Scripta historica Islandorum de rebus gestis veterum borealium, latine reddita et apparatu critico instructa curante Societate regia antiquariorum septentrionalium Historiae Hakonis Hakonidae, pars ultima

151쪽

bus, multiSque postea audientibuN, Summum dolorem attulit . Mortuo rege' iuseriae cantatae. Quo facto omnes ex cubiculo egreSNi, praeter

episcopum I horgilsem, Brynjolvunt Ionis et duos

alios: hi corpus mortui lavarunt , omneque GDsicium, quod tam excellenti domino ac principi, quam regi Hahoni, exhiberi debuit, praestiterunt. Dic solis lanus in palatium in superiore parte aedium deportatum, et se retro impOSitum; corpus splendidis vestibus circumdatum, corona capiti impoSita, apparatu quali regem coronatum decuit'. Ministri a candelis adstabant, candelaS tenentes, totumque palatium collustratum erat. Ium accessere homines, ut lanus contemplarentur: Species erat lucida et decoris plena, lacios rubicunda, ut viventis . Aulici laneri pervigiles adsidebant'. Die Mercurii sunus arca conditum η, et in choro aedis Magno sacrae' Sepultuna', Sepulcrum tapete fimbriato velatum. Τum ' constitutum, ut milites praetoriani ad custodiam sepulcri

regii advigilarent. Τempore festi jolensis λ Λn

dreas PlytuS, prout rex praeceperat, convivium

Ili Praelaeti regi momenti adsuerunt: Bryniolutis Ionia. Er- lingua Alvi, Jon Drom ga. Roguvaldus Orva, et aliquot famuli. qui aegrotanti proxime adstiterant, add. B. I episeopi et elerIeiadetii, qui cum adessent, add. n. barbamque totonderunt add. B. tum omnes epIseopi et sacrἱ doetores, qui in oppido erant, omnesque interioris admilis onis eo aeeesserunt, add. B. et vero homInibus . tanto dolore pereulsiti, magno fuit solatio. adeo pulchrum eorpus hominis mortui. atque domini sui, contemplari. ΜOx inserim solenni more mutatae, add. B. Die lunae sutius regis IIahonIs ad templum Magni deportatum, ibique sequenti nocte servatum est, add. B. quali aolent reges coronati apparatu, uda. H. in gradibus ante serinium sane i Magnἱ dynastiv. add. B. Dein lapis, uti antea, superimposἰ-lus, add. B. concione aut leonum advoeata, add B. ePisc Pus et, add. n.

152쪽

solitum instauravit, Omnibusque justa stipendia distribuit. Funus restis Hahonis ne stas deportatum. Rex IIahon x praeceperat, ut lanuS

suum Orientem Nemus in Νοrvegiam deportaretur, velleque Se' apud patrem sepeliri. Adultaque hieme praeterita', ingens illa naviS, quam

rex Hahon occidentem versus duxerat, deducta et celeriter instructa est'. Funus, aulicis comitantibus, per isthmum Shalpium sad navem deportatum'; navi principeS praefuere epiScopuSΤhorgilsy et Andreas Plytus'. Vela in altum dederunt primo jejunii die Saturni, ventisque usi asperis et Obliquis, Silavogum in meridianis

Νorvegiae partibus tenuere. Missis ad regem Magnum literis, reS, quae acciderant, Significarunt. Dein, ventorum Opportunitate usi, septemtrionem VerSuS Bergas navigarunt, et' Laxavo

gum ante festum Benedicti intrarunL Ipso festo rex Magnus ' nave vectus laneri occurrit; navis ad sedes regias conStituta, arcaque in palatium aestivum deportata. Postero mane lanus ad aedem Christi deportatum, comitante rege Magno, CO-mitantibus utraque regina, aulicis i, oppidanis η, et in choro sedis Christi sepultum: rex Magnus longa disertaque oratione x pro exequiarum onscio gratias egit. Cui laneri universus populus moesto animo adstitit. Sic Sturia:

in lecto. add. B. Bergis, uda. R I ceterosque eo a-tos, add. H. eutra sedari maris intemPeries coepisset, add. n. Die einerum, quἱ ineidit In a. d. 3. nonas Martias, tanus regIs IahonIs e terra effossum est, add. R. deportatum et scaphaad navem transvectum, D. Erlingua Alvi, add. H. una vehebantur auliei, qui occidentem versus profecti erant, add. B. eodem die, add. B. et Petrus opiscopus, radd. B. utroque episcopo, clericis, regἰis iuratis, omnibusque, B. tum in

