장음표시 사용
331쪽
CAP. VIIl. ORIGO IDOLOLATRIAE.
λημενον τη του κρειττονος πλει' διο πολ μὸν εΘνος ἔ-ων, παν δε Dπερ ιυναντο μενον , ε. βορειον τε κω τοι πρὸς τω νοτου παντα , μἰαν εχειτην αυτην προληψιν περὶ του καταπταμώου τρο ἡγεμονἰαν. ειγε κών τωκαΘολικωτατω τοὐν ενεργημάτων αυτου διαπεφοιτηκ εν ω ἴσης παντα. πολυ δε πλέον οι παιό ελησι πολυπραγμιονες οι φιλοσοφοι, εκ τῆς. βαρ βαρου eρμώμεν οι φιλοσοφίας, ἀορατω κώ μονου, κώ δυνατωτάτω κώ τεχνικωτατιω ο κ των καλχων οἰ οὐτατω τήν προνοιαν ahσαν. ' Hom num genus uniuebum in Graecos Barbarosque' diuiditur: quorum e numem , nulla prorsus usquam aut agricolarum aut pastorum, ac ne eorum quidem, νιλ ciuitate degunt, natio est, quae vitam, absque eo, quod eius mentem Nam
Uae superisis fides occuparit, ducere tuerique pist. Itaque populi omnes AMorientem colant, sive littora occidentis vltima teneant, me ad sieptentrionem, fine ad meridiem habitent, Uiam re eandem eius, a qtio institutum hoc imperium est, anticipationem habent: quum lora pariter et aequaliter omnia, generales tuaeque vis illius effectricis actiones complex, sint. Sed tamen curis illi e Graecis Philosophi, Barbarorum permoti philosophia, multo magis illi, qui ne Ocidis cernitur, etfrus idem ac praepotens et sapientissimus artifex est, summus
que remum pulcherrimarum auctor, prouidentiam tribuerunt. Similem in modum Clemens Romanus homilia X. 34. p. 688. hoc, inquit, οντος του με γαλου Θεου GH αυτοὶ καρα τον τοὐν ποκειμώων ἐξουσιων λογον Θεοι ἐισιν, VH κε μενοι μ ὲν λωνοὐ, IJ κρυντες δε ημους. quum unus sit magnus
Deus, instar Caesaris, et is ad similitudinem minorum potestatiosi Dii Ant, ei quidem subiecti, nostri tamen gubernatores. - Hanc ipsam sententiam plurimis quorum notitia ad nos peruenit gentilium philosophis fuisse uberius atque erudite ostendit Radulphur orthus capite quarto veri systematis intellectualis uniuersi. Plures igitur inferiores Deos veluti prouidentiae Diuinae et gubernationis Mundi administros et Angelos sub uno DΕΟ summo: D, miurgo venerandos sibi duxerunt, inque horum cultu serme suere frequemtiores , siue quod supremum illum nulla cogitatione attingendum nulla satis digna prosequendum veneratione, adeoque omni cultu externo superio rem esse loto mentis recessu intimo venerandum et admirandum existimarent Thomas Gale ad Iamblictum de Mysterii, Aegyptior. p. I99. Constat ex liti O II. Ostrilli contra Baian. Porpbrium existimas. , solos Deos mundanos colendos esse, non amram Spremum silum. Fuit et baee plurimorum ex Schola Plaranica opinio. Confer euiaria deos
332쪽
rent: siue quod inserioribus Diis commissam crederent a summo illo mundi administrationem , cultumque omnem qui his tribueretur in supremum iu Ium Regem omnium et Parentem existimarent redundare. Ae quum DEI ipsius inuisibilis formam ignorarent, et Vellent tamen habere aliquid in quo eogitatio subsisteret et sensus ipse haerere posset, multa eius 1ymbola et imagines siue in rebus naturalibus quaesiuerunt, siue ipsi commenti sunt, in quibus potentiam Numinis colerent, idem saepe 'sub multis nominibus et formis atque imaginibus, Deumque Ut ita dicam et ριυριομορφον venerati. Conser Michaelis murgues S. I. Professoris Tolosani Systema Theologicum Pythagoreismi et aliarum sectarum apud Ethnicos , Tolosae a Ia. 8. Gallice editum : De origine vero alterius generis Idololatriae ex ambutione vel superstitione nati, qua defuncti homines diuinis affecti honoribus sunt, δενι mem Calmet Benedictinum Monachum in diss adiuncta comis mentariis in Sapientiae librum , itidem Gallice vulgatis , atque alios inte pretes ad libri Sapientiae cap. XIV. et Iohannem Faes τον μακαρίτην notis
ad Gyraldum de lepultura Ueterum T. I. Opp. Gyraldi pag. 698. seq. S R. Christi Aug. Crustus Diff. prima de superstitione, quae tertia est de dissimili.
