He litteram a fronte, I oatam chirec, sed sequente gutturali punctatam χει e, ut infra. PIE L est tertia activa quae vocatur Daghessala Illius signum est communiter daghest in secunda, punctaturque chirech, & aEre: ut 'M . Si secunda vero sit gutturalis, suppletur daghest per v calem longam in prima, ut Iaci pro Iaa benedixit. & in cael. te--.ar. is poribus breuis in longam similem mutatur, ut suppleatur, ut ' mP V Λ L est quarta,& Passiua praecedentis.& communiter punctatur.
56쪽
secunda fuerit gutturalis, punctatur vau sciurech prima, ut supple tur daphest fgnum , pro faciet 'inia benedictus fuit. Hi P HI L Quincta Actiua,& Transitiva tertii, vel in tertium, iubet ςnim alterum aliquid agere9 est illa,quet habet ante primam radicalem n punctatam chirec, & post secundam rad. Iod vel actili vel virtute latentem in vocali longa,vt n,phn : Insat hes,Vςl n,phn . Interdum vero est Intransitiva, ut dicunt quidam, sed male. Si vero prima fuerit gutturalis,luc in prima ponitur et: & in n heseruili sorinatiua et ut Transire fecit . Et in Benoni palach, sub seruili, &-sub rad. sic infra. In Infinitivis vero, de Imp.habet n punctatur regulariter ,& in prima sceua quiescens: si vero sit prima radicalis gutturalis, habebit ut , n, unin Fut. eod. modo puctatur. Urs remanete iod pro signo Coiugati HopHAL est eius Passiua,& habet nante primam An nrad. comuniter punctatam π: idq. in Verbis Persectis, '
Quiescentibus Lamed aleph, de lamed hE. In verbis De- . et an sectivis punctatur sequente daghest: In Quiescentibus i . Eius significatio est palsua pr cedentis, iubetur enim quis aliquid pati ab altero. Huius mutationis ratio pendebit ex infra dicendis.
H ITHPΑΗEL est septima, estq. mitae quia in aliis linguis
non reperit θ & reciprocae significationis, activae & passiuae simul. Eius sormatio, & nota talis est, quod comuniter haiat in praeterruto syllabam ante primam radicalem semper punctata' - ,ec praeterea daghEst in secunda radic. ut 'abnn docuit seipsum, . si vero secunda fuerit gutturi supplebit daghest,ue PiEt per vocalem longam antepositam, ut ' nnri pro 'rnnn idq. in tota Coniug. Qigado verbum incipit ab aliqua ex bis quatuor ei r v t o : r : In sorinatione HithpahEt seruatur hic ordo, ut inter syllabam ponatur una ex supradicti ,sic. pro mmcinn mn non
sed si prima est i vel γ,tunc vltra mutationς noen praedicta fit alia mutatio, scilicet, R in verbo incipiente a i: tau formativa conuertitur in η, lor :& si a x, tau formativa in in conuertitur, idq. '
57쪽
Ex his patet, omne verbum posse constare luatia se Coniiuratio nibus , & eodem modo constare septem , quoad numerum . primo enim modo sunt tres activae, tres passiuae,& una reciproca. Secundo modo omnes per se sunt septem Coniugationes.
POΗ o seu νarn Quadrata, est octaua conivg. in ordine. Re ritur hic Coniugatio in Verbis Persectis raro, sed in Quiescentibus Haijn,& Duplicantibus saepius. Dicitur , quia reduplicat tertiam radic. & sic cum tres tantum litteras radicales habeant Verba & Nomina) perfecta, actu vel potentia ) constat ex quatuor litteris,ut in PoliEt Dia sic in Poliel Dia: no quia in Iea addatur Vau quarta littera, quae est extra radicales, constitutiva tantum, & formativa illius, Ac consequens cholem, quod est punctum peculiare, de proprium huius coniugationis . Non Armatur ut quidam dicunt) haec Coniugatio sic. quia tria Quiescentibus Haijn Vau, Pici scrinanda esset hoc modo da i& quia haec coniugatio tota est daphessala , & Vau dum quiescit, non asmittit daphest, ideo Nun vltima littera rad. geminatur, & sic ser- matur laga. Reijce i, Contra est. n. illud Psal. i i s. et 8. up p sc In a niti mulctauit, quae non declinantur more perfectorum . de tamen usitata sunt. Eius significatio est Actiua, atque passiua, ilia enim significae intellexit, de intellectusest; sic firmauit, & firmatus est. HITHPOHEL nona Coniugatio formatur a praecedenti, eiusde siminc tionis activae, di passiuae, sed reciprocae,&sormatur eodem modo, atque Hithpahel ab actiua Pies,ut a rapa Hithpial laiann intellexit se,&intellectus est a se . detin Hithpoel exaltavit se.& exaltatus est a se. Esa. 3 3. to.Sicq. in Duplicatibus,ut in suo loco
De reliquis Accidentibus Verbo.