153쪽

C. 331-32. HISTORIA HAKONIs HAKONIDAE. I41 Conventus martialis arbiter trinoctio Bergas pervenerat ante, quam

populi imperatorem elegantem heroes bellicosi sepelirenti Deinde multi liberales homines parum hilares, oculis humentibus, sepulcro adstitero populi principis, ingenti adsecti maeroris doloret. Rex Hahon tribus noctibus ante sestum sannuntiationis; Mariae sepultus est, elapsis a nativitate idomini nostri Jesu Christi annis mille ducentis

Sexaginta tribus Chiaracterismus restis Hahonis. 332. Rex Hahon fuit haud magna mediocris hominis Statura, membrorum apta proportione, latis humeris, medio corpore gracili, Statura sedentis ad speciem procera', coma pulchra, Oculis magnis quidem, Sed pulchris; omnium ani-mOS ad se gratia quadam adliciebat; ori S consormatione quali sere rex Suerrer fuerat, lata facie et colore pulchro. In hilaritate serenus, in ira torvuS; quovis homine festivior, agilior et alacrior, in paupereSst Semper comis'. Considens apud principes eleganter Se gerebat' , eloquio disertus et in comitiis facundus; peritia legum civilium et prudentia consiliorum maxima. Dicere Sole-

a nditum, B. b mclim hero D, Id. . sed metro h. l. adve sante, Ret mmmatione, add. B. si tres noctes subtraxeris, add. n. pedum tibiis non longἰs, et nonnihil valgIs, add. B. et egenos, add. B. nunquam enἰm tam seger animi erat, quἰn illis eomIier responderet, add. B. benignitasis et decori studio- us, add. R.

154쪽

bant viri prudentes, ad eum ab aliis principibus missi, nullum sibi cor Spectum principem, qui, seque ac ille, et sodalis et rex et dominus esse videretur. Leges et jus civile Norvegicum ma

gnopere 3 emendavit; fid codici legum) adjecit,

quod' nunc novae leges appellatur; omnia homicidia, mutilationes pedum manuunive inter cives abrogavit; qui legitimam alterius uxorem rapuisset, exilio multaretur; omnes caedes necesKariorum abrogavit, ut nemo alterius facta lueret, Sed, quantum leges ipSi irrogarent, Satisfaceret. Res in commodum reip. institui 333. Rex lia kon, majori Studio, quam ulluR regum Superiorum post regem Olavum Sanctum, in id incubuit, ut christiana religio in Νοrvegia confirmaretur. AEd in sacram Τrunsae faciendam curavit, in eamque parce iam christianismum introduxit. Multi quoque Rarmoriim, qui incursionibus Τattarorum pulsi ab oriente fugerant, ad eum venerunt, quoS christianos rDddidit, sinum lus Malangerum dictum habitandum concessi L Etiam aedem sacram in Ulatio, munimentum ad Agdanesum et crates pontium sa-ciendas curavit; palatium ligneum Nida rosi in aedibus regiis, set Sacellum Supra cubicula regia ; sedem sacram in Gulon, ad Septemtrionem BergiS versa, squo comitia Gulensia transtulit'; Bergis in aedibus regiis aedem lapideam, Apostolis Sacram, nec non7 aedem Olavi et monasterium; ibidem faedibus regiis duo eximia palatia lapidea adstruenda' curavit, easque muro lapideo,

155쪽

utrique portae castello imposito, circummuniendas; sedem Catharinae ad Sand bruam, nec non hospitium, exstruenda curavit, eique manSum ducentorum mensium 3 ad tribuit; arcem Bergis3 ex fundamentis exstruendam, murumque et aedem omnium Sanctorum in Vo botno faciendam curavit', eique lecto amixus mansum centum mensium, adsignavit; sedem in OgvaldSneso, templorum in Norvegia provincialium maximum, faciendam curavit; Tiansbergum muro lapideo muniendum, caStella portis, castellum Gothorum Dana levae Superstruendum curavit; rupem ΤunS-bergensem) aedificiis ornavit, V pedes regias ad

sedem Laurentii aedificavit; hospitium a meridiana parte sedis Olavi faciendum curavit, eique praedium triginta' selibrarum adtribuit; fundum maris ad SLehasteinem altius deprimendum curavit, ut nunc corbitis proficisci liceat, qua antea vix exiguis lembis transitus suit: sedem monachorum nudipedum I unsbergi aedificandam curavit, quae postea meridiem vel sus in Dra marhamr translata est: ibidem sedem' Μariae, et sedem lapideam, cui praedium quinquaginta selibrarum adtribuit, faciendam curavit; arcem in Valhal argis' educendam, sedemque Nicolai Ostoaeo transferendam curavit; aedeS regiaN hujus oppidi in lingulis arenosis exstruendas, Fadilfholmum aedificiis frequentandum ', arcem Κongelae in Hagnildarii olmo iaciendam curavit. Guiloam incolis frequentandam, Ehroas excaudicalidas et

mclnarrari sorte legendum mar a. selibrarum. antea fam-mἰs absumiam, add. B. duas muri partes educendas. murumque Interνtἰtiis sennarum Instruendum, arcemque exteHorem faciendam, B. tum quoque aedes omnium Sanetorum jussu regis ex fundamentis exstrueta, B lapideam, add. R. 'in trecentarum, B.