tudine inter religionem et superstitionem idololatriae originem ab hisce duabus caussis repetit; a corrupta derelictaque religione patriarchali, et mutilato
nec recte' intellecto verbo diuino caelitus reuelato.
VI. Non mirum itaque est adeo, quod dum in inserioribus haeret mo talium cogitatio , tam multos tamque passim diuersos, sibi Deos colendos deligere potuerunt: quicquid enim Vel prodesse vel obesse sibi insigniter posse intelligebant , hoc religioso cultu prosequendum sibi duxerunt', idque tanto magis et impensus, quo efficacius illorum sensu tangebantur, vel quo praesentiorem cuiusque ad iuuandum Vel vicissim at nocendum vim esse
. . ' fuerunt dem Galeum p. 266. ubi inter alia affert haee LustatiI aὁ IV. Thebaidos: Infiniat autem Phil0 horum, Μώgorum Perfue item confirmant, reuera esse praeter hos Deos eognitos
qui retuntur in templis, alium prinesem et maxime Deum caeterorum numinum ordinato rem. Theodoritus in Coloss. H. I 8. docet eanonem deeimum octauum concilii Laodiceni opposituin iis esse, qui angelos colebant ex ποιευε οφροσυνη professi, ωι ἀο, ατος ο ταν λων Θεος ἀνέφικτός τε καρ ἀκαταληπτος, κα- ποοσηκει λα των ἀγγέλων την Θααν Asia νεναν πορουγματάεδα . Conser Iae. Rheniardi Diff. de. statuis et aris Dei et hominam Inte
333쪽
aia CAP. VIII. SEXUS IN DIUINIs.
suerunt persuasi. Hi ne frequentissima Spirituum, Daemonum, Geniorum adoratio, de qua Uositus libro I. de Idololatria, tum veneratio Mundi ipsius et Naturae , de qua idem lib. VII: atqne Persas in igne nihil aliud quam
- 1nimam mundi coluisse eoniicit Benedictur Aueranius Diss. 72. ad Anthologiam , T. I. Opp. p. I 84. R. hec minus Solis, Lunae et stellarum , et mentorum item yt telluris, sontium, fluuiorum, ignis aliarumque rerum naturalium, de qua idem Uossius lib. II. et IIL Consimiliter religiosus euutus ipsis tributus hominibus, non tantum qui vel egregii aliquid reperissent,veL magnis rebus gestis admirationem sui late cireumtulissent; sed etiam quos amor vel adulatio vel fraus vel metus religiose venerandus suasit obtulitque. Hinc Mythologias plerasque Ρoetarum veterum de Diis ad historicum sensum reuocant, et de Principum rebus interpretantur Viri Clarissiami Io. Clericus ad Hesiodi Theogoniam , et in dissertationibus de Hercule, Venere, Adonide etc. quas Gallice scriptas Bibliothecae uniuersali inseruit: nullus Perem in Antiquitatibus Celtarum itidem Galliee editis , Renatus Io sephus Turnemine S. I. in dissertationibus variis quae sparsim intextae leguntur Memoriis literariis Treuoltinis: et Banieritis in explicatione Historica fabularum; et nouissune auctor libri, germanico sermone evulgari: Erlauterie
Ex deprauata a gentibus populi Iudaiei historia fabulas earum de diis repetunt Bochartus, Huetius, Croesius, Huetius, Dickinsonus, Mirus et noui sme Lanaurius in historia sabularum gentilium de diis eum historia sacra collata, gallice edita tom. duob. Parisiis I73O. et rec. Amstelod. I73r. 8j alaque in Germanorum sermonem conuersa studio Ioan. Dan. Heyden. Lips174s. 8. Neque infrequens cultus religiosus Aeminarum, ut apud Gallos et Germanos de quo Sponius p. Ios. Io6. Miscellaneor. et Nicolaus Chori rius in Viennensiure Antiquitatibus. De eultu Heroum adeundus Uossius VII. 8. seq. Astrorum euitum fuisse idololatriam omnium antiquissimam et a Chaldaeis atque Aegyptiis originem duxisse disputat Spiridion Povari in Epistola ad Turnem inuin paullo ante citata. Etiam animantes brutas ob hanc causam cultas passim constat, quod Vel utilia et praeclara quaedam homines δε docuerunt, vel ad vitam singulares praebeant usus , vel singulari aliqua polleant virtute benefica. noxiaue. Quo de argumento plura nossem mus forte , si exstaret Labeonis liber de Diis animalibus quem laudat Seruius
Vide interpretes ad libri Sapientiae XIV. 1 f. et Mongesti disi . de fano Tulliae a patre excitato Tomo secundo memor. a d. Inbripit. P. 473- is confer Bacuum de Verulamio lib. v. cap. a. de augmentis scientiarum.