Ο D V s impropriὰ accidit Verbo iuxta Hebraeos , sed iuxta Latinos est triplex , Indicativus , improprie; Infinitivus. de
Indicativus non est in usu apud Hebraeos ,& si nominatur, per praeteritum nin nominatur, vel per venoni. quod significat rem in
58쪽
ET TEMPORI 1US. 39 Infinitimis dicitur ' pn . quasi fons, vel origo, est enim sens ali . rum temporum propter suam indifferentiam significanti apud Hebraeos ; & capitur pro omni id pore, ut Paῆn. lib. I .cap. . Imperativus dicitur 442 qui H duplex: quidam Depraecatorius vi ,aan miserere mei: al ter comminatorius, vel Ironicus , vinne: istare iuuenis . iaci. II. s. Sed haec non sunt huius loci.
TEMPORA nli sunt , si propriE loquamur ex Hebraeorumddio risimis, tria , Prassens quod n3n 'odi idest,fiami Praeteritum
quod : & Futurum quo dicitur. Impropria sunt sex tria teritum Benoni; pallul ; Infinitiuus ; Imperativus; & Futurum. BENONI idest,intermedium inter praesens, & Futurii, intermediat enim i gniscatione , & distinguit inter utrumquω , Duplex est, activum prςsens , & vocatur hyo operam, & Passivum prae sens, quod vocatur ' Vo Paliut, idest factum, quod usu venit in
PAHVl. differt a Praeterito passivo Niphat, quia Palidi significat habitum, perscueran tiam ci. rei, quae serisaepit, & adsit, ut visitatus, idest visitari illius. Differt etiam a Benoni Niphat, quia hic signi ficat per modum accius,ut 'psa visitatus,idest, dum visitatur. Vel differt Pallula Niphat, qura Praeteritum significat pataonem
factam iam diu, vel actionem de praeterito factam. Benoni vero
Niphat, & Paliut significant passionem, dum fit, in ipso fieri , sed
Item differt ab Adiectivo nomine , v. g. non sapi os, id si qui
habet tale accidens per Iongum tempus antς; da 9 33 rosignificat sapientiam, qua quis ornatur in ea actione,quam facit. Eo carent verba Intranstrua, illa scilicet in quibus actio non est distincta ab agente re, sed idem est agens , & patiens , ut luxit, di similia , ut diximus supra. FVTVRVM . sicut& Praeteritu radix est omni u operationum, ae
proinde frequeter in sacra Scriptura Futurum omnium temporum vices gerere,de supplere solet,ex Pagnino cap. 2. pag. 26 a.& F. Laurent. Villauicentis, in suis phrasibus de suturorum & praeterit rum permixtione, sol. 76. Formatur vero in diuersis coniugationibus diuerso modo prς. Pol
59쪽
4o DE A AECIDENTIBvs VERBO positis litteris , ut infra. NUMERI, qui timono dicuntur , Verborum duo tantum sint, singularis, qui , & Pluralis . Numerus Singularis pro Plurari , ὸ edint . Nota,in scripturis pluralem pro singulari frequenter poni,& E eonuerso . ex Pagn.lib. 2.c. & Fr. Villaescentio fol. I x. Verum non semper ea uti debes, haec enim regula multa occuparet mysteria
in sacris Litteris obumbrata, & Hebraeis ansam ridendi praeberet nimis latam, omnibus i. viribus euitanda, ut Deo dante in Lib. nostro de sensibus sacrae Scripturae contra Hebraeos, satis apparebit.
Vnum pro multis narrasse sussiciat.Iocvlt.verseto.
Quem versum explicauimus in sacro Templo, & oratorio Veneri Archiconstaternitatis sanctissimae Trinitatis Conualescentium, &Peregrinora die Io.Septemb.i6os. ad ipsosmet Hebraeos Concione de more habentes. Si quis autem adstruat talem regulam, singularem pro plurali,vel e contra , sanctissimae Trinitatis mysterium ibi signatum c licet sub velamine negatur, quo audito Hedraei cachinnant . Hac ergo regula in scripturis explicandis contra Hebraeos Praesertim , satis cautE uterE. GENERA Verborum duo item sunt, Masculinum,&Remininu . excepto Infinito,quem carere diximus genere,numero,& personis.. P0S O N AE Verborum,quq dicuntur,sunt tres
pKisi i idest de se loquitur. IIllis gaudent Praeterita, Benoni, Palio Lamper. &Fut. Infin. vero est omnis personς, & generis, quia indefinite significat. I Nota, quod omnes primae personae cuiuscunque Verbi,Coniugationis, & Numeri atque pronominum9 α omnes tertiae personae
plurales Praeteritorum, sunt communis generis, & ita hoc tertium genus est addendum, si tamen addi debet. hoc enim commune genus propriE datur in nominibus specierum &aisi malium , quae carent utraque formatione, tam in singulari, quam in plurali. AFFIXA habent Verba,Inseparata non secus, ac nomina, de quibus infra,explicatis Verbis ,& Nominibus asetur. Gaudent etiam separatis, ut Gnis diu a ι. z7. potuit enim dicere tau a
60쪽
Iam accedamus ad coniugandii Uerba Perseina. Verbum Perfectum Verbum Perfectum tria 9 simplex. Int mi gutturalis.
Voco simplex,quod no constat ex gutturali; quod enim giitturalibus grauatur, variat quaedam,quibus re fle cognitis, ac memoriae traditis, facilis est speculatio, praxi supposita memoriae. Itaque virum- quodque horum singillatim Tyrones addiscant,&memoriae mandari curent Magistri, ut regulas Variationis iacilius addiscant.