Institutiones in linguam sanctam Hebraicam. Authore Benedicto Blancuccio Romano

31쪽

xa DE LIΤTER Is ET PUNCTI LVacat mysterio; de quo Galat. lib. q. c. I ς & lib. I. c. 23. nicetro rerius in Esa. male praedictum mysterium irrideat. 2 de quo etiam Petrus Brutus aduersus Iudaeos. R. Hammay in lib. Sanhedrin , qui ex litteris illis colligebat tempus. aduentu& Messis & Finus Finus

contra hebrae s lib. a.c. 7 Mena apertum ci etiam reperitur contra litterarum naturam in

fine apud Esdram lib. 2. c. a. vers. i 3. ΩΠ hoc est, ipsi diruti, vel diffspati, iuxta Vulg-Nota, secundo, quod finales litterae nunquam si b se habent vocalem praeterquam duε I & l . Et quidem a necessario habet vel et se eua, ut in verbis aliquando recipit da glie se, ut Pictur is . & confitebor tibi Nun I habet aliquando ut can tabitis i Si'IGen.3 3.& r. Reg. i 8. scribitur dupliciter , ut vides primo sequendo litteram , deinde praecedendo & politoxam et E paulo inserius,ut Gen. 3ς. 3s & videtur esse quali

sub lod In his dictionibus descit m a syllaba ΠΤ Qrmativa per D net secundae s nin. plur. ut instae in sermatione suturi.

De Litterarum, 'actorum permutatione.

De his Pagni nus lib. I Instita c. 26.& 16 & Ioanne&Gorop.in sua hermatena, lib. 9 pag. 21 Nota vero quod litterae ' Πη proprie vocantur permutabiles. Vnde ulu pro iod,& iod pro vau, facit apud Hebraeos lectionem variam, quam ipsi si nant hac nota ' supra illam dictione, ut patet ex librorum imprestionibus variis. idq. vocant

aecontrario sensu lege quo Eriptum est, idest lege aliter quam striptum est, . de quibus pluries Rabi Salonaon,Rabi Aben Ezra: Rabi Dauid Chinachi in ipsorum Commentarijs ,& Sciarascim , id- est Thesauro linguae: Victoria Porchetti, Galatinus, Finus Finus, &alij. Reijcienda est tamen,quae ab illis dicitur ni do D pn idest Co rectio Scribarum, de qua in tract. de Regulis ad intelligend. sacr.

script. quem nuper edituri sumus . Secundo: Meph,& He pluries permutantur inter se, pr*sertim in verbis in aliqua ipsarum litterarum; aut quando ex verbo nomen efficitur. quam tam ea mutationem non multum resert scire, nec ullo symbolo notatuCia

Ide porro vice vel stat in fine dictionis, ae si Ira esset imprincipio illius, ut Gen. 18.ΠὀJo quasi u R non m Cῆπ

32쪽

PERMvTABILI Bus. I 3νro in P ' Aliae consonantes ad inuicein permutantur , flepraecipue hae sex et v : IV no cornatae dici possunt, quia parum sono disserunt: saepe etiam permutantiar, ut sunt eombinatae. de quibus in Thesauro Pagn.in Radicibus μ η υ & alibi.

tiones non

Ses exempli gratia.

im : paura sustificabit nur. Gen. M. I s. de qua mutatione infra in hithpahel.

33쪽

, festinabit. Iob o. 16.

34쪽

PERMUTABILI BV s.

Patach pro seg6l: came Z: sceua: chirecta: ZeTe. Segol pro camea : patach : chirech. ' Sceva pro chirech. Hsc autem -i & chdle,eo quod frequenter unum pro alio substituatur, dicuntur ab Hebreis mi nu mi pa, idest, puncta sororia, siue germana.

Quae punctorum inter se permutatio dicitur quibusdam Anti thesis, vel figura,quae dicitur Antistoechone quam plerique non obser uantes interpretes, ansam multorum caeperunt errorum. Vel ut ait Rabi Aben EZra super Exod. c. ii. quia has gramatice obseruationes non obseruant Prophetae, seu Spiritus sanctus loques per illos, idcirco solent accidere litterarum & punctorum permutationes: prout apud latinos nec Poetae limites grammaticae, vel regulas semper seruauere. Tertio nota , quod he mutationes diueriificant inflexiones N minum, aut Verborum,sed nomen quod scribitur cum una, aliqua do cum alia littera scriptum inuenitur. id quod linguae sanctae copiae &maiestati tribuere licet, quod testatur Rabi Aben Ezra s Per Exod. I I .cap. in ea verba: In media nocte.

De Notis Numerarum.