334쪽
in 3 AeneId . quanquam' ex eodem Seruio constat appellar anImalas quod
de animis fiant. Plurima quoque et pererudita sunt quae de iisdem docer . Vossius lib. 3. et 4. Idem de cultu plantis et rebus inanimatis exhibito videndus lib. s. et s. et de virtutibus ae vitiis, valetudine, morbis aliisque assectionibus rerum hominumque religiose cultis libro 8. et de imaginibus adique symbolis Deorum .libro s. r Quanquam si recte rem putemus, animalia' quoque, plantas et alias res contemtiores naturales, rerumque affectiones et
ipsas pro symbolis potius diuinitatis euitas, quam ipsam et pro Diis habitas a gentibus, certe a cordatioribus inter illas hominibus) existimauerim, quod de Aegyptiis certe dubitare nos haud sinit Plutaretius libro de Iside et Osiride. Id quod e reeentioribus erudite ostendit 'Her. Sam. reuerus in eo min. de Aegyptiis, bestiarum eultoribus. Ienae 7s6. 8. Ceterum, detultu animalium apud veteres conser. Valenrmi Alberti Dissi de cultu idolol, trico bestiarum. Lips I 669. De pistium cultu Frider. Lebrecht Goetae. Lipsa 723. De cultu serpentum Georgius Philippus Olearius. Lips ITI 3. Ioan. ori'. Rochius. ibid. i r 7. pluresque alii, quos magna copia sistit Dan. Em. Imman. Matinius Dissi de Deo Melitensium β t 3. pag. 42. De origine cultus
serpentum disputarunt Uriel Deis Mergores ot Gabriel Hii eras Tempe Heb. uer. T. I. sec . r. P. 72. sqq. et sed . 3. p. 4 I9. sqq. De lapidum cultu GD-beritu Cuperus ad verba Lactantii e. ra. de mortibus persequutorum: De rum montium cultris; et D. Gotti Bidermannus in otiis litterariis P. I. p. 3I4. sqq. Dς montium cultu I. G. Graeuius ad Suetonii Vespasia in p. 82I. Dan. Curicus ad I Reg. XX. 23o Dan. Iae. Bositis de Carmelo monte et Deo. Lips174O. Ceterum varios gentium errores, multiplicesque ineptista parum re ligiosas circa Deos, eorum cultum, et tributos hominibus rebusque vilioribus
diuinos honores persequitur Iohannes Sartorius, Prosessor Gedanensis, in schediat male de Hypoerisi Gentilium ei rea Deo cum cultum. Lipsiae ITI 3. videnda etiam Ioannis HisDei diatriba de Idololatria Magica, in eius variis opusculis excusis Paris. I 6 4. 8. Vissi. Muius in libro Angi leo sermone . compositor Duc rse come ing the iuventions of men in rhe morPψ of Godamius septima editio prodiit Londini i718. ra. Matth. Brouerius de Medera in Diss de populorum veterum ae reeentiorum adorationibus. Amst. II 3. 8. DesupPlicationibus veterum Romanoxum disserunt Bara. Bristonius lib. secumdo de formulis sollemnibus P. R. et Iae. Pontanus IX. I: Plulocaliae p. 123. De more Deos eo tendi laeeratione et incisione corporum ae vulneratione Dan. clericus ad in Reg. XVIII. 28. De diis haeredibus ex testamento apud Roman
335쪽
VII. Sexum in Diuirus 8 edmmentissent plan se My ho Pium simili,