156쪽

habitaculis ornandas, ibique pedem ligneam exstruendam curavit; Maistrandas, multasque alias in Vilia desertas insulas frequentandaR: arcemη

ahrum faciendam, pedes tricliniares Vidhelmi in Εyabuo aedificandas; curavit et sedes convivales Stoigae faciendas , praedium IIovi in Breida exstruendum, item aedes conVivaleS, quibus pOSS K-siones adtribui se; Sacellum quoque'. nec non aedes convivales Τhoptyue hoptisin aedificandas curavi L Rex Ilahon Loam in Opilato emit,

ibidemque praedium, pedes convivales et sacellum e truxit'. Suerrisborgani arcem Suerreris) in Stellii argis Altam, a Bagiis olim exciSam, muro quoque circumdedit et aedificiis frequentavit sesus Christus, pater et filius et spiritus Sanctus, servet ac custodiat, Oruet ac beet animam talis domini, qui memoriam tam multarum rerum utilium reliquit, quam beatus ille dominus rex Hahon. Hic historia ad finem perducta est7.

Mastrandas. R. I domum. N. aedemque vetustate tantum non prolapsam resecit, add. B. aedes convIvales Husabaei in Shatina IIeIdmarviae, alterasque an Ringἰsahro saeἰendas. Praediumque in insula Vidi eImi exstruendum curavIt, add. v. quod antea nullum suerat, add. B. a somist. H. a s Omat. R

157쪽

Folium Prius..... redierunt) militeri, qui occidentem versus cum rege Hahone profecti fuerant, et res occidentales ad bellum Spectare nuntiarunt. Eadem aestate Birger abbas, Τοtrei Si S, quem canonici NidaroSensos in locum archiepiscopi EinariS, praecedsuti autumno defuncti, archiepiscopust designarant, in curiam papae prosectuS eSt. Qui cum esset sacerdotis filius et monachici Ordinis, eligi ab eis non potuit. Hic regem Μagnum Bergis convenit, qui pauca inter se collocuti sunt; abbas hiemem proxime insequentem in

Do inferreumesis. Post obitum regis Hahonis, eodem Vere, barones et procuratores, qui in OrcadibuS erant, episcopum Henricum et dominum Ascatinum cancellarium in Scotiam ad regem Alexandrum mi Serunt, ut do pace inter regna componenda e r-tiores fierent. Sed his gravia responsa data: denuntiarunt Scoti, se Norvegos eo delat aut

interfecturos aut in carcerem conjecturos, quo-Sti, Norvegos amplius tertiani Scotiae partem incendiis ac populationibus devastasse; quo factum est, ut legatio irrita sieret. Itaque dominus Asca

158쪽

nuntiavit, et quam gravia Aibi responsa de pace intercedenti data suissent in Scotia. Rex Magnus eam rationem iniit, ut Ogmundunt Kraehedansum in Orcades mitteret, eique hanc provinciam tuendam traderet, Eirilium autem Diivgalis filium in Iebudes mitteret; is habuit navem octodecim

transtrorum, aulicis, Speculatoribus et ministris a candelis instructam. Hunc ex Orcadibus comitarentur Ioan Thjorius et Etrihus Bosius, Suam uterque navem habens. Ogmundus vero, in Orcades delatus, cognovit, eXercitum, ab rege Scotorum in Katanesum miSSum, magnam pecuniae

vim Katanesiis extorsisse, quod rex Hahon iisdem stipendium imposuisset; cumque frequenti Sermone jactatum esset, exercitum in Orcades populandi causa incursurum, copias ex OrcadibuS dimittere Ogmundus noluit, ibidemque cum Ei-rtho hiemavit. Interea dominus ΛScatinus, ut antea Scriptum eSt, in Νοrvegiam pervenit, Og- mundo jam tum cum suis profecto. Rex Magnus

vero Hoskuldo Oddi silio, qui tum prosectionem

in Orcades paravit, comites adjunxit monachum Mauricium, alterumque monachum nudipedem, nomino Sigurdum, ministro Henrico Scoto pluribusque famulis datis. Hi quantocissime in Scotiam profecti, regem Scotorum convenerunt, a quo aliquanto liberalius, quam epiScopuS ae collega, eXcepti sunt; nimirum Scotorum rex eos in Nomegiam redire jussit, et a rege Magno petere, ut aestate proxime insequenti idoneos legatos in Scotiam mitteret, Ri pacem inter regna componere magnopere cupereti Legati eodem autumno in Norvegiam rediere. De reste Mastris. Rex Magnus hanc aestatem Bergis conRum si L Eadem aestate Halvardus Gulskous, ab IS-landia redux, nuntiavit, omnes Istandos ad ob