Omnem supputandi rationem Hebraei per hasce litteras indicat,ei'. utuntur notis non ut Latini, qui aliis notis utuntur. quas Ciphras cvocabulo Hebraico corrupto9 hebraice vocamus , mutato si in c. . Igitur distinguunt in Unitates, Decades, & Centurias,& Miri des et signantq. hoe modo . . ss

Vnitates

Decades

cian

pCenturis,

35쪽

16 DE NOTIS NUMERORVM. vel liis inter se cini postis .

ri mn MI Ha r a Millenari . Similiter auiditis deca ibus,& centurijs fiunt decades,aut centuriqni illenariae,id quod apud Ialcut, seu Catenam Doctorum Hebb. in sacra Biblia facile est agnoscere.

Vnitate P componunt.

De Pun iis, quae su Vocalibus quadn raan , ides motiones appellant.

Quis suerit Punctorum inuentor,non attinet disputare. Illud fatis clarum cauctore Elia leuita alite Earam compilationem Tal muri, nec puncta, nec accentus vllos extitille. Quod extam patet, quia Hebraei sacrum ligis volumen in membranula scr)ptum sine purict:S,litteris vero quadratis, in modum rotuli scruant in suis synagogis . sic a. sitos liodie cdunt libros t) pis cursiuis . vel minuta littera, ut ipsi dicunt, ae sine ph nctis: quorum lectio pendet ex co-

36쪽

enitione Grammaticae, quae tradit regulas assigendi puncta, & r tiones eadem permutandi. Illud nota, quod apud Hebraeos littera cum puncto sacit syllabam , modo non habeat sceua quiescens : idq. ad versus fingendos notandum est, ut scilicet pedes recte constituas. Fit etiam syllaba ex duabus consonantibus, vi 2 u . TINVocantur item id est impressiones , notationes, vel sugnationes . Item 'trian idest motiones, aut motus;iis enim littera mouetur,&profertur,seu imprimitur sono aliquo,ex R.Elia Can. 3.

Vocales Diuiduntur In mihi a magnas,seu longas, Sc miany paruas, Vel breues: vel in dra n reges, py. ministros Sc

omnia puncta etiam Rapta) subscribuntur

ad pedes consenantium,excepto cholem,quod supra ad latus ponitur,ut ia b dc sciurech, quod in

Disserum Longae a Breuibus.

Primo in prolatione, nam vocales longae plenam ,& apertam, ac vivam prolationem habent, & ideo aperto ore proferuntur. Breues autem humili sono, quasi semiclauso ore, & voce exili, Nota& ideo quasi semivocales dicuntur. Secundo potestate seu virtute: Longae ei lina vo ales habent vim supplendi da gliust,quod aliquadoreijcitur a littera, ac sub scives in se virtualiter,seu potentia conti C nent

37쪽

18 . DE UNCTIS nent iod,vel Van quiescentem,ut patet in Iah 4 suppi t da ies, quod deberet esse in aleph, di cholem continet Vau sormatiuum Benoni, ut infra .

quia unum pro alita substituitur, vocantur co 3 gnata , seu permutabilia, ut sup.sol. ΙΑ.& Is.

ri & ν in fine dicti nis habent sub se palach,

quando non praecesserit cameZ aut palach, Ectunc, Vt be te proferri possint,necessarid illis additur palach, quod noua asHebr.dicitur, k prsterea accentus in penultima syllaba apponi debet,vi

Idque locum habet etiam iniri habente punctum in Vestre,tunc enim patach illli subscribi debet, ut prosertum. Eloah, non Elolia. quod verum est , nisi huiusmodi ri praecedat π ut in spiritus eius.

Inuenta sunt propter gutturales, ut docet Elias Levita Cant. ro. Cum enim sceva sub se ut plurimum minime patiantur, neque etiain medio dictionis, opus fuit,ut steua componeretur cum his voca- Iibus, easdem gutturales ut moueret. Deinde, ut facilior redderetur pronunciatio ; ac proinde sceua proferri solet sono vocalis, cui in compositione adiungitur, ut nglialeem,sic a p,inn heche-χichEch. 'Cur autem gutturales non admittant sceua simplex, 8c moueantur ab ipsemet composito ; Respondent aliqui, eo quia gutturales.