tudine ac modulo Numina formautes metientesque,.sui Epicuri schola, quam consutat L Cotta apuiu Ciceronem lib. I. de Natura Deorum x. 27. 32. et 34 vel potius ut duo illa quibus omnia constant vim activam quidem et eme fri,cem Deorum, passivam vero facultatem et marurialum cauIlium Dearum rumi ne significarent, et quum Numina sua confunderent cum Matura rerum, .sta tuerunt Deos αρ ενοΘκλεις, mures simuli seminasque, hoe est qui soli ad re rum generationem conferrent hoc, quod in hominibus et ceteris animant,
bus mas et femina. Dilucidius hoc pateret si ad nos peruenisset liber Hipparchi Stagiritae, quem' Aristotelis .dileipulum Suidasetestatur scripsisse librum τι το ἄρρεν - λ; - , καὶ τὰ α de ecae quid mas et fenii,
' - - intcr lvo'.' et quae eommi nuptiae'. Expendenda inrerim riuae doliρὐ γαμος disputant Pythagorici et Orphici. Et quod iisdem Pythagoricis v narius numerus Virtute est μενολλυς, actu αυθμου πατηρ, binarius μη τηρ, et eX his Ortus numerus tertius MneΘηλυρ Pseudo Hermeti quidem DEus οι οἱ 1λω Vocatur et cx Ρlatoni ei ipsi Synesio ;quacitu nauis Christi νno. ' Iulio Firmico pater oviuistin re mater. . . Confer 'I'ditam, Thebi. GentiL
Merariti Diss et s. in Virgili iam, T. 2. opp. pag. i 6 . sq. i Similiter Dii λς' gyptiorum de quibus Plutarchus, VIII. i. sympol Chaldaeorum item et Phoenicum, quemadmodum notari Io. Croius in specimine conlacturaru .ad loca quaedam Irenaei. Oxigenis etc. Conser Caiaubonum p 73. ad Baron. Ioan nem Rualdum animaduersione 4 v. ad Plutuehurei p. I 32. et Theoph. Raynaudum T. . opp. p. 373: Apud Horupollincm l. I. c. I r. Dii α ει Θηλως Praecipue Vuleanus et Minerua: adde Ioan. iCOrn PauW notas. p. .29s.er Houichelii p. 2o3. Baechus - αρδεντε κού-ο Θεος ως φασιν, inquit Aristides orat. in . Bacelium T. i. p. ra. ,de quo plura Tritanus T. 2ι Pag. 26 seq. et de aliis Graecorum Romanor inique Dus Viri praestantistiis Glaberius Cuperes uπωπιθεω ι Homeri p. 227. se l. et Io. Carolous Schortus in noua explicatione eiusdem ἁκ,Θεωxsais, Gallica edita Attistelo d. ITI 4. q. IL 32. seq. ut Aeones Ualentinianorum α&ε1οθὶ λεις taceam, de quibus prae ter Crotum libro laudato, Petauius ad Epiphanium paet. 67. i et D. Hooper Episcopus Bathoniensis ci Vellensis nil conructuris de Ualentinianorum haeres quam ex Aegyptiorum TtRologia' illustitit, itandi i i I:' 4. His praeter Interpretes Irenaei et Tertussiani addes ubi lubebit et eaeaminabis trad ira a Sou-uer inio in libro Gallico, de Platonisme devolut p 7o. 8ψ -93. ας ' Mun
De Cabbalistis et Christianis. Dii Itui sancto semineum sexum tribuentibus dixi iti Codice Apocrypho Novi Test. p. 36Lωq- :
336쪽
tas vias. 1 e Iarctae Philosopho Indo apud Philostratum lib. I. cap. I I.