159쪽

sequium regi Magno praeStandum Se convertisse, famamque de obitu regis Hahonis, ante suum eXIslandia abitum, eodem perlatam esSe. Eundem

tum comitatus est Thorvardus Τhorarini filius, qui ut regiae majestati, quam occidendis uulicis regis Hahonis Τhorgilse Shardio et Bergo lae-Serat, Satisfaceret, Sese regi Magno dedidit suasque omneS posseSSiones in potestatem ejus tradidit. Ex quo tempore Istandi nunquam recu-Sarunt, quin regi Magno, Sive quid juberet, Sive vetaret, obsequium praeStarent; quippe cui Sumulto libentius, quam patri Hahoni regi, subjicerent. Rex Magnus insequenti autumno Septemtrionem versus in Τhrand hei miihi proficisci paravit, Seriusque itinere comparato, festo omnium

Sanctorum Leirgolii stetit, inde Sildam, hinc Se-ham, inde boream versus Eidum transnavigavit;

regina vero Margareta, clasSe cursu exteriori ducta, regem in Stei navogo conveniL In quo Sinu cum r X Magnus Staret, ignis in altum ver-SuS ardere visus eAL Rex Lignificans praedium Gigkiense ardere, Suos ut Subvenirent hortatus est, haud convenire dicens, homines ita desidere, neque, Si opus esSet, auxilium praedio aut hominibus ferre. Itaque don ΤviSkaVin, quaeStor navis, adsumtis binis sociis navalibus ex plerisque seminterscalmiis, ad opem serendam excurrit. Hi, turbida tempestate usi, cum aegre quo contenderant pervenissent, novaS dedeS, quas Nicolaus aedificandas curaverat, flammis eripuerunt; vetereηeXamerunti Sic, egregio auxilio Gigkiensibus praestito, JG ac Sui reverterunt. Dein rex MagnuS, Conscensa celoce miniStrorum a candelis,

boream versus in Τhrandheinium prosectus, una cum regina Margareta Reinem Se contulit; navis vero regia Itolinum Subiit, cujuS vectores eo loco incommoda statione per noctem utebantur.

160쪽

Rex in us sequentis diei mane ab alto adnavigans, cum ad Holinum adpellere non posset, navem per interiora ad ostium fluvii extra mkkium direxit; hic navis oblisa, homines resque OmneS Nervata . Hoc autumno Nicolaus Gigkiensis obiit, quo mortuo familia Gigkiensium, qui ab Arnio Armodi filio ortum traxerunt, interierat; reliquit tamen si iam Nicolaus, matre pro-ereatam, quae id temporis conditio optima in Νοrvegia exiStimata est, et generis et divitiarum et pulchritudinis ratione habita. Hane hiemem rex Magnus in Τlirandi ieimo trni segit, quiae imperii ejus secunda suiL Eadem hieme post festum jolense frater linuricius, quiquo cum eo in Sco-tiam profecti erant, in Thrandii imum reveret,

regi Μagno exitum negoti arum renuntiaverunt.

De restis Maoni Beryas Wofectione.

Insequenti vere rex Magnus meridiem versuRBergas prosectus, eo poSt seStum paschale pervenit. Tunc episcopum Gillobertum et dominum Λscatinum, hortatu Scotorum regis, in Scotiam

misiti Hi primo in Angliam profecti, meridiem

versus Limam se contulerunL Eadem adStat Simon Missortensis oecubuit. Itaque epificopuS cum collega Septemtrionem versus Eboracum Seeontulerunt, ibique aliquantum temporis morati sunt. Autumno, quo Ogniundus Κraehedansuescum Auis in Orcades venit, cum Seoti ad pecunias Katanesiis extorquendas prosecti erant, redeuntibus dominus Duvgal superveniens, magnum interfecit numerum eorum, in quibus praetorem Scotorum interfecit, ingenti sie illa pecuniae Summa, quam Secum vehebant, potitus esti dem aestate Scoti cum classe in Hebudes tra-jecerunt, quibus Se EnguR nae rex subjecit, iuultique qui ad regem Hahonem, cum in Hebudibis

lacuna m isa m. membr.