38쪽

ex gutture,& intimis pulmonibus iuxta ipsarum naturam pro-Hae rete seruntur , quam prolationem efficere nequit sic eua, quia est vox he non bes, obtusa, de tam exilis, ut vix,vel nunquam audiatur,unde exco iμης P in

gitandae fuerunt vocales, quae id efficerent, atque eo modo punctum tsceua produceretur, & gutturalis dilataretur: quod optime fit cum udae. patach , & segol non cum '' de chi recli, cum in istis diuersa ratio sit. Ego vero ideo puto non admittere, non quia ex natura sua non possit illud habere, ut patebit exeptis, sed ut reddatur facilior pronunciatio. Si enim gutturalis punctaretur sceua simplici, traheretur gutturalis nimis aspere, quia sceua quiesceret, ideo addiderunt huiusmodi puncta , quae mouent gutturalem , & facilior est

pronunciatio. Nam si dicamus purio ichalch ri,pnn thhphicli, de in aleph m,nsn imi)r, non solum est dissicilis pronunciatio, sed

nec aleph sentitur r ideoque utrique rei consulitur punctando seruilem puncto simplici, & gutturalem suo composito , dicimusque pynn echezich-hehephic: 'DNn hehemir. π: Ergo rarius ponitur, & in Hophat, ubi prima verbi est gutturalis,quod differt a m quod simpliciter scriptum sonat o& non a, de quo infra.ut Esa. q. I 3. 4rDNnr designabit illum . π: &i regulariter ponuntur, ubi occurreret se a simplex ponendum , & ad vitandum cacophoniam,vt infra in cap.de Ver bis, &eorum coniugationibus.

Reperitur tamen Punctum Raptum in aliquibus casibus sub alijs

litteris, quae gutturales non sunt, ut tradit Quinquarboreus pag. 3 3. Primo quando in eadem dictione est littera duplicata ; tunc enim primae litterae habenti sic eua additur palach, Gen. as. 3. iubar: reperitur tamen sine 'r: in quibusdam exemplaribus , de fibu Exod. i sio. profundati sunt, QSod etiam si,quando accentus thoricus,

qui dicitur Rha est sub littera he habente sub sc-S p bst se o custeua, quia tunc in pluraIi adiungi debet sceua puncto vi

Secund5, quando uta sciurech apponitur dictioni habenti in initio sceva mobile subsequente alia syllaba, seu voce, Cen. M. quod non habet locum in n o di ' a ' dicemus enim 'an Tertio reperitur succulentus fuit. Iob 33. as

39쪽

Nota Io D E P V N CTI Reperitur-r in derivatis a verbo posito aecentu sub litterari , ut nz I N , di benedicam: de U In,', &-deriuatis a verbo comedent. Erech. . Ia.sic Cant.8. draa Cantie. 3 3. sed in quibusdam impressis reperitur sceua simplax,locis supra allatis a Quinq. Vltimo nota, quod post-r non sequitur daghese, nec aliud ehateph poni potest,nec sceua simplex venit ante -: nec post ipsum, quia timc darentur duo scevaim , quae simul legerentur , quod est

absurdum. Praeterea V: ut plurimum ponitur sub prima radicati verborum quiescentium ales, in Infinitiuo cum litteris diarativo, ac Futuro,ut Infinit. Imper. Futurum

Vbi tamen littera accidentalis habuerit-,prima littera radicalis verbi habebit -: ut infra in verbis gutturalibus . - Obserua pri terea, quod nomina propria incipientia ab ,hN&-& ibes habent τ: ut 3 5,hN : tD, N:

Excipe, , quod punctatur Zere. Quae vero incipitit ab ,as & , s puctatur': ut ηλ IN :d 9 N.

Reperitur saepissimξ in seripturis i limpliciter scriptum , quod secundum Doctores legitur pro Composito,& sonat,o,& non a, a que est velut π: Et tunc ad disserentiam istius, quod vocatur chai. iEph cameE, tale simplex vocatur Camea Chatilph, & sceva sequens non legitur in casibus instascriptis. 3Primo, luando post sequitur sceua. Sc postsceua accentus gramaticus,vel immediate,vel post alteram syllabam, tunc debet legi, ut Compositum , dc sonabit in & non a, ut

sciom

40쪽

ehoebeo

sciom sie in Infin.

achol Nad aliter leges quando scina praeceditur ab accentu seu quando accentus est post Vt n pS Za, Upqpa,

etiamsi non notetur accentu, quia intelligitur Gaiaphia, ut in sunt duo accentUS, Vnus rothoricus,alter grammaticus : sic ni Πλna sed nUN Ruth. a. Io. legitur a , non or stat enim

pro v & He in fine addita laraetcgica)mutat pu-cta . licet Tamoren in suis Instit. id neget, sequi tamen debemus morem legendi, qui est hodie Dpud Hebraeos.

dictionis, quando sequitur Maccaph ', quae est virgula connectens duas dictiones, de quo infra,

Secus si post ' in sine dictionis erit v, vel n, tune

ΙΙΙ. Monosyllabum quod significat o is,

Loc omne; semper legitur o, & non a, vix εσυ kol , ,sHa kol, nec excipio Psal I Io. nec Prou. I s. r. quicquid alij dicant. IV. In seturis verborum quiescentium Hain Vau legitur o, & non a , ut dipu vesacom de sur

Reijce Regulam Fabritii Cerauni, vii vest id semper obseruari, si sint