de qua tententia conserendus V ossius VII. 6. de idololatria. Nota vinus se mula me DEur flue Dea es, de qua Brissonius p. ς . libri de formulis et Gra-quellus libro de retractu pag. 8 r. b. seq. imi Patres et Deae matres. Idem Erisson. p. 44. t 'Dii et i Nales. p. I 8. : ad Harpocrationem. -οὶ et Θεη siue ut Homerus et V pheus apud Proclum Vocat, Θεαν- Δαἱμονες et , I πανες et I ιτανας, Anculi et Anculae, Diis in Sole maseulis respondentes Deae σεληiιοι. I, ide Proclum in Timaeum lib. pag. I s. lib. 2. p. 67. seq. lib. so pag. 291. 29q. Saturno respondent Rhea, Mater Deum, Idaea Mater, Latia ete. Ioui Iuno, Diana, Pallas, Ἀθήνη sua Minerua,. Vulcano Maia et Proserpina, Mirti Venus, Mola, et Nerier Caelo Terra et Ceros, Isis Osirxes, Thetys Uceano, Salacia Neptrino ν quirino Hora, Iurite sutritio, Sabris Panibus Faunis Nymphae: Heroibus 'He M siue 'Hρόοίνα , ut notatum Ezech. Spanhemio p. as 3. q. ad Callimaelium. Virilibus Geuiis muliebres siue Iunones, de quibus Sponius pag. 83. Miscell. Vt innumera alia Dearum nomina Omittam. Vide et Gellium XIII. 22. et Ale- Nandrum Morum in noris ad nouum Foedus ad Actor. XVII. I 8. Obserues etiam in vereribus inscriptionibus non tantum monumenta posita Diis Mari bus, sed etiam mutabus, perinde vii Mocrubus, μοραις ut notauit Claudius Dausqueius p. Io . operis cruditi de orthographia. Etiam in numis non inodo Liber Bacchus est sed et Libera, nec modo Venus Dea sed Deus quoque, Ueliusque mascula et barbata, v. Selden. de diis Syris Syntagm. II. c. a. et 4. et Buxhorn. T. s. Thes. anriqq. Rom. Graev. p. 936. 9s Set Luna Dea et Deus Lunus de quo Casa onus et Salmasius ad Spartiani Caracallam eap. 7. ' Hugo Grotius ad. Eiaiue LXU. I s. Isaaeus laqueiotus diff. de ex,
stentia DEI p. 4. et quae dixi in Menologio siue libello de Mensibus cap. t. Ceterum cave, ne cum Casaubono, Cupero, aliisque putes, o μην, quod sae se meisis diuinis honoribus ealtus' est, Deum Lunum statim, significare. V. Iablonysium in comm. de Remphali p. 89. Nota quoqias Fortuna barbara virilis aliaque muliebris in Sponii Milcellaneis eruditae antiquitatis p S- O4 Philoni, lib. de Abrahamo pag. 28s. Virtus αλεν φυσει, quia in agen θ consistit, λοιθιώς Θῆλυ, quoniam in percipiendis, quas diiudicat, Versa'
Sententia hortires qui sexum in Diuinis vel Deum ά ἡνοθηλυν staniunt, valde assinis est illorum opinioni, qui vel duo putant 'esse cdntraria omnium
rerum principia coaeterira, bonum et malum, vel DEum esse existimant non modo caussam et demiurgum sed quoque materiam uniueriti Vterque error
dici non potest quam longe lateque inualueritiam olim, et hodie passim serpat.
337쪽
3i 6 CAP. VIII. DEUS CUM RER. NATURA CONFrivs
Posteriorem hune maxime nostra aetate incrustauit spinissa a quo Cabbalistas nonnullos non alienos ella docuit Henricus Morus in fundamentis Cabbalae T. t. Opp. Philoloph. pag. s 23. et Io. Georgii meliteri liberi qui inseributur Spinosismus in Iudaismo: Amstelo d. r699. 8 , D. Ioh. Franciscus Buti deus in Philosophia Hebraeorum p. i3 a s. seq. ,et Iac. mouisi in Historia Isdaica Gallice edita lib. 4. cap. 7. T 3..p. 86. iq. Eodemque tendere dogmata Philosophorum, unitatem et immutabilitatem e nium rerum statuentium vel motum negantium, ut Zenonis Eleatae, Xenophanis, Melisi, Sorani, Sti
ponis, Plotini, Iamblichi: Procli, Aristotelis, Abaelardi, Scotistarum, Caes. vlpini, passim disputat in Lexico suo Historico Petrus Baetius, qui Iaponen ses quoque Spinosismo suffragari. contendit: quemadmodum in Hallensium
obseruationibus selectis T. I. p.. 346. Spinosistis accensentur etiam ii Philo sophi, qui ut Stoici DEum statuerunt esse mundi animam. A Iacobo Boel, mio similiter loea Epistolae ad Romanos si XI 36. et ε Cor. VIII. 6. ita intelligi, ut DFus materia uniuersi constituatur, qui omnia ex se per emanationem Produxerit, quin imo hoc ipsum esse totius Boetim innismi et enthusiasini atque sanaticismi inter Ethnicos , Christianos et Multa pedanos fundamentum, omnia ex D ΕΟ materialiter pro manare, atque in illum it rum reuoluenda, idemque sentisse olim Chaldaeos, Aegyptios, Sabios. O Phicos et plurimos e Graecis, nec minus Indos, Galli umque Druidas et alios bone multos, atque hanc ipsam suisse originem idololatriae, vet in rebus naturalibus D Eum se recte colere plerique opin remur, tute atque erudite docet D. Abrahamus Hinckel mannus o in derectione fundamenti Boehmiani, vulgata Germanice Hanab. I 693. 4. Obseruandum tamen est, non omnes qui dogmata nonnulla quae Spiniasismo suffragari videntur, amplexi fortasse sunt, illico etiam totam SPinosae άειοτητα probauisse, aut atheis ideo adleribendos esse, quum DEum caussam efficientem et moderat rem uniuers , ab uniuerso ita. Vt animam a corPOre distinctum, scelerumque
vindicem ae . virtutas remuneratorem 'gnouerint: aliis etiam praeter reni
dogma a usa impingi, ut Hippocrati, Vel Vt Plutarcho, qui tamen aduersus moicos p. io s. diserte docet diuinae perfectioni esse aduersum, ut in coni muni ἐκπυρώσω uniuersi in Iouis essentiam omnia redeant atque in ea comsumantur. Confer quae de Plotino notaui lib 4. Bibl. Graecae c. 26. p. I Nam impudentiam Io.. Tolandi V omitto, qui in nriginibus Iudaicis Molen ipsum Spinosistis accensere non dubitauit. Altera
Non eaussam materialem, sed efficientem tantum, notatam ab Apostolo, recte mu'nuit S. Basilius libro de Spiritu S. cap. 4. - - . .
338쪽
. . . Altera senteptia de duobus principiis distinctis eoaeternis bono uno, abiero malo non minus late serpsi olim, Viresque agit hodie, propter duas caussas potissimum, quia plerique sibi persuaserunt ex nihilo fieri nihil posse, et D Eum optimum, malorum quae obseruantur in vita, caussam esse non posse. Sed nihil posse fieri ex nihilo, nemo demonstrare hactenus potuit, licet rationi aperte aduersetur credere qRod a nihilo aliquid factum fuerit. At enim ab omnipotente caussa potuit aliquid condi ex nihilo reale, uti cogitatio nostra quando vult ex nihilo veluti condit ideas. Malum nullum datur cuius caussa DEus sit, sed quam primum sub DEO aliquid ponitur, iam non est DΕus h. e. caret sumina illa persectione quae priuationi nulli boni per naturam obnoxia est, aut libertatem sortita nulli subiacet possibilitati ut ita dieam libertate illa abutendi. Posito numero pari ponitur quoque impar, positaque
luce creata ponuntur etiam tenebrae, licet tenebras non condiderit Dos, noumagis quam coecitatem. Illa porro ut potentia ita sapientia ac bonitate se testatus conditor persectissimus est, ut pro consilio suo Et finibus quos sibi propoluit quam optima secerit et pulcherrima, quam pulchritudinem magis etiam miraremur, vi possemus uniuersi rationes et leges totamque omnis aeui durationem et consequutiones mente complecti, qui in minuta saepe particula haerentes passim eoecutimus, et pro malis habemus quae in se mala non sunt, Reiuntque ad maius bonum maioremque pulchritudinem. Sed quemadmodum quotidie videmus ridicula servi iudicia de consiliis Principum ab iis, qui ex priuatis commodis illa metiendo intimas eorum rationes ignorant, se longe absurdius reprehenditur ab nobis homuncionibus prouidentiae diuinae' Rr 3 . sapiem
Hus in Histo ia Ecclesiamea Vet. Test. in program te de origine Gentis Hebraeae et in praesatione ad Io. Laur. Moshernii librum 4 Diandi Nazareno oppositum.Hamb. I m. 8. Doliritus obseruati. saer. parte a. sub init. D. Guttheb Carpetouius programmate inaugurali vulgato Lipsiae Irii. Iam Aous in defensione Religionis, Vltraiect. I7 . 8. Elios Benris hζMistellaneis obseruationibus aduersus Tolandum, Gallice editis, Delphis a Ia. 8. Morinus in Epistola ad Huctium in Tilladeli collectione, T. I. diis s. p. 369. seq. adde T. a. p. 231. et Memorias litterarias Treuollinas A. 17O9. Septem . . . . Doctrina vera de diabolo malisque spiritibus parum eognita fuit ante Christum, Vnde Lactantius VI. 6. ait, mirum non esse, quod Ethnici omnes, quid est buvum, qui malum gnorauerint, qui nee Deum, nec adure1brium Det trierint. Hinc Arnobius lib. a. p. 63. edit. I.ugd. I6 I. 4. de daemonibus crudeliter saeuis: et ante Christim inregnisi es ab I Geleute detecti. . Et Celsus Garistianoruiri doctrinam de diabolo et satana non
dubitat grauis erroris arguere, x άσεωσα τα ειτα. v. Origenem contra Cel
sum lib. 6. p. 3o3. Arnobir loco male abutitur Thomas Woossion Diis a. det miraculis p I. cui vitia totidem sunt satanae, ib. p. 43. et 46. δ' Consur Naziamenum Orat. 16. P. 26Oi stq.
339쪽
sapientia et iustitia, qdiuissmitesimam eius partem et ea quae ante pedes no-sros sunt haud dapimus. BONI DEI Nomina flue Ombola sunt: I. apud Persas Orimaetes. h a. apud Aegyptios O λ. 3. apud Graecos et Romanos Iupiter Dilanis. Democrito Beneficium. 4. apud Philosophos DEus, Lux, ignis, vita. Vide Simplicium in 3. Physicorum Aristotelis p. 98. s. apud Manichaeos et alios ligereticos δ' Duitas, Pater IED Chrsi, D
- MALI PRINCIPII nomina fi res besa: r. apud Persas Mimamus. Conser Plutarchum de Iside p. 369. seq. Mer-
mam Herbelot p. 72. et ICO, Bibl. Oriental. . . . . a. a. apud Aegyptios Typhon. : . 3. apud Graecos. et Romanos, Pluto, Cacodaemon, Delauis. Dis, αποτρον', πω -DEns averruncus. Democrito Poena. Plinius i. a. c. I.
apud Philosophos, Materia: tenebrae, nox, mors, nihil. s. apud haereticos, Creator, Demiurgus, Deus Vet. To. αρχων ζ κοσμου
. s. apud Cabbalistas, Relifoth, Sammas. - . . 7. apud Formosanos Sariasing, apud Chinenses Iose, Sclauorum niger H DEM, Scerneboch. etc. ' 8. in regno Malembae, Benembae. V. Acta Eruditor. I 726. p. 33o.' Quam multi dogma hoc de duobus prineipiis Deo bono uno, altero malo, vel quod idem serme est, de Hyle silue materia mali principio, Deo coaeterna, probauerint- olim, Probentquc hodie, consulendi Iacob Thomasius ὁ
Prudentius in Hamartigenia v. 37. haereti eos qui duos contrarios Deos inducebant vocat Duitas, quas recentiores quidam minus commode Dualistas. Hi fuere Simoniam, Marcionitae, Valentiniani, Manichaei, Paullieiani ete. Vide Thomain Iuigiunt de haeresiarchis; Petrum Κingium, ICtum, in historia Symboli Apostolici, a quo Kingio, villoc in transcursu notemus, diuersiis est Guillelmus Kingius, primum Episcopiis 1 eieli: sis, post Arelliepiscopus Dublinensis, cuius exstat liber inlignis, de origine mali, post eui. tionem Londinens I 2. eXeuius Bremae I 8'. .... ' . .. De Magorum doctrina lumen et tenebras pro duobus principiis venditantium ridet Poeoekii specimen iustoriae Arabuin.
340쪽
μακαρ ηι, in schediasmate Historico Lips. 166 s. q. p. 23. seqq. et libro de Stoica Mundi exustione Lips. 1676. 4. P. 29. sqq. 77. 162. seq. Balthasar M. ιrus Libro i. mundi fascinati, Petrus Baetius in Lexico suo et aliis ieriptis passim, atque inprimis Io..Christ. Solpiιs in Manichacismo ante Manichaeos, et inter Christianos redi uiuo I lamb. I7O7. 8. et Isaacus Brausobrius in histo. xia critica Manichaeorum et Manichacismi, Amstelo d. r 734. 4. Ab illis di iungendi essent Pe ae iveteres, si quod Thomas Hydeus in Historia religionis veterum Persarum. p. i6 l. sibi persuasit, alterum mali principium posuissent creatum: Sed nihil tala ex Plutarcho et aliis veteribus colligas. δὴ) Eo. Lum aurem qui nostra aetate, . qua controuersia dissicillima de Oxigine mali a plurimis eluditissimis hominibus in omnes partes agitata est, unitatem DEI honitatemque et prouidentiam insigniter vindicarunt, iuuat vel umina laudare illustrem Leibnitium, eiusque siue specimen de bonitate DEI, libertate hominis et origine mali, editum Gallice Amstelo d. ITIO. 8. . et V limma vice Gallice recusem. ibid. I. 734. 8. . . ' - Frequens et hic. humanae mentis error, . Deos malos et Cacodaemones inprimis putare colendos ne noceant, cuius xei multa exempli reperiae licet apud Vositum lit,.. a. de Idololatria e 8..d hecipi illum Raynaudum T. 8. OPP. F. S 3 Q. iq. et ua Alexand='i Rosiari variis religionibus siue religiosis cultibus orbis terrarum, quem librum ex Anglica lingua Gurnurice vertit Alberi. Re arusLubecensis, Amst. 1668 R. et Gallice Thomas te Grue Amst.. I 666. 4 atque in
Asrahami RNcri ianua aperra Ethnicisini, doctisquς Chri phyri a notiti ad ii.
Ium librum ex Belgido Germanice traoslatum animaduersionibus, Novi 'h. 4663. 8 et denique in splendido opere de caerimoniis et ritibus omnium populorum. Amstet Od. i a 3 sol. Non tamen huc secit .inscriptio Vetus apud Gruterum P. CXXX. q. quae a Claris. Struvio p. 83. Antiquit. Rom. allegatur, nam pro ΚΛ L. AELIO NIN. DI. l quod dei Di iratis vir doctus e
plicauit. legendum est L. AELio : CAI Si Ε, Mi in nqua Grateriaiή operis.
editione .ex Reineso rcite est annosatum .: ' 'Porro colebantur vel Dii singuli j vel plures iunctim, qui cam ob caussam dicti συ ρονοι, παρ ε οι, συνε ροι, ρυ, aevi, quod thronos, eubrum, templa, aras communes ac consoqiptas habebant, de quibus conserendus
Stephanus te Moyse. notis ad Varia sacra p. 382. Silinas ius ad aram Herodis Atrici, Gisbertus Cupei us in oblemationibus IV. 3. et libro de Harpocrate P. I P. I 2. Georgius d'Aruaud in comment. de diis Paredris Hagae Com. 73L 8. et rec. in Io. Ρbic ah Suppletaentorum utri utque thesiliri antiquitati.
Cons. Iae. Brucherunt, virum in Ilistoria philosophiea hodie principem, Hist. CithPhi, 1. 1. P. I 83. Vbi ua. ratione haec consepou fia qoitari βψ uste ostiari,iti.